Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 269 - 290, 30.12.2022

Ayşe Mutlu Özgür

Öz

Anahtar Kelimeler

Oryantalizm İslam İlerlemecilik Dinlerin Kökeni Dinlerin Evrimi Kronoloji Arkeoloji Ta-rihi Tenkit Metodu Batı’da Din Çalışmaları.

Kaynakça

  • Altıntaş, Fatma Betül. Tarihsel Eleştiri Yöntemleri Tenkidi ve İslâmî Rivayetlere Uygulanması Sorunu. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
  • Anderson, Wilda. “Error in Buffon”. MLN 114/4 (1999), 691-701.
  • Arjana, Sophia Rose. Batı Tahayyülünde Müslümanlar. çev. M. Murtaza Özeren. İstanbul: Ketebe, 2019.
  • Ashworth, William B. “Joseph Justus Scaliger”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/joseph-justus-scaliger
  • Bahrani, Zainab. “Untold Tales of Mesopotamian Discovery”. Scramble for the Past: A Story of Archaeology in the Ottoman Empire, 1753-1914. ed. Zeynep Çelik - Edhem Eldem. İstanbul: SALT/Garanti Kültür, 2011.
  • Bauer, Thomas. Müphemlik Kültürü ve İslam: Farklı Bir İslam Tarihi Okuması. çev. Tanıl Bora. İstanbul: İletişim, 2021.
  • Bowie, Fiona. The Anthropology of Religion: An Introduction. Malden: BlackWell, 2003.
  • Collingwood, R. G. Tarih Tasarımı. çev. Kurtuluş Dinçer. Ankara: Doğu-Batı Yayınları, 2019.
  • Copleston, Frederick. Felsefe Tarihi: Çağdaş Felsefe Fransız Aydınlanması’ndan Kant’a: Bölüm 1 Aydınlanma. çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea, 1996.
  • Demirci, Kürşat. Dinlerin Dejenerasyonu. İstanbul: İnsan yay., 1985.
  • Dozy, Reinhart Pieter Anne. Die Israeliten zu Mekka von Davids Zeit bis ins fünfte Jahrhundert unsrer Zeitrechnung: Ein Beitrag zur Alttestamentlichen Kritik und zur Erforschung des Ursprungs des Islams. Leipzig: W. Engelmann, 1864.
  • Duran, Asim. Aydınlanma ve Kutsal Kitap. İstanbul: Mahya, 2021.
  • Ehrman, Bart. İsa’ya Rağmen Hıristiyanlık. çev. Mahmut Aydın. Ankara: Eski Yeni, 2020.
  • Eriksen, Thomas Hylland - Nielsen, Finn Sivert. A History of Anthropology. London: Pluto Press, Second Edition., 2013.
  • Goldziher, Ignaz. Mythology among the Hebrews and Its Historical Development. çev. Russell Martineau. London: Longmans, Green and Co., 1877.
  • Gürkan, Salime Leyla. “DİA”. Geiger, Abraham, ts.
  • Haydon, A. Eustace. “From Comparative Religion to History of Religions” 2/6 (1922), 577-587.
  • Hazard, Paul. Batı Düşüncesindeki Büyük Değişme. çev. Erol Güngör. İstanbul: Ötüken, 1994.
  • Heschel, Susannah. Abraham Geiger and the Jewish Jesus. Chicago: The University of Chicago Press, 1998.
  • Irwin, Robert. For Lust of Knowing: The Orientalists and Their Enemies. London: Allen Lane, 2006.
  • Kızıl, Fatma. “Fazlur Rahman’s Understanding of the Sunnah/Hadith: A Comparison with Joseph Schacht’s Views on the Subject”. Hadis Tetkikleri Dergisi 6/2 (2008), 31-46.
  • Kızılkaya Yılmaz, Rahile. “Hegel’in Tarih Felsefesinin Goldziher’in Hadisleri Değerlendirme Yöntemine Etkisi”. İnsan ve Toplum Dergisi 11/3 (2021), 215-248.
  • Kruger, Steven F. “Medieval Christian (Dis)identifications: Muslims and Jews in Guibert of Nogent”. New Literary History 28/2 (1997), 185-203.
  • Lockman, Zachary. Hangi Ortadoğu: Oryantalizm, Tarih, Siyaset. çev. Burcu Birinci. İstanbul: Küre, 2016.
  • Marchand, Suzanne L. German Orientalism in the Age of Empire: Religion, Race and Scholarship. New York: Cambridge University Press, 2009.
  • Müller, Max. The Essential Max Müller: On Language, Mythology, and Religion. ed. John R. Stone. New York: Palgrave Macmillan, 2002.
  • Nadler, Steven. “The Jewish Spinoza”. Journal of the History of Ideas 70/3 (2009), 491-510.
  • Ökten, Kaan H. Reformasyon Dönemi siyasal ve Dinsel Düşünce Tarihine Giriş. İstanbul: Alfa, 2003.
  • Özbilen, Serdar. “Arkeoloji: Geçmiş, Zaman ve Kuram”. OANNES Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi 2/1 (2020), 41-65.
  • Pecherman, Martine. “The ‘Rules of Critique’: Richard Simon and Antoine Arnauld”. The Making of the Humanities: Vol: 1- Early Modern Europe. 327-348. Amsterdam University Press, 2010.
  • Russ, Jacqueline. Avrupa Düşüncesinin Serüveni: Antikçağlardan Günümüze Batı Düşüncesi. çev. Özcan Doğan. Ankara: Doğu Batı, 2021.
  • Schebesta, Paul. “Wilhelm Schmidt: 1868-1954”. Man 54 (1954), 89-90.
  • Schoeler, Gregor. The Biography of Muhammad: Nature and Authenticity. ed. James E. Montgomery. çev. Uwe Vagelpohl. London: Routledge, 2011.
  • Toprak, Bilal. Din Arkeolojisi ve Göbeklitepe. İstanbul: Milel nihal, 2020.
  • Trigger, Bruce G. Arkeolojik Düşünce Tarihi. çev. Fuat Aydın. Ankara: Eski Yeni, 2014.
  • Tylor, Edward B. Primitive Culture V2: Researches Into The Development Of Mythology, Philosophy, Religion, Language, Art And Custom. London: John Murray, 2006.
  • Tylor, Edward B. “The Philosophy of Religion among the Lower Races of Mankind”. The Journal of the Ethnological Society of London 2/4 (1870), 369-381.
  • Waardenburg, Jacques. “Mustashrikun”. Encyclopedia of Islam. 735-53. 2nd Edition. Brill, 1993.
  • Wunn, Ina. “The Evolution of Religions” 50/4 (2003), 387-415.
  • Zimon, Henryk. “Wilhelm Schmidt’s Theory of Primitive Monotheism and Its Critique within the Vienna School of Ethnology”. Anthropos 81/1/3 (1986), 243-260.
  • Stanford Encyclopedia of Philosophy. “Philosophy of History”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://plato.stanford.edu/entries/history/#Memory
  • Stanford Encyclopedia of Philosophy. “Progress”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://plato.stanford.edu/entries/progress/

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 269 - 290, 30.12.2022

Ayşe Mutlu Özgür

Öz

Anahtar Kelimeler

Oryantalizm İslam İlerlemecilik Dinlerin Kökeni Dinlerin Evrimi Kronoloji Arkeoloji Ta-rihi Tenkit Metodu Batı’da Din Çalışmaları.

Kaynakça

  • Altıntaş, Fatma Betül. Tarihsel Eleştiri Yöntemleri Tenkidi ve İslâmî Rivayetlere Uygulanması Sorunu. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
  • Anderson, Wilda. “Error in Buffon”. MLN 114/4 (1999), 691-701.
  • Arjana, Sophia Rose. Batı Tahayyülünde Müslümanlar. çev. M. Murtaza Özeren. İstanbul: Ketebe, 2019.
  • Ashworth, William B. “Joseph Justus Scaliger”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/joseph-justus-scaliger
  • Bahrani, Zainab. “Untold Tales of Mesopotamian Discovery”. Scramble for the Past: A Story of Archaeology in the Ottoman Empire, 1753-1914. ed. Zeynep Çelik - Edhem Eldem. İstanbul: SALT/Garanti Kültür, 2011.
  • Bauer, Thomas. Müphemlik Kültürü ve İslam: Farklı Bir İslam Tarihi Okuması. çev. Tanıl Bora. İstanbul: İletişim, 2021.
  • Bowie, Fiona. The Anthropology of Religion: An Introduction. Malden: BlackWell, 2003.
  • Collingwood, R. G. Tarih Tasarımı. çev. Kurtuluş Dinçer. Ankara: Doğu-Batı Yayınları, 2019.
  • Copleston, Frederick. Felsefe Tarihi: Çağdaş Felsefe Fransız Aydınlanması’ndan Kant’a: Bölüm 1 Aydınlanma. çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea, 1996.
  • Demirci, Kürşat. Dinlerin Dejenerasyonu. İstanbul: İnsan yay., 1985.
  • Dozy, Reinhart Pieter Anne. Die Israeliten zu Mekka von Davids Zeit bis ins fünfte Jahrhundert unsrer Zeitrechnung: Ein Beitrag zur Alttestamentlichen Kritik und zur Erforschung des Ursprungs des Islams. Leipzig: W. Engelmann, 1864.
  • Duran, Asim. Aydınlanma ve Kutsal Kitap. İstanbul: Mahya, 2021.
  • Ehrman, Bart. İsa’ya Rağmen Hıristiyanlık. çev. Mahmut Aydın. Ankara: Eski Yeni, 2020.
  • Eriksen, Thomas Hylland - Nielsen, Finn Sivert. A History of Anthropology. London: Pluto Press, Second Edition., 2013.
  • Goldziher, Ignaz. Mythology among the Hebrews and Its Historical Development. çev. Russell Martineau. London: Longmans, Green and Co., 1877.
  • Gürkan, Salime Leyla. “DİA”. Geiger, Abraham, ts.
  • Haydon, A. Eustace. “From Comparative Religion to History of Religions” 2/6 (1922), 577-587.
  • Hazard, Paul. Batı Düşüncesindeki Büyük Değişme. çev. Erol Güngör. İstanbul: Ötüken, 1994.
  • Heschel, Susannah. Abraham Geiger and the Jewish Jesus. Chicago: The University of Chicago Press, 1998.
  • Irwin, Robert. For Lust of Knowing: The Orientalists and Their Enemies. London: Allen Lane, 2006.
  • Kızıl, Fatma. “Fazlur Rahman’s Understanding of the Sunnah/Hadith: A Comparison with Joseph Schacht’s Views on the Subject”. Hadis Tetkikleri Dergisi 6/2 (2008), 31-46.
  • Kızılkaya Yılmaz, Rahile. “Hegel’in Tarih Felsefesinin Goldziher’in Hadisleri Değerlendirme Yöntemine Etkisi”. İnsan ve Toplum Dergisi 11/3 (2021), 215-248.
  • Kruger, Steven F. “Medieval Christian (Dis)identifications: Muslims and Jews in Guibert of Nogent”. New Literary History 28/2 (1997), 185-203.
  • Lockman, Zachary. Hangi Ortadoğu: Oryantalizm, Tarih, Siyaset. çev. Burcu Birinci. İstanbul: Küre, 2016.
  • Marchand, Suzanne L. German Orientalism in the Age of Empire: Religion, Race and Scholarship. New York: Cambridge University Press, 2009.
  • Müller, Max. The Essential Max Müller: On Language, Mythology, and Religion. ed. John R. Stone. New York: Palgrave Macmillan, 2002.
  • Nadler, Steven. “The Jewish Spinoza”. Journal of the History of Ideas 70/3 (2009), 491-510.
  • Ökten, Kaan H. Reformasyon Dönemi siyasal ve Dinsel Düşünce Tarihine Giriş. İstanbul: Alfa, 2003.
  • Özbilen, Serdar. “Arkeoloji: Geçmiş, Zaman ve Kuram”. OANNES Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi 2/1 (2020), 41-65.
  • Pecherman, Martine. “The ‘Rules of Critique’: Richard Simon and Antoine Arnauld”. The Making of the Humanities: Vol: 1- Early Modern Europe. 327-348. Amsterdam University Press, 2010.
  • Russ, Jacqueline. Avrupa Düşüncesinin Serüveni: Antikçağlardan Günümüze Batı Düşüncesi. çev. Özcan Doğan. Ankara: Doğu Batı, 2021.
  • Schebesta, Paul. “Wilhelm Schmidt: 1868-1954”. Man 54 (1954), 89-90.
  • Schoeler, Gregor. The Biography of Muhammad: Nature and Authenticity. ed. James E. Montgomery. çev. Uwe Vagelpohl. London: Routledge, 2011.
  • Toprak, Bilal. Din Arkeolojisi ve Göbeklitepe. İstanbul: Milel nihal, 2020.
  • Trigger, Bruce G. Arkeolojik Düşünce Tarihi. çev. Fuat Aydın. Ankara: Eski Yeni, 2014.
  • Tylor, Edward B. Primitive Culture V2: Researches Into The Development Of Mythology, Philosophy, Religion, Language, Art And Custom. London: John Murray, 2006.
  • Tylor, Edward B. “The Philosophy of Religion among the Lower Races of Mankind”. The Journal of the Ethnological Society of London 2/4 (1870), 369-381.
  • Waardenburg, Jacques. “Mustashrikun”. Encyclopedia of Islam. 735-53. 2nd Edition. Brill, 1993.
  • Wunn, Ina. “The Evolution of Religions” 50/4 (2003), 387-415.
  • Zimon, Henryk. “Wilhelm Schmidt’s Theory of Primitive Monotheism and Its Critique within the Vienna School of Ethnology”. Anthropos 81/1/3 (1986), 243-260.
  • Stanford Encyclopedia of Philosophy. “Philosophy of History”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://plato.stanford.edu/entries/history/#Memory
  • Stanford Encyclopedia of Philosophy. “Progress”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://plato.stanford.edu/entries/progress/

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 269 - 290, 30.12.2022

Ayşe Mutlu Özgür

Öz

Anahtar Kelimeler

Oryantalizm İslam İlerlemecilik Dinlerin Kökeni Dinlerin Evrimi Kronoloji Arkeoloji Ta-rihi Tenkit Metodu Batı’da Din Çalışmaları.

Kaynakça

  • Altıntaş, Fatma Betül. Tarihsel Eleştiri Yöntemleri Tenkidi ve İslâmî Rivayetlere Uygulanması Sorunu. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
  • Anderson, Wilda. “Error in Buffon”. MLN 114/4 (1999), 691-701.
  • Arjana, Sophia Rose. Batı Tahayyülünde Müslümanlar. çev. M. Murtaza Özeren. İstanbul: Ketebe, 2019.
  • Ashworth, William B. “Joseph Justus Scaliger”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/joseph-justus-scaliger
  • Bahrani, Zainab. “Untold Tales of Mesopotamian Discovery”. Scramble for the Past: A Story of Archaeology in the Ottoman Empire, 1753-1914. ed. Zeynep Çelik - Edhem Eldem. İstanbul: SALT/Garanti Kültür, 2011.
  • Bauer, Thomas. Müphemlik Kültürü ve İslam: Farklı Bir İslam Tarihi Okuması. çev. Tanıl Bora. İstanbul: İletişim, 2021.
  • Bowie, Fiona. The Anthropology of Religion: An Introduction. Malden: BlackWell, 2003.
  • Collingwood, R. G. Tarih Tasarımı. çev. Kurtuluş Dinçer. Ankara: Doğu-Batı Yayınları, 2019.
  • Copleston, Frederick. Felsefe Tarihi: Çağdaş Felsefe Fransız Aydınlanması’ndan Kant’a: Bölüm 1 Aydınlanma. çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea, 1996.
  • Demirci, Kürşat. Dinlerin Dejenerasyonu. İstanbul: İnsan yay., 1985.
  • Dozy, Reinhart Pieter Anne. Die Israeliten zu Mekka von Davids Zeit bis ins fünfte Jahrhundert unsrer Zeitrechnung: Ein Beitrag zur Alttestamentlichen Kritik und zur Erforschung des Ursprungs des Islams. Leipzig: W. Engelmann, 1864.
  • Duran, Asim. Aydınlanma ve Kutsal Kitap. İstanbul: Mahya, 2021.
  • Ehrman, Bart. İsa’ya Rağmen Hıristiyanlık. çev. Mahmut Aydın. Ankara: Eski Yeni, 2020.
  • Eriksen, Thomas Hylland - Nielsen, Finn Sivert. A History of Anthropology. London: Pluto Press, Second Edition., 2013.
  • Goldziher, Ignaz. Mythology among the Hebrews and Its Historical Development. çev. Russell Martineau. London: Longmans, Green and Co., 1877.
  • Gürkan, Salime Leyla. “DİA”. Geiger, Abraham, ts.
  • Haydon, A. Eustace. “From Comparative Religion to History of Religions” 2/6 (1922), 577-587.
  • Hazard, Paul. Batı Düşüncesindeki Büyük Değişme. çev. Erol Güngör. İstanbul: Ötüken, 1994.
  • Heschel, Susannah. Abraham Geiger and the Jewish Jesus. Chicago: The University of Chicago Press, 1998.
  • Irwin, Robert. For Lust of Knowing: The Orientalists and Their Enemies. London: Allen Lane, 2006.
  • Kızıl, Fatma. “Fazlur Rahman’s Understanding of the Sunnah/Hadith: A Comparison with Joseph Schacht’s Views on the Subject”. Hadis Tetkikleri Dergisi 6/2 (2008), 31-46.
  • Kızılkaya Yılmaz, Rahile. “Hegel’in Tarih Felsefesinin Goldziher’in Hadisleri Değerlendirme Yöntemine Etkisi”. İnsan ve Toplum Dergisi 11/3 (2021), 215-248.
  • Kruger, Steven F. “Medieval Christian (Dis)identifications: Muslims and Jews in Guibert of Nogent”. New Literary History 28/2 (1997), 185-203.
  • Lockman, Zachary. Hangi Ortadoğu: Oryantalizm, Tarih, Siyaset. çev. Burcu Birinci. İstanbul: Küre, 2016.
  • Marchand, Suzanne L. German Orientalism in the Age of Empire: Religion, Race and Scholarship. New York: Cambridge University Press, 2009.
  • Müller, Max. The Essential Max Müller: On Language, Mythology, and Religion. ed. John R. Stone. New York: Palgrave Macmillan, 2002.
  • Nadler, Steven. “The Jewish Spinoza”. Journal of the History of Ideas 70/3 (2009), 491-510.
  • Ökten, Kaan H. Reformasyon Dönemi siyasal ve Dinsel Düşünce Tarihine Giriş. İstanbul: Alfa, 2003.
  • Özbilen, Serdar. “Arkeoloji: Geçmiş, Zaman ve Kuram”. OANNES Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi 2/1 (2020), 41-65.
  • Pecherman, Martine. “The ‘Rules of Critique’: Richard Simon and Antoine Arnauld”. The Making of the Humanities: Vol: 1- Early Modern Europe. 327-348. Amsterdam University Press, 2010.
  • Russ, Jacqueline. Avrupa Düşüncesinin Serüveni: Antikçağlardan Günümüze Batı Düşüncesi. çev. Özcan Doğan. Ankara: Doğu Batı, 2021.
  • Schebesta, Paul. “Wilhelm Schmidt: 1868-1954”. Man 54 (1954), 89-90.
  • Schoeler, Gregor. The Biography of Muhammad: Nature and Authenticity. ed. James E. Montgomery. çev. Uwe Vagelpohl. London: Routledge, 2011.
  • Toprak, Bilal. Din Arkeolojisi ve Göbeklitepe. İstanbul: Milel nihal, 2020.
  • Trigger, Bruce G. Arkeolojik Düşünce Tarihi. çev. Fuat Aydın. Ankara: Eski Yeni, 2014.
  • Tylor, Edward B. Primitive Culture V2: Researches Into The Development Of Mythology, Philosophy, Religion, Language, Art And Custom. London: John Murray, 2006.
  • Tylor, Edward B. “The Philosophy of Religion among the Lower Races of Mankind”. The Journal of the Ethnological Society of London 2/4 (1870), 369-381.
  • Waardenburg, Jacques. “Mustashrikun”. Encyclopedia of Islam. 735-53. 2nd Edition. Brill, 1993.
  • Wunn, Ina. “The Evolution of Religions” 50/4 (2003), 387-415.
  • Zimon, Henryk. “Wilhelm Schmidt’s Theory of Primitive Monotheism and Its Critique within the Vienna School of Ethnology”. Anthropos 81/1/3 (1986), 243-260.
  • Stanford Encyclopedia of Philosophy. “Philosophy of History”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://plato.stanford.edu/entries/history/#Memory
  • Stanford Encyclopedia of Philosophy. “Progress”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://plato.stanford.edu/entries/progress/

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 269 - 290, 30.12.2022

Ayşe Mutlu Özgür

Öz

Anahtar Kelimeler

Oryantalizm İslam İlerlemecilik Dinlerin Kökeni Dinlerin Evrimi Kronoloji Arkeoloji Ta-rihi Tenkit Metodu Batı’da Din Çalışmaları.

Kaynakça

  • Altıntaş, Fatma Betül. Tarihsel Eleştiri Yöntemleri Tenkidi ve İslâmî Rivayetlere Uygulanması Sorunu. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
  • Anderson, Wilda. “Error in Buffon”. MLN 114/4 (1999), 691-701.
  • Arjana, Sophia Rose. Batı Tahayyülünde Müslümanlar. çev. M. Murtaza Özeren. İstanbul: Ketebe, 2019.
  • Ashworth, William B. “Joseph Justus Scaliger”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/joseph-justus-scaliger
  • Bahrani, Zainab. “Untold Tales of Mesopotamian Discovery”. Scramble for the Past: A Story of Archaeology in the Ottoman Empire, 1753-1914. ed. Zeynep Çelik - Edhem Eldem. İstanbul: SALT/Garanti Kültür, 2011.
  • Bauer, Thomas. Müphemlik Kültürü ve İslam: Farklı Bir İslam Tarihi Okuması. çev. Tanıl Bora. İstanbul: İletişim, 2021.
  • Bowie, Fiona. The Anthropology of Religion: An Introduction. Malden: BlackWell, 2003.
  • Collingwood, R. G. Tarih Tasarımı. çev. Kurtuluş Dinçer. Ankara: Doğu-Batı Yayınları, 2019.
  • Copleston, Frederick. Felsefe Tarihi: Çağdaş Felsefe Fransız Aydınlanması’ndan Kant’a: Bölüm 1 Aydınlanma. çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea, 1996.
  • Demirci, Kürşat. Dinlerin Dejenerasyonu. İstanbul: İnsan yay., 1985.
  • Dozy, Reinhart Pieter Anne. Die Israeliten zu Mekka von Davids Zeit bis ins fünfte Jahrhundert unsrer Zeitrechnung: Ein Beitrag zur Alttestamentlichen Kritik und zur Erforschung des Ursprungs des Islams. Leipzig: W. Engelmann, 1864.
  • Duran, Asim. Aydınlanma ve Kutsal Kitap. İstanbul: Mahya, 2021.
  • Ehrman, Bart. İsa’ya Rağmen Hıristiyanlık. çev. Mahmut Aydın. Ankara: Eski Yeni, 2020.
  • Eriksen, Thomas Hylland - Nielsen, Finn Sivert. A History of Anthropology. London: Pluto Press, Second Edition., 2013.
  • Goldziher, Ignaz. Mythology among the Hebrews and Its Historical Development. çev. Russell Martineau. London: Longmans, Green and Co., 1877.
  • Gürkan, Salime Leyla. “DİA”. Geiger, Abraham, ts.
  • Haydon, A. Eustace. “From Comparative Religion to History of Religions” 2/6 (1922), 577-587.
  • Hazard, Paul. Batı Düşüncesindeki Büyük Değişme. çev. Erol Güngör. İstanbul: Ötüken, 1994.
  • Heschel, Susannah. Abraham Geiger and the Jewish Jesus. Chicago: The University of Chicago Press, 1998.
  • Irwin, Robert. For Lust of Knowing: The Orientalists and Their Enemies. London: Allen Lane, 2006.
  • Kızıl, Fatma. “Fazlur Rahman’s Understanding of the Sunnah/Hadith: A Comparison with Joseph Schacht’s Views on the Subject”. Hadis Tetkikleri Dergisi 6/2 (2008), 31-46.
  • Kızılkaya Yılmaz, Rahile. “Hegel’in Tarih Felsefesinin Goldziher’in Hadisleri Değerlendirme Yöntemine Etkisi”. İnsan ve Toplum Dergisi 11/3 (2021), 215-248.
  • Kruger, Steven F. “Medieval Christian (Dis)identifications: Muslims and Jews in Guibert of Nogent”. New Literary History 28/2 (1997), 185-203.
  • Lockman, Zachary. Hangi Ortadoğu: Oryantalizm, Tarih, Siyaset. çev. Burcu Birinci. İstanbul: Küre, 2016.
  • Marchand, Suzanne L. German Orientalism in the Age of Empire: Religion, Race and Scholarship. New York: Cambridge University Press, 2009.
  • Müller, Max. The Essential Max Müller: On Language, Mythology, and Religion. ed. John R. Stone. New York: Palgrave Macmillan, 2002.
  • Nadler, Steven. “The Jewish Spinoza”. Journal of the History of Ideas 70/3 (2009), 491-510.
  • Ökten, Kaan H. Reformasyon Dönemi siyasal ve Dinsel Düşünce Tarihine Giriş. İstanbul: Alfa, 2003.
  • Özbilen, Serdar. “Arkeoloji: Geçmiş, Zaman ve Kuram”. OANNES Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi 2/1 (2020), 41-65.
  • Pecherman, Martine. “The ‘Rules of Critique’: Richard Simon and Antoine Arnauld”. The Making of the Humanities: Vol: 1- Early Modern Europe. 327-348. Amsterdam University Press, 2010.
  • Russ, Jacqueline. Avrupa Düşüncesinin Serüveni: Antikçağlardan Günümüze Batı Düşüncesi. çev. Özcan Doğan. Ankara: Doğu Batı, 2021.
  • Schebesta, Paul. “Wilhelm Schmidt: 1868-1954”. Man 54 (1954), 89-90.
  • Schoeler, Gregor. The Biography of Muhammad: Nature and Authenticity. ed. James E. Montgomery. çev. Uwe Vagelpohl. London: Routledge, 2011.
  • Toprak, Bilal. Din Arkeolojisi ve Göbeklitepe. İstanbul: Milel nihal, 2020.
  • Trigger, Bruce G. Arkeolojik Düşünce Tarihi. çev. Fuat Aydın. Ankara: Eski Yeni, 2014.
  • Tylor, Edward B. Primitive Culture V2: Researches Into The Development Of Mythology, Philosophy, Religion, Language, Art And Custom. London: John Murray, 2006.
  • Tylor, Edward B. “The Philosophy of Religion among the Lower Races of Mankind”. The Journal of the Ethnological Society of London 2/4 (1870), 369-381.
  • Waardenburg, Jacques. “Mustashrikun”. Encyclopedia of Islam. 735-53. 2nd Edition. Brill, 1993.
  • Wunn, Ina. “The Evolution of Religions” 50/4 (2003), 387-415.
  • Zimon, Henryk. “Wilhelm Schmidt’s Theory of Primitive Monotheism and Its Critique within the Vienna School of Ethnology”. Anthropos 81/1/3 (1986), 243-260.
  • Stanford Encyclopedia of Philosophy. “Philosophy of History”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://plato.stanford.edu/entries/history/#Memory
  • Stanford Encyclopedia of Philosophy. “Progress”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://plato.stanford.edu/entries/progress/

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 269 - 290, 30.12.2022

Ayşe Mutlu Özgür

Öz

Anahtar Kelimeler

Oryantalizm İslam İlerlemecilik Dinlerin Kökeni Dinlerin Evrimi Kronoloji Arkeoloji Ta-rihi Tenkit Metodu Batı’da Din Çalışmaları.

Kaynakça

  • Altıntaş, Fatma Betül. Tarihsel Eleştiri Yöntemleri Tenkidi ve İslâmî Rivayetlere Uygulanması Sorunu. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
  • Anderson, Wilda. “Error in Buffon”. MLN 114/4 (1999), 691-701.
  • Arjana, Sophia Rose. Batı Tahayyülünde Müslümanlar. çev. M. Murtaza Özeren. İstanbul: Ketebe, 2019.
  • Ashworth, William B. “Joseph Justus Scaliger”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/joseph-justus-scaliger
  • Bahrani, Zainab. “Untold Tales of Mesopotamian Discovery”. Scramble for the Past: A Story of Archaeology in the Ottoman Empire, 1753-1914. ed. Zeynep Çelik - Edhem Eldem. İstanbul: SALT/Garanti Kültür, 2011.
  • Bauer, Thomas. Müphemlik Kültürü ve İslam: Farklı Bir İslam Tarihi Okuması. çev. Tanıl Bora. İstanbul: İletişim, 2021.
  • Bowie, Fiona. The Anthropology of Religion: An Introduction. Malden: BlackWell, 2003.
  • Collingwood, R. G. Tarih Tasarımı. çev. Kurtuluş Dinçer. Ankara: Doğu-Batı Yayınları, 2019.
  • Copleston, Frederick. Felsefe Tarihi: Çağdaş Felsefe Fransız Aydınlanması’ndan Kant’a: Bölüm 1 Aydınlanma. çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea, 1996.
  • Demirci, Kürşat. Dinlerin Dejenerasyonu. İstanbul: İnsan yay., 1985.
  • Dozy, Reinhart Pieter Anne. Die Israeliten zu Mekka von Davids Zeit bis ins fünfte Jahrhundert unsrer Zeitrechnung: Ein Beitrag zur Alttestamentlichen Kritik und zur Erforschung des Ursprungs des Islams. Leipzig: W. Engelmann, 1864.
  • Duran, Asim. Aydınlanma ve Kutsal Kitap. İstanbul: Mahya, 2021.
  • Ehrman, Bart. İsa’ya Rağmen Hıristiyanlık. çev. Mahmut Aydın. Ankara: Eski Yeni, 2020.
  • Eriksen, Thomas Hylland - Nielsen, Finn Sivert. A History of Anthropology. London: Pluto Press, Second Edition., 2013.
  • Goldziher, Ignaz. Mythology among the Hebrews and Its Historical Development. çev. Russell Martineau. London: Longmans, Green and Co., 1877.
  • Gürkan, Salime Leyla. “DİA”. Geiger, Abraham, ts.
  • Haydon, A. Eustace. “From Comparative Religion to History of Religions” 2/6 (1922), 577-587.
  • Hazard, Paul. Batı Düşüncesindeki Büyük Değişme. çev. Erol Güngör. İstanbul: Ötüken, 1994.
  • Heschel, Susannah. Abraham Geiger and the Jewish Jesus. Chicago: The University of Chicago Press, 1998.
  • Irwin, Robert. For Lust of Knowing: The Orientalists and Their Enemies. London: Allen Lane, 2006.
  • Kızıl, Fatma. “Fazlur Rahman’s Understanding of the Sunnah/Hadith: A Comparison with Joseph Schacht’s Views on the Subject”. Hadis Tetkikleri Dergisi 6/2 (2008), 31-46.
  • Kızılkaya Yılmaz, Rahile. “Hegel’in Tarih Felsefesinin Goldziher’in Hadisleri Değerlendirme Yöntemine Etkisi”. İnsan ve Toplum Dergisi 11/3 (2021), 215-248.
  • Kruger, Steven F. “Medieval Christian (Dis)identifications: Muslims and Jews in Guibert of Nogent”. New Literary History 28/2 (1997), 185-203.
  • Lockman, Zachary. Hangi Ortadoğu: Oryantalizm, Tarih, Siyaset. çev. Burcu Birinci. İstanbul: Küre, 2016.
  • Marchand, Suzanne L. German Orientalism in the Age of Empire: Religion, Race and Scholarship. New York: Cambridge University Press, 2009.
  • Müller, Max. The Essential Max Müller: On Language, Mythology, and Religion. ed. John R. Stone. New York: Palgrave Macmillan, 2002.
  • Nadler, Steven. “The Jewish Spinoza”. Journal of the History of Ideas 70/3 (2009), 491-510.
  • Ökten, Kaan H. Reformasyon Dönemi siyasal ve Dinsel Düşünce Tarihine Giriş. İstanbul: Alfa, 2003.
  • Özbilen, Serdar. “Arkeoloji: Geçmiş, Zaman ve Kuram”. OANNES Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi 2/1 (2020), 41-65.
  • Pecherman, Martine. “The ‘Rules of Critique’: Richard Simon and Antoine Arnauld”. The Making of the Humanities: Vol: 1- Early Modern Europe. 327-348. Amsterdam University Press, 2010.
  • Russ, Jacqueline. Avrupa Düşüncesinin Serüveni: Antikçağlardan Günümüze Batı Düşüncesi. çev. Özcan Doğan. Ankara: Doğu Batı, 2021.
  • Schebesta, Paul. “Wilhelm Schmidt: 1868-1954”. Man 54 (1954), 89-90.
  • Schoeler, Gregor. The Biography of Muhammad: Nature and Authenticity. ed. James E. Montgomery. çev. Uwe Vagelpohl. London: Routledge, 2011.
  • Toprak, Bilal. Din Arkeolojisi ve Göbeklitepe. İstanbul: Milel nihal, 2020.
  • Trigger, Bruce G. Arkeolojik Düşünce Tarihi. çev. Fuat Aydın. Ankara: Eski Yeni, 2014.
  • Tylor, Edward B. Primitive Culture V2: Researches Into The Development Of Mythology, Philosophy, Religion, Language, Art And Custom. London: John Murray, 2006.
  • Tylor, Edward B. “The Philosophy of Religion among the Lower Races of Mankind”. The Journal of the Ethnological Society of London 2/4 (1870), 369-381.
  • Waardenburg, Jacques. “Mustashrikun”. Encyclopedia of Islam. 735-53. 2nd Edition. Brill, 1993.
  • Wunn, Ina. “The Evolution of Religions” 50/4 (2003), 387-415.
  • Zimon, Henryk. “Wilhelm Schmidt’s Theory of Primitive Monotheism and Its Critique within the Vienna School of Ethnology”. Anthropos 81/1/3 (1986), 243-260.
  • Stanford Encyclopedia of Philosophy. “Philosophy of History”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://plato.stanford.edu/entries/history/#Memory
  • Stanford Encyclopedia of Philosophy. “Progress”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://plato.stanford.edu/entries/progress/

Oryantalistlerin İslâm Tetkiklerinin Sosyo-Kültürel Arkaplânı Üzerine

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 269 - 290, 30.12.2022

Ayşe Mutlu Özgür

Öz

Batı’da İslam diniyle ilgili yapılan çalışmalar bir boşlukta gelişmeyip XVI. yüzyıldan itibaren kademeli olarak artan, dinlerin kökeni ve kaynaklarına dair yapılan araştırmaların etkisiyle ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla gerek geçmişte gerekse günümüzde yapılan İslam araştırmalarını doğru analiz edebilmek için genelde din, özelde semavi dinlerin kaynaklarına dair çalışmaların sosyo-kültürel arka planının iyi okunması gerekmektedir. Buradan hareketle bu makalede, Batı’da yaklaşık olarak XVI. yüzyılda başlayan ve Aydınlanma düşüncesiyle beraber gittikçe artan, semavi dinlerin kökeni ve kaynaklarına dair çalışmaların alt yapısını oluş-turan bilimsel yöntemler ve felsefi görüşlerin genel bir çerçevesi çizilmeye çalışılmıştır. Konu, İlerlemecilik, Dinlerin Kökeni, Dinlerin Evrimi, Kronoloji ve Arkeoloji Bilimlerinin Doğu-şu ve Tarihi Tenkit Metodu olmak üzere beş başlık çerçevesinde ele alınmış, gerekli yerlerde bu düşüncelerin Batı’da yapılan İslam araştırmalarındaki izdüşümlerine dikkat çekilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Oryantalizm İslam İlerlemecilik Dinlerin Kökeni Dinlerin Evrimi Kronoloji Arkeoloji Ta-rihi Tenkit Metodu Batı’da Din Çalışmaları.

Kaynakça

  • Altıntaş, Fatma Betül. Tarihsel Eleştiri Yöntemleri Tenkidi ve İslâmî Rivayetlere Uygulanması Sorunu. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
  • Anderson, Wilda. “Error in Buffon”. MLN 114/4 (1999), 691-701.
  • Arjana, Sophia Rose. Batı Tahayyülünde Müslümanlar. çev. M. Murtaza Özeren. İstanbul: Ketebe, 2019.
  • Ashworth, William B. “Joseph Justus Scaliger”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://www.lindahall.org/about/news/scientist-of-the-day/joseph-justus-scaliger
  • Bahrani, Zainab. “Untold Tales of Mesopotamian Discovery”. Scramble for the Past: A Story of Archaeology in the Ottoman Empire, 1753-1914. ed. Zeynep Çelik - Edhem Eldem. İstanbul: SALT/Garanti Kültür, 2011.
  • Bauer, Thomas. Müphemlik Kültürü ve İslam: Farklı Bir İslam Tarihi Okuması. çev. Tanıl Bora. İstanbul: İletişim, 2021.
  • Bowie, Fiona. The Anthropology of Religion: An Introduction. Malden: BlackWell, 2003.
  • Collingwood, R. G. Tarih Tasarımı. çev. Kurtuluş Dinçer. Ankara: Doğu-Batı Yayınları, 2019.
  • Copleston, Frederick. Felsefe Tarihi: Çağdaş Felsefe Fransız Aydınlanması’ndan Kant’a: Bölüm 1 Aydınlanma. çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea, 1996.
  • Demirci, Kürşat. Dinlerin Dejenerasyonu. İstanbul: İnsan yay., 1985.
  • Dozy, Reinhart Pieter Anne. Die Israeliten zu Mekka von Davids Zeit bis ins fünfte Jahrhundert unsrer Zeitrechnung: Ein Beitrag zur Alttestamentlichen Kritik und zur Erforschung des Ursprungs des Islams. Leipzig: W. Engelmann, 1864.
  • Duran, Asim. Aydınlanma ve Kutsal Kitap. İstanbul: Mahya, 2021.
  • Ehrman, Bart. İsa’ya Rağmen Hıristiyanlık. çev. Mahmut Aydın. Ankara: Eski Yeni, 2020.
  • Eriksen, Thomas Hylland - Nielsen, Finn Sivert. A History of Anthropology. London: Pluto Press, Second Edition., 2013.
  • Goldziher, Ignaz. Mythology among the Hebrews and Its Historical Development. çev. Russell Martineau. London: Longmans, Green and Co., 1877.
  • Gürkan, Salime Leyla. “DİA”. Geiger, Abraham, ts.
  • Haydon, A. Eustace. “From Comparative Religion to History of Religions” 2/6 (1922), 577-587.
  • Hazard, Paul. Batı Düşüncesindeki Büyük Değişme. çev. Erol Güngör. İstanbul: Ötüken, 1994.
  • Heschel, Susannah. Abraham Geiger and the Jewish Jesus. Chicago: The University of Chicago Press, 1998.
  • Irwin, Robert. For Lust of Knowing: The Orientalists and Their Enemies. London: Allen Lane, 2006.
  • Kızıl, Fatma. “Fazlur Rahman’s Understanding of the Sunnah/Hadith: A Comparison with Joseph Schacht’s Views on the Subject”. Hadis Tetkikleri Dergisi 6/2 (2008), 31-46.
  • Kızılkaya Yılmaz, Rahile. “Hegel’in Tarih Felsefesinin Goldziher’in Hadisleri Değerlendirme Yöntemine Etkisi”. İnsan ve Toplum Dergisi 11/3 (2021), 215-248.
  • Kruger, Steven F. “Medieval Christian (Dis)identifications: Muslims and Jews in Guibert of Nogent”. New Literary History 28/2 (1997), 185-203.
  • Lockman, Zachary. Hangi Ortadoğu: Oryantalizm, Tarih, Siyaset. çev. Burcu Birinci. İstanbul: Küre, 2016.
  • Marchand, Suzanne L. German Orientalism in the Age of Empire: Religion, Race and Scholarship. New York: Cambridge University Press, 2009.
  • Müller, Max. The Essential Max Müller: On Language, Mythology, and Religion. ed. John R. Stone. New York: Palgrave Macmillan, 2002.
  • Nadler, Steven. “The Jewish Spinoza”. Journal of the History of Ideas 70/3 (2009), 491-510.
  • Ökten, Kaan H. Reformasyon Dönemi siyasal ve Dinsel Düşünce Tarihine Giriş. İstanbul: Alfa, 2003.
  • Özbilen, Serdar. “Arkeoloji: Geçmiş, Zaman ve Kuram”. OANNES Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi 2/1 (2020), 41-65.
  • Pecherman, Martine. “The ‘Rules of Critique’: Richard Simon and Antoine Arnauld”. The Making of the Humanities: Vol: 1- Early Modern Europe. 327-348. Amsterdam University Press, 2010.
  • Russ, Jacqueline. Avrupa Düşüncesinin Serüveni: Antikçağlardan Günümüze Batı Düşüncesi. çev. Özcan Doğan. Ankara: Doğu Batı, 2021.
  • Schebesta, Paul. “Wilhelm Schmidt: 1868-1954”. Man 54 (1954), 89-90.
  • Schoeler, Gregor. The Biography of Muhammad: Nature and Authenticity. ed. James E. Montgomery. çev. Uwe Vagelpohl. London: Routledge, 2011.
  • Toprak, Bilal. Din Arkeolojisi ve Göbeklitepe. İstanbul: Milel nihal, 2020.
  • Trigger, Bruce G. Arkeolojik Düşünce Tarihi. çev. Fuat Aydın. Ankara: Eski Yeni, 2014.
  • Tylor, Edward B. Primitive Culture V2: Researches Into The Development Of Mythology, Philosophy, Religion, Language, Art And Custom. London: John Murray, 2006.
  • Tylor, Edward B. “The Philosophy of Religion among the Lower Races of Mankind”. The Journal of the Ethnological Society of London 2/4 (1870), 369-381.
  • Waardenburg, Jacques. “Mustashrikun”. Encyclopedia of Islam. 735-53. 2nd Edition. Brill, 1993.
  • Wunn, Ina. “The Evolution of Religions” 50/4 (2003), 387-415.
  • Zimon, Henryk. “Wilhelm Schmidt’s Theory of Primitive Monotheism and Its Critique within the Vienna School of Ethnology”. Anthropos 81/1/3 (1986), 243-260.
  • Stanford Encyclopedia of Philosophy. “Philosophy of History”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://plato.stanford.edu/entries/history/#Memory
  • Stanford Encyclopedia of Philosophy. “Progress”. Erişim 12 Mayıs 2022. https://plato.stanford.edu/entries/progress/
Toplam 42 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Din Araştırmaları
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Ayşe Mutlu Özgür

Yayımlanma Tarihi 30 Aralık 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 20 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Mutlu Özgür, A. (2022). Oryantalistlerin İslâm Tetkiklerinin Sosyo-Kültürel Arkaplânı Üzerine. Hadis Tetkikleri Dergisi, 20(2), 269-290.
AMA Mutlu Özgür A. Oryantalistlerin İslâm Tetkiklerinin Sosyo-Kültürel Arkaplânı Üzerine. HTD. Aralık 2022;20(2):269-290.
Chicago Mutlu Özgür, Ayşe. “Oryantalistlerin İslâm Tetkiklerinin Sosyo-Kültürel Arkaplânı Üzerine”. Hadis Tetkikleri Dergisi 20, sy. 2 (Aralık 2022): 269-90.
EndNote Mutlu Özgür A (01 Aralık 2022) Oryantalistlerin İslâm Tetkiklerinin Sosyo-Kültürel Arkaplânı Üzerine. Hadis Tetkikleri Dergisi 20 2 269–290.
IEEE A. Mutlu Özgür, “Oryantalistlerin İslâm Tetkiklerinin Sosyo-Kültürel Arkaplânı Üzerine”, HTD, c. 20, sy. 2, ss. 269–290, 2022.
ISNAD Mutlu Özgür, Ayşe. “Oryantalistlerin İslâm Tetkiklerinin Sosyo-Kültürel Arkaplânı Üzerine”. Hadis Tetkikleri Dergisi 20/2 (Aralık 2022), 269-290.
JAMA Mutlu Özgür A. Oryantalistlerin İslâm Tetkiklerinin Sosyo-Kültürel Arkaplânı Üzerine. HTD. 2022;20:269–290.
MLA Mutlu Özgür, Ayşe. “Oryantalistlerin İslâm Tetkiklerinin Sosyo-Kültürel Arkaplânı Üzerine”. Hadis Tetkikleri Dergisi, c. 20, sy. 2, 2022, ss. 269-90.
Vancouver Mutlu Özgür A. Oryantalistlerin İslâm Tetkiklerinin Sosyo-Kültürel Arkaplânı Üzerine. HTD. 2022;20(2):269-90.

İlmî Tedrîsâtın Tertîbi Üzerine…

    Her düşünce ve tasavvur, kendi iç bütünlüğü içerisinde bir ilim telâkkîsine sahiptir. İslâmî ilim geleneği de kendi bütünlüğü içerisinde bu telâkkîyi önce inşâ sonra ikmâl etmiştir. Hayatın tabi akışı içerisinde ihtiyaçlar zuhûr ettikçe önce ilmî geleneğinin alt yapısını teşkil edecek ve istidlâle medâr olacak davranış ve deliller cem‘ ve tasnif edilmiş, sonra bunlar konularına göre taksime tabi tutulmuştur. İslâmî ilimlerin teşekkülünün ilk merhalesini teşkil eden cem‘ dönemi diyebileceğimiz bu sürecin ardından yeni bir telif sürecine intikâl edilmiştir.
    İlim dallarının birbirinden ayrışmaya başladığı, konularının kendine haslığı göz önünde bulundurularak hususî eserlerde toplanmaya başlandığı birkaç yüzyıl devam eden bir sürecin ardından, özellikle farklı medeniyetlere ve dinlere mensup kişilerin Müslüman olmaları ile birlikte, onların sahip olduğu birikim ile İslâmî ilimlerin her birinin sahip olduğu kazanımlar mezcedilmeye başlandı. Dolayısıyla tasnif dönemi diyebileceğimiz bu süreci ikinci bir adım, imtizâcın hâsıl ettiği müktesebâtı ise tefekküre doğru atılan ilk adım olarak değerlendirmek mümkündür.
    İlim dallarının, malumâta dayalı inşâdan tefekküre dayalı tasavvura geçişinde söz konusu ara merhale çok önemli bir tesir icra etmiştir. Bugün İslâmî düşüncenin tefekkür temellerinin sağlamlaştırıldığı merhale ve her türlü adımın atıldığ süreç ‘öteki ile karşılaşmanın kazanımlarının’ bize ait tasavvura uygun bir dönüşüme tabi tutulmasından sonra kurgulanmıştır. Öteki ile karşılaşma dönemi diyebileceğimiz bu merhalede mevcut kazanımları edinip üstlenmek, bir ilmi ilim yapan cihet-i vahdesini tespit, konu ve mesâilindeki farklılaşma dolayısıyla yeni ilim dallarının teşekkülü ve küllî tefekkür geleneğinin vazgeçilmez bir parçası olması şeklinde tezâhür etmiştir.
Tefekkür geleneğimizin içinde yer alan ilim ehlinin, bu küllî tasavvuru idrâk etmesi ve tasavvuru teşkil eden bir duruşa sahip olması, mensuplarından söz konusu tasavvuru üstlenecek insanları/ilim ehlini yetiştirmesine bağlıdır. Bu da, içinde doğulan tasavvurun, hâli hazırda ve gelecekte üstlenilip sürdürülmesi için atılması gereken doğru adımları tespit ve tatbik ile mümkündür.
    Geleceği kurgulayacak ilim ehlinin, içinden geldiği toplumdan edindiği ortalama müktesebâtla yetinmeksizin, tedrîs ve ta‘lîm sürecinde işaret edilen ilim dallarından her birinin ‘içselleştirerek’ elde edilmesi umulan kazanımlarını ikmâl etmesi gerekir. Dil, mantık ve irfân birlikteliğinin hâsıl ettiği usûlün kazanımlarının özümsemesi, kendisinde bir küllî tasavvur ve duruşun zâtında vücut bulması bize ait tasavvurun hâsıl olmasının vazgeçilmez yoludur.
Bütünüyle Batı esaslı eğitim-öğretim değerler manzûmesinin kurgulayıp kontrol ettiği dinî eğitim; her şeyden önce bize ait tasavvuru terk etmeyi öncelemiş, ikinci olarak bidâyetten itibaren tedrîs sürecini izleyip kâmil manada içselleştirerek bir tasavvur oluşumunu imkânsız hâle getirmiştir. Bugün, gerek yaygın gerekse örgün din tasavvurunun teşekkülünü sağlayan diyanet, ilâhiyat ve kendine ait tasavvuru keşfedip sürdürememiş medrese-dergâh camiası, farkında olmadan Batı değerler manzûmesi üzerinden ve müsaade edilen sınırlar içerisinde kalan bir tasavvur üretmektedir. Üretilen ‘yeni tasavvurun’ i‘tikâdî, amelî ve zihnî anlamda ilim geleneğimize aykırı bir mahiyet arz etmesi, ötekine ait değerleri destekleyici vasfından kaynaklanmaktadır.
    İşaret edilen hususların farkında olarak yayın faaliyetlerini sürdüren Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) aracılığı ile kendi duruşumuzu ve müşterek tasavvurumuzu keşfe gayret gösteren arayışlara imkân sunmayı önemsiyoruz. Bir başka deyişle, tereddüt ve sapmaların farkına vararak seyrimize devam etmenin mutlak ihtiyacımız olduğunun idrâki içerisindeyiz. Dolayısıyla aklî, kalbî ve zihnî tekâmülü hâsıl eden usûl tasavvurumuzun öncelenmesi, malûmâtın bu tasavvura göre yorumlanması gerektiğini müdrikiz.
Yayın hayatımızın ikinci yirmi yılı içerisinde, faaliyetlerimizi kesintisiz sürdürerek geride bıraktığımız yirmi iki yılın ardından, Hadis Tetkikleri Dergisi’nin bu sayısında; hadis ilimlerinin muhtelif alanlarında ilmî, irfânî ve nazarî alanlara ta‘alluk eden ilginizi çekecek tetkiklere yer verdik. Araştırmacı ve akademisyenlerimizin müktesebâtını yansıtan tetkikler, araştırma notları, bilimsel etkinlik ve kitap tanıtımları bu sayımızda sizlerin ilgisine arz ettiğimiz içeriğimizdir.
    Makaleleriniz ve araştırmalarınızla sağladığınız destekleriniz sayesinde muhteviyâtı daha da zenginleşecek olan Hadis Tetkikleri Dergisi (HTD) kendini keşif gayreti içerisinde olan ilim ehlince bize iletilen her türlü talebe açık olup bütün imkânlarımızı kullanarak talepte bulunanları desteklemeye çalışacağımızın bilinmesini isteriz.
Geride bıraktığımız kesintisiz yirmi iki yıl ve kırk üç sayı boyunca Hadis Tetkikleri Dergisi’ne (HTD) destek olan, sahip çıkan, bizleri cesaretlendiren, yazılarıyla bizi onurlandıran bütün hoca ve kardeşlerimize şükranlarımızı sunarken bundan sonra da HTD’nin imkânlarının, araştırmacılarımızın hizmetinde olduğunu te’yîden ifade istiyoruz.
    Gelecek sayılarımızda görüşmek dileğiyle...
    Saygılarımızla...

İbrahim HATİBOĞLU