SU YÖNETİMİNDE YENİ BİR YAKLAŞIM: SU HAKKI

Yıl 2009, Cilt: 27 Sayı: 2, 45 - 59, 31.12.2009

Seyfi Kılıç

Öz

Dünya
genelinde bir kamu hizmeti olarak ele alınan içmesuyu ve hıfzısıhha hizmetleri,
özellikle 1990’lı yıllarla birlikte özel sektör katılımını içeren bir yöne
doğru evrilmektedir. Su hizmetlerinin kamusal yönünü gözardı ederek, kar güdüsü
ile hareket eden özel sektörün su hizmetleri vermeye başlamasıyla su, sadece
bedelini ödeyebilenlerce tüketilebilecek bir mal haline gelecektir. Bu yönelişe
karşı bir takım çabalar mevcuttur. Bu çabaların en sonuncusu ise, Birleşmiş
Milletler Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Komitesinin 2002 yılında yaptığı
15 numaralı Genel Yorumu ile suyu bir insan hakkı olarak tanımasıdır. Daha
önceki yıllarda da uluslararası konferanslarda dile getirilen bu hak her insanın
belli bir miktar suya erişimini garanti altına almayı amaçlamaktadır. Ancak, uluslararası
hukuk açısından bağlayıcı olacak şekilde uluslararası bir andlaşmada yer
almayan su hakkı uluslararası hukukun kırılgan bir kavramı olarak gelişmektedir.
Bu çalışmada su hakkının içeriği ve kapsamının yanı sıra, bu hakkın hayata
geçirilmesinin önündeki engeller incelenmektedir.

 

Anahtar Kelimeler

İçmesuyu, hıfzıssıhha, su yönetimi, su hakkı

A New Approach in Water Management: Water Rights

Öz

 

In
the whole world, freshwater and sanitation services which are mainly handled as
public services, altering into a way that implies private sector participation
by the 1990’s. Freshwater would be an economic good which can only be consumed
by who pay the price, if the freshwater services will be carried out by the
private sector that behaves with profit maximization. There are some efforts
against this tendency. The last one is the recognition of water as a human
right by the United Nations Committee of Economic, Social and Cultural Rights
in 2002 with the General Comment No.15. This right which was called earlier in
some international conferences, aims to guarantee an amount of water for each
human. But, water as a human right, which does not mentioned in an international
agreement, in order to be a binding norm in international law, has been built
in a vulnerable form of international law. In this study, not only the contents
and coverage of water as a human right but also obstacles in realisation of the
right are examined.

 

Anahtar Kelimeler

Drinking water, sanitation, water management, water rights

Kaynakça

• Abu-Eid, A. (2007) “Water as a Human Right: The Palestinian Occupied Territories as an Example”, International Journal of Water Resources Development, 23(2), 285-301.
• Biswas, A.K. (2007) “Water as a Human Right in the MENA Region: Challenges and Opportunities”, International Journal of Water Resources Development, 23(2), 209-225.
• Birleşmiş Milletler (1989) “Çocuk Hakları Sözleşmesi”, http://www.unhchr.ch/html/menu3/b/k2crc.htm
• Birleşmiş Milletler (1992a) “Dublin Konferansı Bakanlar Deklarasyonu”, htpp://www.wmo.ch/pages/prog/hwrp/documents/english/icwedece.html
• Birleşmiş Milletler (1992b) “Gündem 21”, http://www.un.org/esa/sustdev/documents/agenda21/english/Agenda21.pdf
• Birleşmiş Milletler (1979) “Kadınlara Karşı Her Türlü Ayırımcılığın Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Sözleşme” http://www.un.org/womenwatch/daw/cedaw/text/econvention.htm Birleşmiş Milletler (2000) “Milenyum Kalkınma Hedefleri”, http://www.un.org/millenniumgoals/
• Birleşmiş Milletler (1977) “UN Water Conferance Preamble of the Declaration, Mar Del Plata”.
• CESCR (Committee on Economic, Social and Cultural Rights) (2002) The Right to Water, General Comment No. 15, 20 January 2003, E/C.12/2002/11, Ceneva.
• Çınar, T. (2006) “Su Yönetimi ve Finansmanında Strateji, Model ve Aktörler” iç. Çınar, T., Özdinç H.K. (der) Su Yönetimi, Ankara: Memleket Yayınları, 43-93.
• Dublin Conference (1992) Dublin Conferance Ministeral Decleration, http://www.wmo.ch/pages/prog/hwrp/documents/english/icwedece.html#enabling
• Engels, F. (1877) The Condition of Working-Class in England, (trans. Florence Kelley-Wischnewetzky), New York: J.W. Lovell Company.
• Klawitter S. and H. Qazzaz (2005) “Water as a Human Right: The Understanding of Water in Arab Countries of the Middle East”, International Journal of Water Resources Development, 21(2), 253-271.
• Langford, M. (2005) “The United Nations Concept of Water as a Human Right: A New Paradigm for Old Problems?”, International Journal of Water Resources Development, 21(2), 275-282.
• Irujo, A.E. (2007) “The Right to Water”, International Journal of Water Resources Development, 23(2), 267-283.
• Jayyousi, O.A. (2007) “Water as a Human Right: Towards Civil Society Globalization”, International Journal of Water Resources Development, 23(2), 329-339.
• Mehrotra, S., E. Delamonica (2005) “The The Private Sector and Privatization in Social Services, Is the Washington Consensus ‘Dead’?” Global Social Policy, 5(2), 141-174.
• Pamukçu, K. (2005) “The Right to Water: An assessment”, Contemporary Politics, 11(2-3), 157-167.
• Pazarcı, H. (1995) Uluslararası Hukuk Dersleri I. Kitap, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Salman, M.A. and S. McIerney-Lankford (2004) The Human Right of Water, Washington D.C. : The World Bank.
• Scanlon, J., A. Gasser, N. Nemes (2004) Water as a Human Right, IUCN Environmental Policy and Law Paper No: 51, Gland, Switzerland and Cambridge, U.K.: IUCN.
• Swyngedouw, E. (2005) “Dispossessing H2O: Contested Terrain of Water Privatization”, Capitalism Nature Socialism, 16(1), 81-98.
• WHO & UNICEF (2004) Meeting the MDG Drinking Water and Sanitation Target: A Mid-Term Assesment of Progress, Geneva: WHO UNICEF.
• World Bank (1993) Water Resources Management, Washington, D.C.: World Bank.