KEFALET SÖZLEŞMESİNDE EŞİN RIZASI

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 29, 01.06.2020

Arif Burhanettin Kocaman Kübra Kaya

Öz

Ailenin korunması hususu, aile hukukunun temel meselelerinden biri olup,
bu korumanın dışa karşı olduğu kadar bazen de eşler arasında sağlanması
gerekmektedir. Bu anlayıştan hareketle Türk Hukuku’nda son yıllarda
çok sayıda yeni düzenleme getirilmiştir. Nitekim kefalet sözleşmesinde
eşin rızasının aranması da bu kapsamda ortaya çıkan değişikliklerden
biridir. Söz konusu düzenleme her ne kadar ekonomik anlamda daha
güçsüz konumda olan eşi koruyor gibi görünse de esasen bu yolla aile
bütünlüğü korunmaktadır. Kefaletin ağır sonuçları gözetildiğinde; aile
bütçesini bu denli yük altına sokabilecek bir sözleşme yapma konusunda
eşlerden birinin tek kişilik bir karar mekanizmasına sahip olmasını kanun
koyucu istememiştir. Ancak yeni düzenleme tartışmalarıyla beraber
gelmiştir. Zira kefalet sözleşmesinde eşin rızası konusu ele alınırken
kaynak İsviçre Hukuku’nda olmayan pek çok istisnaya yer verilmiştir. Bu
da düzenlemenin uygulama alanını daraltmıştır. Bununla beraber muğlak
ifadelere yer verilmesi de uygulamada sorunlara yol açmıştır.
Bu makalede, konunun hukuki niteliği ile şekil ve zaman unsurları
üzerinde durulduktan sonra maddenin uygulama alanı istisna içeren
hükümlerle birlikte doktrin ve yargı kararları ışığında ele alınmış, ardından
ilgili Anayasa Mahkemesi Kararı incelenerek konunun anayasal zeminde
değerlendirilmesine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ailenin korunması,, aile bütçesi,, kefalet sözleşmesi, eşin rızası

Kaynakça

• [1] ACAR, Özlem: Türk Borçlar Hukukunda Müteselsil Kefalet Sözleşmesi, İstanbul, 2015
• [2] AKINTÜRK, Turgut: Eşya Hukuku, İstanbul, 2009 [3] ARAL, Fahrettin: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara, 2010
• [4] AYAN, Mehmet: Eşya Hukuku Sınırlı Ayni Haklar, Konya, 2012 [5] AYAN, Serkan: Kefalet Sözleşmesinde Kefilin Sorumluluğu, Ankara, 2013
• [6] AYBAY, Aydın; HATEMİ, Hüseyin: Eşya Hukuku, İstanbul, 2012 [7] AYDOĞDU, Murat; KAHVECİ, Nalan: Türk Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara, 2014
• [8] AYRANCI, Hasan: Şekil Şartına Uyulmadan Yapılan Kefalet Sözleşmesinde İfanın Sonuçları, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 53, Sayı:2, 2004, s. 95-120
• [9] BAŞ, Ece: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Kefalet Sözleşmesi’nin Geçerlilik Şartlarına İlişkin Bazı Yenilikler, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: LXX, Sayı:2, 2012, s. 115-141
• [10] BİLGEN, Mahmut: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu Işığında Öğreti ve Uygulamada Kefalet ve Yargılama Hukukuna İlişkin Uyuşmazlıklar, Ankara, 2013
• [11] CHEREDNYCHENKO, Olha: Fundamental Rights, Contract Law and the Protection of the Weaker Party, Chapter 6- The Protection of Family Members Against Suretyships by Means of Contract Law, 2007, Utrecht
• [12] ÇELİK, Ali: Müteselsil Kefaletin Kurulması ve Geçerlilik Şartları, Ankara, 2016
• [13] DE JONG, Madelene; PINTENS, Walter: Default Matrimonial Property Regimes and The Principles of European Family Law- a European- South African Comparison, Journal of South African Law, 2015, Sayı:3, s. 551-566
• [14] DEMİRBAŞ, Feride: Birlikte Kefalet, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2012
• [15] DEVELİOĞLU, Hüseyin Murat: Kefalet Sözleşmesini Düzenleyen Hükümler Işığında Bağımsız Garanti Sözleşmeleri, İstanbul, 2009
• [16] ERCOŞKUN ŞENOL, Kübra: Sözleşmenin İçeriğini Belirleme Özgürlüğü ve Bunun Genel Sınırı: TBK m. 27, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: LLXXIV, Sayı:2, 2016, s. 713.
• [17] EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, 2010 [18] EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara, 2017 [19] ERTAŞ, Şeref: Eşya Hukuku, Ankara, 2008
• [20] ERZURUMLUOĞLU, Erzan: Sözleşmeler Hukuku (Özel Borç İlişkileri), Ankara, 2012 [21] ESENER, Turhan; GÜVEN, Kudret: Eşya Hukuku, Ankara, 2012
• [22] GÖKTÜRK, Hüseyin Avni: Kefalet Hukukumuzun Kifayetsizliği ve Yeni İsviçre Kefalet Hukuku, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 3, 1950, s. 325-352 [23] GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, İstanbul, 2015
• [24] GÜNSAY, Töre: Kefalet Sözleşmesinin Fer’iliği İlkesi, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Şeref ERTAŞ’a Armağan, Cilt: 19, Özel Sayı, 2017, s. 1079-1101
• [25] GÜRAL, Jale: Kefalet Akdiyle Aval Arasında Fark ve Benzerlikler, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:8, Sayı: 3, 1951, s.435-478
• [26] HARTLEY, Trevor: The Law of Suretyship and Indemnity in The United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland and Ireland, Approximation of Legislation Series, Sayı:28, 1974
• [27] KARA KILIÇARSLAN, Seda: Kefilin Sorumluluğunun Kapsamı, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: XIII, Sayı:1-2, 2009, s. 43-59
• [28] KAYA KIZILIRMAK, Cansu: Kefalet Sözleşmesinin Kendisine Özgü Sona Erme Halleri, İstanbul, 2014
• [29] KOCAMAN, Arif, “Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 4.7.2001 Tarih ve e. 2001/19-534, K. 2001/583 Sayılı Kararı Üzerine Bir Değerlendirme- kredi kartı İlişkisinde Bankaya Karşı Verilen Kişisel (Şahsi) Teminatın Hukuki Niteliği: Garanti mi; Kefalet mi?” Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu XIX, Mayıs 2003, s. 67-85.
• [30] KIRCA, İsmail: Kefalette Eşin İzni, Prof. Dr. Tuğrul Ansay’a Armağan, Ankara, 2006, s. 433-457
• [31] KUNTALP, Erden; ALTINOK ORMANCI, Pınar: Kefalet Sözleşmesi’nin Sona Ermesi, Prof. Dr. Nevzat Toroslu’ya Armağan, Cilt: 2, Ankara, 2015, s. 729-752)
• [32] OĞUZ, Sefer: 6098 sayılı TBK m. 584/1’in Bankacılık Uygulamasında Yarattığı Sorunlar ve Özellikle Evli Gerçek Kişilerin Aval Vermesinde Eş Rızasının Bulunmasının Gerekliliği Üzerine Düşünceler, Bankacılık Dergisi, İstanbul, 2013, Sayı:86, s. 67-77
• [33] OLGAÇ, Senai: Kefalet, Ankara, 1978 [34] ÖKTEM ÇEVİK, Seda: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu Uyarınca Kefalet Sözleşmelerinde Eşin Yazılı Rızası, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, Cilt: 8, 2012, s. 113-133
• [35] ÖZ, Turgut: Yeni Borçlar Kanunu’nun Getirdiği Başlıca Değişiklikler ve Yenilikler, İstanbul, 2012 [36] ÖZEN, Burak: Kefalet Sözleşmesi, İstanbul, 2014
• [37]ÖZTAN, Fırat: Kıymetli Evrak Hukuku, Ankara, 2012 [38] PULAŞLI, Hasan: Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları, Ankara, 2016
• [39] REİSOĞLU, Seza: Kefalet Kavramı ve Muteberlik Şartları, Cilt: 19, Sayı 1, 1962, s. 327-392 [40] REİSOĞLU, Seza: Türk Kefalet Hukuku, Ankara, 2013
• [41] SADİOĞLU, Fikriye Ceren: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kefalet Sözleşmesi’nde Eşin Rızası, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Özel Sayı, 2017, s. 199-224
• [42] SARI İYİM, Asuman: Alman Hukuku Kıyası ile Kefalet Sözleşmesi’nin Geçerlilik Şartları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2015
• [43] SİRMEN, Lale: Eşya Hukuku, Ankara, 2018 [44] ŞEKER, Muzaffer: Kefalette ve Avalde Eşin Rızası, İstanbul, 2017
• [45] WUPPERMAN, M; BERNSTORFF, M.; LUTHER, M.; EINMAHL, M. BEHRENS, M. RABEL, M.; BRUNS, M; THOMAS, M.; DROBNİG, M. The Suretyship in The Law of the Member States of The European Communities, Approximation of Legislation Series, 1971, Sayı:14,
• [46] YALÇINDURAN, Türker: Kefalet Sözleşmesinde Eşin Rızasına ve Bu Rızanın Türk Borçlar Kanunu’nun 603. Maddesi Gereğince Gerçek Kişilerin Taraf Olduğu Kişisel Güvence Verilmesine İlişkin Diğer Sözleşmelerde De Bulunmasına Dair Türk Borçlar Kanunu’nda Yapılan Düzenlemenin Değerlendirilmesi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt: LXXIV, Sayı:1, 2016, s. 461-486
• [47] YAVUZ, Cevdet: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borçlar Hukuku Dersleri, İstanbul, 2013
• [48] YAVUZ KILIÇ, İlksen: Kefalet Sözleşmesinde Kefil ile Alacaklı Arasındaki İlişki, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilgi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2018
• [49] YILMAZ, Merve: Türk Borçlar Kanunu’na Göre Kefalet Sözleşmesi’nin Geçerlilik Şartları, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 7, 2011, s. 67-92
• [50] YONGALIK, Aynur: İstisnalar Dar Yorumlanır Kuralı ve Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 60, Sayı: 1, 2011, s. 1-15
• [51] ZEVKLİLER, Aydın; GÖKYAYLA, Emre: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara, 2016
• [1] https://www.ilo.org/dyn/natlex/docs/ ELECTRONIC/97351/115471/F-540095358/KEN97351.pdf, Son Erişim Tarihi: 13.11.2019, 21.09
• [2] http://www.justice.gov.za/sca/historysca.htm, Son Erişim Tarihi: 13.11.2019, 21.09
• [3] UYAP Bilişim Sistemi, Son Erişim Tarihi: 01.05.2020, 22.39