Analitik Ağ Süreci Yöntemi ile Akaryakıt Taşımacılığının Çevresel Etkilerini Değerlendirme

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 61 - 70, 27.08.2020

Şeyda Gür , Mehmet Miman , Tamer Eren

Öz

Akaryakıtlar tehlikeli maddelerden olup sektörü ülke ekonomisi ile doğru orantılı olarak büyümektedir. Özel yapıları nedeni ile tehlikeli maddelerin taşınması büyük önem arz eden ve dikkat edilmesi gereken bir husustur. Tehlikeli maddelerin taşınması için gerekli kurallar vardır. Çeşitli ulaşım yolları ile sağlanan bu taşımacılık faaliyetlerinde özellikle karayolu taşımacılığı diğer taşıma yollarına göre esneklik gösterir. Bu çalışmada ise karayolları ile taşımacılığı yapılan akaryakıtların çevresel etkileri değerlendirilmiştir. Çok ölçütlü karar verme yöntemlerinden analitik ağ süreci yöntemi ve TOPSIS yöntemi kullanılmıştır. Yanma faktörü, toksisite ve çevre ana kriterleri altında yer alan on alt kriter analitik ağ süreci yöntemi ile ağırlıklandırılmıştır. Daha sonra elde edilen ağırlıklar TOPSIS yönteminde kullanılarak çevreye etkisine göre akaryakıt seçenekleri sıralanmıştır.

Anahtar Kelimeler

analitik ağ süreci, akaryakıt taşımacılığı, çevresel etki, TOPSIS

Kaynakça

• [1] Kayhan, R. Tehlikeli Madde Lojistiğinde Taşıma Performansının Ölçümlenmesi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• [2] Valunya, E. Tedarik Zinciri Yönetiminde İş Sürekliliği ve Karayolu Tehlikeli Madde Taşımacılığında Bir Uygulama. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• [3] Hart, D., Hörmandinger, G. Environmental benefits of transport and stationary fuel cells. Journal of Power Sources, 71:1-2 (1998), 348-353.
• [4] Verma, M., Verter, V. Railroad transportation of dangerous goods: Population exposure to airborne toxins. Computers & operations research, 34:5 (2007), 1287-1303.
• [5] Verma, M. Railroad transportation of dangerous goods: A conditional exposure approach to minimize transport risk. Transportation research part C: emerging technologies, 19:5 (2011), 790-802.
• [6] Ellis, J. Analysis of accidents and incidents occurring during transport of packaged dangerous goods by sea. Safety science, 49:8-9 (2011), 1231-1237.
• [7] Batarlienė, N. Dangerous goods transportation: new technologies and reducing of the accidents. Journal of KONBiN, 8:1 (2008), 211-222.
• [9] Batarliene, N. Risk analysis and assessment for transportation of dangerous freight. Transport, 23:2 (2008), 98-103.
• [10] Dzemydiene, D., Dzindzalieta, R. Development of architecture of embedded decision support systems for risk evaluation of transportation of dangerous goods. Technological and Economic Development of Economy, 16: 4 (2010), 654-671.
• [11] Roncoli, C., Bersani, C., Sacile, R. A risk-based system of systems approach to control the transport flows of dangerous goods by road. IEEE Systems Journal, 7:4 (2012), 561-570.
• [12] Conca, A., Ridella, C., Sapori, E. A risk assessment for road transportation of dangerous goods: a routing solution. Transportation Research Procedia, 14 (2016), 2890-2899.
• [13] Benekos, I., Diamantidis, D. On risk assessment and risk acceptance of dangerous goods transportation through road tunnels in Greece. Safety science, 91 (2017), 1-10.
• [14] Caliendo, C., De Guglielmo, M. L. Quantitative Risk Analysis on the Transport of Dangerous Goods Through a Bi‐Directional Road Tunnel. Risk Analysis, 37:1 (2017), 116-129.
• [15] Tatarinov, V., Kirsanov, A. Enhancement of monitoring systems for the transport of dangerous goods by road. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering 492:1 (2019), 012017.
• [16] Huang, W., Shuai, B., Zuo, B., Xu, Y., Antwi, E. A systematic railway dangerous goods transportation system risk analysis approach: The 24 model. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 2019.
• [17] Sehatpour, M. H., Kazemi, A., Sehatpour, H. E. Evaluation of alternative fuels for light-duty vehicles in Iran using a multi-criteria approach. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 72 (2017), 295-310.
• [18] Kangal, İ.M. Analitik Ağ Süreci ve Veri Zarflama Analizi ile İşletmelerin Etkinlik Ölçümleri Üzerine Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• [19] Aksoy, E., Analitik Ağ Süreci ile Tedarikçi Seçimi ve Araç Kiralama Sektöründe Bir Uygulama. Beykent Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• [20] Özder, E.H. Tedarikçi seçiminde analitik ağ süreci ve hedef programlama tekniklerinin entegrasyonu: Örnek olay çalışması. Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
• [21] Saaty, T. L. Analytic network process (pp. 64-72). Springer US, 2013.
• [22] Akçin, E. Evlat Edindirmede Aile Seçim Sürecinin AHP ve TOPSIS Tabanlı Bilgi Sistemi ile Değerlendirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• [23] Tezcan, B., Eren, T., Özcan, E.C., Gür, Ş. Bir tekstil işletmesinde çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile personellerin değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5: 2 (2019), 1-20.
• [24] Saçak, R., Gür Ş., Eren, T. AHP ve DEMATEL yöntemleri ile nesnelerin internetinin işletmelerde yapılan uygulamalarının analizi. Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8:2 (2019), 82-95.
• [25] Karakuş, K., Yeşilyurt, B., Gür, Ş., Eren, T. Sağlık sektöründe IoT uygulamalarının analitik ağ süreci yöntemi ile değerlendirilmesi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 4:2 (2019) 86-92.
• [26] Uslu, B., Eren, T., Gür, Ş. Bulut Hizmet sağlayıcı seçiminde etkili olan kriterlerin çok kriterli karar verme yöntemleri ile değerlendirilmesi. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 5: 1 (2019), 16-30.
• [27] Hamurcu, M., Eren, T. Akademik teşvik tabanlı yeni bir performans değerlendirme önerisi ve uygulama. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 2: 2 (2019), 82-100.
• [28] Sonel, E., Gür, Ş., Eren, T. Çok ölçütlü karar verme ile sağlık turizminde şehir seçimi ve analizi. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 3:1 (2019), 27-39.
• [29] Yeşilyurt, B., Karakuş, K., Gür, Ş., Eren, T. Çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile hastane bilgi yönetim sistemleri için paket programı seçimi. Başkent Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3:1 (2019) 1-21.
• [30] Abdel-Baset, M., Chang, V., Gamal, A., Smarandache, F. An integrated neutrosophic ANP and VIKOR method for achieving sustainable supplier selection: A case study in importing field. Computers in Industry, 106 (2019), 94-110.
• [31] Moons, K., Waeyenbergh, G., Pintelon, L., Timmermans, P., De Ridder, D. Performance indicator selection for operating room supply chains: An application of ANP. Operations Research for Health Care, 23 (2019), 100229.
• [32] Junior, R. C., Cortes, M. A. S., Barbosa, A. C., Lourenço, S. R., de Mello Santana, P. H. Application of AHP for Fuel transportation Environmental impact Assessment in submerged Pipelines. International Journal of Advanced Engineering Research and Science, 6: 9 (2019).