II. Balkan Savaşı’nda Doğu Trakya’nın Bulgar İşgalinden Kurtuluşu

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: INCSOS VIII Özel Sayısı, 273 - 297, 21.06.2023

Sezai Öztaş , Şenol Koçan

https://doi.org/10.20304/humanitas.1272882

Cited By: 2

Öz

Büyük Güçler adına Şark Meselesi’nin çözümü yolunda atılan en önemli ve o ana kadar en başarılı adım sayılan Balkan Savaşları, Türk tarihinin askeri ve toplumsal en büyük mağlubiyetlerinden biridir. Londra Antlaşması’nda çizilen Midye-Enez hattıyla Osmanlı sınırlarını belirlemeyi kendinde hak gören Büyük Güçler, Balkan devletlerinin yayılmacı politikalarının sebep olduğu II. Balkan Savaşı’ndan yararlanmak isteyen ve kaybettiği toprakların bir kısmını da olsa-başta Edirne olmak üzere-geri almayı düşünen Osmanlı Devleti’ni engellemek istemiş, tehditler savurmuştur. Balkan Savaşları, nizami harp öğretilerinin yanı sıra gayrinizami harp usullerinin de ön plana çıktığı bir savaştır. Gayrinizami harp stratejisi ve usulleri dönemin Osmanlı Ordusu’nun seçkin mensupları tarafından II. Balkan Savaşı sırasında ve sonrasında ustaca kullanılmış, Doğu Trakya ile Edirne’nin kurtarılmasında, Batı Trakya’nın kurtarılıp bölgede geçici bir idare kurulmasında etkili olmuştur. Bu çalışmanın ana konusunu II. Balkan Savaşı sırasında Osmanlı kuvvetleri ile Kuşçubaşı Eşref komutasındaki Akıncı Birliği’nin Doğu Trakya’nın kurtarılması için gerçekleştirdiği harekât ve bölgenin kurtarılması oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, II. Balkan Savaşı, Doğu Trakya, işgal, Bulgar İşgali

Liberation of Eastern Thrace from Bulgarian Occupation at the Second Balkan War

Öz

The Balkan Wars, seen as a significant and successful effort by the Great Powers to address the Eastern Question, turned out to be one of the most significant military and social defeats in Turkish history. The Great Powers, having the authority to define Ottoman borders with the Midye-Enez line in the Treaty of London, aimed to prevent the Ottoman State from regaining its lost territories, particularly Edirne, during the Second Balkan War, and issued threats accordingly. The Balkan Wars showcased a blend of unconventional warfare methods and traditional military tactics. Distinguished members of the Ottoman Army employed these unconventional strategies effectively, both during and after the conflict, to liberate Eastern Thrace and Edirne, as well as to free Western Thrace and establish temporary governance in the region. This study focuses on the operation carried out by Ottoman forces and the Raider Troops led by Kuşçubaşı Eşref to liberate Eastern Thrace during the Second Balkan War.

Anahtar Kelimeler

Ottoman State, Second Balkan War, Eastern Thrace, Raider Troops, Bulgarian Occupation

Kaynakça

• T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi (BOA)
• Bâb-ı Âlî Evrak Odası (BEO).
• 4194/314540 (H 07.08.1331).
• Hariciye Nezâreti Siyasi (HR. SYS).
• 1974/1_7 (M 10.07.1913); 1974/1_32 (M 10.07.1913); 1974/1_36 (M 10.07.1913); 1974/1_49 (M 10.07.1913).
• Akyol, T. (2013). Rumeli’ye veda 100. yılında balkan bozgunu. İstanbul: Doğan Kitap.
• Altay, F. (1970). 10 yıl savaş 1912-1922 ve sonrası. İstanbul: İnsel Yayınları.
• Andonyan, A. (1999). Balkan Savaşı. (Z. Biberyan, Çev.). İstanbul: Aras Yayıncılık. (Orijinal çalışma basım tarihi 1913).
• Artuç, İ. (1988). Balkan Savaşı. İstanbul: Kastaş Yayınları.
• Bayar, C. (1997). Ben de yazdım Millî Mücadeleye giriş. İstanbul: Kitapları.
• Bayur, Y. H. (1991). Türk İnkilâbı Tarihi. (3. Baskı). Cilt II Kısım II. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Bayur, Y. H. (1999). İkinci Balkan Savaşı II. İstanbul: Yenigün Yayıncılık.
• Beydilli, K. (2009). Şark Meselesi. Halil İnalcık Armağanı I Tarih Araştırmaları. Ankara: Doğu-Batı Yayınları, 386-403.
• Bıyıklıoğlu, T. (1992). Trakya’da Millî Mücadele I. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Bozdağ, İ. (1996). Osmanlı’nın son kahramanları Batı Trakya Türkleri ve Medine Müdafaası. İstanbul: Emre Yayınları.
• Bozkurt, A. (2013). Balkan Savaşlarında Edirne’yi kurtarma harekâtı, 100. yıldönümünde Balkan Savaşları ve Edirne. Edirne Valiliği Kültür Yayınları, İstanbul, 135-148.
• Cemal Paşa. (2006). Hatıralar. (A. Kabacalı, Haz.). (2. Baskı). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Erickson, E. J. (2013). Büyük hezimet Balkan Harpleri’nde Osmanlı Ordusu. (G. Çağalı Güven, Çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. (Orijinal çalışma basım tarihi 2003).
• Görgülü, İ. (2014). On yıllık harbin kadrosu 1912-1922 Balkan-Birinci Dünya ve İstiklal Harbi. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Kutay, C. (1962). 1913’de Garbi Trakya’da ilk Türk Cumhuriyeti. İstanbul: Tarih Yayınları.
• McCarthy, J. (2014). Ölüm ve sürgün Osmanlı müslümanlarının etnik kıyımı (1821-1922). (F. Sarıkaya, Çev.). Ankara: Türk Tarih Kurumu. (Orijinal çalışma basım tarihi 1995).
• Ortaylı, İ. (2012). Asker siyasete bulaştı ve Rumeli’deki anavatanı kaybettik. Atlas Tarih, 16, 30-36.
• Sertoğlu, M. (1968). Balkan Savaşı sonlarında Edirne’nin kurtarılması hususunda hemen teşebbüse geçilmesi için Atatürk’ün Harbiye Nezareti’ni uyarışına dair bilinmeyen bir belge. Belleten, 32(128), 459-468.
• Süer, H. (1981). Balkan Harbi Şark Ordusu İkinci Çatalca Muharebesi ve Şarköy Çıkarması. Ankara: Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Askeri Tarih Yayınları.
• Ziya Şakir. (2020). Ziya Şakir’in Edirne Savunması Anıları. (F. Köksal, Haz.). İstanbul: Akıl Fikir Yayınları.