Arkeolojik Sit Alanlarında Yönetim Planlamasının Turizme Etkisinin Değerlendirilmesi; Şanlıurfa Örneği

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 3, 38 - 48, 25.12.2019

Fatma Bozkaya Yetkin Doç. Dr. Kübra Cihangir Çamur

Öz

Türkiye
için geçmişi çok eskilere dayanmayan ve kültür ve tabiat varlıklarını koruma
mevzuatına 2004 yılında yapılan değişiklikle, “yönetim alanı” ve “yönetim
planı” tanımlarıyla giren “alan yönetimi planları”, alan tanımlanması, kültürel
miras değerinin belirlenmesi, mevcut durum analizlerinin yapılması, alanın
geleceğini etkileyecek ve korumanın devamlılığını sağlayacak politika ve
hedeflerin geliştirilmesi ile uygulama ve izleme faaliyetlerini kapsamaktadır.
Alan yönetimi, sit alanlarının korunmasını ve sürdürülebilirliğini sağlamak
üzere ortaya konulmuş bir yönetim biçimi olmakla birlikte, özellikle insanlığın
yoğun ilgisini çeken ve turistik niteliği nedeniyle daha hassaslaşan alanların
korunup sürdürülmesinde büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada, yönetim
planları ve kültürel turizm bağlamında kavramsal çerçeve oluşturulmuş,
Şanlıurfa özelinde, Göbekli Tepe, Harran ve Balıklıgöl Arkeolojik Sit Alanı
Yönetim Planları ile kültür turizmi ilişkisi incelenerek mevcut durum
analizleri yapılmıştır. Nitel ve nicel analizler sonucunda saptanan sorunlara
ve alanların geleceğine ilişkin çözüm önerileri sunulmaya çalışılmıştır. Saha
çalışması ve alan yönetim planları konusunda uzman yetkili kişilerle yapılan
derinlemesine görüşmeler sonucunda alanda yapılan yönetim planlarının olumlu
etkileri belirlenmiş, eksikliklere karşı önlemler geliştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arkeolojik sit, Alan yönetim planı, , kültürel miras

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2018). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: Yem Yayınları.
• (2018). Balıklıgöl Yönetim Planı.
• Binan, C. (1999). Mimari Koruma Alanında Venedik Tüzüğü’nden Günümüze Düşünsel Gelişmenin Uluslararası Evrim Süreci. İstanbul: Ytü.
• Çamur Cihangir, K., Cihangir, E. (2017). Turizm-Temelli Girişimciliğin Gelişiminde Yerel ve Mekansal Dinamiklerin Göreme (Nevşehir-Kapadokya) Örneğinde Analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi(3).
• Çamur Cihangir, K., (2018), Turizm Girişimciliğinin Yere Özgü Dinamikleri: Göl-Türkbükü (Bodrum)/Türkiye Örneği, IWACT 2018 International West Asia Congress Of Tourism Research, The Congress Book Of Full Texts-Iwact 2018-Isbn:978-605-2292-64-8 Genişletilmiş Baskı s: 473-479.
• Çolak, N. İ. (2013). Alan Yönetimi ve Yönetim Planlaması Mevzuatı ve Kurumsal Yapısı. N. İ. ÇOLAK içinde, Arkeolojik Alan Yönetimi (s. 48-70). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Erder, C. (2018). Tarihi Çevre Algısı. İstanbul: Yem Yayınevi.
• Erdoğanaras, F., ve Özturk, A. H., (2016). “Turizm Girişimciliği: Beypazarı ve Safranbolu Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma”, Mekan ve Planlama, s. 139-159, Gazi Üniversitesi, Elektronik Kitap. Goodwin, H.
• The Getty Conservation Institute, (2000).Management Planning for Archeological Sites. Los Angeles.
• Göbekli Tepe Yönetim Planı, 2017, KTVKK Arşivi, Şanlıurfa.
• Gültekin Turgut, N., “Ankara Sugar Factory as a Cultural and Industrial Heritage”, İdealkent, 20 (Eylül 2016) Cilt 7, s.906-935.
• Günay, Z. (2010). Neoliberal Kentleşme Dinamikleri Çerçevesinde Tarihi Çevrenin Sürdürülebilirliği; Sürdürülebilir Kentsel Koruma Modeli - Doktora Tezi,İTÜ.
• Harran Yönetim Planı, 2015, (2016-2021).
• Keleş, R. (2003). Kültür Mirası İnsanlığın Ortak Malıdır. (10), s. 96-100.
• Keleş, R., Hamamcı, C. (1997). Çevrebilim. Ankara: İmge Kitabevi.
• Tankut, G. (2005). Kültürel Ve Tarihi Mirasımızı Korumak Zorunluluk Olması Yanısıra Sorumluluktur. Planlama Dergisi, 1(31), 9-12.
• Tonta, Y. (2014). Kültürel Mirasın Geleceği. Uluslararası Kültürel Mirasın vr Kültürel Bellek Kurumlarının Yönetimi Kongresi. İzmir.
• Yazgan, A. (2013). Koruma ve Miras Alanlarının Turizm Amaçlı Kullanımı ve Korunması . Kentsel ve Çevresel Koruma. içinde Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.