Otizmli Çocuklarla Çalışan Öğretmenlerin İşe Adanmışlık, Çocuk Sevme ve Empati Eğilimleri Arasındaki İlişk

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 27 - 48, 20.10.2017

Burcu Bayram Sarıkaya Samuray Özdemir

Öz

Bu araştırma, otizmli çocuklarla çalışan öğretmenlerin işe adanmışlık, empati eğilimleri ve çocuk sevmesi arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada, İstanbul ilinde otizmli çocuklara eğitim verilen özel ve kamu kurumlarında görev yapan 146’sı kadın ve 52’sı erkek, toplam 198 öğretmen örneklem olarak yer almıştır. Araştırmada, veri kaynağı olarak, sosyodemografik soru formu, Empatik Eğilim Ölçeği, Barnett Çocuk Sevme Ölçeği ve UWES İşe Adanmışlık Ölçeği olmak üzere dört ölçme aracı kullanılmıştır. Araştırmanın sonunda otizmli çocuklarla çalışan öğretmenlerde işe adanmışlık, çocuk sevme ve empati eğilimi ile mesleği isteyerek seçme, eğitim durumu ve işten memnuniyet derecesi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Ayrıca öğretmenlerin, empatik eğilim ile çocuk sevme düzeyi (r=.358, p<0.001) arasında, empatik eğilim ile işe adanmışlık düzeyi (r=.308, p<0.001) arasında ve işe adanmışlık düzeyi ile çocuk sevme düzeyi (r=.503, p<0.001) arasında istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde ve pozitif yönde bir ilişki bulunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Otizm, Öğretmen, İşe adanmışlık, Empatik eğilim, Çocuk sevme

Kaynakça

• Akbulut, E. (2010). Sınıf öğretmenlerinin empatik eğilim düzeyleri. Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya. Akçamete, G. (2009). Genel eğitim okullarında özel gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. Ankara: Kök Yayıncılık. Akgün Kostak, M. (2013). Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin çocuk sevme durumları, çocuk sağlığı ve hastalıkları hemşireliği dersinin çocuk sevme durumlarına etkisi ve etkileyen faktörler. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 2(2), 54. Aytürk, N. (2016). İnsan sanatı. İstanbul: Yediveren Yayınları. Bakker, A. B., & Bal, P. M. (2010). Weekly work engagement and performance: a study among starting teachers. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83, 189-206. Barnett, M. A., & Sinisi, C. S. (1990). The initial validation of a liking of children scale. Journal Of Personality Assessment, 55(1-2), 161167. Baykoç, N. (2010). Özel eğitim. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 248. Ceylan, E. A. (2017). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk sevme düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 81. Çelik, E. (2008). Okul öncesi eğitim öğretmenlerinin empatik eğilimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, 140. Çokluk, Ö. (1999). Zihinsel ve işitme engelliler okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerde tükenmişliğin kestirilmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Devrim, S. (2014). Otizm’e pozitif bakış açısı, Voorburg: U2Pi. Durmuşoğlu Saltalı, N. & Erbay, F. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin konuşma, dinleme ve empati becerilerinin çocuk sevme davranışı açısından incelenmesi. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 14(1), 162. Ercan, R. (2014). Öğretmenlerde çocuk sevgisi, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 9/8(1), 442. Ergenç, B. (2016). Anasınıfı öğretmenlerinin psikolojik dayanıklılık düzeylerinin sosyal becerileri ve empatik eğilim düzeyleri üzerindeki rolü. Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 29. Fazlıoğlu, Y. & Yurdakul M. (2009). Otizm (otizmde görsel iletişim tekniklerinin kullanımı). İstanbul: Morpa Yayıncılık. Gelbal, S. & Duyan, V. (2008). İlköğretim öğretmenlerinin çocuk sevme durumlarına etki eden değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim ve Bilim Dergisi, 33(148), 40-48. Gürbüz, S. & Şahin, F. (2014). Sosyal bilimler araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık: Ankara. Gül, E. (2015). Çocuk sevgiyle büyür, İstanbul: Çıra Yayınları. Hakanen, J., Bakker, A.B. & Schaufeli, W.B. (2006). Burnout and work engagement among teachers. Journal of School Psychology, 43, 495513. İftar Kırcaali, G. (2003). Otistik özellik gösteren çocuklara iletişim becerilerinin kazandırılması. İstanbul:YA-PA Yayın Pazarlama. Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayınları. Karkaç, N. (2013). Özel eğitim alanında çalışan öğretmenlerin empatik eğilim düzeylerinin çalıştıkları engel türüne ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. Kavgacı, H. (2014). İlköğretim kurumu öğretmenlerinin işle bütünleşme düzeylerinin bireysel ve örgütsel değişkenlerle ilişkisi, Yayınlanmış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara. Kurtoğlu, M. (2016). Çocuk bu ihmale gelmez, İstanbul: Nesil Yayınları, 142. Luthans, F. & Peterson, Suzanne J.(2002). Employee engagement and manager self-efficacy. Journal Of Management Development, 25( 5), 377. Mukaddes Motavalli, N. (2013). Otizm spektrum bozuklukları, İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri. Ordu, F. (2005). Farklı gelişen çocukların eğitimi ve tanımlanması. İstanbul: Armoni Yayıncılık. Öncel, L. (2007). Öğretmenlerin işleriyle bütünleşme düzeylerinin performansları ve iş yerlerinden ayrılma niyetleriyle ilişkisi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Özoral, İ. E. (2013). İşyerinde eğlencenin işe bağlılık üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Sezen, G. (2014). Öğretmenlerin işle bütünleşme ve iş yaşamında yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, 89-93. Uğurlu, C. T. (2013). Öğretmenlerin iletişim becerisi ve empatik eğilim davranışlarının çocuk sevme düzeyleri üzerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 51-61. Yalçın, M. (2011). Özel eğitim kurumlarında çalışan eğitimcilerin tükenmişlik düzeylerinin empatik eğilim ve bazı değişkenler ile olan ilişkisi. Yayınlanmış yüksek lisans tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep, 99-100. Yavuzer, H. (2010). Çocuğu tanımak ve anlamak, İstanbul: Remzi Kitabevi. Yılmaz, N. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin iletişim becerileri, problem çözme becerileri ve empatik eğilim düzeyleri, Muğla Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.