Elektrik Tesisinde Harmonik İncelemesi ve Harmonik Filtreli Kompanzasyon

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 3, 43 - 51, 31.12.2018

Faruk Kürker , Ramazan Taşaltın Kerim Karadağ

Öz

Elektrik
güç sistemlerinde üretilen enerjinin, 
dağıtımı ve iletiminde, gerilim ve akımın, sinüs eğrisi şeklinde ve 50
Hz frekansında olması gerekmektedir. Bu durum, elektrik enerjisinin kalitesini
oluşturan faktörlerin başında gelir. Fakat, yarı iletken malzeme içeren
doğrusal olmayan yüklerin ürettiği harmonikler sebebi ile gerilim ve akımın
sinüs eğrisi şeklinden uzaklaştığı görülür. Böylece tesisin arzu etmediği
önemli sorunlar ortaya çıkar. Harmonikler enerji sisteminde teknik ve ekonomik
olarak problemler meydana getirir. Teknik problemler, sistemin çalışmasını
olumsuz yönde etkileyen ve tüketiciye
kaliteli enerji sunulmasını engelleyen problemlerdir. Ekonomik problemler ise,
harmoniklerin sistemde meydana getirdiği ek kayıpların oluşturduğu
problemlerdir. Bu çalışmada, bir tesiste kompanzasyon devrede iken ve
kompanzasyon devre dışı iken güç analizörü ile sisteme ait akım, gerilim ve güç
gibi parametreler kaydedilmiştir. Elde edilen veriler bilgisayara aktarılarak
güç analizi gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizlerde, akım ve gerilim
harmonikleri incelenmiş ve tesis için harmonik filtreli kompanzasyon hesapları
yapılarak tavsiyelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Harmonik, Güç kalitesi, harmonik filtreli kompanzasyon

Kaynakça

• Dugan, R.C., Mcgranaghan, M.F., BEATY H.W., Santoso S., Electrical Power Systems Quality 2nd Edition. McGraw-Hill, 521s, NewYork, 2004.
• Güntürkün, R., İleri Beslemeli ve Elman Geri Beslemeli Yapay Sinir Ağlarını Kullanarak Harmoniklerin Kompanzasyonu, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Sakarya, 156s, 2003.
• Adak, S., Enerji Sistemlerinde Harmonik Distorsiyonunun Azaltılması, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, 130s, 2003.
• Kakilli, A., Tunçalp, K., ve Sucu, M., Harmoniklerin Reaktif Güç Kompanzasyon Sistemine Etkilerinin İncelenmesi, Fırat Üniversitesi, Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 20,1: 109-115, 2008.
• Küçük, D., Salor, Ö., Güder, M., Demirci, T., Akkaya, Y., Çadırcı, I., Ermiş, M., Türkiye Elektrik İletim Sisteminde Harmonik Bozulma ve Kırpışma Parametrelerinin Oluşturulan Güç Kalitesi Veritabanı Yapısıyla Değerlendirilmesi, III. Enerji Verimliliği ve Kalitesi Sempozyumu, Kocaeli, 6s, 2009.
• Kurker, F. ve Tasaltin, R., Elektrik Tesislerinde Harmoniklerin Meydana Getirdiği Kayıpların Analizi, Adıyaman Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 5:21-38, 2016.
• Kocatepe, C., Uzunoğlu, M., Yumurtacı, R., Karakaş, A., Arıkan, O., Elektrik Tesislerinde Harmonikler. Birsen Yayınevi, 330s, İstanbul, 2003.
• ABB, Technical Application Papers No.8, 64s.https://library.e.abb.com/public/4704e67320c08992c1257870002e4700/1SDC007107G0202.pdf, Erişim Tarihi: 09.01.2018
• Filiz, C., 2006. Güç Sistemlerine Harmonikler ve Filtrelerin İncelenmesi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale, 146s.
• EPDK, Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği, 2017. http://www.epdk.org.tr/TR/DokumanDetay/Elektrik/Mevzuat/Yonetmelikler/ElektrikDagitimiPerakendeSatisinaHizmetKalitesi, Erişim Tarihi: 10 Ocak 2017.
• Kurker, F., Enerji Sistemlerinde Harmonik Analizi ve Harmonik Azaltma Teknikleri, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Şanlıurfa, 293s, 2017.
• Sucu, M., Elektrik Enerji Sistemlerinde Oluşan Harmoniklerin Filtrelenmesinin Bilgisayar Destekli Modellenmesi ve Simülasyonu. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 156s, 2003.