Bir “Göçmen” ve Bir “Yerli”: Özdamar ve Tanpınar’da Vatan Kavramı

Yıl 2020, , 437 - 448, 31.12.2020

Dursun Karakaya

https://doi.org/10.32600/huefd.742965

Öz

Bu çalışmada; iki Türk yazarın, eserlerinde ve benliklerinde oluşturdukları “vatan” kavramı ele alınmıştır. İlk yazar olarak Almanya’da yaşayan ve Almanca yazan Emine Sevgi Özdamar, ikinci yazar olarak ise Ahmet Hamdi Tanpınar seçilmiştir. 1901 yılında doğan, ilk gençlik yılları savaş içinde geçen ve yeni kurulan bir ülkenin ilk aydınlarından olan Ahmet Hamdi Tanpınar ile 1946 yılında 2. Dünya Savaşı’nın hemen ardından doğup ülkesindeki kaos ortamını yaşayan, göz altına alınan ve 19 yaşında Almanya’ya giden Emine Sevgi Özdamar için vatan ne anlam ifade etmektedir? Yazarların “Der Hof im Spiegel” ve “Beş Şehir” adlı eselerinde bu kavramın (vatanın) onlar için ne anlama geldiği araştırılırken, aralarındaki kuşak ve üslup farklılıkları, kimliklerini ve bakış açılarını oluşturan etkenler dikkate alınmıştır. Tüm bu etkenler ışığında Özdamar ve Tanpınar’ın, vatan kavramını nasıl algıladıkları açıklılığa kavuşturulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hamdi Tanpınar, , Emine Sevgi Özdamar, Vatan Kavramı, Göçmen edebiyatı

An “Immagrant” and a “Native”: The Concept of Homeland for Ozdamar and Tanpinar

Öz

The concept of "homeland" created by two Turkish authors in their works and identities is discussed in this study. Emine Sevgi Özdamar, who lives in Germany and writes in German, was chosen as the first author and Ahmet Hamdi Tanpınar as the second. Ahmet Hamdi Tanpınar was born in 1901 and his young adult years collided with the war. He was one of the first intellectuals of a newly founded country. Emine Sevgi Özdamar was born in 1946 right after the Second World War and lived in chaos in her country. She was detained and went to Germany at the age of 19. What does the homeland mean for Tanpınar and Özdamar? "Der Hof im Spiegel" and "Beş Şehir'' from these authors were examined in the study. While examining what homeland means for them, the factors that form their generation and stylistic differences, their identities and perspectives are taken into consideration. Taking all these factors into consideration, how Özdamar and Tanpınar perceive the concept of “homeland” has been discussed.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hamdi Tanpınar, Emine Sevgi Özdamar, homeland, immigrant literature

Kaynakça

• Aytaç, G. (1983). Çağdaş Alman edebiyatı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Boyacı, İ. (2010). Pazarkaya örneğinde göçmen türk aydınının kimlik problemi ve bu problemin çözümü. International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 5(2), 878-896.
• Ardalı Büyükarman, D. (2008). Vatan kavramının türk tiyatro edebiyatındaki seyri üzerine bir inceleme. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 15(37), 127-145.
• Danışman, J. (2008). Edebiyatın vatanı dünyadır. Röportaj. https://p.dw.com/p/FYK6 adresinden erişildi.
• Ekiz, T. (2006). Almanca yazan Türklerde metinlerarasılık. Ankara: Çankaya Üniversitesi Yay.
• Halis, M. (2008): Darbeler anadiline küstürdü. http://arsiv.sabah.com.tr/2008/12/06/ct/haber,EECFBD8C735646D6A2AD2476CD1E4AB1.html adresinden erişildi.
• Özdamar, E. S. (2001). Der Hof im Spiegel. Köln: Kiepenheuer&Witsch.
• Pazarkaya, Y. (2006). Nur um der Liebenden Willen dreht sich der Himmel. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Tanpınar, A. H. (1988). Beş Şehir. İstanbul: Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları.
• Topçu, H. (2009). Avrupa ve Amerikada Türk Edebiyatı. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(1), 701-734.
• Tuna, H. (2009). Huzur Romanının anlam bilgisi açısından incelenmesi. Yüksel Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Zengin, E. (2010). Türk- Alman Edebiyatına Tarihsel Bir Bakış ve Bu Edebiyata İlişkin Kavramlar. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 12(12), 329-349.