Sağlık Bilimlerinde Likert Tipi Tutum Ölçeği Geliştirme

Yıl 2018, Cilt: 5 Sayı: 1, 60 - 68, 14.04.2018

Zeliha Özdemir

https://doi.org/10.31125/hunhemsire.431132

Cited By: 21

Öz

Sağlık alanında tutum belirlemeye yönelik yapılan araştırmalarda ölçüm aracı olarak genellikle
yurt dışında geliştirilen ve Türkçe uyarlaması yapılan ölçüm araçları kullanılmaktadır. Başka
bir kültürde geliştirilmiş olan ölçeğin Türkçe uyarlaması yapılmış olsa bile Türk kültürüne
uygun olmaması önemli bir dezavantaj oluşturmaktadır. Bu dezavantaj araştırmacıların sağlık
alanında ihtiyaç duydukları konularda ölçme araçları geliştirme gerekliliğini doğurmaktadır.
Yeni ve özgün bir ölçüm aracının geliştirilmesi karmaşık süreçleri içermesi nedeniyle zorlu
bir çalışma olarak görülmektedir. Ölçekleme yöntemleri arasında Likert Tipi Ölçekleme
Tekniğini kullanarak tutum ölçeği geliştirmek diğer yöntemlere göre daha kolay olması
nedeniyle tercih edilmektedir. Bu makalede sağlık bilimlerinde ölçekleme yöntemleri arasında
en yaygın olarak kullanılan Likert Tipi Tutum Ölçeği geliştirilmesi aşamaları ele alınacaktır.
Makalenin araştırmacıların geçerli ve güvenilir yeni ölçüm araçları geliştirmelerine katkı
sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geçerlilik, güvenilirlik, ölçek, sağlık bilimleri, tutum

Kaynakça

• 1. Tavşancıl E. Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi. 5. Baskı. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık; 2014.
• 2. Ülgen G. Eğitim Psikolojisi: Kavramlar, İlkeler, Yöntemler, Kuramlar ve Uygulamalar. Ankara: Bilim Yayınları; 1994.
• 3. DeVellis RF. Ölçek Geliştirme Kuram ve Uygulamalar (T. Totan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık; 2014.
• 4. Tezbaşaran A. Likert Tipi Ölçek Hazırlama Kılavuzu. 2008;[Elektronik sürüm]. URL: http://www. academia.edu/1288035/Likert_Tipi_Ölçek_Hazırlama_Kılavuz, 20 Mart 2017.
• 5. Likert R. “The Method of Constructing an Attitude Scale” Readings In Attitude Theory and Measurement (Ed: Martin Fishbein). New York: John Wiley&Sons; 1967.
• 6. Erkuş A. Psikolojide Ölçme ve Ölçek Geliştirme 1, Temel Kavramlar ve İşlemler. 2. Baskı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık; 2010.
• 7. Çam MO ve Baysan-Arabacı L. Tutum Ölçeği Hazırlamada Nitel ve Nicel Adımlar. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2010;2: 59-71.
• 8. Stevens J. Applied Multivariate Statistics for the Social Sciences. 3rd Edition. New Jersey: Lawrence Earlbaum; 1996.
• 9. Nunnally JC. Psychometric Theory. 2nd Edition. New York: McGraw-Hill; 1978.
• 10. Comrey AL, Lee HB. A First Course in Factor Analysis. New Jersey: Erlbaum; 1992.
• 11. MacCallum RC, Widaman KF, Zhang S, Hong S. Sample size in factor analysis. Psychological Methods 1999;4: 84-99.
• 12. Şencan H. Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık; 2005.
• 13. Cronbach LJ. Coefficient Alpha and the Internal Structure of Tests. Psychometrika, 1951;16: 297-334. 14. Alpar R. Spor, Sağlık ve Eğitim Bilimlerinde Örneklerle Uygulamalı İstatistik ve Geçerlik-Güvenirlik. 1. Baskı. Ankara: Detay Anatolia Akademik Yayıncılık; 2010.
• 15. Özdamar K. Paket Programlar ve İstatistiksel Veri Analizi I. 2. Baskı. Eskişehir: Kaan Kitabevi; 1999. 16. Karasar N. Bilimsel Araştırma Yöntemi. 7. Baskı. Ankara: Sim Matbaası; 1995.
• 17. Ercan İ, Kan İ. Ölçeklerde Güvenirlik ve Geçerlik. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2004;30(3): 211-6.
• 18. Seçer İ. Psikolojik Test Geliştirme ve Uyarlama Süreci, Spss ve Lisrel Uygulamaları. 1. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık; 2015.
• 19. Lawshe CH. A quantitative approach to content validity. Personnel Psychology 1975;28: 563–75.