Sağlık Çalışanlarının Riskli Gebelikler Eğitimi Etkinliğinin Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 3, 431 - 437, 25.12.2020

Uğurcan Sayılı , Çiğdem Aslaner , Öznur Bulut Gazanfer , Abdullah Solmaz

https://doi.org/10.35440/hutfd.808639

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı sağlık personellerinin riskli gebelikler konusunda bilgi düzeylerini belirlenmek ve eğitim öncesi-sonrası bilgi düzeylerinin karşılaştırılarak gerçekleştirilen eğitimin etkinliğini değerlendirmektir.
Materyal ve Metot: Bu çalışma 2020 yılında Şanlıurfa’da, Şanlıurfa İl Sağlık Müdürlüğü ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) iş birliğinde gerçekleştirilen “Suriyeli Sığınmacı ve Türk Vatandaşı Kadınlarda Riskli Gebeliklerin Tanı ve Takibi” projesi kapsamında yürütülen bir eğitim müdahale çalışmasıydı. Çalışmanın evrenini Şanlıurfa ilinde İlçe Sağlık Müdürlüklerinde görev yapan 26 hekim ve 26 ebe/hemşire oluşturmaktaydı. Evreni oluşturan 52 sağlık personeli olmasına rağmen bu personellerin bir kısmı Covid-19 pandemisinde de görev aldığı için çalışma sonunda 41 sağlık personeline eğitim verildi ve eğitim öncesi-sonrası anketler uygulandı. Eğitim öncesi-sonrası bilgi düzeylerindeki değişim karşılaştırılarak eğitimin etkinliği değerlendirildi.
Bulgular: Katılımcıların %43.9’u (n:18) doktor, %41.5’i (n:17) ebe, %14.6’sı (n:6) hemşire olarak görev yapmakta; katılımcıların meslekteki tecrübe ortancası 2 yıldı (min:3 ay- max:28 yıl). Çalışmamıza katılanların %31.7’si mesleki eğitimi boyunca riskli gebelik konusunda eğitim almadığını belirtti. Mezuniyeti sonrasında eğitim aldığını belirtenlerin oranı ise %12.2’ydi. Çalışmaya katılan sağlık çalışanlarının %90.2’si (n:37) riskli gebeler için Gebe Sınıfı Eğitiminin gerekliliğine katıldığını belirtti. Genel olarak tüm sorularda doğru cevap yüzdelerinde artış görülmektedir. 30 sorudan 22’sinde doğru yanıtlarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde artış (p:<0.05); 8 soruda ise istatistiksel olarak anlamsız bulunsa da doğru yanıtlarda %10-20 arasında artış görülmektedir (p:>0.05).
Sonuç: Bilgi düzeyinde 30 sorunun 22'sinde anlamlı düzeyde artış, 8'inde ise anlamsız artış bulundu. Bu nedenle gerçekleştirilen eğitim müdahalesi etkili bulunmuştur. Gebe sınıfı eğitimlerini gerçekleştirecek birinci basamak sağlık ekiplerine yönelik verilecek eğitimlerle sağlık profesyonellerinin bilgi, beceri ve uygulamalarını geliştirmek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Riskli Gebelik, Eğitim, Etkinlik, Sağlık Çalışanı

Destekleyen Kurum

Dünya Sağlık Örgütü

Proje Numarası

202498071

Evaluation of the Effectiveness of Risky Pregnancies Education for Healthcare Professionals

Öz

Background: The aim of this study is to determine the knowledge level of healthcare professionals on risky pregnancies and to evaluate the effectiveness of the education by comparing the pre-and post-education knowledge levels.
Materials and Methods: This study was an educational intervention study carried out within the scope of “Diagnosis and Follow-up of Risky / High Risk Pregnancies of Women in Syrian and Host Communities" project in cooperation with the Sanliurfa Provincial Health Directorate and the World Health Organization (WHO) in Şanlıurfa in 2020. The study population consisted of 26 physicians and 26 midwives / nurses working in the District Health Directorates in Sanliurfa. Although the study population included 52 healthcare professionals, some of these also had a role in Covid-19 pandemic and 41 healthcare professionals were educated and pretest-posttest questionnaires were applied before and after education. The effectiveness of the education was evaluated by comparing knowledge levels of pretest-posttest.
Results: 43.9% (n:18) of the participants were doctors, 41.5% (n:17) were midwives and 14.6% (n:6) were nurses. The participants had 2 years of median professional experience (min:3 months-max 28 years). 31.7% of the participants in our study stated that they did not receive any education on risky pregnancies during their vocational education. The rate of those stating that they received education after graduated was 12.2%. 90.2% (n: 37) of the healthcare professionals participating in the study stated that Pregnant Classroom Education was necessary for women with risky pregnancy. In general, there was an increase in the percentage of correct answers in all questions. %15-73 increase in correct answers was found to be statistically significant in 22 questions (p<0.05) and statistically insignificant 10-15% increase in correct answers in 8 out of 30 questions was observed (p>0.05).
Conclusion: The significant increase was found in 22 of 30 questions and insignificant increase in 8 of 30 in knowledge level. Therefore, the education intervention was found to be effective. It is possible to improve the knowledge, skills and practices of healthcare professionals with the education to be given to primary health care teams who will carry out pregnancy class educations.

Proje Numarası

202498071

Kaynakça

• 1. Öztek Z. Temel Sağlık Hizmetleri 1978-2018. Trakya Üniversitesi Matbaası: Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER); 2018.
• 2. Kurt AK, Set T, Ateş E. Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri ile Gebelik Tanısı ve Takibi Arasındaki İlişki. Eurasian Journal of Family Medicine 2019;8(4):175-81.
• 3. Sönmez Y. Doğum öncesi bakım hizmetleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2007;16(1):9-12.
• 4. Ashraf-Ganjoei T, Mirzaei F, Anari-Dokht F. Relationship between prenatal care and the outcome of pregnancy in low-risk pregnancies. Open J Obstet Gynecol 2011;1(3):109-12.
• 5. Partridge S, Balayla J, Holcroft CA, Abenhaim HA. Inadequate prenatal care utilization and risks of infant mortality and poor birth outcome: a retrospective analysis of 28,729,765 US deliveries over 8 years. American journal of perinatology 2012;29(10):787-94.
• 6. Mete S, Çiçek Ö, Aluş Tokat M, Çamlıbel M, Uludağ E. Doğuma Hazırlık Sınıflarının Doğum Korkusu, Doğum Tercihi ve Doğuma Hazır Oluşluğa Etkisi. Turkiye Klinikleri Hemsirelik Bilimleri 2017;9(3):201-6.
• 7. Altuntuğ K, Emel E. Sağlık eğitiminin annelerin taburculuğa hazır oluş, doğum sonu güçlük yaşama ve yaşam kalitesine etkisi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2013;15(2):45-56.
• 8. Akın B, Çeber Turfan E. Doğuma Hazırlık Eğitimi Alan ve Almayan Gebelerin Doğumdan Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi 2016(8):1-16.
• 9. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. Doğum Öncesi Bakım Yönetim Rehberi. Ankara. 2014.
• 10. T.C. Sağlık Bakanlığı 2014/28 Sayılı “Gebe Bilgilendirme Sınıfı Genelgesi” Erişim yeri: https://dosyaism.saglik.gov.tr/Eklenti/12616,20140925-85-hskdan-gebe-bilgilendirme-sinifi-hakkinda-genelge-2014-28pdf.pdf?0 Erişim tarihi: 15.08.202.
• 11. Köksal SS, Sipahioğlu NT, Yurtsever E, Vehid S. Comparison of Turkey and European Countries According to Basic Health Indicators. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care 2016;10(4):205-12.
• 12. Malta MB, Carvalhaes MAdBL, Takito MY, Tonete VLP, Barros AJ, de Lima Parada CMG, et al. Educational intervention regarding diet and physical activity for pregnant women: changes in knowledge and practices among health professionals. BMC pregnancy and childbirth 2016;16(1):1-9.
• 13. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (2018). Ankara:2018.
• 14. Vishram B, Letley L, Jan Van Hoek A, Silverton L, Donovan H, Adams C, et al. Vaccination in pregnancy: attitudes of nurses, midwives and health visitors in England. Human vaccines & immunotherapeutics 2018;14(1):179-88.
• 15. Gökdemirel SÖ, Bozkurt G, Karanisoğlu H. Antenatal İzlemler Sırasında Gebelere Emzirme Eğitimi Verilme Durumu. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2011;20(2):66-9.
• 16. Alptekin PÇ, Koruk F. Şanlıurfa'da Gebe Kadınların İlaç Kullanım Alışkanlıkları ve Etkileyen Faktörler. Journal of Harran University Medical Faculty 2020;17(1):28-32.
• 17. Bucak FK, Özcanarslan F, Demir M. Şanlıurfa kadın hastalıkları ve doğum hastanesine başvuran gebelerde anemi sıklığı ve ilişkili faktörler. Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2017;4(2):103-9.
• 18. Kurçer MA, Şimşek Z, Solmaz A, Dedeoğlu Y, Gülel R. Şanlıurfa Harrankapı Sağlık Ocağı Bölgesi’nde 0-2 yaş çocuk ve gebelerde aşılanma oranları ve aşılanmada sorunlar. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005;2(2):10-5.
• 19. Güner Ö, Koruk F. Şanlıurfa'da 0-6 aylık bebeklerin sadece anne sütü alma durumları ve etkileyen faktörler. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2019;16(1):111-6.
• 20. Al Otaiby T, Jradi H, Bawazir A. Antenatal Education: An Assessment of Pregnant Women Knowledge and Preferences in Saudi Arabia, Women’s Heal. Care 2013;2(4):1000139.
• 21. Joshi SK, Barakoti B, Lamsal S. Colostrum feeding: knowledge, attitude and practice in pregnant women in a teaching hospital in Nepal. WebmedCentral:International Journal of Medicine and Molecular Medicine 2012;3(8):WMC003601.
• 22. Fondjo LA, Boamah VE, Fierti A, Gyesi D, Owiredu E-W. Knowledge of preeclampsia and its associated factors among pregnant women: a possible link to reduce related adverse outcomes. BMC pregnancy and childbirth 2019;19(1):456.
• 23. Mouzoon ME, Munoz FM, Greisinger AJ, Brehm BJ, Wehmanen OA, Smith FA, et al. Improving influenza immunization in pregnant women and healthcare workers. The American journal of managed care 2010;16(3):209-16.
• 24. Dunlop AL, Jack B, Frey K. National recommendations for preconception care: the essential role of the family physician. The Journal of the American Board of Family Medicine 2007;20(1):81-4.
• 25. Broughton DE, Beigi RH, Switzer GE, Raker CA, Anderson BL. Obstetric health care workers’ attitudes and beliefs regarding influenza vaccination in pregnancy. Obstetrics & Gynecology 2009;114(5):981-7.
• 26. Elitok GK, Bülbül L, Evci M, Zübarioğlu U, Toraman T, Acar DB, et al. Sağlık çalışanlarının annelere D vitamini desteği ile ilgili bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Şişli Etfal Tıp Bülteni 2017;51(1):48-55.
• 27. Heyes T, Long S, Mathers N. Preconception care: practice and beliefs of primary care workers. Family Practice 2004;21(1):22-7.
• 28. Demir Y, Gözüm S. Sağlık eğitiminde yeni yönelimler; web destekli sağlık eğitimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2011;4(4):196-203.