Mehmet Şevki (Yazman) as an Author of the Journal Kadro

Yıl 2024, , 152 - 163, 31.05.2024

Volkan Yaşar

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1424437

Öz

After the National Struggle, Turkish National State was established under the leadership of Atatürk. After the form of goverment became a republic in 1923, the understanding of national will and national soverignty was adopted. The revolutions made one after the other were meant for the movements to protect and enable this new national state. After the World Economic Depression of 1929, the Republic of Turkey adopted the princeples of statism in 1932. It is possible to say that the Journal Kadro, which started its publication life in January of the same year and published 36 issues in 3 years, tried to produce a unique theory of the Turkish revolution. The articles in the journal were generally focused on culture, literature, domestic and foreign policy and the current political situation. But actually articles on economics and economy were focused. In this context, the authors of the Journal Kadro, who were motivated by Turkey’s need for economic development, published original ideas on industrialisation and technological progress. In this paper, the articles of M. Şevki (Yazman) Bey, one of the authors of the Journal Kadro were evaluated. It was tried to reveal that the ideas and thoughts put forward by Yazman contributed to the economic, technical and scientific development of Turkey.

Anahtar Kelimeler

Kadro the Journal, Turkish Revolution, M. Şevki Yazman, Statism, Marksizm

Kadro Dergisi Yazarlarından Mehmet Şevki (Yazman)

Öz

Millî Mücadele sonrasında Atatürk önderliğinde “Türk Milli Devleti” kurulmuştur. 1923’te hükümet şekli Cumhuriyet olduktan sonra milli irade ve milli egemenlik anlayışı benimsenmiştir. Bundan sonra birbiri ardına yapılan inkılaplar, bu yeni milli devleti korumak ve yüceltmek hareketidir. Türkiye Cumhuriyeti Devleti 1929 Dünya Ekonomik Buhranı sonrasında 1932’de devletçilik uygulamasına geçmiştir. Aynı yıl Ocak ayında yayım hayatına başlayan ve 3 yılda 36 sayısı yayımlanan Kadro Dergisi’nin bir bakıma Türk inkılabının kendine has teorisini üretmeye çalıştığını söylememiz mümkündür. Dergideki yazılar kültür, edebiyat, iç ve dış politika ve güncel siyasi durum gibi konular üzerinde durmuş ise de iktisat ve ekonomi konulu yazılar ön planda olmuştur. Türkiye’nin iktisadi kalkınma ihtiyacından kaynaklı Kadro Dergisi yazarları bu çerçevede sanayileşme ve teknolojide ilerleme konularında özgün fikirler öne sürmüşlerdir. Bu çalışmada Kadro Dergisi yazarlarından Mehmet Şevki (Yazman) Bey’in dergideki yazıları değerlendirildi. M. Şevki’nin ileri sürdüğü fikir ve düşüncelerin Türkiye’nin iktisadi, teknolojik ve fenni gelişimine katkı sağlamış olduğu ortaya koyulmaya çalışıldı.

Anahtar Kelimeler

Kadro Dergisi, Türk İnkılabı, M. Şevki Yazman, Devletçilik, Marksizm

Kaynakça

• Akşam Gazetesi. (1932, Mart 19). Askeri bahisler - makinelerimiz için yerli mahrukat meselesi. (4828).
• Aybars, E. (1982). İstiklal mahkemeleri. Ankara: Turizm ve Kültür Bakanlığı.
• Aydemir, Ş.S. (2023). Tek adam Mustafa Kemal (1922-1938). (42nd ed.). İstanbul, Remzi Kitabevi.
• Aydemir, Ş.S., (1968). İnkılap ve Kadro. (2nd ed.). Ankara, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• Başvekil İsmet. (1933). Fırkamızın devletçilik vasfı. Kadro, 22, 4-6.
• Boratav, K. (1989). Türkiye iktisat tarihi (1908-1985). (2nd ed.). İstanbul, Gerçek Yayınevi.
• Boratav, K. (2006). Türkiye’de devletçilik. (2nd ed.). Ankara, İmge Kitabevi.
• Demokrat Parti IX. dönem milletvekillerine ait hal tercemesi. Dosya no: 9. sicil No: 1661.
• Dönmezer, S. (2004). Atatürk inkılapları ve sosyal değişme. Atatürkçü Düşünce El Kitabı I, (2nd ed.), 13-26.
• Ertan, T.F. (1993). Kadro hareketine genel bir bakış. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 9 (27), 549-558.
• Ertan, T.F. (1994). Kadrocular ve Kadro hareketi. Ankara, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Ertan, T.F. (2003). Kadro dergisi niçin kapandı?. Atatürk Dergisi, 3 (4), 19-34.
• Goloğlu, M. (1974). Tek partili cumhuriyet (1931-1938). Ankara, Kalite Matbaası.
• Gül, T. (1998). Türk siyasi hayatında Recep Peker. Ankara, T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları.
• İlkin, S. (1979-1980). Birinci sanayi planının hazırlanışında Sovyet uzmanlarının rolü. ODTÜ Gelişme Dergisi, Special Issue, 257-289.
• İnan, A. (2020). Türkiye Cumhuriyeti ve Türk devrimi. (6th ed.). Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Karataş, E., & Yıldız, İ. (2010). Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Kadro dergisindeki yazıları ve Kadro düşüncesinin Ankara romanına yansımaları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (14), 273-289.
• Kocatürk, U. (2005). Atatürk’ün fikir ve düşünceleri. (2nd ed.). Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları. Kurtbek, S. (1942). Harp ve ekonomi. İstanbul, İnsel Kitabevi.
• Kuzgun, M. (2018). Kemalist ideolojinin yerleşmesinde Şevket Süreyya Aydemir’in katkıları ve Kadro dergisindeki yazıları üzerine bir değerlendirme. History Studies, 10 (2), 95-112.
• M. Şevki (1934). Kömür sanayiine ve madeni mahrukata doğru. Kadro, 33, 33-36.
• M. Şevki, (1933). Milli mahruk meselelerinden II petrol ve Türkiye petrolleri hakkında bir eser. Kadro, 19, 41-44.
• M. Şevki, (1933). Milli mahrukat meselesi IV kömür ve linyit. Kadro, 21, 33-38.
• M. Şevki, (1934). Kömür yakan Türkiye. Kadro, 25, 30-33.
• M. Şevki. (1933). Elektrikli Türkiye IV (evvela enerji planı). Kadro, 16, 42-46.
• M. Şevki. (1933). Elektrikli Türkiye. Kadro,13, p. 35-41.
• M. Şevki. (1933). Milli mahrukat meselesi III ispirto. Kadro, 20, p. 37-42.
• M. Şevki. (1933). Milli mahrukat meselesi V kömür ve linyitlerimizden mayi mahruk istihsali. Kadro, 23, 26-32.
• M. Şevki. (1933). Türkiye’de elektrikli sanayii nasıl olmalıdır?. Kadro, 14, 45-50.
• M. Şevki. (1934). Bizde kok ve demir sanayii I. Kadro, 29, 33-36.
• M. Şevki. (1934). Bizde kok ve demir sanayii II. Kadro, 30, 35-40.
• M. Şevki. (1934). Sanayi kuruluşunda eleman meselesi. Kadro, 31, 29-34.
• M. Şevki. (1934). Sanayide norm ve kalite meselesi. Kadro, 32, 22-24.
• M. Şevki. (1934). Yapı heyecanı. Kadro, 32, 37-39.
• Millî Savunma Bakanlığı Arşivi. Askeri Safahat Belgesi. Sicil No: 331-50.
• Milliyet Gazetesi. (1974, Kasım 28). Vefat. (9723).
• Öztürk, K. (1998). Türk parlamento tarihi TBMM IX. dönem (1950-1954) cilt VII. Ankara, Türkiye Büyük Millet Meclisi Vakfı Yayınları.
• Safa, P. (1959). Türk inkılabına bakışlar. (2nd ed.). İstanbul, İnkılap Kitabevi.
• Tekeli, İ., & İlkin, S. (1982). Uygulamaya geçerken Türkiye’de devletçiliğin oluşumu. Ankara, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Yayınları.
• Tezel, Y.S. (1986). Cumhuriyet döneminin iktisadi tarihi (1923-1950). (2nd ed.). Ankara, Yurt Yayınları.
• Tokgöz, E. (2007). Türkiye’nin iktisadi gelişme tarihi (1914-2007). (8th ed.). Ankara, İmaj Yayınevi.
• Tural, M.A. (2003, December 8-12). Atatürk’ün milli iktisat politikası. In M. Cöhce & N. İnce & N. Çetinoğlu (Eds.), Beşinci Uluslararası Atatürk Kongresi Cilt II 2005, Ankara, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Turan, Ş. (2013). Türk devrim tarihi yeni Türkiye’nin oluşumu (1923-1938). (3rd ed., Vol. 3, Issue 2). Ankara, Bilgi Yayınevi.
• Yuca, S. (2011). Kadro hareketi ve kemalizm. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (2), 137-166.