Konaklama İşletmelerinde Rekabet Gücü Açısından Stratejik Maliyet Yönetimi: İstanbul’da Faaliyet Gösteren Beş Yıldızlı Oteller Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2019, Güz, 211 - 222, 09.12.2019

Derya Baysal , Nilgün Bilici

https://doi.org/10.21733/ibad.628032

Öz

Turizm sektörü tüm dünyada ve ülkemizde de ekonomiye katkı sunan sektörler başında gelmekte ve gelişmeye devam etmektedir. Değişen ekonomik koşullar ve piyasa şartları işletmelerin rekabet gücünü arttırmalarını zorunlu kılmaktadır. Küreselleşme ile başlayan teknolojik gelişme turizm sektörünü de etkilemiştir. Turizm sektörü emek yoğun olmasının yanı sıra teknolojik gelişmeleri de yakından takip etmek durumundadır. İşletmeler varlıklarını sürdürebilmek adına değişen şartlara ayak uydurabilmeli, gelirlerini arttırarak devam ettirmeli ve maliyetlerini kontrol altına alabilmelidirler.  

Çalışmanın amacı, konaklama işletmelerinde çağdaş maliyetleme yöntemlerinden olan stratejik maliyet yönetiminin rekabet gücü elde edilmesi noktasında sunduğu katkıyı ortaya koyabilmektir. Bu bağlamda, İstanbul ilinde faaliyet gösteren beş yıldızlı otel işletmeleri üzerinde bir anket çalışması uygulanmıştır.

Çalışma sonucunda, stratejik bilginin önemi ve özellikle rekabet gücü elde edilmesi açısından sektörde fark yaratabileceği neticesine varılmıştır. Turizm ürün ve hizmetlerinin komplike yapıda oluşu, müşteri sadakatinin sağlanamaması stratejik maliyet yönetimini olumsuz etkileyebilmektedir.

Anahtar Kelimeler

rekabet, rekabet gücü, çağdaş maliyetleme yöntemleri, stratejik maliyet, stratejik maliyet yönetimi

Strategic Cost Management in terms of Competitiveness in Accommodation Companies: A Research on Five Star Hotels in Istanbul

Öz

The tourism sector
is one of the leading sectors in the world and in our country that contribute to
the economy and continues to develop. The changing economic conditions and
market conditions make it necessary for enterprises to increase their
competitiveness. The technological development that started with globalization also
affected the tourism sector. In addition to being labor intensive, tourism sector
has to follow technological developments closely. In order to maintain the irassets,
enterprises should be able to keep up with changing conditions, increase their revenues
and keep their costs under control. The aim of the study is to demonstrate the contribution
of strategic cost management which is one of the modern costing methods in
accommodation establishments to obtain competitiveness. In this context, a
survey was conducted on five-stars hotels operating in the province of
Istanbul. As a result of the study, it was concluded that the importance of
strategic information and especially in terms of achieving competitive power
can make a difference in the sector. The complexity of tourism products and
services and the lack of customer loyalty can adversely affect strategic cost management.

Anahtar Kelimeler

competition, competitiveness, modern costing methods, strategic cost, strategic cost management.

Kaynakça

• (2019, 02 25). Retrieved from http://www.istanbulkulturturizm.gov.tr/Eklenti/56803,aralik-2017pdf.pdf?
• Alagöz, A., Yılmaz, B., & Ay, M. (2005). Üretim Maliyetlerinin Düşürülmesinde Hedef Maliyetleme Yönteminin Rolü ve Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma. V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu. İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Albez, A., Korkulu, A., & Yılmaz, B. (2016). Kalite Maliyeti ve Karlılık İlişkisi: Üniversite Yemekhanesinde Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 1563-1580.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Atmaca, M., & Terzi, S. (2007). Stratejik Maliyet Yöntemi Açısından Tam Zamanında Üretim Felsefesi ile Kısıtlar Teorisinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi. Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi Cilt. XXII , 1, 293-309.
• Bahar, O., & Kozak, M. (2005). Küreselleşme Sürecinde Uluslararası Turizm Ve Rekabet Edebilirlik. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Basık, F., & Türker, O. (Kasım 2005). Stratejik Maliyet Analizi Ve Yönetimi, Stratejik Maliyet Yönetimi Aracı Olarak Hedef Maliyetleme. V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu (pp. 25-27). İstanbul : İstanbul Ticaret Üniversitesi.
• Bekçi, İ., & Özal, H. (2010). Stratejik Maliyet Yönetiminin Sağlık Sektöründe Uygulanabilirliğine Yönelik Bir Araştırma. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi 2/3 , 78-9.
• Bufi, E. (2014). Designing An Activity-Based Costing System for A Specialty Retail Store. Finlandiy: Oulu Business School Department of Accounting.
• Ceran, Y. (2002). Stratejik Maliyet Yönetimi Enstrümanı Olarak Pazara Dayalı Hedef Maliyet Yönetimi-Pdhmy. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt 2 , 91 – 119.
• Coşar, Y. (2008). Otel İşletmelerinde Rekabet Üstünlüğünü Etkileyen Faktörler: Yöneticiler Üzerine Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt 19, Sayı 1 , 45-56.
• Dinçer, Ö. (1998). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası. İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Doğan, Ö. İ., Marangoz, M., & Topoyan, M. (2003). İşletmelerin İç ve Dış Pazarda Rekabet Gücünü Etkileyen Faktörler ve Bir Uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 5, Sayı 2 .
• Dumanoğlu, S. (2005). Faaliyet Tabanlı Maliyet Sistemi: Bir Dijital Baskı İşletmesinde Uygulama. Muhasebe Ve Finansman Dergisi sayı: 27 , 105-116.
• Effiong, S., & Beredugo, S. B. (2015). Balanced Scorecard and Strategic Cost Management: Recipes for Productivity Rating of Nigerian Manufacturing Company. Open Journal of Finance, Vol. 2, No: 1 , 1-12.
• Erden, S. A. (2004). Üretim Ortamları Maliyet Yönetim Sistemleri İlişkisi ve Stratejik Maliyet Yönetimi. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Gersil, A. (2006). Stratejik Maliyet Yönetimi Kapsamında Ürün Yaşam Seyri Maliyet Yönteminin Analizi Ve Bir İşletme Uygulaması. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı.
• İrdem, A. (2010). İrdem. Konaklama İşletmeleri İçin Bir Maliyetleme Modeli Önerisi . Balıkesir.Kurtlu, A., Uçar, M., & Çobanoğlu, S. (2017). Çağdaş maliyet yöntemlerinin konaklama işletmelerine uygulanabilirliği üzerine bir araştırma. işletme araştırmaları dergisi, 9/3 , 521-546.
• Okutmuş, E., Kurar, İ., & Kahveci, A. (2014). Çağdaş Maliyet Yöntemlerinin Ortaya Çıkışına İlişkin Nitel Bir Araştırma. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Cilt:14, Sayı:3 , 51-57.
• Özbağ, G. (2016). Rekabet Avantajı Yaratmada İki Temel Yaklaşım; Kaynak Tabanlı ve Endüstri Tabanlı Yönetim Modeli. Yeni Türkiye 88 , 888-899.
• Özdemir, E., & Yılmaz, V. (2016). Konaklama İşletmelerinin Rekabet Gücünü Belirleyen Faktörler Üzerine Nevşehir İlinde Bir Uygulama. Jomat Disiplinlerarası Akademik Turizm Dergisi, C.1, S.1 , 61-80.
• Türksoy, A. (2011). Konaklama Yönetim Muhasebesi Maliyet Analizleri. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Yalçın, S. (2006). Rekabet Avantajı Sağlamada Stratejik Maliyet Yönetiminin Muhasebe Uygulamalarıyla İlişkileri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 15 , 17.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2016). Rekabet Avantajı Ve Strateji. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Yılmaz, Y. (2005). Konaklama İşletmelerinde Yiyecek ve İçecek Maliyet Kontrolü. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yüzbaşıoğlu, N., & Ceran, Y. (2010). İşletmelerde Stratejik Yönetim Ve Planlama Açısından Stratejik Maliyet Yönetimi Ve Enstrümanları. Reforma Dergi, cilt 2, sayı:46 , 1-13.
• Zengin, B., & Uyar, H. (2016). Türk Turizm ve Otelcilik Sektöründe Rekabet ve Rekabeti Etkileyen Faktörlerin Otel İşletmelerine Yönelik Olarak Değerlendirilmesi. Bartın Üniverstesi İibf Dergi, (7) , 1-22.