ÜRÜN PAZARLAMADA AMBALAJLARIN YERİ VE TÜKETİCİ TERCİHİNDE ETKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2, 211 - 229, 29.05.2023

Ramazan Karagöl , Mehmet Şıran Gökdemir

Öz

Pazarlama ve reklam endüstrisinde markalar varlığını sürdürebilmek için sıkı bir mücadele içerisindedir. Tüketicilerin kendilerini tercih etmelerini sağlamak adına yenilikçi çalışmalar yürütürler. Bunlardan biri de tüketicilerin satın alma sırasında ilk temas kurdukları ambalajlarda yaratıcı ve estetik uygulamalar kullanmalarıdır. Buradan hareketle bu çalışmada, ürün pazarlamada ambalajların yerini ifade etmek ve tüketici tercihi üzerindeki etkisini derinlemesine incelenmek amaçlanmaktadır. Bu amaçla nitel araştırma desenlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu çeşitli yaş ve meslek gruplarına dâhil olan sekiz tüketici oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında çalışma grubuna beş sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu uygulanmıştır. Toplanan verilerin analizinde betimsel içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Yapılan görüşmelerin analizi ile katılımcıların büyük çoğunluğu için ambalajların ürünü satın alma aşamasında etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Pazarlama, Ürün Ambalajı, Ambalaj Tasarımı, Tüketici Tercihi.

Kaynakça

• Altunışık, R., Özdemir, Ş., Torlak, Ö. (2016). Pazarlama İlkeleri ve Yönetimi. İstanbul: Beta.
• Aygün, E. (2007). Ambalajın Tüketici Satın Alma Davranışı Üzerindeki Etkisi: Gıda Maddeleri Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı.
• Bayazıt, N. (2008). Tasarımı Anlamak. İstanbul: İdeal Kültür.
• Becer, E. (2015). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost.
• Becer, E. (2017). Ambalaj Tasarımı. Ankara: Dost.
• Bener, Ö. (1995). Ambalajlı Gıda Maddeleri ve Tüketici Açısından Önemi, Standart, 35, 115-117.
• Çakıcı, L. (1973). İşletmelerde Ambalaj Sorunları ve Ambalaj Alanındaki Gelişmeler. Ankara: A.Ü Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Çeken, B. , Ersan, M. & Tuğrul, D. (2018). Farklı Hedef Kitlelere Göre Tasarlanan Su Şişesi Ambalajlarının Grafik Tasarım Açısından İncelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (57), 74-83.
• Değirmenci, Y. (2019). Gıda Ambalajlarının Tüketici Satın Alma Davranışına Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erkınay, B. (1996), Gıda Ürünlerinde Ambalajın Tüketici Algılaması Üzerindeki Etkisi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ertan, G. & Sansarcı, E. (2020). Görsel Sanatlarda Anlam ve Algı. İstanbul: Alternatif Yayıncılık.
• Gülbay, M. (2005), Ambalajda Tüketici Davranışlarını Etkileyen Estetik Öğelerin İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli: Ko228 caeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• http://blog.yalova.edu.tr/oyairmaksahin/wp-content/uploads/sites/ 27/2015/03/Ambalaj-1.pdf (Erişim tarihi: 15.12.2022
• İlisulu, İ. T. (2022). Görsel İletişim Tasarımında Ambalaj Tasarımının Yeri, Görsel İletişimi Tasarlamak, Ed. Ömer Durmaz ve Murat Ertürk, İstanbul: Yem Yayın, s. 35-55.
• Karagözoğlu, M. Özyonar, F. Yılmaz, A. Atmaca, E. (2009). Katı Atıkların Yeniden Kazanımı ve Önemi. Türkiye’de Katı Atık Yönetimi Sempozyumu. 15-17 Haziran, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, s.1-8.
• Kestane, S. (2015). Antik Çağda Pazarlama ve Pazarlama Karması Elemanlarına Yönelik Değerlendirmeler, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (1),187-205.
• Klimchuk, Marianne R. & Krasovec, Sandra A. (2006). Packaging Design. USA: John Wiley&SonsInc.
• Lame, W. C. Hair, F. J., Mcdaniel, C. (2013). Lamb / Hair / Mcdaniel Marketing. USA: South-Western Cengage Learning.
• Merriam, S. (1998). Qualitative Research And Casestudy Applications İn Education. San Francisco (USA): Jossey-Bass.
• Özden, L (1987). Şans Artırıcı Bir Pazarlama Aracı: Ambalajlama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi.
• Patton, M.Q. (2002). Qualitative Research & Evaluation Methods. California: SAGE.
• Taşçı, M. A. & Baygül Özpınar, Ş. (2022). Pazarlama İletişimi Stratejilerinde Ambalaj: Bir Nöropazarlama Araştırması. Uluslararası Anadolu Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (1), 246-263.
• Tayfur, G. (2008). Reklamcılık. Ankara: Nobel. Tepecik, A. (2002). Grafik Sanatlar, Ankara: Detay Yayıncılık.
• Uraz, Ç. (1978). Temel Pazarlama Bilgileri, Ankara: Kalite Matbaası.
• Yıldırım, A. Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yurdagel, Ü. (1982). Plastik Ambalaj Malzemelerinin Gıda Sanayiinde Kullanımı ve Etkileri, Gıda Dergisi. 3 (11), 25-32.