Sanat Yapıtı Bellek İlişkisi

Yıl 2019, Ekim 2019 Özel Sayısı, 486 - 496, 30.10.2019

Abdül Tekin

https://doi.org/10.21733/ibad.616299

Öz

Post
Prodüksiyon terimi Nicolas Bourriaud tarafından sanatta yapıtın icrası
sonrasını ifade eden ve sinema- televizyon dünyasının yaygın olarak kullandığı
bir terimdir. Bu terim Bourriaud penceresinden sanatla ilişkilendirilirken daha
çok yapıtın üretimi sonrasında meydana gelen etkiler üzerinden düşünmeyi
önermektedir. Bu tarif açıkça zamanın sanat eserinde üretim sonrasını daha
önemli kılan bir yaklaşımı sunmaktadır. Zaman burada yalnızca değiştiren,
dönüştüren yanı ile değil aynı zamanda yapıtı üreten kişinin kontrolü dışında
gelişen bir etken olarak da önemli olduğu gözlenmektedir. Toplumsal anlamda
yapıldığı zamanın ötesine geçen sanat eserlerinin bu bağlamda ulaşılan her
bellekte farklı anlamlarla ilişkilendirilmesi önemsenmektedir. Zamanın yapıtın
gerçek değerine ulaşmada önemli bir unsur olduğu gözlenir. Geleneksel müze ve
galeri sisteminin eleştirisinde sıklıkla dile getirilen müzelerin ve
galerilerin zamanın dönemsel özelliklerini yansıtmada yeterince uygun olmaması
bu durumu destekler. Hatta dönüşen zamanın yapıtın anlamlandırılmasındaki
etkilerinin tam anlamıyla ifadesinde de zamanın galeri ve müzelerde yeterince
temsil edilemediği dahi iddia edilebilir. Aynı zamanda bu tür mekanların benzer
zamanlarda yapılan eserleri bir araya getirerek eseri sunma yöntemi de üzerine
düşünülmesi gereken bir durumdur. Bu durum dönüşen zamanın etkilerini yeterince
anlaşılabilmesinde önem taşımaktadır. Zamanın bütün bu etkileri
değerlendirildiğinde post-prodüksiyon tanımının da hatırlattığı bellek zaman
ilişkisi zamanın sanata etkileri hesaba katıldığında daha da önemli olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Zaman, Bellek, sanat yapıtı

Relationship between Artworks and Memory

Öz

Kaynakça

• Adorno, T. W. (2014). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi. T. Adorno içinde, Kültür Endüstrisi (s. 45-150). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Akay, A. (2004). Önsöz. N. Bourriaud içinde, Postprodüksiyon (s. 7-12). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Antmen, A. (2013). 20. Yüzyılda Batı Sanatında Akımlar. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Başar, M. R. (2015). Yeni Sanatçı, Yeni İzleyici, Yeni Sanat Teknolojileri ve Çağdaş Sanat Eğitimi. Aydın Sanat(2), 103-106.
• Bourriaud, N. (2004). Postprodüksiyon. (A. Akay, Dü., & N. Saybaşlı, Çev.) İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Bourriaud, N. (2005). İlişkisel Estetik. (A. Akay, Dü., & S. Özen, Çev.) İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Çalıkoğlu, L. (2005). Çağdaş Sanat Konuşmaları (Cilt 1). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Debord, G. (1996). Gösteri Toplumu ve Yorumlar. (A. Ekmekçi, & O. Taşkent, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Doğan, H. M. (1975). 100 Soruda Estetik. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Duncan, C., & Wallach, A. (2012). Evrensel Müze. A. Artun içinde, Sanat Müzeleri 2 (s. 49-86). İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Grunenberg, C. (2012). Modern Sanat Müzesi. A. Artun içinde, Sanat Müzeleri 2 (s. 87-114). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Hinderliter, B., Kaizen, W., Maimon, V., Mansoor, J., & McCormick, S. (2018, Haziran 11). Sanat ve Cemaat: Çağdaş Sanatta Katılım ve Kolektivite. Temmuz 28, 2019 tarihinde E-Skop Web Sitesi: https://www.e-skop.com/skopbulten/sanat-ve-cemaat-cagdas-sanatta-katilim-ve-kolektivite/3819 adresinden alındı
• Huyssen, A. (2012). Bellek Yitiminden Kaçış: Kitle İletişim Aracı Olarak Müze. A. Artun içinde, Sanat Müzeleri 2 (s. 259-277). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nochlin, L. (2012). Müzeler ve Radikaller: Bir Olağanüstü Durumlar Tarihi. A. Artun içinde, Sanat Müzeleri 2 (s. 11-48). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Rajchman, J. (2013). Çağdaş: Yeni Bir Fikir Mi? A. Artun, & N. Özge içinde, Çağdaş Sanat Nedir? (Ö. Çelik, E. Gen, S. Kılıç, K. İz, A. H. Köksal, Z. Baransel, & N. Özge, Çev., s. 19-35). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Saybaşlı, N. (2004). Çevirmenin Önsözü. N. Bourriaud içinde, Postprodüksiyon (s. 13-19). İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Wilson, M. (2015). Çağdaş Sanat Nasıl Okunur? (E. Koyunoğlu, Dü., & F. C. Erdoğan, Çev.) İstanbul: Hayalperest Yayınları