A CRITIC of THE PARADOX of THE FREEDOM of EXPRESSION and THE SPIRAL of SILENCE IN PANOPTIC SOCIETY

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 186 - 209, 27.05.2024

Mehmet Emin Begtimur Adem Ayten

Öz

In the digital environment offered by new communication technologies and tools, users have the opportunity to access, produce and disseminate all kinds of content without time and space limitations. Individuals have become active producers rather than passive consumers of media contents. Despite all this, new media cannot fulfill its promises to create a new public space, advance freedom of thought and expression, make minority voices heard, and contribute to pluralistic democracy. Users do not find the digital environment reliable and feel the same anxiety and fear in the digital world that they feel in face-to-face communication. The use of digital environments by political and commercial power centers for surveillance and control causes individuals to enter a spiral of silence. Individuals who are watched at every moment of their lives and are aware that they are being watched, avoid thinking freely and expressing their thoughts freely. In fact, over time, people move away from the idea of freedom, consciously or unconsciously. In this study, based on the concepts of panopticon, superpanopticon, synopticon and omnipticon, the validity of freedom of thought and expression in the surveillance society and whether the new media can break the spiral of silence are questioned and discussed with a critical perspective.

Anahtar Kelimeler

new media, freedom of expression, spiral of silence, panoptic society

PANOPTİK TOPLUMDA İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ ve SUSKUNLUK SARMALI PARADOKSUNUN ELEŞTİREL DEĞERLENDİRMESİ

Öz

Yeni iletişim teknolojileri ve araçlarının sunduğu dijital ortamda kullanıcılar her türlü içeriğe zaman ve mekan sınırlaması olmadan erişme, içerik üretme ve içeriği yayma olanağını yakalamıştır. Bireyler pasif medya içeriği tüketicisi olmaktan çıkarak aktif içerik üreticisine dönüşmüştür. Tüm bunlara rağmen yeni medya; yeni kamusal alan oluşturma, düşünce ve ifade özgürlüğünü ilerletme, azınlık seslerinin duyurulması ve çoğulcu demokrasiye katkı konularında ettiği vaatleri gerçekleştirememektedir. Kullanıcılar dijital ortamı güvenilir bulmamakta ve yüz yüze iletişimde hissettiği endişe ve korkuyu dijital dünyada fazlasıyla hissetmektedir. Siyasi ve ticari güç odaklarının dijital ortamları gözetleme ve denetleme amacıyla kullanması bireylerin daha fazla suskunluk sarmalına girmesine yol açmaktadır. Hayatının her anında gözetlenen ve gözetlendiğinin farkında olan bireyler, özgür düşünmekten ve düşüncelerini özgürce ifade etmekten kaçınmaktadır. Hatta zamanla özgürlük düşüncesinden bilinçli ya da bilinçsiz olarak uzaklaşmaktadır. Bu çalışmada panoptikon, süperpanoptikon, sinoptikon ve omniptikon kavramlarından yola çıkılarak gözetim toplumunda düşünce ve ifade özgürlüğünün geçerliliği ve yeni medyanın suskunluk sarmalını kırıp kıramadığı eleştirel perspektifle sorgulanmış ve tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

yeni medya, ifade özgürlüğü, suskunluk sarmalı, gözetim toplumu

Kaynakça

• Aliefendioğlu, Y. (1996). Düşünsel Özgürlük: İnsan Hakları Yıllığı (Dr. Muzaffer Sencer'e Armağan), TODAİE. 17 (18): 14-21.
• Askay, D. A. (2014). Silence in the Crowd: The Spiral of Silence Contributing to the Positive Bias of Opinions in an Online Review System. New Media & Society, 17(11): 1811-1829.
• Avrupa Konseyi (T.Y.) Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (https://www.echr.coe.int/documents/d/echr/convention_tur), Erişim Tarihi: 22.04.2024.
• Canalp, A. (2018). Michel Foucault’nun Panoptikon Kuramı Bağlamında Sanat ve İktidar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cevizci A. (1997). Felsefe Sözlüğü. Ekin Yayınları.
• Çoban, B., Özarslan, Z. (2008). Panoptikon: Gözün İktidarı. Su Yayınları.
• Develioğlu, F. (1992). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat. Aydın Kitabevi.
• Downey, J. Ve Fenton, N. (2003). New Media, Counter Publicity And The Public Sphere. New Media & Society, 5(2): 185-202.
• Erdoğan, M. (2001). Demokratik Toplumda İfade Özgürlüğü: Özgürlükçü Bir Perspektif. Liberal Düşünce. 24: 8-13.
• Eren, H. (1988). Türkçe Sözlük 1-2. Türk Dil Kurumu Basımevi.
• Foucault, M. (1992). İktidarın Gözü. İmge Kitabevi.
• Foucault, M. (2006). Hapishanenin Doğuşu. İmge Kitabevi.
• Gandy, O. H. (1996). Coming To Terms With The Panoptic Sort, Computers,Surveillance, And Privacy. University Of Minnesota Press.
• Geray, H. (2002). İletişim ve Teknoloji. Ütopya Yayınevi.
• Giddens, A. (2008). Ulus Devlet ve Şiddet. Kalkedon Yayınları.
• Hampton, Keith. N., Rainie, L., Lu, W., Dwyer, M., Shin, I., & Purcell, K. vd. (2014). Social Media And Spiral Of Silence. Washington Press.
• Han, B. (2012). The Transparency Society. Stanford University Press.
• Hançerlioğlu, O. (2000). Felsefe Ansiklopedisi: Kavramlar ve Akımlar. Remzi Kitabevi.
• Hayal, S. (2013). Biyo İktidar Gözetiminde Planlama: Tarlabaşı Kentsel Dönüşümü Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Kellner, D. (1997). Intellectuals, The New Public Spheres, And Techno-Politics. New Political Science: 169-188.
• Köse, H. (2011). Synopticon’ Evresindeki İletişim Ya Da Küresel Gözetim Toplumunda ‘İktidar Görünmezliğinin Sonu. Ayrıntı Yayınları.
• Lee, N. Ve Kim, Y. (2014). The Spiral of Silence and Journalists’ Outspokennes on Twitter. Asian Journal Of Communication, 24(3): 262-278.
• Liu, X. Ve Fahmy, S. (2011). Exploring The Spiral of Silence in The Virtual World: İndividuals’ Willingness To Express Personal Opinions in Online Versus Offline Settings. Journal of Media and Communication Studies, 3(2): 45-57.
• Loader, B. D. Ve Mercea, D. (2011). Networking Democracy? Information, Communication & Society, 14(6): 757-769.
• Lyon, D. (2006). Gözetlenen Toplum Günlük Hayatı Kontrol Etmek. Kalkadeon.
• Matthes, J., Morrison, K. R., Schemer, C. (2010). A Spiral Of Silence For Some: Attitude Certainty And The Expression Of Political Minority Opinions. Communication Research, 37(6): 774-800.
• Miyata, K., Yamamoto, H., Ogawa, Y. (2015). What Affects The Spiral of Silence and the Hard Core on Twitter? An Analysis of the Nuclear Power İssue in Japan. American Behavorial Scientist. 59 (9): 1129-1141.
• Mutz, Diana. (1998). Impersonal İnfluence: How Perceptions Of Mass Collectives Affect Political Attitudes. Cambridge University Press.
• Noelle-Neumann, E. (1977). Turbulences İn The Climate of Opinion: Methodological Applications of the Spiral of Silence Theory. The Public Opinion Quarterly. 41(2): 143-158. Noelle-Neumann, E. (1998). Kamuoyu Suskunluk Sarmalının Keşfi. Dost Kitabevi.
• Odman, T. (1995). Düşünceyi Açıklama Bağlamında Halkı Askerlikten Soğutma Suçu. İnsan Hakları Merkezi Dergisi. 5 (3): 22-33.
• Okmeydan, S.B. (2017). Postmodern Kültürde Gözetim Toplumunun Dönüşümü: Panoptikon’dan ‘Sinoptikon’ Ve ‘Omniptikon’a. Bilişim Teknolojileri Online Dergisi. 8 (8):46-69. Öner, N. (1995). İnsan Hürriyeti. Vadi Yayınları.
• Özbudun, E., Güriz, A., Toroslu, N. (1995). Türkiye Bilimler Akademisi Düşünce Hürriyeti Hakkında Rapor. İnsan Hakları Merkezi Dergisi. 3 (1): 181-216.
• Öztürk, S. (2013), Filmlerle Görünürlüğün Dönüşümü: Panoptikon, Süperpanoptikon, Sinoptikon. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. 0 (36): 132-151.
• Robins, K. Ve Webster, F. (1988). Cybernetic Capitalism: İnformation, Technology, Everyday Life. The University Of Wisconsin Press.
• Rousseau, J.J. (2012). Toplum Sözleşmesi. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sabahçı, B. (2023). Sanal Ortamlarda Panoptikon Kavramı ve Gözetim Toplumu. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0 (13): 111-134.
• Sartre, J. P. (1968). Sanat, Felsefe ve Politika Üzerine Konuşmalar. Çan Yayınları.
• Shirky, C. (2011). The Political Power Of Social Media: Technology, The Public Sphere, And Political Change. Foreign Affairs, 90(1): 28-41.
• Sunay,R. (2000). Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde ve Türk Ana Asasında İfade Hürriyetinin Korunması. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Milenyum Armağanı. 8: 1-2.
• Tanör, B. (1969). Siyasi Düşünce Hürriyeti ve 1961 Anayasası. On İki Levha.
• Topçu, N. (1998). Bütün Eserleri 7: İradenin Dâvası-Devlet ve Demokrasi. Dergâh Yayınları.
• Trottier, D. (2011). A Research Agenda For Social Media Surveillance. Fast Capitalism. 8(1): 1-13.
• Uldam, J. (2016). Corporate Management of Visibility and the Fantasy of the Postpolitical: Social Media and Surveillance. New Media & Society. 18(2): 201-219.
• Yılmaz, A. (2003). Çağdaş Siyasal Akımlar. Vadi Yayınları.