Şanlıurfa Sulu Koşullarında Bazı Çok Yıllık Sıcak Mevsim Buğdaygil Yem Bitkisi Türleriyle Yoncanın Saf ve Karışık Ekimlerinde Yem Kalite Değerlerinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 85 - 92, 01.07.2019

Habip Artan Tahir Polat

https://doi.org/10.31196/huvfd.592576

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma; Şanlıurfa sulu koşullarında bazı çok
yıllık buğdaygil sıcak mevsim bitkisi türleri ile yoncanın saf ve karışım
halinde ekimlerinde elde edilecek kuru madde verimi ile ot kalite
özelliklerinin belirlenmesi amacıyla 2016 ve 2017 yıllarında yürütülmüştür.
Araştırmada toplam 10 uygulama denenmiş olup, bunlar yonca (Medicago sativa), Rodos otu (Chloris gayana L.), köpekdişi ayrığı (Cynodon dactylon L.) ve adi yalancı darı
(Paspalum dilatatum Poir.) türlerinin
saf uygulamaları ile bu türlerin değişik kombinasyonlarından oluşan 6 karışım
uygulamasından oluşmaktadır. İki yıllık ortalamalara göre, araştırmada
incelenen özellikler aşağıdaki aralıklarda değişim göstermiştir; kuru madde
verimi 335.57-729.79 kg/da, ham protein oranı %8.73-%21.50, ham protein verimi
33.91-176.21 kg/da, ADF oranı %27.86-46.16, NDF oranı %40.19-%79.44 ve sindirilebilir
kuru madde oranı (SKMO) %52.94-%67.20. Araştırma sonucuna göre; en yüksek kuru
madde verimi, ham protein oranı, ham protein verimi, sindirilebilir kuru madde
oranı ile beraber, en düşük ADF ve NDF oranına sahip saf yonca (1) uygulaması
hem ot verimi hem de ot kalitesi bakımından en iyi uygulama olarak
belirlenmiştir. Ancak yonca otunun yaş ot olarak hayvanlarda şişmeye neden
olması nedeniyle, otlatma amaçlı mera tesislerinde, diğer karışımlardan daha
yüksek kuru madde verimi ve ot kalitesine sahip olması nedeniyle, yonca (%30) +
Rodos otu (%70) (5) ikili karışımı önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Karışım, Sıcak mevsim yem bitkileri, Yonca, Adi yalancıdarı, Rodos otu, Köpekdişi ayrığı

Determining Forage Quality Values in Sole and Mixtures Sowings of Some Warm Season Perennial Grasses Species with Alfalfa in the Irrigated Conditions of Şanlıurfa

Öz

The study was conducted to
determine dry matter yield and forage quality traits of some warm season
perennial grasses species mixtures with alfalfa and their sole treatment in the
irrigated conditions of Şanlıurfa during 2016 and 2017. The subjects of the
study consisted of 10 treatments. There were 6 mixtures treatments between alfalfa
and the warm season perennial grasses species. Also, there were sole treatment
of alfalfa (Medicago sativa), rhodes
grass (Chloris gayana L.) bermuda
grass (Cynodon dactylon L.) and
dallis grass (Paspalum diladatum Poir.).
According to the two-years averages, the investigated traits had ranges as following;
dry matter yield 335.57-729.79 kg/da, crude protein content 8.73%-21.50%, crude
protein yield 33.91-176.21 kg/da, ADF content 27.86-46.16%, NDF content
40.19%-79.44%, dry digestible matter ratio 52.94%-67.20%. Results of the study revealed
that the highest dry matter yield, crude protein content, crude protein yield
and dry digestible matter ratio and the lowest ADF and NDF contents were in the
sole alfalfa treatment. The results showed that sole alfalfa (1) treatment had
the best forage yield and forage quality. Hence, alfalfa is recommended for dry
forage production in Şanlıurfa conditions. On the other hand, due to bloating
problem of fresh forage of alfalfa, when grazing aimed, alfalfa (30%) + Rhodes
(70%) (5) binary mixture is recommended, because its dry matter yield and
forage quality criteria were found superior to other mixtures treatments.

Anahtar Kelimeler

Mixture, Warm season perennial grasses, Alfalfa, Dallis grass, Rhodes grass, Bermuda grass

Kaynakça

• Açıkgöz E, 2001: Yem bitkileri, yenilenmiş 3. baskı. Uludağ Üniversitesi ZiraatFakültesi Tarla Bitkileri Bölümü. Uludağ Üniversitesi Vakfı yayın no, 182. 584 s, Bursa.
• Açıkgöz E, Hatipoğlu R, S Altınok, C Sancak, A Tan, D. Uraz, 2005: Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, 3-7 Ocak 2005, Ankara.
• Albayrak S, 2003: Ankara ekolojik koşullarında yapay mera kurulması üzerine bir araştırma. Doktora tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstütüsü Ankara.
• Altın M, Gökkuş A, Koç A, 2005: Çayır mera ıslahı, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Avcı M, 2000: Çukurova’ da yapay mera kurmak amacıyla yetiştirilebilecek kışlık çok yıllık buğdaygil + baklagil yem bitkileri karışımlarının saptanması. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Adana.
• Avcıoğlu R, Akbari N, Soya H, Sabancı İ, 1991: Ege sahil kuşağında yapay çayır- mera kurma olanakları üzerinde araştırmalar. Türkiye 2. Çayır Mera ve Yem Bitkileri Kongresi, 28-31, Mayıs 1991, s, 181-190, İzmir.
• Avcıoğlu RN, Soya H, 2009: Köpekdişi ayrığı (Cynodon dactylon L. Pers) darılar, buğdaygil ve diğer familyalardan yem bitkileri, (Avcıoğlu R, Hatipoğlu R, Karadağ Y, editör) Cilt III. TÜGEM, Emre Basımevi, s:727-732, İzmir.
• Bakır Ö, 1985: Çayır ve mera ıslahı prensip ve uygulamaları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, no,947, Ders kitabı, 272, s: 25-30, Ankara.
• Ball DM, Collins M, Lacefield GD, Martin NP, Mertens DA, Olson KE, Putnam DH, Undersander DJ, Wolf MW, 2001: Understanding forage quality. American Farm Bureau Federation Publician 1-01, Park Bridge, IL.
• Başbağ M, Çaçan E, Sayar MS, 2018: Bazı buğdaygil bitki türlerinin yem kalite değerlerinin belirlenmesi ve biplot analiz yöntemi ile özelliklerarası ilişkilerin değerlendirilmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 27 (2): 92-101.
• Chessmore RA, 1975: Profitable Pasture Management. THA Instertate Printers and Publishere, inc 421 p.
• Çınar S, 2012: Çukurova taban koşullarında bazı çokyıllık sıcak mevsim buğdaygil yem bitkilerinin yonca (Medicago sativa L.) ile uygun karışımlarının belirlenmesi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen bilimileri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Adana.
• Geçit H, Çiftçi CY, Emeklier Y, İkincikarakaya S, Adak MS, Kolsarıcı Ö, Ekiz H, Altınok S, Sancak C, Sevimay CS, Kendir H, 2009: Tarla bitkileri bölümü, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın no, 1569, Ders kitabı, 521, Ankara.
• Hatipoğlu R, Tükel T, 2009: Leuceana (Leuceana leucocephala (Lam.) de Wit), Yembitkileri, baklagil yembitkileri, Cilt II, R Avcıoğlu, R Hatipoğlu, Y Karadağ, Ed., Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Yayınları, 520-524, İzmir.
• Jones CA, 1985: C4 Grassess and cereals. John Willey&Sons, Newyork.
• Lacefield GD, 1988: Alfalfa hay quality makes the difference. University of Kentucky, department of agronomy AGR-137, Lexington, KY.
• Linn JG, MartinNP, 1999: Forage quality tests and interpretations, Erişim: http://extension.umn.edu/distribution/livestocksystems/ID2637.html.
• Karadağ Y, U Büyükburç, 2004: Forage qualities, forage yields and seed yields of some legume–triticale mixtures underrainfed conditions. Acta Agriculturae Scandinavica, Section B- Soil & Plant Sci, 54, 140-148.
• Kendal E, Sayar MS, Tekdal S, Aktaş H, Karaman M, 2016: Assessment of the impact of ecological factors on yield and quality parameters in triticale using GGE biplot and AMMI analysis. Pakistan Journal of Botany, 48(5): 1903-1913.
• Sayar MS, Anlarsal AE, Başbağ M, 2010: Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yem bitkileri tarımının mevcut durumu sorunları ve Çözüm önerileri. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(2): 59-67, Şanlıurfa.
• Sayar MS, Anlarsal AE, Başbağ M, 2013: Genotype–environment interactions and stability analysis for dry-matter yield and seed yield in Hungarian vetch (Vicia pannonica CRANTZ.). Turkish Journal of Field Crops, 18(2): 238-246.
• Sayar, M.S, Kendal E, 2014: Tek yıllık baklagil yem bitkilerinin tahıllarla karışık ekimi. Mardin Gıda Tarım ve Hayvancılık Dergisi, 4, (11): 52-54.
• Sayar MS, Han Y, Yolcu H, Yücel H, 2014: Yield and quality traits of some perennial forages as both sole crops and intercropping mixtures under irrigated conditions. Turkish Journal of Field Crops, 19(1): 59-65.
• Sayar MS, Han Y, Başbağ M, Gül İ, Polat T,2015: Rangeland improvement and management studies in Southeastern Anatolia Region of Turkey. Pakistan Journal of Agricultural Sciences, 52(1): 9-18.
• Sayar MS, 2017: Ülkemiz ve bölgemizdeki yem bitkisi tarımına genel bir bakış. Diyarbakır’da Tarım Dergisi, 28, 30-34.
• Schroeder JW, 1994: Interpreting forage analysis. Extension Dairy Specialist (NDSU), AS-1080, North Dakota State University.
• Serin Y, Gökkuş A, Tan M, Çomaklı B, Koç A, 1997: Otlakiye amacıyla kullanılabilecek baklagil ve buğdaygil yem bitkileri bunların karışımlarının belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 6(1): 15-26.
• Serin Y, Tan M, 2009: Buğdaygil yem bitkilerinin tarımsal özellikleri, ekonomik önemleri, Taksonomileri ve Genel Yapısal Özellikleri, Buğdaygil ve Diğer Familyadan Yem Bitkileri, (Avcıoğlu R, Hatipoğlu R, Karadağ Y, ) cilt III. TÜGEM, Emre Basımevi, s. 546-549, İzmir.
• Sheaffer CC, Peterson AA, Mccalin M, Volene JJ, Cherney JH, Johnson KD, Woodward WT, Viands DR, 1995: Acid detergent fiber, neutral detergent fiber concentration and relative deed value, North American Alfalfa Improvement Conference, Minneapolis.
• Vallentine JF, 1980: Range development and improvement, brigham young young. University Press, Provo, Utah, s. 357-358.