Oryantalist Bakış Açısının 'Tenten ve Altın Post' Filmindeki Yansımaları

Yıl 2024, Cilt: 41 Sayı: 2, 366 - 382, 30.12.2024

Nurcan Doğan

https://doi.org/10.32600/huefd.1363363

Öz

Hergé tarafından yaratılan Tenten’in Maceraları adlı çizgi roman ünlü olmasının yanı sıra çok fazla eleştirinin de hedefi olmuştur. Irkçılık ve sömürgecilik taraftarlığı yaptığı için eleştirilen karikatür albümlerinde örtülü ve aleni olan emperyalist ve oryantalist söylemin birçok izleri bulunmaktadır. Nietzsche’nin sanat anlayışı bağlamında Apolloncu ve Dionysosçu olmak üzere iki farklı öğreti yoluyla sanat eserlerini değerlendirmek mümkündür. 1961’de vizyona giren Tenten ve Altın Post filminin çekimleri Türkiye ve Yunanistan’da yapılmış olması nedeniyle Türk kültürünün Batı tarafından nasıl algılandığını ve Avrupa sinemasındaki Türk ve Yunan algıları arasında herhangi bir benzerlik olup olmadığını görmek açısından incelemeye değerdir. Filmin incelemesi yapılırken nitel içerik analizinin kullanılması edebiyatın disiplinlerarasılığını göstermesi bakımından önemlidir. Bu çalışma, Tenten ve Altın Post adlı filmde bulunan Apollonik ve Dionysostik imgeler araştırılarak filmin oryantalist ve kolonyalist bir bakış açısıyla yazıldığına imgelerle ulaşmanın yollarına işaret etmeye çalışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Oryantalizm, kolonyalizm, Tenten’in Maceraları, Apollonik, Dionysostik, Altın Post

Reflections of the Orientalist Perspective on the Film 'Tintin and the Golden Fleece'

Öz

The comic book The Adventures of Tintin, created by Hergé, has been the target of much criticism as well as being famous. There are many traces of implicit and explicit imperialist and orientalist discourse in the cartoon albums criticised for being racist and pro-colonialism. In the context of Nietzsche’s understanding of art, it is possible to evaluate works of art through two different teachings: Apollonian and Dionysian. The film Tintin and the Golden Fleece, released in 1961, was shot in Turkey and Greece and is worth examining to see how Turkish culture is perceived by the West and whether there are any similarities between the perceptions of Turks and Greeks in European cinema. The use of qualitative content analysis while analysing the film is important in terms of showing the interdisciplinarity of literature. In this study, Apollonian and Dionysian images in the film Tintin and the Golden Fleece are explored, and tried to point out the ways to reach via the images that the film was written with an orientalist and colonialist perspective.

Anahtar Kelimeler

Orientalism, colonialism, The Adventures of Tintin, Apollonian, Dionysian, the Golden Fleece

Kaynakça

• 2007 Schools Wikipedia Selection (t.y.). The Adventures of Tintin. 10 Ocak 2023 tarihinde https://www.cs.mcgill.ca/~rwest/wikispeedia/wpcd/wp/t/The_Adventures_of_Tintin.htm adresinden erişildi.
• Akan, M. (2018). Çizgi roman kahramanı Tenten ve Sovyet eleştirisi. Ege Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 36-55.
• Bentahar, Z. (2012). Tintin in the Arab world and Arabic in the world of Tintin. Alternative Francophone, 1(5), 41-54.
• Britannica, T. Editors of Encyclopaedia (2022, February 7). Tintin. Encyclopedia Britannica. 10 Ocak 2023 tarihinde https://www.britannica.com/topic/Tintin adresinden erişildi.
• Burn, A. R. & Kuiper, K. (2022, May 22). Themistocles. Encyclopedia Britannica. 10 Ocak 2023 tarihinde https://www.britannica.com/biography/Themistocles adresinden erişildi.
• Creswell, J. W., & Creswell, J. D. (2021). Araştırma tasarımı – Nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (5. Basımdan Çeviri). (E. Karadağ, Yay. haz.). Nobel.
• Çakır, N. E. (2023). Tenten'in Maceraları adlı çizgi roman serisinin çevirilerinde yer alan mizah unsurlarının çeviride sadakat yaklaşımı bağlamında incelenmesi. [Doktora Tezi]. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Mütercim Tercümanlık Anabilim Dalı.
• Dozome, N. (2022, July 31). The American “Ligne Claire”. Fanfare. 10 Ocak 2023 tarihinde https://medium.com/fan-fare/the-american-ligne-claire-5fa82f16385b adresinden erişildi.
• Eroğlu, B. Ö. (2020). Kolonyal söylem aracı ve mitler gömüsü olarak bir çizgi roman analizi: Tenten Kongo’da. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 157-183.
• Ganguly, S. (2018). Reading comics: A post-colonial review of Tintin in the Congo. Journal of English Language and Literature JOELL, 5(2), 102-109.
• Giyatmi, G., Arumi, S., & Wijayava, R. (2023). Onomatopoeia found in Tintin comics. LET: Linguistics, Literature and English Teaching Journal, 13(1), 105-127. https://doi.org/10.18592/let.v13i1.9031
• Hamilton, E. (2011, Eylül). Mitologya (19. Bs) (Ü. Tamer, Çev.). Varlık yayınları.
• istanbulium. Tintin et le Mystère de la Toison d'Or (1961). 10 Ocak 2023 tarihinde https://www.facebook.com/watch/?v=1221330361236939 adresinden erişildi.
• Macfie, A. L., & Macfie, A. L. (Eds.). (2000). Orientalism: A reader. NYU Press. Michael Ponchon (@michaelponchon1819). L'ARRIVEE A ISTANBUL / B.O.F. "TINTIN & LE MYSTERE DE LA TOISON D'OR" / André Popp. 10 Ocak 2023 tarihinde https://www.youtube.com/watch?v=wCgissIzhtc adresinden erişildi.
• Neuman, W. L. (2022). Toplumsal araştırma yöntemleri – Nicel ve nitel yaklaşımlar - 2 Cilt (2. Bs.) (Ö. Akkaya, Çev.). Siyasal Kitabevi.
• Nietzsche, F. (2011). Yunan tragedyası üzerine iki konferans (3. Bs.) (M. Kahraman, Çev.). Say Yayınları. Oxford University Press’s academic insights for the thinking world (2009, November 23). The origins of Tintin. OUPblog. 10 Ocak 2023 tarihinde https://blog.oup.com/2009/11/tintin/ adresinden erişildi.
• Özcan, A. (t.y.). Başıbozuk. TDV İslâm Ansiklopedisi. 25 Aralık 2022 tarihinde https://islamansiklopedisi.org.tr/basibozuk adresinden erişildi.
• Peacock, H. L. (1982). A history of modern Europe, 1789-1981 (7. Bs.). Heinemann Educational Books.
• Pritam Basu, S. (2014). The last tango in Congo: Heart of darkness, Tintin in the Congo and the politics of eternal deferral. Journal of the Department of English Vidyasagar University, 11, 2013-2014.
• Said, E. (1989). Oryantalizm: Sömürgeciliğin keşif yolu (2. Bs.) (S. Ayaz, Çev.). Pınar Yay.
• T.D.K. (2011). Türkçe sözlük (11 b.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tungary, O. (2021). The ‘other’ physical transformations in ‘The Adventures of Tintin’ TV series. Rainbow: Journal of Literature, Linguistics and Culture Studies, 10(2), 153-164. https://doi.org/10.15294/rainbow.v10i2.49412
• Vanleene, S. M. A. (2011). Nietzsche’nin sanat anlayışı bağlamında Apollon ve Dionysos. Felsefe Dünyası, 53, 237-252.
• Vierne, J. J. (Director). (1961). Tenten İstanbul’da [Tintin et le mystère de la Toison d'Or] [Film] Alliance de Production Cinematographique, Union Cinématographique, Téléfrance.