KAMBİYO SENETLERİNDE İHBAR ZORUNLULUĞUNUN YERİNE GETİRİLMEMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUK

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 83 - 104, 15.06.2018

Ömer Adil Atasoy Burcu Kandemir

Öz

Kambiyo senetlerinde ihbar zorunluluğu 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 723. maddesinde, poliçe hükümleri içerisinde düzenlenmiştir. İhbar zorunluluğu aynı kanunun 778/d ve 818/j maddelerinde yapılan atıflar nedeniyle diğer kambiyo senetleri; bono ve çek için de uygulama alanı bulmaktadır. TTK md. 723’e göre, “ Hamil, protesto gününü veya poliçede ‘gidersiz’ kaydı mevcut ise, ibraz gününü izleyen dört iş günü içinde, kabul etmeme veya ödememe hâllerini, kendi cirantasına ve düzenleyene ihbar etmek zorundadır. Her ciranta aldığı ihbarı, bunları aldığı günü izleyen iki iş günü içinde önceki ihbarları yapan kişilerin adlarını ve adreslerini de göstermek suretiyle, kendi cirantasına ihbar eder. Düzenleyene varıncaya kadar bu sıra dâhilinde hareket edilir. Süreler önceki ihbarın alındığı tarihten itibaren işlemeye başlar.” Böylece kanun koyucunun, poliçe bedelini ödeme yükümlülüğü altına girecek olan kişilerin durumdan haberdar olmalarını sağlamayı amaçladığı söylenebilir. Kambiyo senetlerinde “ihbar zorunluluğu” TTK’da emredici olarak düzenlenmesine rağmen, uygulamada yer edinememiştir. İhbar zorunluluğunun yerine getirilmemiş olması, senedin kabul edilmediğinden veya ödenmediğinden haberdar olarak hazırlık yapma fırsatı bulamayan senet borçlularının maddi ve manevi olarak zarara uğramalarına neden olmaktadır. Bunun sonucu olarak ihbar zorunluluğu hem uygulamada hem de yargılamada sorunlu bir konu olarak varlığını sürdürmektedir.

Bu çalışmada kambiyo senetlerinde ihbar zorunluluğunun hukuki niteliği, uygulamada yeterince yer edinmemesinin sebepleri ve yarattığı sorunlar ve ihbar zorunluluğunun uygulanabilmesi için yapılabilecek düzenlemelerle ile ilgili görüşlere yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Kambiyo Senetlerinde İhbar Zorunluluğu, İhbar Zorunluluğunun Yerine Getirilmesi Şekli

Kaynakça

• [1] KılıçoĞLu, Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara-2011, Turhan Kitabevi [2] Bozer, Ali, Göle, Celal, Kıymetli Evrak Hukuku, Üçüncü Baski, Ankara, 2013, Banka Ve Tı̇caret Hukuku Araştirma Enstı̇tüsü ( İş Bankasi A.ş. Vakfi) [3] Zkurt, Tamer, Ticaret Hukuku-Cilt Iıı, Kıymetli Evrak Hukuku, 6. Bsk. , İstanbul, Temmuz, 2012, On İki Levha Yayınları [4] Can, Halil / Güner Semih, Kıymetli Evrak Hukuku, 1999, Siyasal Yayınevicoşkun, Mahmut, Kıymetli Evrak Hukuku Bono, Poliçe, Çek , Adalet Yayınevi, Ankara, 2012 [5] Coşkun, Mahmut, Kıymetli Evrak Hukuku Bono Poliçe Çek, Ankara-2012, Adalet Yayınevi [6] Demirkapı, Ertan, Kambiyo Senetlerinde İhbar Zorunluluğu, Ankara, 2011, Seçkin Yayıncılık [7] Ergun, Tuna, Ticaret Hukuku, Cilt Iıı Kıymetli Evrak, İstanbul 2004, Marmara Üniversitesi Nihat Sayar Eğitim Vakfı Yayınları [8] Hayri Bozgeyik, Poliçede Müracaat Hakkı, Seçkin Yayınları, 2003 [9] Karahan, Sami/ Arı, Zekeriya / Bozgeyik, Hayri / Saraç, Tahir, / Ünal, Mücahit, Kıymetli Evrak Hukuku, 3. Baskı. , 2015, Mimoza Yayınları [10] Kayar, İsmail, Kıymetli Evrak Hukuku, 6. Baskı, Ankara 2013, Detay Yayıncılık Kambiyo Senetlerinde İhbar Zorunluluğunun Yerine Getirilmemesinden Doğan Sorumluluk Hukuk Fakültesi Dergisi Year 4 Issue 1 - June 2018 (83-104)104 [11] Kayıhan, Şaban / Yasan, Mustafa, Kıymetli Evrak Hukuku,, 4. Baskı., Şubat 2017, Seçkin Yayınevi [12] Kılıçoğlu, Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara-2011, Turhan Kitabevi [13] Kınacıoğlu, Naci, Kımetli Evrak Hukuku, 5. Baskı, Ankara, 1999, Nobel Yayın Dağıtım [14] Moroğlu,Erdoğan / Kendigelen, Abuzer, İçtı̇hatli - Notlu Türk Tı̇caret Kanunu Ve İlgı̇lı̇ MevzuatTanbul, Ocak, 2014, 10 Bsk., 12 Levha Yayınları [15] Oğuzman, Kemal / Öz, M., Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2006, Filiz Kitabevi [16] Öztan Firat, Kıymetli Evrak Hukuku, Ankara 1997, 2. Baskı, Turhan Kitabevi [17] Öztan, Fırat, Kıymetli Evrak Hukuku, Ankara 2016, 21. Baskı Turhan Kitabevi [18] Poroy, Reha / Tekinalp, Ünal, Kıymetli Evrak Hukuku Esasları, 21. .Bası, İstanbul 2013, Vedat Kitapçılık [19] Pulaşlı, Hasan, Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları, Ankara, 2017, 1. Baskı, Adalet Yayınevi [20] Pulaşlı, Hasan, Şı̇rketler Hukuku GenelEsasları, Ankara, 2017, 5. Baskı, Adalet Yayınevi [21] Sencer, Mustafa, Haksız Protesto, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. Xx, Y. 2016 Sayı 2 Http://Webftp.gazi.edu.tr/Hukuk/ Dergi/20_2_7.Pdf [22] Ülgen, Hüseyı̇n / Helvaci, Mehmet / Kendı̇gelen, Abuzer / KayaArslan, Kıymetli Evrak Hukuku, İstanbul 2013, Oniki Levha Yayınları [23] Yılmaz, Lerzan, Kambiyo Senetlerinde Defilerin Sınırlandırılması, 2017, Aristo Yayınevi [24] www.kazanci.com