Kültürel Marjinallik Teorisi ve Hemşirelikte Kullanımı

Yıl 2021, , 245 - 251, 14.07.2021

Emel Güven

https://doi.org/10.31125/hunhemsire.968960

Cited By: 1

Öz

Ulaşım ve iletişim teknolojisinin gelişmesiyle birlikte kültürel çeşitlilikte bir artış meydana gelmektedir. Ortaya çıkan kültürel farklılıklar, hemşirelerin farklı kültürel geçmişleri olan hastalara verdiği bakımın kalitesini etkilemektedir. Heeseung Choi, Kültürel Marjinallik Teorisini, farklı kültürlere sahip bireylerin eşsiz deneyimlerinin daha iyi anlaşılmasını sağlamak ve kültüre özgü bakımı sağlamaya rehberlik etmek amacıyla geliştirmiştir. Teorinin gelişiminde Choi’nin göçmenlerle yaptığı kalitatif çalışmaların yanı sıra Kültürleşme, Kültürel Stres ve Marjinallik Teorilerinin de katkısı olmuştur. Kültürlerarası çatışmayı tanıma, marjinal yaşam ve kültürel gerilimi hafifletme teorinin üç temel kavramlarını oluştururken, teorinin bir boyutu bağlamsal/kişisel etkilerdir. Kültürlerarası çatışmanın tanınmasıyla marjinal yaşam başlamaktadır. İnsanlar marjinal yaşam ile karşılaştıkça, uyum yanıt modelleri/kalıpları aracılığıyla kültürel gerginliği hafifletmeye çalışmaktadır. Teorinin kavramları arasındaki ilişkinin anlaşılması, göçmenlere yönelik verilecek kültüre özgü bakımı sağlamada hemşirelere bir çerçeve oluşturmaktadır. Teorinin diğer kullanım alanları arasında sağlığı geliştirme programları, kültüre özgü yeme bozuklarının değerlendirilmesi, sağlık eşitsizlikleri ve kültürel olarak terapötik hemşire-hasta etkileşimi yer almaktadır. Bu makalede amaç, Kültürel Marjinallik Teorisinin gelişimini, kavramlarını, kavramların birbiri ile olan ilişkilerini ve teorinin hemşirelikte kullanımını açıklamaktır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, kültür, marjinallik, teori

Cultural Marginality Theory and Its Use in Nursing

Öz

With the development of transportation and communication technology, an increase in cultural diversity occurs. The resulting cultural differences affect the quality of care nurses provide to patients with different cultural backgrounds. Heeseung Choi developed the Cultural Marginality Theory to provide a better understanding of the unique experiences of individuals with different cultures and to guide culture-specific care. In the development of the theory, besides the qualitative studies of Choi with immigrants, Culturalization, Cultural Stress, and Marginality Theories have also contributed. While recognizing intercultural conflict, marginal life, and alleviating cultural tension constitute the three basic concepts of the theory, one dimension of the theory is contextual/personal effects. With the recognition of intercultural conflict, marginal life begins. As people encounter marginal life, they try to alleviate cultural tension through adaptation response patterns. Understanding the relationship between the concepts of theory will provide a framework for nurses in providing culture-specific care for migrants. Other uses of the theory include health promotion programs, assessment of culture-specific eating disorders, health inequalities, and cultural therapeutic nurse-patient interaction. The aim of this article is to explain the development of the theory, its concepts, the interrelationships of the concepts, and the use of the theory in nursing.

Anahtar Kelimeler

Culture, marginality, nursing, theory

Kaynakça

• 1. Ilgaz A. Yaşlı bakımında kültürel yeterlilik süreci modelinin kullanılması. HUHEMFAD-JOHUFON. 2020;7(3):278-84.
• 2. Migration Information Source. Frequently requested statistics on ımmigrants and ımmigration in the United States. [Internet]. 2021 [Erişim Tarihi 3 Mart 2021]. Erişim adresi: https://www.migrationpolicy.org/article/frequently-requested-statistics-immigrants-and immigration-united-states-2020
• 3. IOM (International Organization for Migration). Migration data portal. [Internet]. 2020 [Erişim Tarihi 21 Mart 2021]. Erişim adresi: https://migrationdataportal.org/data?cm49=792&focus=profile&i=stock_abs_&t=2020
• 4. BM Mülteci Örgütü. Türkiye’de mülteciler ve sığınmacılar. [Internet]. 2021 [Erişim Tarihi 1 Mart 2021]. Erişim adresi: https://www.unhcr.org/tr/turkiyedeki-multeciler-ve-siginmacilar
• 5. Giger JN, Haddad LG. Transcultural nursing assessment and intervention. 8th ed. China: Elsevier; 2020. Chapter 1, Framework for cultural assessment; p.1-18.
• 6. Meydanlıoğlu A. Kültürogram kullanılarak bir ailenin kültüre duyarlı hemşirelik girişimlerini planlanması: olgu sunumu. HUHEMFAD-JOHUFON. 2019;6(2):132-40.
• 7. Okeya OE. A critical analysis of transcultural nursing. IJSDR. 2021;6(1):31-4.
• 8. Akansel N, Watson R, Vatansever N, Özdemir A. Nurses’ perceptions of caring activities in nursing. Nurs Open. 2021;8:506-16.
• 9. Başli M, Bekar M, Civelek İ. Kültürlerarası hemşirelikte kullanılan modeller ve ‘‘kültürel yeterlilik süreci modeli’’ni anlamak. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2018;1(1):18-24.
• 10. Im EO, Lee Y. Transcultural nursing: current trends in theoretical works. Asian Nurs Res. 2018;12:157:65.
• 11. McFarland MR, Wehbe-Alamah HB. Leininger's theory of culture care diversity and universality: an overview with a historical retrospective and a view toward the future. J Transcult Nurs. 2019;30(6):540-57.
• 12. Ulutasdemır N. Nursing and culture. Ulutasdemır N, editor. Nursing. London: IntechOpen; 2018.
• 13. Purnell LD. The Purnell model and theory for cultural competence. Purnell LD, Fenkl EA, editors. Textbook for transcultural health care: a population approach. Cultural competence concepts in nursing care. 5th ed. Switzerland: Springer Nature; 2021.
• 14. Choi H. Cultural marginality: a concept analysis with implications for immigrant adolescents. Issues Compr Pediatr Nurs. 2001;24:193-206.
• 15. Choi H. Theory of cultural marginality. Smith MJ, Liehr PR, editors. Middle range theory for nursing. 4th ed. New York, NY: Springer Publishing Company; 2018.
• 16. Pelc S. Marginality and marginalization. Chand R, Nel E, Pelc S, editors. Societies, social inequalities and marginalization. Switzerland: Springer Nature; 2017.
• 17. Cleary M, Horsfall J, Escott P. Marginalization and associated concepts and processes in relation to mental health/illness. Issues Ment Health Nurs. 2014;35:224-26.
• 18. Seul Ulusal Üniversitesi, Choi, Heeseung. [Internet]. 2021. [Erişim Tarihi 1 Mart 2021]. Erişim adresi: https://nursing.snu.ac.kr/en/faculty/professor?mode=view&profidx=20
• 19. Kim C, Choi H, Ko H. Agreement between parent proxy reports and self-reports of adolescent emotional distress. J Sch Nurs. 2018;36(2):104-11.
• 20. Farah DR, Choi H. Associations of acculturative stress, depression, and quality of life among Indonesian migrant workers in South Korea. J Korean Acad Psychiatr Ment Health Nurs. 2019;28(2):172-80.
• 21. Choi H, Kim C, Ko H. Relationship between sedentary time and sleep duration among korean adolescents. J Sch Nurs. 2019:36(6);423-9.
• 22. Kong EH, Choi H, Evans LK. Staff perceptions of barriers to physical restraint‐reduction in long‐term care: a meta‐synthesis. J Clin Nurs. 2016;26:49-60.
• 23. Ward C, Geeraert N. Advancing acculturation theory and research: the acculturation process in its ecological context. Curr Opin Psychol. 2016;8:98-104.
• 24. Salas-Wright CP, Schwartz SJ. The study and prevention of alcohol and other drug misuse among migrants: toward a transnational theory of cultural stress. Int J Ment Health Addict. 2019;17:346-69.
• 25. Chuang YH, Bail HL. How marginality leads to inclusion: insights from mobilizations of Chinese female migrants in Paris. Ethn Racial Stud. 2020;43(2):294-312.
• 26. İnce C. Göç kuramları ve Suriye göçü üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 2019;11(18):2579-615.
• 27. Sangalang CC, Becerra D, Mitchell FM, Lechuga Peña S, Lopez K, Kim I. Trauma, post-migration stress, and mental health: a comparative analysis of refugees and ımmigrants in the United States. J Immigr Minor Health. 2019;21:909-19.
• 28. Seate AA, Mastro D. Exposure to immigration in the news: the ımpact of group-level emotions on intergroup behavior. Commun Res. 2017;44(6):817-40.
• 29. Wilson-Daily AE, Kemmelmeimer M, Prats J. Intergroup contact versus conflict in Catalan high schools: a multi level analysis of adolescent attitudes toward immigration and diversity. Int J Intercult Relat. 2018;64:12-28.
• 30. Causadias JM, Umaña-Taylor AJ. Reframing marginalization and youth development: introduction to the special issue. Am Psychol. 2018;73(6):707-12.
• 31. Yoo C. Acculturation strategies of multi-cultural family adolescents in South Korea: marginalization, separation, assimilation, and integration. Int J Intercult Relat. 2021;81:9-19.
• 32. Drouhot LG, Nee V. Assimilation and the second generation in Europe and America: blending and segregating social dynamics between immigrants and natives. Annu Rev Sociol. 2019;45:177-99.
• 33. Şimşek D. Türkiye’de Suriyeli mülteci entegrasyonu: zorlukları ve olanakları. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi. 2019;4(2):172-87.
• 34. Yılmaz M, Yeni C, Avcı E, Uluk N. Aile sağlığı merkezlerinde çalışan hemşire/ebelerin kültürel duyarlılık ve kültürel beceri düzeylerinin incelenmesi. DEUHFED. 2019;12(3): 170-8.
• 35. Burke, E. Female genital mutilation: applications of nursing theory for clinical care. Nurse Pract. 2011;36(4):45-50.
• 36. Buscemi CP. Acculturation: state of the science in nursing. J Cult Divers. 2011;18(2):39-42.
• 37. Loue S. Encyclopedia of immigrant health. Loue S, Sajatovic M, editors. Immigration processes and health in the U.S.: a brief history. New York, NY: Springer Publishing; 2012.
• 38. Serafica R, Lekhak N, Bhatta T. Acculturation, acculturative stress and resilience among older immigrants in United States. Int Nurs Rev. 2019;66(3):442-8.
• 39. Archibald, C. Cultural tailoring for an Afro-Caribbean community: a naturalistic approach. J Cult Divers. 2011;18(4):114-9.
• 40. Cardona GR. Initial testing of the risk assessment of eating disorders (RAED) tool for use in primary care of Hispanic women [Doctoral thesis]. Arizona: University of Arizona; 2016.
• 41. Farah DR, Heeseung C. Associations of acculturative stress, depression, and quality of life among Indonesian migrant workers in South Korea. J Korean Acad Psychiatr Ment Health Nurs. 2019;28(2):172-180.
• 42. Choi H, Suh EE, Park C, Park J, Fernandez E. Reliability and validity of a Korean version of the Cultural Awareness Scale (K-CAS). Korean J Adult Nurs. 2015;27(4):472-9.