İlkokul Yönetici ve Öğretmenlerinin Karar Verme Stratejileri ile İş Doyumları Arasındaki İlişki

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 43 - 78, 20.04.2018

Ahmet Şirin , Akif Güner

Öz

Bu araştırma ilkokul yönetici ve öğretmenlerinin karar verme stratejileri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Bu araştırmanın verileri; 2015–2016 eğitim öğretim yılında İstanbul İli Sultanbeyli İlçesinde bulunan ilkokullarda çalışan yönetici ve öğretmenlere uygulanan “Kişisel Bilgi Formu”, “Karar stratejileri ölçeği” ve “İş doyumu Ölçeği” ile toplanmıştır. Araştırmaya 214 kişi katılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22.0 paket programında frekans dağılımı, Bağımsız t Testi, Anova, Mann Whitney U testi ve Pearson testleri ile analiz edilmiştir. İstatistik analizler sonucunda; örneklemi oluşturan yönetici ve öğretmenlerin karar verme stratejileri ölçeği puanlarının cinsiyet, medeni durum, öğrenim durumu ve unvan değişkenine göre anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Yönetici ve öğretmenlerin karar verme stratejileri ölçeği puanlarının yaş değişkenine göre grupların aritmetik ortalamaları arasında kararsızlık alt boyutunda anlamlı bir farklılık bulunurken, diğer alt boyutlarda anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Söz konusu farklılığın 30-40 yaş arasındaki grupla 41 yaş ve üzeri grup arasında olduğu görülmüştür. 30-40 yaş arasındaki grup en yüksek kararsızlık yaşamaktadır. En düşük kararsızlık ise 41 yaş ve üzeri olan grupta görülmüştür. Kıdem değişkenine göre grupların aritmetik ortalamaları arasında iç tepkisel karar verme alt boyutu ile kararsızlık alt boyutunda anlamlı bir farklılık bulunurken, diğer alt boyutlarda anlamlı bir farklılık bulunmamıştır.Karar verme stratejileri ile iş doyumu ölçeği arasında içsel doyum ile dışsal doyum ve toplam iş doyumu arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu ancak karar verme stratejileri ile arasında anlamlı bir ilişkinin bulunmadığı, dışsal doyumunda karar verme stratejileri ile anlamlı bir ilişkisinin bulunmadığı ortaya çıkmıştır. Mantıklı karar vermek ile kararsızlık arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu, iç tepkisel karar verme ile karasızlık arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu, bağımlı karar verme ile karasızlık arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Öğretim, Öğretmen, İş doyumu, Karar verme

Kaynakça

• Akçamete, G., Kaner, S, Sucuoğlu, (2001). Öğretmenlerde Tükenmişlik, İş Doyumu ve Kişilik, Ankara: Nobel Yayıncılık. Akıncı, Z. (2002). Turizm Sektöründe İşgören İş Doyumunu Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, (4), 1-25. Balay, R. (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık., Ankara, Nobel Yayıncılık. Balcı, A. (2006). Türk Eğitim Sisteminde Yeni Paradigma Arayışları Bildiriler Kitabı Eğitimciler Birliği Sendikası s.249-266. Balcı, A. ve Aydın İ.P. (2001). Anadolu Öğretmen Liseleri İçin Eğitim Yönetimi, Ankara: OSTİM Mesleki Eğitim Merkezi. Başaran, İ. E. (2008). Örgütsel Davranış İnsanın Üretim Gücü, Ankara, Feryal Matbaası. Baştan, Ö. (2014). Ortaokullarda Görev Yapan Öğretmenlerin Okullarda Alınan Kararlara Katılma Durumları Ve Kocaeli-Körfez İlçesi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Türkçe İşletme Programı. Bilge, C, (2008). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Karara Katılma ve İş Doyum Düzeyleri Arasındaki İlişki (Ankara İli, Altındağ İlçesi Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Breiter, A., ve Light, D. (2006). Data for School Improvement: Factors for designing effective information systems to support decision-making in schools. Educational Technology & Society, 9 (3), 206-217. Çağlayan, A. (2002). İlköğretimlerde Eğitimde Yönetim ve Yönetimde Kalite, İstanbul: Bilge. Çalışkan Z. (2005). İş Doyumu: Malatya’da Sağlık Kuruluşları Üzerine Bir Uygulama Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları; İnönü Üniversitesi Sağlık Yüksek Okulu – Malatya. Erdoğan, İ. (1991). İşletmelerde Davranış, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Yayını, İstanbul. Eroğlu, F. (1995). Davranış Bilimleri. İstanbul: Beta Basın Yayım Dağıtım A.Ş. Fişek, K. (1971). Yönetim. Ankara: A.Ü.S.B.F. Yayınları. Gezer, K., Kaya, Y. ve Köse, S. (2007). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bölümlerini Seçme Nedenleri: Ailenin Rolü, 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Fakültesi Tokat/Türkiye. Günbayı, İ. (2000). Örgütlerde İş Doyumu ve Güdüleme. Ankara: Özen Yayıncılık. Güney, B. (2014). Sağlık Meslek Lisesi Yöneticilerinin Liderlik Vasıfları İle Meslek Dersi Öğretmenlerinin İş Doyumu Ve Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişki Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Ve Denetimi Gürkan, T. (2007). Türk Eğitim Tarihi. “Okulöncesi Öğretmenlerinin Eğitimi”, (Editör: M. Sağlam). Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Yayınları. 2007. Gürsel, M. (2007). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi, (Yedinci Baskı). Konya: Eğitim Kitabevi Yayınları. Ilgar, L. (2005). Eğitim yönetimi, okul yönetimi ve sınıf yönetimi, 3. Baskı, İstanbul, Beta Basım Yayınları. Karagöz, M,E, (2009). Anadolu liselerinde görev yapan öğretmenlerin karara katılma durumları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Karakuş, M. (2008). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Ve Öğretmenlerin Duygusal Zekâ Yeterliklerinin, Öğretmenlerin Duygusal Adanmışlık, Örgütsel Vatandaşlık Ve İş Doyumu Düzeylerine Etkisi (Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı. Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara, Nobel Yayın Dağıtım. Kaygısız, A, G, (2012). İlköğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri ve Karara Katılma Durumları Arasındaki İlişki Kütahya Örneği, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. Keung , C. C. (2008) The effect of shared decision-making on the improvement in teachers’ job development Vew Horizons in Education 56. Kimwarey M. C, Chirure H.N, Omondi M (2014). Teacher Empowerment in Education Practice: Strategies, Constraints and SuggestionIOSR Journal of Research & Method in Education (IOSR-JRME) e-ISSN: 2320–7388, p-ISSN: 2320-737X. Volume 4, Issue 2 Ver. II. Koç, Z. (1998). Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde Görev Yapan Rehber Öğretmenlerin İş Doyumlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maulabakhsha, A. R. (2015) Impact of Working Environment on Job Satisfaction, Procedia Economics and Finance 23 ( 2015 ) 717 – 725. Önen, L. ve Tüzün, B. (2005). Motivasyon, İstanbul: Epsilon. Özdayı, N. (1990). Resmi ve Özel Liselerde Çalışan Öğretmenlerin İş Doyumu ve İş Streslerinin Karşılaştırmalı Analizi. (Doktora Tezi). İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. SHRM (2016) Employee Job Satisfaction And Engagement Society for Human Resource Management 4, ss.1-64. Sucu, Y. (2000). Örgütsel değişim. Ankara: İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları. Şişman, M. (2013). Türk Eğitim Sistemi, Ankara, Pegem A. Tengilimoğlu, D. (2012). Yönetici asistanlığı, (Ed. Başpınar, N. Ö.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını. Tikici, M. (1998). Örgütsel Davranış. Malatya. Turgut, B. (2010). Anadolu Liselerinde Çalışan Öğretmenlerin Karar Verme Sürecine Katılma Düzeylerinin Değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli. Türkmen, Ş. (2001). Okullarda Yönetim Etkinlikleri, Ankara: Asil Yayın.