Selim Nüzhet Gerçek’in 'Meçhul Kuvvetlere Kurban' Romanında Polisiye ve Fantastik Unsurların İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 40 Sayı: 1, 46 - 57, 21.06.2023

Ercan Gürova

https://doi.org/10.32600/huefd.1097551

Öz

Türk matbuatının ilk tarihçisi, ilk derleme müdürü olarak anılan; özellikle basın ve tiyatro tarihine dair öncü çalışmalara imza atmış Selim Nüzhet Gerçek’in edebiyat tarihlerinde adına rastlanmayan romanı Meçhul Kuvvetlere Kurban 1922 yılında İleri gazetesinde yirmi dört bölüm olarak yayımlanmıştır. Bu araştırmanın amacı yaklaşık yüz yıldır gölgede kalmış olan bu romanı öncelikle Seval Şahin’in Cinai Meseleler (2017) eserinde incelediği “Osmanlı-Türk Polisiyesinin Özellikleri” çerçevesinde değerlendirmektir. Araştırmanın bir diğer amacı da romanın fantastik anlatı türünün belli başlı özellikleri açısından incelenmesi ve önde gelen fantastik yazını düşünürlerinin görüşleri ışığında eserin hangi açıdan bu türe ait olduğunun saptanmasıdır. Bu amaca ulaşmak için Rabkin, Jackson, Todorov ve Atterbery gibi düşünürlerin görüşlerinden yararlanılmıştır. Meçhul Kuvvetlere Kurban romanı üzerine yapılan bu iki boyutlu araştırma sonucunda romanın konusu, karakterleri ve kurgusuyla Osmanlı-Türk edebiyatında polisiye geleneğe bağlanabilecek özgün nitelikte bir eser olduğu görülmektedir. Ayrıca, romanın çeşitli fantastik unsurlar ihtiva etmesi ve fantastik türünün belli başlı niteliklerini taşıması da eserin özgünlüğüne katkıda bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Meçhul Kuvvetlere Kurban, Selim Nüzhet Gerçek, polisiye, fantastik

An Investigation of Detective and Fantastical Elements in 'Meçhul Kuvvetlere Kurban' by Selim Nüzhet Gerçek

Öz

Known as the first historian of the Turkish press, the first compilation director, and the writer of pioneering works especially in press and drama history, Selim Nüzhet Gerçek, serialised his novel titled Meçhul Kuvvetlere Kurban in 24 episodes in İleri newspaper in 1922. This study first aims to analyse the novel, which has been kept in the background for almost one hundred years, within the scope of “The Features of Ottoman-Turkish Detective Fiction” as part of Seval Şahin’s book titled Cinai Meseleler (2017). A second aim of the study is to examine the novel in terms of the main features of fantastic narration and to determine which features the novel contains in light of the arguments made by prominent scholars in the domain of the fantasy genre. In order to achieve this goal, the opinions of various scholars such as Rabkin, Jackson, Todorov, and Atterbery have been utilised. As a result of this two-dimensional investigation of the novel Meçhul Kuvvetlere Kurban, it is demonstrated that the novel is an original work that can be connected to the detective tradition in Ottoman-Turkish literature with its subjects, characters, and fiction. In addition, the fact that the novel contains various fantastic elements and has certain characteristics of the fantastic genre contributes to the originality of the work.

Anahtar Kelimeler

Meçhul Kuvvetlere Kurban, Selim Nüzhet Gerçek, detective, fantastic

Kaynakça

• Acaroğlu, M. T. (1986). 40. ölüm yıldönümünde Selim Nüzhet Gerçek. TKDB, 35(3), 14-26.
• Atterbery, B. (1980). The fantasy tradition in American literature. Bloomington: Indiana University Press.
• Ayar, P. A. (2015). Türkçe edebiyatta varla yok arası bir tür: Fantastik roman. İstanbul: İletişim.
• Birinci, A. (1988). “Gerçek, Selim Nüzhet.” İslam Ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı.14. Cilt, 25-27.
• Bloom, H. (2004). Clinamen: Towards a theory of fantasy. London: Westport.
• Castex, P. G. (1951). Le Conte Fantastique en France. Paris: J. Corti.
• Gerçek, S. N. (2021). Meçhul kuvvetlere kurban. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Jackson, R. (2003). Fantasy: The literature of subversion. London: Routledge.
• Irwin, W. R. (1976). The game of impossible: A rhetoric of fantasy. Urban: University of Illinois Press.
• Küçükboyacı, M. R. (1998). İngiliz edebiyatında dedektif hikayeleri. İzmir: Ege Üniversitesi Yayınları.
• Mathews, R. (2002). The liberation of imagination. London: Routledge.
• Priestman, M. (2003). The Cambridge companion to crime fiction. Cambridge: Cambridge UP.
• Rabkin, E. R. (1977). The fantasy in literature. New Jersey: Princeton University Press.
• Steinmetz, J. L. (2006). Fantastik edebiyat (H. F. Nemli, Çev.). İstanbul: Dost.
• Şahin, S. (2017). Cinai meseleler. İstanbul: İletişim.
• Todorov, T. (2004). Fantastik: Edebi türe yapısal bir yaklaşım (N. Tanyolaç, Çev.). İstanbul: Metis.
• Üyepazarcı, E. (1997). Korkmayınız Mr. Sherlock Holmes. İstanbul: Göçebe Yayınları.
• Wolf, G. K. (2012) Fantasy from Dryden to Dunsany. E. James (Yay. haz.), The Cambridge Companion to Fantasy Literature içinde (ss. 7-20). Cambridge University Press.