Türkiye'de E-Belediyecilik: Yerel Yönetimlerin Dijitalleşme Yolu ve Uygulama Analizi

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 237 - 259, 30.01.2025

Tayfun Varnalı

Öz

Bu çalışma, Türkiye’deki e-belediyecilik uygulamalarını inceleyerek, yerel yönetimlerin dijitalleşme sürecindeki etkinliklerini ve vatandaş hizmetleri üzerindeki etkilerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Kırklareli ve Tekirdağ illerinden seçilen dört ilçe (Babaeski, Alpullu, Çorlu ve Ergene) üzerine yapılan bu analiz, e-belediyecilik sistemlerinin şeffaflık, bilgiye erişim kolaylığı, hizmet kalitesi ve teknoloji kullanımı gibi kriterler üzerinden değerlendirilmiştir. Çalışmada, her ilçenin resmi web sitesi ve dijital hizmetleri, 60 farklı kriter kullanılarak incelenmiş ve Python programlama dili ile ısı haritaları oluşturulmuştur. Bu haritalar, ilçelerin e-belediyecilik performansını görsel olarak sunmakta ve güçlü ile zayıf yönleri belirlemekte kullanılmaktadır. Sonuçlar, Çorlu ve Babaeski belediyelerinin yüksek performans gösterdiğini, Ergene ve Alpullu belediyelerinin ise bazı stratejik ve kurumsal bilgilere erişim konusunda eksiklikler yaşadığını ortaya koymuştur. Bu bulgular, yerel yönetimlerin dijital hizmet sunumlarını geliştirmeleri ve vatandaşlara daha kapsamlı bilgi sunmaları gerektiğini göstermektedir. Çalışmanın amacı, e-belediyecilik uygulamalarının etkinliğini artırarak, yerel yönetimlerin şeffaflık ve vatandaş memnuniyetini nasıl yükseltebileceğine dair öneriler sunmaktır.

Anahtar Kelimeler

E-Belediyecilik, E-Belediyecilik Uygulamaları, Dijital Dönüşüm

Kaynakça

• Acılar, A. (2012). Küçük Şehir Belediyelerinde Web Sitesi Ve E-Belediye Kullanımı: Bilecik Belediyesi Örneği, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 32(1), 125-142.
• Akay, N. B., & Değirmen, G. Ç. (2019). Dijital Çağda Belediyecilik: Tekirdağ Büyükşehir Ve İlçe Belediyelerinin Web Siteleri Üzerine Bir Araştırma. Turkish Studies-Information Technologies and Applied Sciences, 14(3), 351-366.
• Akman, İ., Yazıcı, A., M’shra, A., & Arıfovlu, A. (2005). E-government: A global view and an empirical evaluation of some attributes of citizens. Government Information Quarterly, 22, 253. https://doi.org/10.1016/j.giq.2004.10.001
• Aktan, C. C., 2002. İyi yönetişim. KalDer 7. Toplam kalite yönetimi makale yarışması www.canaktan.org.tr Erişim Tarihi: 29.06.2024
• Al-Khouri, A., M. (2011). An İnnovative Approach For E-Government Transformation. International Journal of Managing Value and Supply Chains, 2(1), 22-43.
• Alodalı, F., Tuncer, A., Usta, S., & Halis, M. (2012). Yerel Yönetimlerde E-Belediyecilik Uygulamaları: Akdeniz Bölgesi Örneği. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 83-95.
• Altınok, A., R. (2005). Yerel Yönetim Reform Düzenlemelerinde E-Yerel Yönetimler. İdarecinin Sesi Dergisi, (112), 41.
• Altınok, R. (2001). İnternet, Demokrasi Ve Devlet. Türk İdare Dergisi, (433), 144.
• Ardıç, K.& Baş, T., 1999. Kamu Yönetiminde Sürekli Gelişme Aracı Olarak Toplam Kalite Yönetimi Ve Uygulama Aşamaları. 8. Ulusal Kalite Kongresi: 2000’li Yıllar Ve Toplam Kalite Yönetimi. İstanbul. https://www.researchgate.net/publication/279175001_Kamu_Yonetiminde_Surekli_Gelistirme_Araci_Olarak_Toplam_Kalite_Yonetimi_ve_Uygulama_Asamalari Erişim Tarihi: 02.03.2023
• Arıkboğa, Ü. (2017). Belediye Hizmetlerinin Elektronik Ortamda Sunumu: İstanbul Büyükşehir Belediyesi E-Belediye Uygulamalarının Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(Kayfor 15 Özel Sayısı), 1619-1644.
• Arslan, A. (2012). Türk Belediyelerinde M-Devlet Hizmeti Uygulamaları. İnternet Uygulamaları ve Yönetimi Dergisi, 3(2), 5-26.
• Arslan, M. (2022). E-Belediyecilik Uygulamaları: San Jose Belediyesi Ve Başakşehir Belediyesi Örneği. Gaziantep Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 76–92. https://doi.org/10.55769/gauniibf.1169821
• Aydın, İ. S. & Kiracı, A. (2014). Belediyelerin Hizmet Sunumunda E-Belediyecilik Kriterleri: Kocaeli İli Ve Bazı İlçelerden Bir Örnek. Siirt İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisadi Yenilik Dergisi, 2(1) , 32-43
• Azab, N., Kamel, S., & Dafoulas, G. (2009). A Suggested Framework For Assessing Electronic Government Readiness İn Egypt. Electronic Journal of E-Government, 7(1), 11-28.
• Bayona, S., & Morales, V. (2017). E-Government Development Models For Municipalities. Journal of Computational Methods in Sciences and Engineering, 17 (1), 47–59.
• Becker, J., Algermissen, L., & Niehaves, B. (2004). E-Government Success Factors, Conference Paper in Lecture Notes in Computer Science. DOI: 10.1007/978-3-540-30078-6_87 •
• Belediyeler, 2022. Belediyeler https://www.belediye.gov.tr/ Erişim Tarihi: 08.10.2022
• Bensghir, T., K. (2000). Bilgi Toplumu Bakanlığı Kuruluşu Üzerine: Mekanik Bir Örgüt Mü?. Amme İdaresi Dergisi, 33(3), 3-62.
• Borger, 2022. Genveje Til Selvbetjening https://www.borger.dk/handicap Erişim Tarihi: 29.06.2024
• Bozkurt, Ö., & Ergun, T. (1998). Kamu Yönetimi Sözlüğü (p. 259). TODAİE Yayınları.
• Carter, L. & Bélanger, F. (2005). The Utilization Of E-Government Services: Citizen Trust, İnnovation, And Acceptance Factors. Information Systems Journal, 15(1), 5–25. Blackwell Publishing Ltd.
• Citizen Connect Centre, 2022. Citizenconnectcentre https://www.citizenconnectcentre.gov.sg/top-eservices/ Erişim Tarihi: 29.09.2022
• Coursey, D. (2005). E-Goverment: Trends, Benefits And Challenges. In the municipal year Book 2005. International City/County Management Association Press, Washington, DC.
• Çakır, C. (2017). İzmir Büyükşehir Belediyesinde E-Belediye Uygulamaları Ve Vatandaşın Farkındalığı. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 9(1), 1-12.
• Çelik, A, & Mardinli, İ. (2020). 6360 Sayılı Kanunla Kurulan Büyükşehir Belediyelerinde E-Belediyecilik Uygulamaları. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(19), 176-194
• Çiçek, Y. (2014). Geçmişten Günümüze Türkiye’de Yerel Yönetimler. KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 53-64.
• Çoruh, M. (2010). Kent Kaynaklarının Etkin Ve Verimli Kullanımında Kablosuz Belediye İnternet Ağlarının Etkileri. Akademik Bilişim Konferans Bildirileri (ss. 503–508). Şubat 2010, Mugla Üniversitesi, Muğla
• Daştan, İ. (2015). Digitalizing The Municipality And Factors Affecting The Acceptance Of E-Municipality: An
• Empirical Analysis. International Business Research, 8(12), 104-115. https://doi.org/10.5539/ibr.v8n12p104Weerakkody
• Devlet Planlama Teşkilatı, 2006. Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010) http://www.bilgitoplumu.gov.tr/Documents/1/BT_Strateji/Diger/060500_Bilgi ToplumuStratejisi.pdf Erişim Tarihi: 07.10.2017
• Digital Cities Index, 2022. Digital Cities Index 2022 Lists The Leading Digital Cities İn The World https://wire19.com/digital-cities-index-2022-lists-the-leading-digital-cities-in-the-world/ Erişim Tarihi: 29.06.2024
• Dünya Ekonomik Forumu, 2016. Küresel Bilgi Teknolojisi Raporu 2016 https://www3.weforum.org/docs/GITR2016/GITR_2016_full%20report_final.pdf Erişim Tarihi: 29.06.2024
• Erdoğan, O. (2019).Yerel Yönetimlerde E-Belediye Uygulamaları: İçişleri Bakanlığı E-Belediye Bilgi Sistemi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24 (3), 551-566.
• Eren, N. Ü. (2020). Muhtarların e-devlet uygulamalarındaki rolü: Antalya ili Konyaaltı ilçesi örneği Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Antalya
• Ergun, T. (1997). Postmodernizm Ve Kamu Yönetimi. Amme İdaresi Dergisi, 30(4), 4-5.
• Geymen, A., & Yomralıoğlu, T. (2010). Spatial Data-Based E-Municipality Applications. Proceedings of the Institution of Civil Engineers - Municipal Engineer, 163(2), 77–88. https://doi.org/10.1680/muen.2010.163.2.77
• Gichoya, D. (2005). Factors Affecting The Successful İmplementation Of ICT Projects İn Government. The Electronic Journal of e-Government, 3(4), 175-184. Available online at www.ejeg.com
• Giddens, A. (1994). The Transformation Of İntimacy. Oxford University Press.
• Görmez, K. (1997). Yerel Demokrasi Ve Türkiye (2. Baskı). Vadi Yayınları.
• Güler, B., A., 2005. Yerel Yönetimler Ve İnternet www.inet-tr.org.tr/inetconf7/Sunum/yerelyonetim.doc Erişim Tarihi: 31.06. 2024
• Güven, A. & Erarslan, F. (2019). Türkiye’de E-Devlet Olgusu Ve Bilgi Güvenliği Açısından Bir Değerlendirme. Enderun Dergisi, 3(1), 16-29.
• Güven, A. (2019). E-Devlet In Geleneksel Devlet Out (Klasik Devlet Anlayışından E-devlet Anlayışına), Ankara: Fakülte Yayınevi.
• Hahnavazi, M., & Shahnavazi, Y. (2012). E-Municipality: New Step İn Providing Electronic Services İn Iran. International Journal of Business and Social Science, 3(15), 141-154.
• Haldenwang, C. Von. (2004). Electronic Government (E-Government) And Development. The European Journal of Development Research, 16(2), 419. https://doi.org/10.1080/0957881042000212307
• Hazman, G., G. (2005). Afyonkarahisar Belediyesi’nde E-Belediye Uygulamaları Ve Yerel Farkındalık. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 65-84
• Henden, H. B. (2004). Yerel yönetimlerde uygulanan toplam kalite yönetiminin “e-belediyecilik” kavramı ile bağlantısının irdelenmesi. Yapı ve Kentte Bilişim’04 Kent’te-Dönüşüm, e-belediyecilik, e-mühendislik ve e-kentlilik 3. Ulusal Kongresi (ss. 48-66). Ankara.
• Henden, H., & Henden, R. (2005). Yerel Yönetimlerin Hizmet Sunumlarındaki Değişim Ve E-Belediyecilik. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 84-100.
• Irani, Z., Love, P. E. D., Elliman, T., Jones, S., & Themistocleous, M. (2005). Evaluating E-Government: Learning From The Experiences Of Two UK Local Authorities. Information Systems Journal, 15(1), 61-82
• Johansson, H. J., McHugh, P., Pendlebury, A. J., & Wheeler, W. A. (1993). Business process reengineering: Breakpoint strategies for market dominance. John Wiley and Sons: Chichester
• Kalkandelen, A., H. (1998). Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma (Süreç Ve Aşamalar). Türk İdare Dergisi, 70(420), 98-99.
• Karaca, Y., & Öztürk, N. K. (2019). Yeni Nesil Belediyecilik: Dijital Belediye Uygulamaları. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 2(3), 528-537.
• Karakaya, R. (2006). E-Belediyecilik Kılavuzu: Yerel Yönetim Vatandaş Etkileşimi. İstanbul: TASAM Yayınları.
• Kaypak, Ş., Yılmaz, V., & Bimay, M. (2017). Dijital Çağda Yerel Yönetimler. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 22(15), 1798-1813.
• Keleş, R. (1992). Yerinden Yönetim Ve Siyaset (P. 17). Cem Yayınları.
• Kutlu, Ö., Usta, S., & Kocaoğlu, M. (2009). Vatandaş Odaklı/Vatandaşın Odakta Olduğu Yönetim: Kent Konseyleri Ve Selçuklu Belediyesi Örneği. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(18), 507-532.
• Manoharan, A. P., & Ingrams, A. (2018). Conceptualizing E-Government From Local Government Perspectives, State and Local Government Review, 50(1), 56-66.
• Maraş, G. (2011). Kamu Yönetimlerinde E-Devlet Ve E-Demokrasi İlişkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 37(1), 121-144.
• Moon, J., & Norris, D. (2005). Does Managerial Orientation Matter? The Adoption Of Reinventing Government And E-Government At The Municipal Level. Information Systems Journal, 15(1), 43-60.
• Moon, M. J. (2002). The Evolution Of E-Government Among Municipalities: Rhetoric Or Reality?. Public Administration Review, 62 (4), 424-433. https://doi.org/10.1111/0033-3352.00180
• Nadaroğlu, H. (1986). Mahalli İdareler (3. Baskı). Beta Basım Yayın.
• Norris, D., & Reddick, C., G. (2012). Local E-Government İn The United States: Transformation Or Incremental Change?. Public Administration Review, 73 (1), 165–175.
• Nüfusname, 2023. Şehirlerin Nüfusu https://www.nufusune.com/ Erişim Tarihi: 31.06. 2023 Odendaal, N. (2003). Information And Communication Technology And Local Governance: Understanding The Difference Between Cities İn Developed And Emerging Economies. Computers, Environment and Urban Systems, 27(6), 587- 607. https://doi.org/10.1016/S0198-9715(03)00016-4
• Oğurlu, Y. (2010). İdare Hukukunda “E-Devlet” Dönüşümü Ve Dijitalleşen Kamu Hizmeti (1. Baskı). Ankara: On İki Levha Yayıncılık.
• Onaran, B., & Gençtürk, K., K. (2022). Mobil Belediye Aplikasyonlarında Hizmet Kalitesi: İzmir Örneği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 5(1), 16-31.
• Özdek, Y. (1999). Globalizmin İdeolojik Hegemonyası: Yanılsamalar. Amme İdaresi Dergisi. 32(3), 25-47.
• Öztürk, A. (1996). Türkiye’de Kamu Hizmetlerinin Karşılanması Sürecinde Karşılaşılan Yönetim Sorunları Ve Çözüm Önerileri. Türk İdare Dergisi, 68(411), 146. Resmi Gazete, 2006. Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-2010) Ve Bilgi Toplumu Stratejisi Eylem Planı (2006-2010) https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2006/07/20060728-7 Erişim Tarihi: 06.07. 2024). Saparniene, D., 2013. From E-Government To E-Governance: E-İnitiatives İn Europe www.nispa.org/files/conferences/2013/papers/201306191000380 Erişim Tarihi: 25.07.2024
• Sarrayrih, M., A., & Sriram, B. (2015). Major Challenges İn Developing A Successful E-Government: A Review On The Sultanate Of Oman. Journal of King Saud University - Computer and Information Sciences, 27(3), 230–235. http://dx.doi.org/10.1016/j.jksuci.2014.04.
• Şahin, A. (2007). Türkiye’de E-Belediye Uygulamaları Ve Konya Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (29), 161-189.
• Şahin, A. (2014). Türk Kamu Yönetiminde Yapısal Dönüşüm Ve E-Devlet. Atlas Akademi
• Şahin, A. (2016). Türk Kamu Yönetiminde Yapısal Dönüşüm Ve E-Devlet. Konya: Atlas Akademi Yayınları
• Tanaka, H., Matsuura, K. & Sudoh, O. (2005). Vulnerability And İnformation Security İnvestment: An Empirical Analysis Of E-Local Government İn Japan. Journal of Accounting and Public Policy, 24, 38-56.
• Tat, A. & Ho, K. (2002). Reinventing Local Governments And The E-Government İnitiative. Public Administration Review, 62(4), 437. https://doi.org/10.1111/0033-3352.00186
• Temür, N. (2011). E-Devlet: Kamu Hizmetlerinde Vatandaş Memnuniyeti. Türkiye Noterler Birliği.
• Uçkan, Ö. (2003). E-Devlet, E-Demokrasi Ve E-Yönetişim Modeli: Bir İlkesel Öncelik Olarak Bilgiye Erişim Özgürlüğü. Aylık Strateji ve Analiz E-Dergisi, 5, 1–19.
• Ulusoy, A. & Akdemir, T. (2002). Yerel Yönetimler. Seçkin Yayıncılık.
• Ulusoy, A., & Çobanoğlulları, G. (2013). Trabzon Belediyesi Örneğinde E-Belediyecilik Uygulamaları: Trabzon. Türk İdare Dergisi, 477(1), 269-284.
• UN E-Government Survey, 2020. UN E-Government Survey 2022 https://publicadministration.un.org/egovkb Erişim Tarihi: 06.05. 2024
• Waseda Üniversitesi, 2021. Digital Government Ranking 2021 Survey https://idg-waseda.jp/pdf/2021_Digital_Government_Ranking_Report_part_I.pdf Erişim Tarihi: 29.06.2024
• Wong, W., & Welch, E. (2004). Does E-Government Promote Accountability? A Comparative Analysis Of Website Openness And Government Accountability. An International Journal of Policy, Administration, and Institutions, 17(2), 276. https://doi.org/10.1111/j.1467-9299.2004.00009.x
• Yaman, K., Aşgın, S., & Kaya, E. (2013). Comparative Analysis Of The E-Municipality Applications İn Turkey: The Case Of Western Black Sea Region. Yönetim ve Ekonomi, 20(1), 207-220. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Manisa.
• Yerelnet, 2022. Yerel haber https://www.yerelnet.org.tr/ Erişim Tarihi: 06.07.2022 Yetim, N. (2002). Küresel Üretim Yapılanmasına Kültürel Yanıtlar: Ulusal-Yerel?. Doğu Batı Düşünce Dergisi, (18), 129-140.
• Yıldız, M. (1996). Yerel Yönetim Ve Demokrasi. Çağdaş Yerel Yönetimler, 5(4), 3-15.
• Yıldız, M., 2005. Yerel Yönetimlerde İnternet Uygulamaları ve E-Devlet
• http://www.ceterisparibus.net/yeniekonomi/bilgi_toplumu.htm Erişim Tarihi: 31.06. 2024