CMK M. 139 VE M.140 HÜKÜMLERİ ÇERÇEVESİNDE GİZLİ SORUŞTURMACI İLE TEKNİK ARAÇLARLA İZLEME TEDBİRLERİNİN BİRLİKTE UYGULANABİLİRLİĞİ SORUNU

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 1, 23 - 61, 06.08.2024

İmge Kuzgun

Öz

Gizli soruşturmacı görevlendirilmesi ve teknik araçlarla izleme, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nda düzenlenen korunma tedbirleri arasında yer almaktadır. Her iki koruma tedbiri de kendilerine ilişkin maddelerde yer alan katalog suçların işlendiği hususunda somut delillere dayanan kuvvetli şüphe sebebinin varlığı ve başka şekilde dille elde edilememesi durumunda diğer şartların da sağlanması halinde uygulanabilecektir. Kanunkoyucu günümüzde gelinen noktada klasik koruma tedbirlerinin suçla mücadelede ve maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasında istenen faydayı sağlayamaması sebebiyle teknolojik imkanlardan yararlanmak ve özellikle örgüt çerçevesinde işlenen suçların aydınlatılması amacıyla gizli soruşturma tedbirlerini düzenlemiştir. Gizli soruşturmacı görevlendirilmesi tedbirine 28.03.2023 tarih ve 7445 sayılı kanun ile getirilen ek cümle; her iki tedbirin özelliklerinİ barındıran ayrı bir düzenleme olmuştur. Bu çalışmada teknik araçlarla izleme ve gizli soruşturmacı görevlendirilmesi tedbiri genel bir değerlendirmeye tabi tutulmuş; 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'na 28.03.2023 tarih ve7445 sayılı kanun ile getirilen ek cümle kapsamında her iki tedbirin bir arada uygulanabilirliği ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Teknik araçlarla izleme, gizli soruşturmacı görevlendirilmesi, koruma tedbiri, örgüt, örgütlü suç

Kaynakça

• Aydın, Devrim, Ceza Muhakemesinde Deliller, Yetkin Yayınları, Ankara 2014.
• Birtek, Fatih (Çev.),‘‘Avrupa Konseyi İletişimin Denetlenmesi ve Gizli İzleme Raporu (En İyi Uygulama Mütalaası 3)’’,, TBB Dergisi, 2011 (94), s. 393-428.
• Bodur, Harun, “Şüphe, Makul Şüphe ve Arama Hukuku” , Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2006/1.
• Brandev, Atanas “Legal Mechanısm Of Usıng Agent/S Undercover In Crıme Detectıon Of Organızed Crıme Group”, International Conference Knowledge-Based Organızatıon, Vol. XXVI No 2 2020, ss.141- 144.
• Centel, Nur/ Zafer, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku. 21. Baskı, Beta Basım, İstanbul, 2022.
• Cherniavskyi, Serhii S., Hribov, Mykhailo L., Nebytov ,Andrii A., Kniaziev, Serhii M., Telenyk, Serhii S., “The Forms Of Internatıonal Co- Operatıon In The Area Of Undercover Investıgatıons”, Journal of Legal, Ethical and Regulatory Issues, Volume 23, Issue 1, 2020, s. 1-9.
• Çolak, Haluk/ Taşkın, Mustafa Ceza Muhakemesi Kanunu: Açıklamalı - Karşılaştırmalı – Uygulamalı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2005.
• DOĞAN, Koray, “Soruşturmada Tuzağa Düşürme Yasağı”, Dr.Dr.h.c. Silvia Tellenbach’a Armağan, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018, s.969-989.
• Donay, Süheyl, Ceza Yargılama Hukuku, Beta Yayın, 2. Baskı, Ankara, 2015.
• Erdem, Mustafa, Ruhan, “5271 Sayılı CMK’da İletişimin Denetlenmesi”, HPD, Nisan 2005, http://www.ceza-bb.adalet.gov.tr/ makale/115.doc, erişim tarihi, 25.06.2023, (İletişimin Denetlenmesi).
• Erdem, Mustafa, Ruhan, Ceza Muhakemesinde, Organize Suçlulukla Mücadelede Gizli Soruşturma Tedbirleri, Seçkin Yayınları, Ankara 2001 (Organize Suçluluk).
• FRISTER, Helmut, Zur Frage der Vereinbarkeit verdeckter Ermittlungen in Privatwohnungen mit Art. 13 GG, StV 1993, 153, 154, akt: PLAGEMANN, Gottfried, Alman Hukuku’nda Gizli Soruşturmacının Kullanılması ve Gizli Soruşturacının Yetkileri”, CHKD, C.2, S. 1-2; 2014
• Gökcen, Ahmet / Balcı, Murat / Alşahin M. Emin / Çakır, Kerim, Ceza Muhakemesi Hukuku, 7. Baskı, Adalet Yayınları, Ankara 2023.
• Gülan, Aydın, “Kamu Hizmeti Kavramı”, İHİD, Prof. Dr. Lütfi Duran’a Armağan özel Sayısı, Y. 9, S. 1-3, 1988, s.. 147-159.
• http://www.cigm.adalet.gov.tr/yönetmelik/iletisim.doc
• Köksal, Atacan, “Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 65 (4), 2016, ss. 2133-2176.
• Kunter, Nurullah / Yenisey, Feridun / Nuhoğlu, Ayşe, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 18. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2010.
• Malkoç, İsmail / Yüksektepe, Mert, Açıklamalar ve Yorumlarla 5271 Sayılı Yeni Ceza Muhakemesi Kanunu, Malkoç Kitabevi, Batman, 2005.
• Meran, Necati, Ceza ve Hukuk Davalarında Yasak Delil İletişimin Denetlenmesi Gizli Soruşturmacı ve Teknik Takibin Hukuki Boyutu, 3. baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2015.
• Meyer - Goßner L. / Schmıtt B. , Strafprozessordnung, Gerichtsverfassungsgesetz, Nebengesetze und ergänzende Bestimmungen, 55. baskı, München, 2012.
• Okuyucu, Ergün, Güneş, Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu, Çakmak Yayınevi, Ankara 2010.
• Onar, Sıddık Sami, İdare Hukukunun Umumî Esasları, Cilt I, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1966.
• Özay, İl Han, “Türkiye’deki Klasik Kamu Hizmeti Anlayışı: “Çok Yaşa” ya da “A Tes Amour”, İÜHFM, C. 56, S. 1-4, 1998.
• Özbek Veli Özer, CMK İzmir Şerhi Yeni Ceza Muhakemesi Kanununun Anlamı, Seçkin Yayınları, Ankara 2005.
• Özbek, Veli Özer, Organize Suçlulukta Mücadelede Kullanılan Gizli Görevlinin Görevinin Gerektirdiği Suçlar Bakımından Cezalandırılabilirliği, Yetkin Yayınları, Ankara 2003 (Gizli Görevli).
• Özbek, Veli Özer/ Doğan, Koray/ Bacaksız, Pınar, Ceza Muhakemesi Hukuku, 16. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2023.
• Özbek, Veli, Özer, “Türk Hukuku’nda Gizli Soruşturmacının Ceza Sorumluluğu”, CHKD, C. 2, S. 1-2, 2014, s. 135-155, (Ceza Sorumluluğu).
• Özen, Mustafa, Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri, 8. Baskı, Adalet Yayınları, Ankara 2023.
• Özgüven, A. Duygu,“Ceza Muhakemesi Kanunu Çerçevesinde “Adli Kontrol”’’, TBB Dergisi, S. 81, Mart 2009, s. 311-351.
• Öztürk, Bahri / Eker, Kazancı, Behiye / Soyer, Güleç, Sesim, Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri, 5. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2022.
• Öztürk, Bahri/ Durmuş, Tezcan/ Erdem, Mustafa, Ruhan/ Gezer, Sırma, Özge / Kırıt, Saygılar, Yasemin, F./ Özaydın Özdem/ Akcan Alan Esra/ Tütüncü Erden Efser/ Tok Mehmet Can, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayınevi, 17. Baskı, Ankara, 2023.
• Plagemann, Gottfried, éAlman Hukuku’nda Gizli Soruşturmacının Kullanılması ve Gizli Soruşturacının Yetkileri”, CHKD, C.2, S. 1-2, s. 157- 187, 2014.
• Șerb, Stancu, Ungureanu, Petre, “Considerations on The Use of Technical Surveillance In Criminal Proceedings”, Acta Universitatis George Bacovia. Juridica - Volume 5. Issue 2/2016, ss.1-5.
• Sezer, Yasin / İpek Ali İhsan / Parlak, Engin, Adli ve Önleme Amaçlı İletişimin Denetlenmesi, Gizli Soruşturmacı, Teknik Araçlarla İzleme, Seçkin Yayın, Ankara 2012.
• Sılva, Juan Carlos Da/ Stange, Albrecht/ Özbek, Veli Özer, Türk Ceza Adalet Sisteminin Etkinliğinin Geliştirilmesi, Teknik Araçlarla İzleme ve Gizli Soruşturmacı Tedbirleri, Eğitim Modülü, Matbam Ajans & Reklam & Tanıtım, Ankara 2014.
• Soyaslan, Doğan, Ceza Muhakemesi Hukuku, Yetkin Yayıncılık, 8. Baskı, Ankara 2020.
• Şahin, Cumhur / Göktürk, Neslihan, Ceza Muhakemesi Hukuku 13. Baskı, Seçkin Yayın, Ankara 2022.
• Şahin, İlyas, Teknik Araçlarla İzleme, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.
• Şen, Ersan, “Gizli Soruşturmacı Tanık Olarak Dinlenebilir mi?”, Yorumluyorum-V, Ankara 2014.
• Tamöz, Mehmet/ Kocabey Hüseyin, Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan Önleme ve Adli Amaçlı İletişimin Denetlenmesi Gizli Soruşturmacı Görevlendirilmesi Teknik Araçlarla İzleme, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara, 2009.
• Turinay, Y. Faruk, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Teknik Araçlarla İzleme”, TAAD, Y. 2, S. 46 (Nisan 2021), s. 413-454.
• Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/[43] Ünver, Yener/ Hakeri Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 20. Baskı, Adalet Yayınları, Ankara 2023.
• Ünver, Yener/ Hakeri Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 20. Baskı, Adalet Yayınları, Ankara 2023.
• Yaşar, Osman, Ceza Muhakemesi Kanunu, II. Cilt, Seçkin Yayınları, Ankara 2022.
• Yenisey, Feridun, “Mukayeseli Hukukta ve Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Teknik İzleme”, Yargı Dünyası Dergisi, S. 131, Kasım 2006, s.1-11.
• Yenisey, Feridun/ Nuhoğlu Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayın, 11. Baskı, İstanbul, 2023.
• Yerdelen, Erdal, Soruşturma ve Koruma Tedbirleri, Adil Yayınevi, Ankara, 2006
• (https://www.yargidunyasi.com/bilimselincelemeler., erişim tarihi, 23.06.2023).