Kadın Okul Yöneticilerinin Lider Davranışı Göstermelerine ilişkin Öğretmenlerin İş Tatminlerinin Belirlenmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 23 - 44, 01.04.2019

Sema Taşkesenlioğlu , Somayyeh Radmard

Öz

Bu çalışmanın amacı, kadın okul yöneticilerinin liderliğine ilişkin
öğretmenlerin iş tatminleri hakkındaki görüşlerini belirlemektir
İlişkisel tarama modelindeki araştırmanın örneklemini, İstanbul’da
Küçükçekmece’de görev yapan 412 öğretmen oluşturmaktadır
Araştırmanın verileri Minnesota İş Doyumu Ölçeği ile toplanmıştır.
Verilerin analizinde betimsel istatistikler, t-testi ve Anova (One Way
Anova) analizi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin iş
tatminlerinin orta derecenin üzerinde çıktığı görülmektedir. Minnesota İş
Doyumu Ölçeği, içsel ve dışsal doyum olarak iki alt boyuta ayrılmaktadır.
Öğretmenlerin alt boyutlarda aldıkları ortalama puanlarına bakıldığında ise
dışsal doyum boyutunda daha yüksek iş doyumu algısına sahip oldukları
belirlenmiştir. Yapılan analizlere göre alt boyutlarda öğretmenlerin iş
tatmini algılarının cinsiyet, branş, medeni durum ve mesleki

Anahtar Kelimeler

Lider, liderlik, yönetici, iş doyumu, lider davranışı

Kaynakça

• Acker, S. (1994). Gendered Education: Sociological Reflections on Women, Teaching, and Feminism. Bristol, PA, Open University Press. Akşit, N. (2010). Çalışanların İş Doyumunu Etkileyen Bireysel ve Örgütsel Faktörler İle Sonuçlarına İlişkin Kavramsal Bir Değerlendirme, Türk İdare Dergisi. 467: 31-51. Anderman, E.M., Bezler, S., Smith, J. (1991). Teacher Commitment and Job Satisfaction: The Role Of School Culture And Principal Leadership. American Educational Research Association. 1-41. Apple, M.W. (1994). Is Change always good for teachers? Gender, class, and teaching in history, in K.Borman & N. Greenman (eds). Changing American Education. Albany, NY: SUNY Press. Avşaroğlu, S., Deniz, M., Engin Kahraman, A. (2005). Teknik Öğretmenlerde Yaşam Doyumu, İş Doyumu ve Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14: 115-129. Ayan, S., Kocacık, F., Karakuş H. (2009). Lise Öğretmenlerinin İş Doyum Düzeyi ile Bunu Etkileyen Bireysel ve Kurumsal Etkenler: Sivas Merkez İlçe Örneği, Anadolu Psikiyatri Dergisi,10:18-25. Bailey, B.I. (1992). The relationship of faculty practice to autonomy, job satisfaction and productivity. George Mason University. Balcı, A. (1983). İş Doyumu ve Eğitim Yönetimine Uygulanması, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 16(1): 575-586. Balcı, A. (1985). Eğitim Yöneticisinin İş Doyumu. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. Barutçugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi, 1. baskı, İstanbul: Kariyer Yayın. Barutçugil, İ. (2004). Organizasyonda Duyguların Yönetimi, 2. baskı, İstanbul: Kariyer Yayınları, s. 46-48. Barutçugil, İ. (2004). Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi. 1. baskı, İstanbul: Kariyer. Blackmore, J. (1998). The Politics of Gender and Educational Change. in A. Hargreaves et al. (eds), International Handbook of Educational Change, Boston, Kluwer Academic. Becerikli, Y.S. (2006). Örgütlerde Sosyodrama Kullanımı ve İş Doyumu Düzeyi Arasındaki İlişki: İlkokul Öğretmenleri Üzerinde Bir Araştırma, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15:113-135. Boğa, Ç. (2010). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranış Düzeylerinin öğretmenlerin İş Doyumuna Etkisi (Samsun ili Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi SBE, Samsun. Can, H. (1997). Organizasyon ve Yönetim, Ankara: Siyasal Kitabevi. Can, N. (2008). Okul Yöneticilerinin Yönetimde Cinsiyet Faktörüne İlişkin Görüşleri, Eğitim ve Bilim, 33(147). Cranny, C.L. Smith, P., Stone, F.F. (1992). Job Satisfaction: How People Feel About Their Job and How It Affects Their Performance, New York: Lexington Boks. Cullen, J.B., Victor, B., Stephens, C. (1989). An ethical weather report: Assessing the organization’s ethical climate. Organizational Dynamics, 18(2): 50-62. Çetinkanat, C. (2000). Örgütlerde Güdülenme ve İş Doyumu, Ankara: Anı Yayıncılık. Demirtaş, H. (2010). Dershane Öğretmenlerinde Örgütsel Bağlılık ve İş Doyumu, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2): 177- 206. Dilsiz, B. (2006). Konya İlindeki Ortaöğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Tükenmişlik ve İş Doyumu Düzeylerinin Bölgelere Göre Değerlendirilmesinin Çok Değişkenli İstatistiksel Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya. Gönenli, A.A. (2004). Örgüt Kültürünün İş Tatmini Üzerine Etkisi ve Anatolia Seramik A.Ş.’de Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van. Gündüz, H. (2008). İlköğretim Okullarında Örgütsel İklim ile Öğretmenlerin İş Doyumları Arasındaki İlişki (Gaziantep ili Örneği), Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi SBE, Gaziantep. ILO (1997). Breaking Through The Glass Ceiling: Women ın Management, International Labour Office. Izgar, H. (2008). Okul Yöneticilerinde İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık, Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 25: 317- 334. Işıksoluğu, M. K. (1997). Öğretmen Eşitlikçi Toplum ve Kadın Eğitimi, Çağdaş Eğitim. 22 (236): 3-5. Karataş, S., Güleş, H. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İş Tatmini ile Örgütsel Bağlılığı Arasındaki İlişki, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2): 74-89. Karaköse, T., Kocabaş, İ. (2006). Özel ve Devlet Okullarında Öğretmenlerin Beklentilerinin İş Doyumu ve Motivasyon Üzerine Etkileri. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, 2 (1): 3-14. Luckner, J.L., Hanks, J.A. (2003). Job Satisfaction: Perceptions of a National Sample of Teachers of Students Who Are Deaf or Hard of Hearing”, American Annals of the Deaf, 148 (1): 5-17. MEB. (2005). Millî Eğitim Sayısal Veriler 2004-2005. Milli Eğitim Bakanlığı, MEB. (1992). 2000’li Yıllar Öncesinde Türkiye’de Kadın Eğitimi. Türkiye’de Kadın Eğitimi Birinci Uluslararası Konseyi, Ankara: Yayımlar Dairesi Başkanlığı. Onaran, O. (1981). Çalışma Yaşamında Güdüleme Kuramları. A.O. SBF Yayını. No: 470. Ankara: Sevinç. Özdayı, N. (1991). Resmi ve Özel Liselerde Çalışan Öğretmenlerin İş Tatmin Düzeylerinin Karşılaştırılması, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (3): 221-235. Özkaya, M. O., Yakın, V.; Ekinci, T. (2008). Stres Düzeylerinin Çalışanların İş Doyumu Üzerine Etkisi Celal Bayar Üniversitesi Çalışanları Üzerine Ampirik Bir Araştırma, Yönetim ve Ekonomi, 15(1): 163- 179. Özyürek, A. (2009). Okul Öncesi Eğitimi Öğretmen ve Yöneticilerinin İş Doyumu, Kişisel Özellik ve Mesleki Yeterlik Algılarının Değerlendirilmesi, Milli Eğitim, 182: 8-21. Porter L.W., Steers R.M., Mowday R.T., Boulian P.V. (1974). Organizational commitment, job satisfaction and turnover among psychiatric technicians,. Journal of Applied Psychology, 59(5): 603-609. Razi, S. (2003). İlköğretim yöneticilerinin çağdaş liderlik eğilimleri (Van ili örneği). Yüksek Lisans Tezi. Shakeshaft, C. (1987). Women in Educational Administration. Newbury park, CA: Shakeshaft, C. (1989). Women in Educational Administration. Newbury park, CA: Sage. Streitmatter, J. (1999). For Girls Only. Albany, NY, Suny Press. Tengilimoğlu, D. (2005). Hizmet İşletmelerinde Liderlik Davranışları ile İş Doyumu Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1: 23-45. Soysal, Y., S. Radmard, S. (2018). Social negotiations of meanings and changes in the beliefs of prospective teachers: A vygotskian perspective, Educational Studies, 44(1): 57-80. Soysal, Y., S. Radmard, S. (2017a). Sosyal Oluşturmacı Öğretimin Öğretmen Adaylarının Öğrenme ve Öğretmeye Yönelik İnançlarına ve Sınıf içi Uygulamalarına Etkisinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 16(4): 1505-1531. Soysal, Y., S. Radmard, S. (2017b). An exploration of Turkish teachers’ attributions to barriers faced within learner-centred teaching, Educational Studies, 43(2):186-209. Testa, M.R. (1999). Satisfaction With Organizational Vision, Job Satisfaction and Service Efforts: An Empirical Investigation, Leadership & Organization Development Journal, 30(3): 54-161. Tucker, M.L., McCarthy, A.M., Jones, M.C. (1999). Women and Men Politicians: are Some of the Best Leaders Disstaisfied? Leadership & Organization Development Journal. 20(6): 285-290. Tunacan, S., Çetin, C. (2009). Lise Öğretmenlerinin İş Doyumunu Etkileyen Faktörlerin Tespitine İlişkin Bir Araştırma, M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 29: 155-172. Turan, S., Nuray. (2002). Okul Müdürlerinin Liderlik Özelliklerinin Cinsiyet Açısından Değerlendirilmesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 31: 444-445. Türe, R. (1993). Yöneticilik ve Motivasyon. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul: Türkiye. Tüzün, M.B. (2002). Çalışanların İş Memnuniyetlerindeki Yetersizliklerin İş Olumsuz Etkileri ve Bunun Saptanması İçin Bir Ölçek Geliştirme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi SBE, İstanbul. Üngüren, E., Cengiz. F., Algür, S. (2009). İş Tatmini Ve Örgütsel Çatışma Yönetimi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi: Konaklama İşletmeleri Üzerinde Bir Araştırma, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27): 36-56. Yavuz, C., Karadenz, C.B. (2009). Sınıf Öğretmenlerinin Motivasyonunun İş Tatmini Üzerine Etkisi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (9). Yıldırım, B. (2001). Okul Yöneticilerinin Kültürel Liderlik Rollerinin Öğretmenlerin İş Doyumuna ve Meslek Ahlakına Etkisi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Elazığ. Yılmaz, A., Ceylan, B.Ç. (2011). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Liderlik Davranış Düzeyleri ile Öğretmenlerin İş Doyumu İlişkisi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(2): 277-394. Yousef, D.A. (1998). Satisfaction With Job Security As a Predictor of Organizational Commitment and Job Performance in a Multicultural Environment, International Journal of Manpower. 19 (2): 184-194. Vandenberg, R.J., Lance and C.E. (1992). Examining The Causal Order Of Job Satisfaction And Organizational Commitment, Journal of Management, 18(1): 153-167. Vilkinas, G.T. (2000). The Gender Factor in Management: How Significant Others Perceive Effectiveness, Women in Management Review, 15(5-6): 261-271.