Analysis of Ömer Seyfettin's Stories about the Balkans in Terms of Narration Techniques

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 1 - 16, 31.05.2024

Nurullah Aydın

https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.1316481

Öz

One of the founding figures of contemporary Turkish short story writing, Ömer Seyfettin, produced hundreds of literary works in his short life. Having spent part of his life in the Balkans, the author's stories such as "Beyaz Lale", "Bomba", and "Hürriyet Bayrakları" contain elements related to the Balkans. In this study, these stories of the author have been analyzed in terms of narrative techniques. Qualitative research methods, specifically document analysis, were utilized in the study. At the end of the review, it was determined that narrative, description, dialogue, and inner monologue techniques were intensively used in the mentioned stories, with one story preferring the inner monologue technique. These techniques were found to play a significant role in shaping the preparatory phase in the stories, summarizing events over time, creating an atmosphere, directing the development of events, and revealing the personality traits of the protagonists. Especially in realistically narrating the massacres that Muslim-Turks were subjected to during and after the Balkan Wars, these techniques were found to be effective. In light of these findings, it is believed that Ömer Seyfettin's narrative techniques can serve as an example for contemporary short story writers.

Anahtar Kelimeler

Narration techniques, Ömer Seyfettin, Story, Balkans, Document analysis

Ömer Seyfettin’in Balkanları Konu Alan Öykülerinin Anlatım Teknikleri Açısından İncelenmesi

Öz

Günümüz Türk öykücülüğünün kurucu isimlerinden biri olan Ömer Seyfettin, kısa süren yaşamında yüzlerce edebi eser üretmiştir. Hayatının bir kısmını Balkanlarda geçiren yazarın Beyaz Lale, Bomba ve Hürriyet Bayrakları adlı öyküleri Balkanlara ilişkin ögeler içermektedir. Bu çalışmada yazarın bu öyküleri anlatım teknikleri bakımından incelenmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizine başvurulmuştur. İnceleme sonunda söz konusu öykülerde anlatma, betimleme, diyalog ve iç monolog tekniklerinin yoğun olarak kullanıldığı, bir öyküde ise iç monolog tekniğinin tercih edildiği tespit edilmiştir. Bu tekniklerin, öykülerde hazırlık evresinin şekillenmesinde, zamana yayılan olayların özetlenmesinde, atmosfer oluşturmada, olayların gelişimine yön verilmesinde ve kahramanların kişilik özelliklerinin ortaya konulmasında önemli bir rolü olduğu saptanmıştır. Özellikle Balkan Savaşları sürecinde ve sonrasında Müslüman-Türklerin maruz kaldığı katliamların gerçekçi bir şekilde anlatılmasında bu tekniklerin etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Bu bulgular ışığında, günümüz öykü yazarları için Ömer Seyfettin’in anlatım tekniklerinin örnek teşkil edebileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Anlatım teknikleri, Ömer Seyfettin, Hikâye, Balkanlar, Doküman analizi

Kaynakça

• Aktaş, Ş. (2009). Edebî metin ve özellikleri. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 15(39), 187-200. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/33393
• Alangu, T. (1968). Ömer Seyfettin: Ülkücü bir yazarın romanı. İstanbul: May Yayınları.
• Almansi, G. (2019). The Writer as liar: narrative Technique in the Decameron (Vol. 2). Routledge.
• Altheide, D. L., & Schneider, C. J. (2012). Qualitative media analysis (38nd rd.). New York, NY: Sage publications.
• Argunşah, H. (Ed.). (2012). Ömer Seyfettin hikâyeler 1. (3nd ed.). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Argunşah, H. (Ed.). (2012). Ömer Seyfettin hikâyeler 2. (3nd ed.). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Argunşah, H. (Ed.). (2012). Ömer Seyfettin hikâyeler 3. (3nd ed.). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Argunşah, H. (Ed.). (2012). Ömer Seyfettin hikâyeler 4. (3nd ed.). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Aşkaroğlu, V. (2017). John Fowles' un Abanoz Kule ile İhsan Oktay Anar'ın Efrasiyab'ın Hikâyeleri eserlerinde postmodern ironi ve parodi karşılaştırılması. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (34), 85-98. Retrieved From https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/319243
• Ayaz, Y. Y., Kıvançı G., & Safarov, A. (2019). Psikanalitik kuram ve yaratıcılık. Dördüncü Kuvvet Uluslararası Hakemli Dergi, 2(2), 75-92. doi: 10.33464/dorduncukuvvet.547912
• Aytaç, G. (1990). Çağdaş Türk romanları üzerine incelemeler (12nd ed). Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Bakir, S. (2015). Leylâ Erbil ve Mustafa Kutlu'nun hikâyelerinde teknik. Electronic Turkish Studies, 10(16), doi: r: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8812.
• Bal, M., & Van Boheemen, C. (2009). Narratology: Introduction to the theory of narrative. University of Toronto Press.
• Baykoç, B, F. (2021). Mahrem ve Kırmızı Zaman romanlarında birtakım postmodern anlatım teknikleri. Turkish Journal of Social Research/Turkiye Sosyal Arastirmalar Dergisi, 25(3). Retrieved from https://eds.s.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=1b7abc81-e410-493c-9c3f-6420d5f7679f%40redis
• Bayraktar, S. (2017). Yüksek Ökçeler öyküsünün eleştirel söylem analizi ile değerlendirilmesi. Uluslararası Turizm Ekonomi ve İşletme Bilimleri Dergisi, 1(2), 23-28. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/405187
• Baytimur, M. N. (2021). Narration techniques in the stories of Cemil Süleyman. The Journal of Kesit Academy, 7 (29), 524-544. Retrieved From https://web.archive.org/web/20220107121612id_/https://kesitakademi.com/files/kesitakademi/588967fb-1b4b-4fb8-b48d-ef800551dda3.pdf
• Belge, M. (2010). Genç Kalemler and Turkish Nationalism. C. Kerslake, K. Öktem, & P. Robins (Eds.). In Turkey’s engagement with modernity (pp. 27-37). London: Palgrave Macmillan.
• Biggin, R., & Biggin, R. (2017). Follow the Story: Narrative and Immersion. Immersive Theatre and Audience Experience: Space, Game and Story in the Work of Punchdrunk, 113-133. Retrieved From https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-319-62039-8_5
• Çakmakçı, S. (2021). Nursel Duruel’in “Ses Maketi” adlı hikâyesi üzerine bir tahlil denemesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 310-326. doi: 10.33437/ksusbd.849891
• Demir, Ş. (2020). “Sevincini Bulmak” adlı hikâyedeki anlatım teknikleri/ Türük Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, (21), 290-314. doi: 10.12992/TURUK908
• Demiryürek, M. (2017). Çanakkale savaşlarının Türk hikâyesine yansımaları. Türklük Bilimi Araştırmaları, (42), 61-76.Retrieved from https://eds.p.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=8a546445-5833-465b-9286-899d427214bf%40redis
• Efe, K. (2020). Ömer Seyfettin’in eserlerinde kişi ve yer adları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 198-222. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1442790
• Eliuz, Ü. (2004). Orhan Kemal’in romanlarında yapı ve izlek. (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No.146418)
• Elmas, N. (2017). Hikâyenin öyküsü. Ankara: Pegem Akademi.
• Erzen, M. (2014). Reminding the daylight at the darkness of the World War I: About heroes from the pen of Ömer Seyfettin. Gazi Akademik Bakis Dergisi, 7(14), 281-298. Retrieved from https://www.proquest.com/docview/1545346635/fulltextPDF/B931DD2CD2124196PQ/1?accountid=8403
• Fludernik, M. (2009). An introduction to narratology. Routledge.
• Genette, G. (1983). Narrative discourse: An essay in method (Vol. 3). Cornell University Press.
• Gezer, A., & Çelik, Y. (2017). Ayşe Kilimci’nin hikâyeciliği ve hikâyelerinde anlatım teknikleri. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(2), 15-31. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/aicusbed/issue/31597/315231
• Gündüz, O. (2012). İhsan Oktay Anar’ın kurgu dünyası (2nd rd.). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Güneş, M. (2011). XX. yüzyılın başlarında balkanlardaki siyasî ve etnik çatışmaların Ömer Seyfettin’in hikâyelerine yansıması. Türklük Bilimi Araştırmaları, (29), 163-187. Retrieved From https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/157059
• Hänninen, V. (2004). A model of narrative circulation. Narrative inquiry, 14(1), 69-85.
• Hasdedeoğlu, M. O. (2018). XIX. yüzyıl Türk roman kahramanlarının meslekleri hakkında bir DEĞERLENDİRME. Kesit Akademi Dergisi, 4(13), 80-102.
• Herman, D. (2009). Basic elements of narrative. John Wiley & Sons.
• Işık, M. (2020). Ömer Seyfettin hikâyelerini yeniden okumak: ölümünün yüzüncü yılında. Çanakkale: Paradigma Akademi Yayınları.
• Kale, Ö. (2015). Edebiyatta bilinç akışı tekniğine başvurulma sebepleri üzerine bazı dikkatler. Humanities Sciences, 10(2), 88-93. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/nwsahuman/issue/19951/213419
• Karadeniz, M. (2019). Mehmet Günsür’ün öykülerinde üslup. 5. Uluslararası Kültür ve Medeniyet Sempozyumu, 12-14 Nisan, Hatay
• Kavalcı T., & Arslan, N. (2019) Wayne C. Booth’un Retorik Kuramı Bağlamında Amat’ın Anlatıcısının Bir Anlatı Kişisi Olarak İncelenmesi. Söylem Filoloji Dergisi, 4(1), 6-24. Retrieved From https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/749095
• Kıran Z., & Kıran, A. (2007). Yazınsal okuma süreçleri (3nd rd.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Koç, M. (2008). Ömer Seyfettin'in eserlerinde II. Meşrutiyet ve İttihat ve Terakki. Bilig/Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, (47), 121-146. Retrieved from https://search.trdizin.gov.tr/yayin/detay/79622/
• Musayeva, A. (2016). Novellada karakterlerin açılmasında diyalogların rolü. TÜRÜK Uluslararası Dil Edebiyat ve Halk Bilimi Araştırmaları Dergisi, 1(8), 1-10. Retrieved From https://www.proquest.com/?parentSessionId=Qwnrn4IqzRPcbR1QpzvyFVAbbs6zKzINlh8JTbPpTeA%3D
• Nikulina, N.I. (2014). To the question of dialogical relations within internal monologue. УНИВЕРСИТЕТ им. В.И. ВЕРНАДСКОГО, 3(53). 201-2016. Retrieved From chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://tstu.ru/en/science/st/pdf/2014/nikulina.pdf
• Orhan, D. (2012). Suudi Arabistan Romanlarında Anlatım Tekniği Olarak Diyalog ve İç Monolog. Dergiabant, 8(2), 366-378. doi: 10.33931/abuifd.780866
• Özdemir, A. N. (2021). Ölümünün 100. yılında Ömer Seyfettin alkan hikâyeleri. Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 10(1), 323-327. doi: 10.30903/Balkan.954403
• Özgüç, A., & Oral, G. (2019). Ruhsal travmanın edebiyat yoluyla aktarımı: Ömer Seyfettin ve Beyaz Lale. Adli Tıp Bülteni, 24(1), 63-70. doi: 10.17986/blm.2019149820
• Resen, I. W. (2017). The narrative technique in Winnie Eads’ short story The Grandfather: A stylistic approach. Narrative, 5(2), 186-202.
• Ropo, A., & Höykinpuro, R. (2017). Narrating organizational spaces. Journal of Organizational Change Management, 30(3), 357-366. Retrieved From https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/JOCM-10-2016-0208/full/html
• Sazyek, H. (2015). Roman terimleri sözlüğü. (2nd ed.). Ankara: Hece Yayınları.
• Schmid, J. C., & Schmid, J. C. (2021). Narrative Framing: Storytelling, Structures, and Perspectives. Frames and Framing in Documentary Comics, 201-274. Retrieved from https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-63303-5_5
• Şimşek, T., & Aydın, N. (2022). Günümüz öyküsünde öne çıkan teknikler. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Tekin, M. (2001). Roman sanatı: Romanın unsurları. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Tepebaşılı, F. (2012). Roman incelemesine giriş: notlar-açıklamalar-örnekler. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Tikeli, S. (2017). Aleksandr Soljenitsın’ın “İvan Denisoviç’in Bir Günü” adlı eserinde anlatım teknikleri. The Journal of International Social Research 48(10), 129-136. Retrieved from https://www.sosyalarastirmalar.com/articles/the-narrative-techniques-in-aleksandr-solzhenitsyns-one-day-in-the-life-of-ivandenisovich.pdf
• Tosun, N. (2013). Öykümüzün kırk kapısı. Ankara: Hece Yayınları.
• Tosun, N. (2014). Doğunun hikâye kuramı. Ankara: Hece Yayınları.
• Tural, S. (19849. Ömer Seyfettin’in hayatı ve eserleri: Doğumunun 100. yılında Ömer Seyfettin. İstanbul: Marmara Üniversitesi Yayınları.
• Uçan, H. (2012). Yazının niteliği ve yazı mekânlarının işlevi. Sosyal Bilimler Dergisi, 2(13), 35-52. Retrieved From http://acikerisim.aku.edu.tr/xmlui/handle/11630/3796
• Uzer, U. (2019). Ömer Seyfettin—The Balkan Wars, World War I, and His Criticism of Ottomanism and Minority Nationalisms. Journal of Muslim Minority Affairs, 39(3), 356-371. doi: 10.1080/13602004.2019.1652412
• Waham, J. J., & Othman, W. M. (2019). The concept of identity reconstruction by Black South Africans in Coetzee’s “Waiting for the Barbarians” and “Foe”. International Journal of Academic Research and Development 4(2). 76-79
• Yeşil, R. (2014). Nicel ve nitel araştırma yöntemleri. Kıncal, R. Y. (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (3. Baskı, ss. 51-98). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. baskı). Ankara: Seçkin.
• Yıldırım, T. (Ed.). (2013). Balkan harbi hatıraları: Ömer Seyfettin. (2nd ed.). İstanbul: DBY Yayınları.
• Zambak, F. (2021). Ömer Seyfettin’in “Bomba” hikâyesinde erkeklik ve milliyetçilik. Uluslararası Karşılaştırmalı Edebiyat, Tarih ve Düşünce Dergisi 2(11), 81-93. Retrieved From https://dergipark.org.tr/en/pub/kare/issue/64218/916175
• Zhiyenbayev, E., & Abishova, Z. (2020). Toplumcu gerçekçilik bağlamında Orhan Kemal'in hikâyeleri üzerine bir inceleme. A. Âsaui atyndaġy Halyk̦aralyk̦ k̦azak̦-tùrìk universitetìnìn̦ habaršysy, (118), 246-258.