BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2014, Cilt: 29 Sayı: 29-1, 157 - 168, 23.07.2014

Özlem Haskan Avcı İbrahim Yıldırım

Öz

The aim of this study is to analyze the level of perceived social support and loneliness levels of the adolescents with and without high tendency towards violence. For this purpose, information has been collected from 899 high school students educated in state schools located in Adana. The data of the research have been obtained by using Violence Tendency Scale (VTS) developed by Haskan and Yıldırım (2012), UCLA Loneliness Scale developed by Russell, Peplau ve Ferguson (1978) and adapted into Turkish culture by Demir (1989) and Perceived Social Support Scale (ASDÖ-R) developed by Yıldırım (2004). Independent-samples t-test has been used in the analysis of the data. According to the results of the analysis, the students with a high tendency towards violence have been found to have less support from their families, friends and teachers and high loneliness levels.

Anahtar Kelimeler

Adolescence violence tendency social support loneliness

Kaynakça

  • Avcı, R. (2006). Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu (2005). Şiddeti önleme platformu eğitim ve şiddet alt çalışma grubu raporu. [Çevrim-içi:, www.aile.gov.tr ], Erişim tarihi: 13 Mart 2013.
  • Bilge, F. (1997). Danışandan hız alan ve bilişsel davranışçı yaklaşımlarla yapılan grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin kızgınlık düzeyleri üzerindeki etkileri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (8): 9-16
  • Bovier E. & Boehnke, K. (1999). Do liberal teachers produce violent and xenophobic students? An empirical study of German ninth graders and their teachers - Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. Teaching and Teacher Education , 15 (7), 815-827.
  • Cowie, H. (2000). Bystanding or standing by: Gender issues in coping with bullying in schools. Aggressive Behavior, 26, 85-97.
  • Çetin, H. (2004). Öğrenci ergenlerin şiddete yönelik tutumları: Yaş ve cinsiyete göre bir inceleme. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Çuhadaroğlu Çetin, F. (2008). Youth and violence. In M.D. Ulusoy (Eds.). Political violence, organized crimes, terrorism and youth (ss. 11-21). Netherlands: IOS Press.
  • Dahlberg, L.L. (1998). Youth violence in the United States: Major trends, risk factors, and prevention approaches. American Journal of Preventive Medicine, 14(4), 259-271.
  • Demir, A. (1989). UCLA Yalnızlık Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 7(23)14-18. Denmark, F. L., Krauss, H. H., Wesner, R. W., Midlarsky, E. & Gielen, U. P. (2005). Violence in schools; Crossnational and cross-cultural perspectives. New York: Springer Science.
  • Duran, Ö. & Eldeleklioğlu, J. (2005). Öfke kontrol programının 15-18 yaş arası ergenler üzerindeki etkililiğinin araştırılması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3): 267- 280.
  • Durmuş, E. & Gürgan, U. (2003). Lise öğrencilerinin şiddet ve saldırganlık eğilimleri. VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
  • Eylen, B. (2001). Bilgi verici danışmanlığın kanser hastalarının ailelerinin sosyal destek becerileri üzerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Flannery, D. J. (1997). School violence: Risk, preventive intervention and policy. [Çevrim-içi: http://iume.tc.columbia.edu/eric_archive/mono/UDS109.pdf ] Erişim tarihi: 1 Mart 2013.
  • Gordon, T. (1999). Etkili ana baba eğitimi. (Çev. E. Aksay ve B.Özkan). İstanbul :Ya-pa Yayınları.
  • Gültekin, F. (2011). Saldırganlık ve öfkeyi azaltma programının ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin saldırganlık ve öfke düzeyleri üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 180-191.
  • Harvey, D. (2003). Postmodernliğin durumu. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Haskan, Ö. & Yıldırım, İ. (2012). Şiddet Eğilimi Ölçeği’nin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 37 (163), 165-177.
  • Hawley, P. & Vaughn, B. (2003). Aggression and adaptation: The bright side to bad behavior. Introduction to special volume. Merrill-Palmer Quarterly, 49, 239-244.
  • Heinrich, L.M. & Gullone, E. (2006). The clinical significance of loneliness: A literature review. Clinical Psychology Review, 26, 695-718.
  • Johnson, D.W. & Johnson, R.T. (1995). Reducing school violence through conflict resolution. [Çevrimiçi: http://books.google.com/books ], Erişim tarihi: 1 Mayıs 2009.
  • Kellner, M. H.& Bry, B. H. (1999). The effects of anger management groups in a day school for emotionally disturbed adolescents. Adolescence, 34(136), 645–651.
  • Krug E.G., Dahlberg, L.L., Mercy, J.A., Zwi, A.B.& Lozano, R. (Eds.) (2002). World report on violence and health. WHO: Geneva, Switzerland.
  • Koçak, E. (2008). Ergenlerde yalnızlığın yordayıcısı olarak benlik saygısı ve sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Karaman-Kepenekçi, Y. & Çınkır, Ş. (2002). Lise düzeyi öğrenciler arasında zorbalık. Yayınlanmamış araştırma raporu, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Karasu, M.A. (2008). Türkiye’de kentleşme dinamiklerinin suça etkisi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 57 (4): 255-281.
  • Korkut- Owen, F. ve Owen, D. (2008). Kadına yönelik aile içi şiddet. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
  • Krause-Parello, C.A. (2008). Loneliness in the school setting. The Journal of School Nursing, 24 (2), 66-70.
  • Lin, J., Thompson, M. P. & Kaslow, N. J. (2009). The mediating role of social support in the community environment psychological distress link among low-income African American women. Journal Of Communıty Psychology, 37 (4), 459–470.
  • Ögel, K., Tarı, I. & Eke, C.Y. (2006). Okullarda suç ve şiddeti önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları.
  • Öğülmüş, S. (2007). Okullarda şiddet ve önlenmesi. S. Gelbal. (Ed.). içinde, Okullarda Şiddetin önlenmesi: Mevcut uygulamalar ve sonuçları. (ss. 25-48). Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
  • Özcebe, H. , Çetik, H. & Üner, S. (2006). Adölesanlarda şiddet davranışları. Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Şiddete Yönelik Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu, İstanbul.
  • Özgür, G., Yörükoğlu, G. & Arabacı, L.B. (2011). Lise öğrencilerinin şiddet algıları, şiddet eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2 (2): 53-60.
  • Özmen, A. (2006b). Öfkeyle başa çıkma eğitiminin ve etkileşim grubu uygulamasının içe yönelik öfke üzerindeki etkisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 30 (2): 175-185.
  • Öztürk, N. (2008). Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Russell, D., Peplau, L.A. & Ferguson, M.L. (1978). Developing a measure of loneliness. Journal of Personality Assessment, 42, 290-294.
  • Saçar, B. (2007). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin öfke tepkisiyle arkadaş bağlılığının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Scarpa, A. (2006). Community violence and aggressive behavior: The moderating effects of coping and social support. Aggressive Behavior, 32, 502–515.
  • Silver, M.E., Field, T.M., Sanders, C.E. & Diego, M. (2000). Angry adolescents who worry about becoming violent. Adolescence, 35(140): 663-670.
  • TBMM Araştırma Komisyonu (2007). Çocuklarda ve gençlerde artan şiddet eğilimi ile okullarda meydana gelen olayların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan (10/337,343,356,357) esas numaralı meclis araştırma komisyon raporu. Ankara: MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
  • Thomas, S. P. & Smith, H. (2004). School Connectedness, Anger Behaviors, and Relationships of Violent and Nonviolent American Youth. Perspectives in Psychiatric Care, 40 ( 4), 135-138.
  • Tuzgöl, M. (1998). Ana-Baba Tutumları Farklı Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • TÜİK (2011). İstatistiklerle Gençlik. Türkiye İstatistik Kurumu Yayınları: Ankara.
  • Yalçın, İ. (2004). Ailelerinden algıladıkları sosyal destek düzeyleri farklı lise öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi
  • Yıldırım, İ. (2000). Akademik başarının yordayıcısı olarak yalnızlık, sınav kaygısı ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18: 167-176.
  • Yıldırım, İ. (2004). Algılanan sosyal destek ölçeğinin revizyonu. Eurasian Journal of Educational Research, 17, 2212
  • Yıldırım, İ. (2006). Anne baba desteği ve başarı. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Yıldırım, M. (2007). Şiddete başvuran ve başvurmayan ergenlerin yalnızlık düzeyleri ve akran baskısı düzeyleri açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Zara Page, A. & İnce, M. (2008) Aile içi şiddet konusunda bir derleme. Türk Psikoloji Yazıları, 11 (22), 81-94

Ergenlerde Şiddet Eğilimi, Yalnızlık ve Sosyal Destek

Yıl 2014, Cilt: 29 Sayı: 29-1, 157 - 168, 23.07.2014

Özlem Haskan Avcı İbrahim Yıldırım

Öz

Bu çalışmanın amacı, yüksek şiddet eğilimi olan ve olmayan ergenlerin yalnızlık ve algılanan sosyal destek düzeylerinin incelenmesidir. Bu amaçla Adana’ya bağlı devlet okullarında öğrenim görmekte olan 899 lise öğrencisinden bilgi toplanmıştır. Araştırmanın verileri Haskan ve Yıldırım (2012) tarafından geliştirilen Şiddet Eğilimi Ölçeği (ŞEÖ); Russell, Peplau ve Ferguson (1978) tarafından geliştirilen ve Demir (1989) tarafından uyarlanan UCLA Yalnızlık Ölçeği ve Yıldırım (2004) tarafından geliştirilen Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ASDÖR) kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde bağımsız örneklemler için t-testi kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, yüksek şiddet eğilimi olan ergenlerin yalnızlık düzeyleri yüksek; aile, arkadaş ve öğretmen destekleri ise düşük düzeydedir.

Anahtar Kelimeler

Ergenlik şiddet eğilimi sosyal destek yalnızlık

Kaynakça

  • Avcı, R. (2006). Şiddet davranışı gösteren ve göstermeyen ergenlerin ailelerinin aile işlevleri, öfke ve öfke ifade tarzları açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu (2005). Şiddeti önleme platformu eğitim ve şiddet alt çalışma grubu raporu. [Çevrim-içi:, www.aile.gov.tr ], Erişim tarihi: 13 Mart 2013.
  • Bilge, F. (1997). Danışandan hız alan ve bilişsel davranışçı yaklaşımlarla yapılan grupla psikolojik danışmanın üniversite öğrencilerinin kızgınlık düzeyleri üzerindeki etkileri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (8): 9-16
  • Bovier E. & Boehnke, K. (1999). Do liberal teachers produce violent and xenophobic students? An empirical study of German ninth graders and their teachers - Theoretical advances and empirical tests in 20 countries. Teaching and Teacher Education , 15 (7), 815-827.
  • Cowie, H. (2000). Bystanding or standing by: Gender issues in coping with bullying in schools. Aggressive Behavior, 26, 85-97.
  • Çetin, H. (2004). Öğrenci ergenlerin şiddete yönelik tutumları: Yaş ve cinsiyete göre bir inceleme. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Çuhadaroğlu Çetin, F. (2008). Youth and violence. In M.D. Ulusoy (Eds.). Political violence, organized crimes, terrorism and youth (ss. 11-21). Netherlands: IOS Press.
  • Dahlberg, L.L. (1998). Youth violence in the United States: Major trends, risk factors, and prevention approaches. American Journal of Preventive Medicine, 14(4), 259-271.
  • Demir, A. (1989). UCLA Yalnızlık Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 7(23)14-18. Denmark, F. L., Krauss, H. H., Wesner, R. W., Midlarsky, E. & Gielen, U. P. (2005). Violence in schools; Crossnational and cross-cultural perspectives. New York: Springer Science.
  • Duran, Ö. & Eldeleklioğlu, J. (2005). Öfke kontrol programının 15-18 yaş arası ergenler üzerindeki etkililiğinin araştırılması. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3): 267- 280.
  • Durmuş, E. & Gürgan, U. (2003). Lise öğrencilerinin şiddet ve saldırganlık eğilimleri. VII. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, İnönü Üniversitesi, Malatya.
  • Eylen, B. (2001). Bilgi verici danışmanlığın kanser hastalarının ailelerinin sosyal destek becerileri üzerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Flannery, D. J. (1997). School violence: Risk, preventive intervention and policy. [Çevrim-içi: http://iume.tc.columbia.edu/eric_archive/mono/UDS109.pdf ] Erişim tarihi: 1 Mart 2013.
  • Gordon, T. (1999). Etkili ana baba eğitimi. (Çev. E. Aksay ve B.Özkan). İstanbul :Ya-pa Yayınları.
  • Gültekin, F. (2011). Saldırganlık ve öfkeyi azaltma programının ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin saldırganlık ve öfke düzeyleri üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41, 180-191.
  • Harvey, D. (2003). Postmodernliğin durumu. İstanbul: Metis Yayınları.
  • Haskan, Ö. & Yıldırım, İ. (2012). Şiddet Eğilimi Ölçeği’nin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 37 (163), 165-177.
  • Hawley, P. & Vaughn, B. (2003). Aggression and adaptation: The bright side to bad behavior. Introduction to special volume. Merrill-Palmer Quarterly, 49, 239-244.
  • Heinrich, L.M. & Gullone, E. (2006). The clinical significance of loneliness: A literature review. Clinical Psychology Review, 26, 695-718.
  • Johnson, D.W. & Johnson, R.T. (1995). Reducing school violence through conflict resolution. [Çevrimiçi: http://books.google.com/books ], Erişim tarihi: 1 Mayıs 2009.
  • Kellner, M. H.& Bry, B. H. (1999). The effects of anger management groups in a day school for emotionally disturbed adolescents. Adolescence, 34(136), 645–651.
  • Krug E.G., Dahlberg, L.L., Mercy, J.A., Zwi, A.B.& Lozano, R. (Eds.) (2002). World report on violence and health. WHO: Geneva, Switzerland.
  • Koçak, E. (2008). Ergenlerde yalnızlığın yordayıcısı olarak benlik saygısı ve sürekli öfke ve öfke ifade tarzlarının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Karaman-Kepenekçi, Y. & Çınkır, Ş. (2002). Lise düzeyi öğrenciler arasında zorbalık. Yayınlanmamış araştırma raporu, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Karasu, M.A. (2008). Türkiye’de kentleşme dinamiklerinin suça etkisi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 57 (4): 255-281.
  • Korkut- Owen, F. ve Owen, D. (2008). Kadına yönelik aile içi şiddet. T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü.
  • Krause-Parello, C.A. (2008). Loneliness in the school setting. The Journal of School Nursing, 24 (2), 66-70.
  • Lin, J., Thompson, M. P. & Kaslow, N. J. (2009). The mediating role of social support in the community environment psychological distress link among low-income African American women. Journal Of Communıty Psychology, 37 (4), 459–470.
  • Ögel, K., Tarı, I. & Eke, C.Y. (2006). Okullarda suç ve şiddeti önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları.
  • Öğülmüş, S. (2007). Okullarda şiddet ve önlenmesi. S. Gelbal. (Ed.). içinde, Okullarda Şiddetin önlenmesi: Mevcut uygulamalar ve sonuçları. (ss. 25-48). Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
  • Özcebe, H. , Çetik, H. & Üner, S. (2006). Adölesanlarda şiddet davranışları. Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Şiddete Yönelik Alınabilecek Tedbirler Sempozyumu, İstanbul.
  • Özgür, G., Yörükoğlu, G. & Arabacı, L.B. (2011). Lise öğrencilerinin şiddet algıları, şiddet eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2 (2): 53-60.
  • Özmen, A. (2006b). Öfkeyle başa çıkma eğitiminin ve etkileşim grubu uygulamasının içe yönelik öfke üzerindeki etkisi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 30 (2): 175-185.
  • Öztürk, N. (2008). Ortaöğretim 9. sınıf öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
  • Russell, D., Peplau, L.A. & Ferguson, M.L. (1978). Developing a measure of loneliness. Journal of Personality Assessment, 42, 290-294.
  • Saçar, B. (2007). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin öfke tepkisiyle arkadaş bağlılığının incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Scarpa, A. (2006). Community violence and aggressive behavior: The moderating effects of coping and social support. Aggressive Behavior, 32, 502–515.
  • Silver, M.E., Field, T.M., Sanders, C.E. & Diego, M. (2000). Angry adolescents who worry about becoming violent. Adolescence, 35(140): 663-670.
  • TBMM Araştırma Komisyonu (2007). Çocuklarda ve gençlerde artan şiddet eğilimi ile okullarda meydana gelen olayların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla kurulan (10/337,343,356,357) esas numaralı meclis araştırma komisyon raporu. Ankara: MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
  • Thomas, S. P. & Smith, H. (2004). School Connectedness, Anger Behaviors, and Relationships of Violent and Nonviolent American Youth. Perspectives in Psychiatric Care, 40 ( 4), 135-138.
  • Tuzgöl, M. (1998). Ana-Baba Tutumları Farklı Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • TÜİK (2011). İstatistiklerle Gençlik. Türkiye İstatistik Kurumu Yayınları: Ankara.
  • Yalçın, İ. (2004). Ailelerinden algıladıkları sosyal destek düzeyleri farklı lise öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi
  • Yıldırım, İ. (2000). Akademik başarının yordayıcısı olarak yalnızlık, sınav kaygısı ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18: 167-176.
  • Yıldırım, İ. (2004). Algılanan sosyal destek ölçeğinin revizyonu. Eurasian Journal of Educational Research, 17, 2212
  • Yıldırım, İ. (2006). Anne baba desteği ve başarı. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Yıldırım, M. (2007). Şiddete başvuran ve başvurmayan ergenlerin yalnızlık düzeyleri ve akran baskısı düzeyleri açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Adana.
  • Zara Page, A. & İnce, M. (2008) Aile içi şiddet konusunda bir derleme. Türk Psikoloji Yazıları, 11 (22), 81-94
Toplam 49 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Özlem Haskan Avcı Bu kişi benim

İbrahim Yıldırım Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 23 Temmuz 2014
Yayımlandığı Sayı Yıl 2014 Cilt: 29 Sayı: 29-1

Kaynak Göster

APA Avcı, Ö. H., & Yıldırım, İ. (2014). Ergenlerde Şiddet Eğilimi, Yalnızlık ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29-1), 157-168.