Fen Öğretiminde Yenilikçi Bir Yöntem Olarak Sanal Laboratuvarların Kullanımı

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2, 38 - 51, 03.07.2023

Eda Ece Kavlak , Ayşe Birhanlı

Öz

Günümüzde bilimsel bilginin baş döndürücü bir hızla artması, fen bilimlerinin hayatın her alanında olması bilgi ve teknoloji çağında her toplumun fen öğretimine daha fazla önem verilmesi gerektiğine dair inancı arttırmıştır. Bununla birlikte çağa ve gelişime ayak uydurma adına her ülke fen bilgisi öğretiminin verimliliğini arttırmaya yönelik adımlar atmaktadır. Bu çalışmada fen bilgisinde etkin bir şekilde kullanılabilecek yenilikçi bir yöntem olarak sanal laboratuvarlar üzerinde durulmuştur. Çalışmada ayrıca fen bilgisi dersinde sanal laboratuvar kullanımına ilişkin çalışmalar incelenerek uygulamaya yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Fen Öğretimi, Sanal Laboratuvar, Öğretim Yöntemi

Kaynakça

• Abd-El-Khalick, F., BouJaoude, S., Duschl, R., Lederman, N. G., Mamlok-Naaman, R., Hofstein, A., Niaz, M., Treagust, D., Tuan, H.-l. (2004). Inquiry in science education: International perspectives. Science Education, 88(3), 397-419. doi: 10.1002/sce.10118.
• Artun H., Aydın-Günbatar S., Günbatar M.S. (2020). Fen Öğretiminde Teknoloji Eğilimleri, ISBN 978-625-7880-54-I, Pegem Akademi, Ankara.
• Avcı, G., Duman M.Ş. (2016). Sanal Laboratuvar Uygulamalarının Öğrenci Başarısına ve Öğrenilenlerin Kalıcılığına Etkisi: Mersin-Erdemli Örneği, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt-18, Sayı-1.
• Aydın, A. (2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin 1992’den beri uygulanan ortaöğretim kimya müfredatları hakkındaki görüşleri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 33(148), 87-99.
• Aydın, Ş.Z.N. (2018). Fen Bilgisi Dersi Öğretiminde Sanal Laboratuvar Uygulamasının Kullanılması ve Değerlendirilmesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Aykaç, N., Aydın, H. (2006). Öğrenme-Öğretme Sürecinde Planlama ve Uygulama. Naturel Yayıncılık. Ankara.
• Bahar, M. (2006). Fen ve Teknoloji Öğretimi. Pegem A yayıncılık, Ankara.
• Bostan Sarıoğlan, A., Altaş R., Şen R. (2020). Uzaktan Eğitim Sürecinde Fen Bilimleri Dersinde Deney Yapmaya İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Araştırılması, MİLLÎ EĞİTİM, Cilt: 49 , Özel Sayı/2020 , Sayı: 1, (371-394).
• Bozkurt, E. (2008). Fizik Eğitiminde Hazırlanan Bir Sanal Laboratuvar Uygulamasının Öğrenci Başarısına Etkisi. Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fizik Anabilim Dalı.
• Çinici, A., Özden M., Akgün A., Ekici M., Yalçın H. (2013). Sanal ve Gerçek Laboratuvar Uygulamalarının 5.Sınıf Öğrencilerinin Işık ve Ses Ünitesiyle İlgili Başarıları Üzerine Etkisinin Karşılaştırılması, Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 8, Sayı 2.
• Çivril, H. (2017). Açık ve Uzaktan Öğrenmede Sanal Laboratuvarlar: Devre Analizi Uygulaması, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Dalgarno, B., Bishop,A.G., & BedgoodJr., D.R. (2003). The potential of virtual laboratories for distance education science teaching: reflections from the development and evaluation of a virtual chemistry laboratory. Uni Serve Science Improving Learning Outcomes Symposium Proceedings, (pp. 90-95).
• Dönel Akgül, G., Geçikli E., Konan F., Konan E. (2018). Fen Eğitiminde Sanal Laboratuvar Kullanımı Hakkında Öğretmen Adaylarının Görüşleri, Kesit Akademi Dergisi, ISSN: 2149 – 9225 Yıl: 4, Sayı:14, s. 61-74.
• Ekici, M. (2015). Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Sanal Laboratuvar Hakkındaki Görüşleri ve Bu Yöntemden Faydalanma Düzeyleri, Yüksek Lisans Tezi, Adıyaman Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İlköğretim Anabilim Dalı.
• Eljack S.M., Alfayaz F. and Suleman N.M. (2020). Organic Chemistry Virtual Laboratory Enhancement, Computer Science, İnternational Journal of Mathematics and Computer Science, 15(1), 309-323.
• Erdan, S. (2014). Sanal Laboratuvarın, Öğrenenlerin Akademik Başarılarına ve Algılanan Öğrenmelerine Etkisi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Erdoğan, İ. (2000). Çağdaş Eğitim Sistemleri. İstanbul: Sistem Yayıncılık
• Evstatiev, B., Hristova, T. and Gabrovska-Evstatieva, K. (2022). Investigation of Engineering Students’ Attitude towards Virtual Labs during the COVID-19 Distance Education. International Journal of Electrical and Electronic Engineering & Telecommunications Vol. 11, No. 5, September 2022.
• Feyzioğlu, B., Demirdağ, B., Akyıldız, M., Altun, E. (2012). Kimya öğretmenlerinin laboratuar uygulamalarına yönelik algıları ölçeği geliştirilmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9 (4): 44-63.
• Freedman, M. P. (1997). Relationship among laboratory instruction, attitude toward science, and achievement in science knowledge. Journal of Research in Science Teaching, 34(4), 343-357.
• Günlü, E. (2019). Ortaokul Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Sanal Laboratuvar Kullanımının Fen Öğreniminde Uygulanabilirliği Hakkındaki Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalı, Mersin.
• Hançer, A., Şensoy, Ö., & Yıldırım, İ.H. (2003). İlköğretimde çağdaş fen bilgisi öğretiminin önemi ve nasıl olması gerektiği üzerine bir değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 80-88.
• Hofstein, A., & Lunetta, V. N. (2004). The laboratory in science education: Foundation for the 21st century. Science Education, 88(1), 28–54. https://doi.org/10.1002/sce.10106
• Kaba, A.U. (2012). Uzaktan Fen Eğitiminde Destek Materyal Olarak Sanal Laboratuvar Uygulamalarının Etkililiği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Karagöz Mircik, Ö., Saka A.Z. (2018). Virtual Laboratory Applications in Physics Teaching, Canadian Journal of Physics, 96(7), 745-750.
• Karakuyu, Y., Bilgin, İ. ve Sürücü, A. (2013). Araştırmaya Dayalı Öğrenme Yaklaşımlarının Üniversite Öğrencilerinin Genel Fizik Laboratuvarı II Dersindeki Başarı ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(10), 237-250
• Kiraz, A. (2014). Yapay Zeka Destekli Sanal Laboratuvar Tasarımı: Çekme Deneyi Uygulaması, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Mutlu, A. (2015). Genel Kimya Düzeyinde Gerçek Ve Sanal Laboratuvar Ortamlarında Gerçekleştirilen Rehberli Sorgulamaya Dayalı Etkinliklerin Öğrenme Sürecine Etkisi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Özdemir, A.M. (2015). Eğitim Teknolojilerinin Fen ve Teknoloji Derslerinde Kullanılması: Bir Durum Çalışması, Journal of Educational Science, Cilt 3, Sayı 4,
• Özdemir, E. (2019). Sanal Deneylerin Modern Fizik Dersinde Öğrenme Etkinliği Olarak Kullanımı: Katot Işın Tüpü Sanal Deneyi Örneği. Studies in Educational Research and Development, 3(2), 43-61.
• Özcan, E., Kaçar S. (2021). Fen Eğitiminde Laboratuvar Güvenliğine Yönelik Çalışmaların İncelenmesi, Fen, Matematik, Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 4(2), 91-99.
• Permanasari, A., İsmail, Setiawan, W. (2016). Stem virtual lab: an alternative practical media to enhance student’s scientific literacy. Jurnal Pendidikan IPA Indonesia http://journal.unnes.ac.id/index.php/jpii. JPII 5 (2) (2016) 239-246.
• Pokhrel, S. and Chhetri, R. (2021). A Literature Review on Impact of COVID-19 Pandemic on Teaching and Learning. https://doi.org/10.1177/2347631120983481 Erişim 25.08.2022 tarihinde sağlanmıştır.
• Potkonjak, V., Gardner M., Callaghan V., Mattila P., Guetl C., Petrovic V.M. and Jovanovic K. (2016). Virtual Laboratories For Education İn Science, Tecnology and Engineering: A Review. Computers & Education, 95, 309-327
• Rohim, F. (2020). Need Analysis of Virtual Laboratories For Science Education In Jambi, Indonesia. Jurnal Sains Sosio Humaniora Volume 4 Nomor 2 Desember 2020.
• Sasongko, W.D., Widiastuti, I. (2019). Virtual Lab for Vocational Education in Indonesia: A Review of the Literature. Vocational Teacher Education, Postgraduate Universitas Sebelas Maret, Surakarta, Central Java, Indonesia.
• Subramanian, R. ve Marsic, I. (2010). VIBE: Virtual Biology Experiments. http://www.hkwebsym.org.hk/2001/ E4-track/vibe.pdf adresinden 07.07.2022 tarihinde ulaşılmıştır.
• Şeker, R., Koç Ünal İ. (2020). Sanal Laboratuvar Uygulamalarının Öğrenci Akademik Başarıları Üzerine Etkisinin İncelenmesi: Elektrik Ünitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 1 TDK (2019). https://sozluk.gov.tr/
• Thompson, J. and Soyibo, K. (2002). Effects of lecture, teacher demonstrations,discussion and practical work on 10th graders' attitudes to chemistry and understanding of electrolysis. Research in Science & Technological Education,20(1), 25-37.
• Turgut, M., Ayas, A., Çepni, S., & Johnson, D. (1997). Kimya öğretimi. Ankara: YÖK Urhan, O. (2019). Fen Eğitimine Yönelik Sanal Gerçeklik Uygulamalarının Etkisinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Anabilim Dalı, İzmir.
• Ünlü, E. (2019). Ortaokul Fen bilimleri öğretmenlerin sanal laboratuvar kullanımının fen öğretiminde uygulanabilirliği hakkındaki görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi Bilim Dalı, Mersin.
• Varış, F. (1996). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Alkım Kitapçılık.
• Velev, D. and Zlateva P.(2017). Virtual Reality Challenges in Education and Training, International Journal of Learning and Teaching, 3(1), 33-37
• Yalçın, A.Y. (2014). Web Tabanlı Güç Elektroniği Sanal Laboratuvarı. Fen Bilimleri Enstitüsü, Uludağ Üniversitesi, Bursa
• Yang, K., Y. ve Heh, J., S. (2007). The Impact of Internet Virtual Physics Laboratory Instruction on the Achievement in Physics, Science Process Skills and Computer Attitudes of 10th Grade Students , Journal of Science Education and Technology, 16, 451–461.
• Yavuz, C. (2022). Fen bilimleri öğretmenlerinin fen bilimleri dersinde sanal laboratuvar kullanımına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van.