Türkiye'de İçme Sütü Tüketim Alışkanlıklarını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Gaziantep ili Örneği

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 198 - 216, 31.12.2023

Burcu Gökkaya Erdem , Bayan Masri , Sevim Kaya

https://doi.org/10.46578/humder.1367836

Öz

Laktoz, vitamin ve mineraller açısından zengin olan süt, dengeli beslenme için gerekli protein ve yağları içerir. Besin açısından zengin bu sıvının tercih edilmesini sağlamak için tüketici beklentilerinin ekonomik, besleyici ve diğer birçok yönden belirlenmesi önemlidir. Bu çalışma, tüketicilerin süt tüketim eğilimlerine ilişkin beklentilerini hangi faktörlerin etkilediğini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Vaka çalışması, Türkiye'de Gaziantep'te yaşayan 383 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Toplanan veriler güvenilirlik analizi ve ki-kare testi ile analiz edilmiştir. Anket sonuçları, katılımcıların %88,7'sinin süt içtiğini ve %42,3'ünün günde bir bardak içtiğini gösterdi. Tüketicilerin %37,5'i pastörize sütü, %35,4'ü UHT sütü ve %27,1'i açık sütü tercih etti. Tüketicilerin %69,1'inin süt satın alma kararı verirken markaya önem verdiği, %89,4'ünün ise ürünün son kullanma tarihini okuduğu anlaşıldı. Ayrıca tüketicilerin %71'i süt ürünlerinde yağ miktarını temel kalite faktörü olarak görmektedir. Katılımcıların süt tüketim tercihlerinde besin öğeleri, yağ düzeyi, fiyat ve markanın kilit noktalar olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İçme Sütü, Süt Tüketimi, Etkili Faktörler, Ki-Kare Testi

Determining the Factors Affecting Drinking Milk Consumption Habits in Turkey: The Example of Gaziantep Province

Öz

Milk which is rich in lactose, vitamins and minerals contains essential protein and fat for a balanced diet. To promote preference of this nutrient-rich-liquid is important to determine consumer expectations in many ways such as economical, nutritional and others. This study aims to assess the factors affecting the consumer expectations on milk consumption trends. The case study was carried out with 383 participants living in Gaziantep, Türkiye.Collected data were analyzed with reliability analysis and chi-square test. The survey results showed that 88.7% of the participants consumed drinking milk and 42.3% drank one glass per day. 37.5% of the consumers preferred pasteurized milk, 35.4% UHT milk, and 27.1% open milk.It was understood that 69.1% of consumers give importance to the brand when making a milk purchase decision, while 89.4% read the expiration date of the product. In addition, 71% of consumers consider the amount of fat to be the main quality factor in milk products. It was understood that nutrient facts, fat level, price and brand are the key pointsin the milk consumption preferences of the participant.

Anahtar Kelimeler

Drinking Milk, Milk Consumption, Effective Factors, Chi-Square Test

Kaynakça

• J. Clapp, "The problem with growing corporate concentration and power in the global food system". Nature Food, 2(6): 404-408, 2021.
• K. E Scholz-Ahrens, F. Ahrens and C. A. Barth, "Nutritional and health attributes of milk and milk imitations". European Journal of Nutrition, 59, 19-34, 2020.
• A. Valdez-Fragoso, H. Mújica-Paz, J. Welti-Chanes and J. A. Torres, "Reaction kinetics at high pressure and temperature: effects on milk flavor volatiles and on chemical compounds with nutritional and safety importance in several foods". Food and Bioprocess Technology, 4, 986-995, 2011.
• E. Kahraman ve H. R. Uysal, "İçme sütü tüketiminde marka seçiciliğinde etkili faktörlerin analizi: İzmir ili örneği". Çukurova Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 35(1): 43-56, 2020.
• H. Kumbasaroğlu and E. Tuğba, "Students’ Milk consumption patterns at Erzincan Binali Yildirim University". Journal of the Institute of Science and Technology, 10(3): 2114-2125, 2020.
• E. Karakaya ve İ. Hakan, "Bingöl ili kent merkezinde açık süt (sokak sütü) tüketim durumunun belirlenmesi". ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 8(2): 379-389, 2020.
• E. Onurlubaş ve H. Çakırlar, "Tüketicilerin süt ve süt ürünleri tüketimini etkileyen faktörlerin belirlenmesi üzerine bir araştırma". Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1): 217-242, 2016.
• E. M. Kahraman, "İçme sütü tüketim alışkanlıkları ve marka seçiciliğinde etkili faktörlerin analizi: İzmir ili örneği". Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 234, 2016.
• Y. Topcu, D. Baran, G. Denizli, "Tüketicilerin süt tüketim tercih modellerini temel alan pazarlama taktik ve stratejilerinin belirlenmesi". Alınteri Ziraai Bilimler Dergisi, 30, 18-32, 2016.
• Z. Tarakci, S. Selcuk, K.Sahin and H. Coskun, "A study on the habits of fluid milk consumption of the students at the University, Yuzuncu Yil University, Faculty of Agriculture". Journal of Agricultural Science, 13(1): 15-21, 2002.
• E. Gökçeel and A. Akoğlu, "Evaluation of university students' knowledge, attitudes, and practices on food safety in Bolu, Türkiye". Food and Health,8(4): 321-333, 2022.
• S. Ocak, ve H. Önder, "Süt ürünlerinde tüketici tercihini etkileyen faktörler ve gıda güvenliği bilinci". Hayvansal Üretim, 55(2): 9-15, 2014.
• F. Kirlar, "Factors affecting purchasing decision towards private labels: A study on milk product in İstanbul". Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul, 213, 2014.
• E. Karakaya ve C. Akbay, "İstanbul ili kentsel alanda tüketicilerin açik ve paket süt tüketim alışkanlıkları". Tarım Ekonomisi Dergisi,20(1-2): 17-27, 2014.
• G. Erdal ve K.Tokgöz, "Tüketicilerin ambalajlı ve açık süt tüketim tercihlerini etkileyen faktörler: Erzincan ili örneği". Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2011(1): 111-115, 2011.
• C. Akbay ve G. Y. Tiryaki, "Tüketicilerin ambalajlı ve açık süt tüketim alışkanlıklarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi: Kahramanmaraş örneği". KSÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 10(1): 89-96, 2007.
• İ. Şeker, P. Şeker, M. Şahin, V. S. Özen, A. Akdeniz, O. Erkmen ve G. B. Doğu, "Elazığ İli merkez ilçede tüketicilerin süt tüketim alışkanlıkları ve bu alışkanlıkları etkileyen faktörlerin belirlenmesi". FÜ Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi, 26(3): 131-143, 2012.
• A. De Alwis, J. Edirisinghe and A. Athauda, "Analysis of factors affecting fresh milk consumption among the mid-country consumer". Tropical agricultural research and extension, 12(2): 103-109, 2011.
• K. Kurajdova and J.Táborecka-Petrovicova, "Literature review on factors influencing milk purchase behaviour". International Review of Management and Marketing, 5(1): 9-25, 2015.
• B. Şimşek ve İ. Açıkgöz, "Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin içme sütü tüketim alışkanlıklarının belirlenmesi". Yuzuncu Yıl University Journal of Agricultural Sciences, 21(1): 12-18, 2011.
• E. Onurlubaş and N. Yılmaz, "The factors affecting milk consumption preferences of the consumer in Edirne Keşan township". Journal of Food, Agriculture & Environment, 11(3-4): 516-518, 2013.
• S. Engindeniz, T. Taşkın, A. A. Gbadamonsi, A. S. Ahmed, A. Seioudy, Ç. Kandemir ve N. Koşum, "Tüketicilerin süt ve süt ürünleri tercihlerinin analizi". Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(3): 470-481, 2021.
• Ö. Demirhan ve E. Cihangir, "Van otlu peynirinin geleneksel üretim hikayesi (The story of Van-herby cheese traditional production)". Journal of Tourism & Gastronomy Studies, 9(3): 2286-2319, 2021.
• Z. Tarakçı, M. Karaağaç ve Ö. F. Çelik, "Ordu il merkezindeki tüketicilerin fermente süt ürünleri tüketim alışkanlıkları". Akademik Ziraat Dergisi, 4(2): 71-80, 2015.
• Y. W. Park and G. F. Haenlein, "Milk and dairy products in human nutrition: production, composition and health" John Wiley & Sons, 2013.