An Example of the Historical Development of İnspection in the Ottoman Education: Mekâtib-i Gayr-i Mislime ve Ecnebiye Müfettişliği Nizamnamesi

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 32 - 42, 27.05.2021

Habibe Polat

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.884712

Öz

It is the subject of this study to explain the issue of the inspection of non-Muslim and foreign schools that emerged during the Ottoman period in the context of the 1888 Non-Muslim and Foreign Schools Inspectorate Regulation. These schools, which have continued their existence in a way since the establishment of the Ottoman Empire, remained out of control for a long time. But XIX. by the turn of the century, it was understood that the issue of the inspection of the schools in question was more important than thought. This process, which started with the Tanzimat period, It was gained momentum during the Abdulhamid II period. This study focuses on determining the general lines of the 1888 Non-Muslim and Foreign Schools Inspectorate Regulation, which has an important place in the control of non-Muslim and foreign schools in Ottoman education.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Emrire, non-Muslim and foreign schools, education, regulation, inspection

XIX. Yüzyılın Sonlarında Osmanlı'da Eğitimin İyileştirilmesi Girişimleri Çerçevesinde Gayrimüslim ve Yabancı Okullar

Öz

Osmanlı Devleti döneminde ortaya çıkan gayrimüslim ve yabancı okullarının teftişi meselesini 1888 Gayrimüslim ve Yabancı Okullar Müfettişliği Nizamnamesi bağlamında izah etmek bu çalışmanın konusudur. Osmanlı Devleti’nin kuruluşunda itibaren varlığını bir şekilde devam ettiren bu okullar uzunca bir süre denetimden uzak kalmışlardır. Fakat XIX. yüzyıl ile beraber söz konusu okulların teftişi meselesinin düşünülenden daha önemli bir konu olduğu anlaşılmıştır. Tanzimat dönemi ile başlayan bu süreç II. Abdülhamid döneminde ivme kazanmıştır. Bu çalışma, Osmanlı eğitiminde gayrimüslim ve yabancı okullarının denetimi noktasında önemli bir yere sahip olan 1888 Gayrimüslim ve Yabancı Okullar Müfettişliği Nizamnamesi’nin genel hatlarını belirlemeye odaklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Devleti, gayrimüslim ve yabncı okullar, eğitim, nizamname, teftiş

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2007). Türk Eğitim Tarihi, Pegem Yayınları: Ankara.
• Büyükkarcı, S. (2011). Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti’nde Azınlık ve Yabancı Okulları, Prof. Dr. Yahya AKYÜZ’e Armağan, Pegem Akademi Yayınları: Ankara, 511-528.
• Çetin, A. (1983). Maarif Nazırı Ahmed Zühdü Paşa’nın Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Yabancı Okullar Hakkındaki Raporu, Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi, 10-11, 189-219.
• Erdoğdu, T. (1995). Maarif-i Umumiye Nezareti Teşkilatı I, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Ergin, O. (1977). Türkiye Maarif Tarihi I-II, Eser Matbaası: İstanbul.
• Gündüz, M. (2015). Osmanlı Eğitim Mirası, Doğubatı Yayınları: Ankara.
• Gündüz, M. (2016). Maâriften Eğitime, Doğubatı Yayınları: Ankara.
• Keskinkılınç, E. (2010). Osmanlı Devleti’nde Gayrimüslim Okullar (Eğitim-Yönetim-Denetim), Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, 23, 69-98.
• Kodaman, B. (1991). Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi, Türk Tarih Kurumu Yayınları: Ankara
• Mahmud Cevat İbnü’-Şeyh Nâfi. (1338) Maârif-i Umûmiye Nezâreti Tarihçe-i Teşkilat ve İcrââtı, Matbaa-i Âmire: Dersaadet. Nurdoğan, A. M. (2009). Abdülhamid Döneminde Rumeli’de Maarifin Teftişi, OTAM, 26, 193-220.
• Polat Haydaroğlu, İ. (1990). Osmanlı İmparatorluğu’nda Yabancı Okullar, Kültür Bakanlığı: Ankara.
• Sakıoğlu, N. (2003). Osmanlı’dan Günümüze Eğitim Tarihi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları: İstanbul. Şahin, S., Elçiçek, Z., Tösten, R. (2013). Türk Eğitim Tarihinde Teftişin Tarihsel Gelişimi ve Bu Gelişimin Süreci İçerisindeki Sorunlar, The Journal of Academic Social Science Studies, 6/5, p.1108-1109.
• T. Subaşı, T. (2011). Tanzimat Döneminde Eğitim Alanında Yeniden Yapılanma: Maarif-i Umumiye Nezareti’nin Kuruluşu, İnternational Conference on New Horizons İn Education, 2011
• Ulusoy, A. (2007). Kuruluşundan 17. Yüzyıla Kadar Osmanlı Medreselerinde Eğitim-Öğretim Faaliyetleri, Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.