İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Okul İklimine İlişkin Algılarını Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi

Yıl 2010, Cilt: 38 Sayı: 38, 213 - 224, 01.06.2010

Servet Özdemir Ferudun Sezgin Hüseyin Şirin Emin Karip Serdar Erkan

Öz

Bu çalışmada, ilköğretim okulu öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerincelenmiştir. Araştırmada; Afyon, Gümüşhane, Kocaeli, Konya, Mersin, Van ve Yozgat illerinden toplam 683 ilköğretimokulu öğrencisine “Okul İklimi Öğrenci Ölçeği” ve “Okul Atmosferi Ölçeği” uygulanarak elde edilen veriler kullanılmıştır.Çoklu hiyerarşik regresyon analizi sonuçları, kız öğrencilerin öğrenim gördükleri okulların iklimini erkek öğrencilere göredaha olumlu algıladıklarını göstermiştir. Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin destekleyici olarak algılanması, akademikprogramlardan memnuniyet ve okula aidiyet duygusu değişkenleri, öğrencilerin okul iklimi algıları ile pozitif yönde veanlamlı düzeyde ilişkili bulunmuştur. Bununla birlikte, okuldaki şiddet algısı ile okul iklimi arasında negatif bir ilişki vardır.Araştırmanın sonunda, olumlu bir okul iklimi ve öğrenme ortamının oluşturulmasına yönelik öneriler sunulmuştur

Anahtar Kelimeler

okul iklimi, öğrenci başarısı, öğretmen desteği, güven

Kaynakça

• Ahghar, G. (2008). The role of school organizational climate in occupational stress among secondary school teachers in Tehran. International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health, 21(4), 319-329.
• Balcı, A. (2008). Etkili okul ve okul geliştirme: Kuram, uygulama ve araştırma (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Blum, R. (2005). School connectedness: Improving the lives of students. Baltimore, Maryland: Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health.
• Cemalcılar, Z. (2009). Schools as socialisation contexts: Understanding the impact of school climate factors on students’ sense of school belonging. Applied Psychology: An International Review. doi: 10.1111/j.1464-0597.2009.00389.x
• Çalık, T. (2008). Seçim teorisi temelli güvenli okul ikliminin oluşturulması. TÜBİTAK tarafından desteklenen 106K016 nolu araştırma projesi.
• Çalık, T. ve Kurt, T. (baskıda). Okul iklimi ölçeğinin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. TED Eğitim ve Bilim Dergisi.
• Demirel, Ö. (2003). Eğitim sözlüğü (İkinci baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Dunn, R. J., & Harris, L. G. (1998). Organizational dimensions of climate and the impact on school achievement. Journal of Instructional Psychology, 25(2), 100-114.
• Erdem, F. (1996). İşletme kültürü. Ankara: Friedrich-Naumann Vakfı ve Akdeniz Üniversitesi Yayınları.
• Halpin, A. W., & Croft, D. B. (1963). The organizational climate of schools. Chicago: Midwest Administration Center of the University of Chicago.
• Heck, R. H. (2009). Teacher effectiveness and student achievement: Investigating a multilevel cross-classified model. Journal of Educational Administration, 47(2), 227-249.
• Hoy, W. K. (1990). Organizational climate and culture: A conceptual analysis of the school workplace. Journal of Educational and Psychological Consultation, 1(2), 149-168.
• Hoy, W. K., & Feldman, J. A. (1987). Organizational health: The concept and its measure. Journal of Research and Development in Education, 20(4), 30-37.
• Hoy, W. K., & Hannum, J. W. (1997). Middle school climate: An empirical assessment of organizational health and student achievement. Educational Administration Quarterly, 33(3), 290-311.
• Hoy, W. K., & Miskel, C. G. (1987). Educational administration: Theory, research, and practice (4th ed.). New York: McGraw-Hill.
• Hoy, W. K., Smith, P. A., & Sweetland, S. R. (2002). The development of the organizaitonal climate index for high schools: Its measure and relationship to faculty trust. High School Journal, 86(2), 38-49.
• Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Bliss, J. R. (1990). Organizational climate, school health, and effectiveness: A comparative analysis. Educational Administration Quarterly, 26(3), 260-279.
• Hoy, W. K., Tarter, C. J., & Kottkamp, R. B. (1991). Open schools / healthy schools: Measuring organizational climate. Newbury Park: SAGE Publications.
• Karagülmez, Ç., Dinçyürek, S., Kıralp, Y. ve Şahin, S. (2006). İlkokul 5. sınıf öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. 1. Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler Uluslararası Katılımlı Sempozyum Bildiri Kitabı (ss. 119-130). İstanbul, 28-31 Mart 2006.
• Karslı, M. D. (1998). Yönetsel etkililik. Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 6.
• Kepenekçi, Y. K. ve Çınkır, Ş. (2003). Öğrenciler arası zorbalık. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9(34), 236-253.
• Kessler, S. R., Spector, P. E., Chang, C. H., & Parr, A. D. (2008). Organizational violence and aggression: Development of the three-factor Violence Climate Survey. Work & Stress, 22(2), 108-124.
• Kline, T. J. B., & Boyd, J. E. (1991). Organizational structure, context, and climate: Their relationships to job satisfaction at three managerial levels. The Journal of General Psychology, 118(4), 305-316.
• Licata, J. W., & Harper, G. W. (2001). Organizational health and robust school vision. Educational Administration Quarterly, 37(1), 5-26.
• Mearns, K. J., & Flin, R. (1999). Assessing the state of organizational safety-culture or climate? Current Psychology, 18(1), 5-17.
• Ornstein, A. C. (1990). Foundations of education. New Jersey: Houghton Mifflin Company.
• Özdemir, S., Yalın, H. İ. ve Sezgin, F. (2008). Eğitim bilimine giriş (Geliştirilmiş Altıncı Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Patterson, M., Warr, P., & West, M. (2004). Organizational climate and company productivity: The role of employee affect and employee level. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77(2), 193-216.
• Pişkin, M. (2002). Okul zorbalığı: Tanımı, türleri, ilişkili olduğu faktörler ve alınabilecek önlemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2, 531-562.
• Schulte, M., Ostroff, C., & Kinicki, A.J. (2006). Organizational climate systems and psychological climate perceptions: A cross-level study of climate-satisfaction relationships. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 79(4), 645-671.
• Şişman, M. (2002). Örgütler ve kültürler (1. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Turan, S. (1998). Measuring organizational climate and organizational commitment in the Turkish educational context. Paper Presented at the Annual Meeting of the University Council for Educational Administration (St. Louis, MO, October 30 – November 1, 1998). ED 429359.
• Türnüklü, A., Zoraloğlu, Y. ve Gemici, Y. (2001). İlköğretim okullarında okul yönetimine yansıyan disiplin sorunları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 7(27), 417-441.
• Xiaofu, P., & Qiwen, Q. (2007). An analysis of the relation between secondary school organizational climate and teacher job satisfaction. Chinese Education and Society, 40(5), 65-77.