Profesionalizm and Nursing in Turkey

Yıl 2011, Cilt: 18 Sayı: 2, 59 - 67, 01.06.2011

Öğr. Gör. Dr. Fatoş Korkmaz

Öz

Whether nursing is a profession or not is in debate for a long time . Considering the scope of criteria of professionalism, nursing is not fully match those criteria but after 1980, there was a significant progress in this way. However, nursing have some weaknesses in gaining autonomy and having scientific based knowledge so those areas in particular need to be strenghthened. In this study, status of nursing in Turkey are discussed with in context of the criteria of professionalism.

Anahtar Kelimeler

Nursing, Nursing Profession, Profesionalism

Meslekleşme ve Ülkemizde Hemşirelik

Öz

Hemşireliğin meslek olup olmadığına ilişkin tartışmalar uzun zamandır devam etmektedir. Meslekleşme süreci kapsamında hemşirelik ele alındığında, meslekleşme ölçütlerine tam olarak sahip olmamakla birlikte özellikle 1980'lerden sonra meslekleşme sürecinde belirgin bir ilerleme sağladığı görülmektedir. Ancak, hemşireliğin başta bilimsel bilgi temeli ve otonomi olmak üzere çeşitli alanlarda zayıflıkları vardır ve özellikle bu alanların güçlendirilmesi gerekir. Bu makalede hemşireliğin ülkemizdeki durumu, meslekleşme ölçütleri bağlamında ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Hemşirelik Mesleği, Meslekleşme

Kaynakça

• Öktem C . Lise Son Sınıf Öğrencilerinin Algıladıkları Ana-Baba Tutumlarının Mesleki İlgi ve Değerleriyle İlişkisi. (Yayımlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 2000. Bursa.
• Çoban İ. Çağdaş Hemşire İş Tanımını Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hemşirelerinin Benimseme ve Uygulama Durumu. (Yayımlanmamış Bilim Uzmanlığı Tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 1999. İstanbul.
• Freidson E. Professional powers. Chicago and London: The University of Chicago Press; 1986.
• Chitty KK. Professional nursing. Second Edition Pennsylvania: WB.Saunders Company; 1993.
• Ulusoy F. Hemşireliğin meslekleşmesi, Türk Hemşireler Dergisi 1990; 39(1): 13-16.
• Salvage J. Etkinliğe doğru eylem (Editör: Saadet Ülker), 2. Baskı, Ankara. Aydoğdu Ofset; 1993.
• Birol L. Hemşirelik süreci, İzmir: 3. Baskı, Etki Matbaacılık Yayıncılık Ltd. Şti 1997.
• Sağlık Bakanlığı. URL: http://www.saglik.gov.tr/TR/dosya/1-71504/h/saglik-istatistikleri-2008.pdf. 01 Ocak, 2012.
• Yıldırım A. Meslekleşme süreci ve hemşirelik. Hemşirelik Forumu Dergisi 2001; 4(1): 23-25.
• Uzun Ö. Hemşirelik araştırmalarının sonuçlarını uygulamada kullanmayı yaygınlaştırma yolları. Türk Hemşireler Dergisi 1996; 46(4): 9-10.
• Bayık A, Erefe İ, Özsoy Altuğlu S, Uysal A, Özer M, Ergül Ş. Kadın mesleği olarak hemşireliğin son yüzyıldaki gelişmi. Hemşirelik Forumu 2002; 5(6): 16-25.
• Hemşirelik Tarihi. URL: htpp:// www.un.org.tr/who/nurseturk/hemsirelikiçerik.HTM. 10 Ağustos, 2002.
• Velioğlu P, Oktay S.Türkiye’de hemşirelik araştırmalarına tarihsel açıdan kısa bir bakış. Hemşirelik Araştırma Dergisi 1999;1(1): 5-12.
• Karagözoğlu Ş. Bilim ve bilimsel bir disiplin olarak hemşirelik. II. Ulusal Hemşirelikte Araştırma Sempozyum Kitabı 2004; 127-130.
• Ulusoy MF, Görgülü RS: Hemşirelik esasları-temel kuram, kavram, ilke ve yöntemler, 4bs. Ankara TDFO Ltd. Şti; 2000
• Köşgeroğlu N. Hemşirelikte hak ve sorumlulukların yerine getirilmesini etkileyen faktörler. Türk Hemşireler Dergisi 1995; 45(5-6): 40-41.
• Korkmaz F, Görgülü S. Hemşirelerin meslek ölçütleri bağlamında hemşirelik mesleğine ilişkin görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü Dergisi 2010;17(1):1-17.
• Bozkır G, Taşcı N, Arsak A, Balgı Ö, Kaya E, Güngör N, Pekmezci K, İktu F, Kavlu B, Çelik S. Genel lise son sınıf ve sağlık yüksekokulu’ndaki erkek öğrencilerin hemşireliğe bakışı. Bilim, Eğitim ve Düşünce Dergisi 2008; 8(1).
• Duygulu S, Korkmaz F. Hemşirelerin örgüte bağlılığı, iş doyumları ve hastanelerinden olası ayrılma nedenleri. Cumhuriyet Universitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2008; 12(2):9-20.
• Aiken LH, Clarke SP, Sloane DM, Sochalski JA, Busse B, Clarke H, Giovannetti P, Hunt J, Rafferty AM ve Shamian J. Nurses’ reports on hospital care in five countries. Health Affairs 2001;20(3):43-53.
• Uyer G.Hemşirelik ve meslekleşme düzeyi ve meslek kriterlerine ilişkin sorunlar. II.Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı 1990. İzmir.
• Lemon Hemşirelikte Eğitim Materyali. (Editör: Saadet Ülker) Ankara Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü 1998.
• Dal U, Kitiş Y. The historical development and current status of nursing in turkey. The Online Journal of Issues in Nursing 2008;13(2).
• Eren N, Uyer G. Sağlık meslek tarihi ve ahlakı, 2. Baskı, Ankara Hatipoğlu Yayınevi 1987.
• Şentürk SE. Hemşirelik tarihi ve deontolojisi 5.bs. İstanbul Can, Kitapçılık-Pazarlama Yayınları 1990.
• Kukulu K. Nursing in Turkey. Nurse Educator 2005; 30(3):101-103.
• Hemşirelik Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. T. C. Resmi Gazete 2007. Tarihi: 02 Mayıs 2007, Sayısı: 26510.
• Ulusoy MF. Türkiye’de hemşirelik eğitiminin tarihsel süreci. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 1998; 2(1): 1-8.
• Cerit B. Hemşirelerin Profesyonellik Davranışları İle Etik Karar Verebilme Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Hemşirelik Esasları Anabilimdalı, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Saglık Bilimleri Enstitüsü 2010. Ankara.
• Adams D, Miller BK. Professionalizm in nursing behaviours of nurse practitioners. Journal of Nursing Practice 2001;11(6): 244-249.
• Karagözoğlu Ş, Kangallı P. Autonomy levels among nurses: Professional-institutional factors that affect autonomy. Türkiye Klinikleri J. Med Sci 2009;29(5): 1085-1097.
• Kavaklı Ö, Uzun Ş, Arslan F. Yoğun bakım hemşirelerinin profesyonel davranışlarının belirlenmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2009; 51: 168-173.
• Munich Declaration nurses and midwives: a force for health, URL: http://www.euro.int/_data/assets/ pdf-file/007/53854/E93016.pdf 17 June 2000
• Dinç L. Hemşirelik hizmetlerinde etik yükümlülükler. Hacettepe Tıp Dergisi 2009; 40(2): 113-119.
• Ersoy N. Hemşirelik ve etik. Hemşirelik Forumu 1998; 1:(2).
• International Council of Nurses (ICN). About ICN: Code of Ethics for Nurses. URL: http://www.icn.ch/ abaout-icn/code-of-ethics-for-nurses/.01Ocak, 2012.
• Hemşireler İçin Etik Soumluluklar URL: http://www.turkhemsirelerdernegi.org.tr/Upload/hemsire%20 brosur.pdf 01 Ocak, 2012.
• Erdil F, Korkmaz F. ethical problems observed by student nurses. Nursing Ethics 2009;16(5): 489-599.
• Verpeet E, Dıerckx De Casterle B, Van Der Arend A, Gastmans CAE. Nurses’ views on ethical codes: a focus group study. Journal of Advanced Nursing 2005; 51(2):188–195 .
• Akçay H. Hemşirelikte Güç ve Örgütlenmenin Önemi. Türk Hemşireler Dergisi 1998; 48(5): 32.
• Korkut H. Hemşirelerin mesleki Dernekleri ve Dernekler Kanununa lişkin Bilgileri. Hemsirelik Esasları Anabilimdalı Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Saglık Bilimleri Enstitüsü 2005. Ankara.