Karar Birimi Kuramı Çerçevesinde Türk Dış Politikasının Analizi: 1 Mart 2003 Tezkeresi Örneği

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 2, 33 - 45, 17.01.2016

Fatma Anıl Öztop

https://doi.org/10.25272/j.2149-8539.2015.1.2.04

Öz

Bu çalışma, karar birimleri yapısının ve karar alma kurallarının dış politikada karar alma süreçlerini etkilediği ve otoriter bir figürün karar süreci çıktılarında etken rol oynadığı varsayımına dayanmaktadır. Bu durum dış politika kararlarının karmaşık bir yapıya sahip olduğunu göstermesi açısından önemlidir. Dolayısıyla çalışmanın amacı Türkiye’nin dış politika yapım sürecini ve mekanizmasını Karar Birimi Kuramı çerçevesinde analiz etmedir. Bu çerçevede Türk siyasi hayatında istisnai bir durum olan 1 Mart tezkeresi, bu çalışmanın örnek olayını oluşturmakta ve kuram bu süreç içerisinde analiz edilmektedir. 1 Mart tezkeresine ilişkin karar sürecine baktığımızda, yetkili karar birimi olarak özerk aktörler koalisyonu bulgusuna ulaşmaktayız. Bu süreçte, karar alma süreci dinamikleri “karar kurallarından” oluşmakta ve “asgari düzeyde kazanan koalisyon” çıktısı sürecin bir diğer bulgusu olarak elde edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Karar Birimi Kuramı, 1 Mart Tezkeresi, AK Parti, dış politika, özerk aktörler koalisyonu

Analysis Of Turkish Foreign Policy Within The Framework Of The Decision Unit Theory: Example Of 1 St Of March Note 2003

Öz

This article assumes that the structure of decision units and decision-making rules influence foreign policy decision-making process and an authoritarian figure play an effective role in the decision-making process outputs. This is especially important to show that it has a “complex structure” of foreign policy decisions. Therefore, the main purpose of this article to analyze Turkey’s foreign policy decision-making process and mechanism by the framework of Decision Unit Theory. In this context, 1st of March Note which is an exceptional case in Turkish political life constitutes the case study and theory is analyzed in this process. When we examine the decision-making process of 1st of March Note, the authoritative decision unit is composed of multiple autonomous actors. In this process, the dynamics of decision-making process consists of “decision rules” and a “minimum winning coalition” output is obtained another finding in this processes.

Anahtar Kelimeler

Decision Unit Theory, 1st of March Note, AK Party, Foreign Policy, Multiple Autonomous Actors

Kaynakça

• Beasley, R. K., Kaarbo,J., Lantis ,S. J. ve Snarr M.T., (2013). Foreign Policy in Comparative Perspective: Domestic and International Influences on State Behavior. Baskı 2, UK:Sage.
• Çuhadar, E. (2012). Dış Politikada Karar Birimleri, Ertan Efegil ve Rıdvan Kalaycı (Ed.), Dış Politika Teorileri Bağlamında Türk Dış Politikasının Analizi içinde, Cilt I, Ankara: σobel.
• Efegil, E. (200κ). Bush Doktrini ve Dünya Güvenliğine Etkileri, Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, κ,103-122.
• Efegil, E.(2012). Dış Politika Analizi Ders Notları, Ankara: Nobel.
• Gürkaynak- Çuhadar, E. ve Özkeçeci- Taner, B. (2004). Decisionmaking Process Matters: Lessons Learned from Two Turkish Foreign Policy Cases, Turkish Studies, 5( 2), 43-78.
• Hagan, J.(1993). Political Opposition and Foreign Policy in Comparative Perspective, USA:Lynne Rienner.
• Hagan, J. (2001). Does Decision Making Matter? Systemic Assumptions vs. Historical Reality in International Relations Theory, International Studies Review, 3(2), 5-46.
• Hagan, J., Everts, P. P., Fukui, H. ve Stempel, j. D. (2001). Foreign Policy by Coalition: Deadlock, Compromise, and Anarchy, International Studies Review, 3(2).
• Hermann, M. ve Hermann, C. (1989). Who Makes Foreign Policy Decisions and How: An Empirical Inquiry, International Studies Quarterly, 3(4), 361-387.
• Hermann, M., Preston, P., Korany, B. Ve Shaw, T. (2001). Who Leads Matters: The Effects of Powerful Individuals, International Studies Review, 3(2), 83-131.
• Hermann, C., Stein, J. G., Sundelius, B. Ve Walker, S. G.(2001). Resolve, Accept, or Avoid:Effects of Group Conflict on Foreign Policy Decision, International Studies Review, 3(2), 133-168
• Hermann, M. (2001).How Decision Units Shape Foreign Policy: A Theoretical Framework, International Studies Review, 3(2), 47-81.
• Kuperman, R. D. Ve Özkeçeci-Taner, B. (2006). Making Research on Foreign Policy Decision Making More Dynamic, International Studies Review, 8(3),537-554.
• Taydaş, Z. ve Özdamar Ö. (2013). A Divided Government, an Ideological Parliament, and an Insecure Leader: Turkey’s Indecision about Joining the Iraq War, Social Science Quarterly, Southwestern Social Science Association, 94, 1-25.
• Taner-Özkeçeci B. (200θ). Reviewing the Literature on Sequential/Dynamic Foreign Policy Decision Making, International Studies Review, 8 (3),545-554.
• Yetkin, Murat (2004).Tezkere: Irak Krizinin Gerçek Öyküsü, İstanbul:Remzi.
• USA, National Security Strategy, 2010
• TBMM Tutanak Dergisi (2002). Dönem 22, Cilt 1, Birleşim η, Yasama Yılı 1, s.133.
• Milliyet, “2003 Yılı σasıl Geçti?”,2003.
• NTV, “Ali Babacan’ın CσBC’ye açıklamalarının tam metni”,1κ.03.2003.
• Yeni Şafak, “Baykal: Müzakereler para pazarlığına döndü”, 22.02.2003.
• Hürriyet, “Kritik Ziyaret”,19.03.2002.
• Hürriyet, “Kritik Ziyaret”,19.03.2002.
• BYGEM, “Ayın Tarihi”, Şubat 2003.
• Hürriyet, “Yetki tezkeresi TBMM'de”, 0η.02.2003.
• Hürriyet, Hükümete Yetki”, 0θ.02.2003.
• Hürriyet, “Ankara'da patlayan Irak Savaşı kızışıyor”, 0ι.02.2003.
• Milliyet, “Irak tezkeresi AKP’yi çatlattı”, 0ι.02.2003.
• Hürriyet, “Ankara'da patlayan Irak Savaşı kızışıyor”, 12.02.2003.
• Hürriyet, “Erdoğan: Önce Türkiye'nin talepleri”, 19.02.2003.
• Hürriyet, “MHP'den Hükümet'e suçlama”, 21.02.2003.
• Hürriyet, “İkna için 3 Uyarı”, 2θ.02.2003.
• Hürriyet, “Tezkere τylaması Güven τylaması Değildir”, 02.03.2003.
• Radikal, “Irak Krizinin Perde Arkası”, 23.01.2004.
• Bila, F. (2007). Sivil Darbe Girişimi ve Gizli Belgelerle 1 Mart Tezkeresi, Ankara’da Irak Savaşları. İstanbul: Güncel.
• Bölükbaşı, D. (2008). 1 Mart Vakası Irak Tezkeresi ve Sonrası, İstanbul: Doğan.