Yerel Bağlamsallığın Soylulaştırma Üzerine Etkileri: Turizm Soylulaştırmasında Nevşehir Uçhisar

Yıl 2021, , 355 - 384, 31.05.2021

Tuğçe Utku , Zeynep Uludağ

https://doi.org/10.31198/idealkent.829445

Cited By: 1

Öz

Çalışmada kentlerde, dönüşüm sürecinin temel araçlarından biri olarak görülen soylulaştırma kavramı bu süreci etkileyen/ direnç gösteren yerel dinamikleri çerçevesinde Nevşehir’in Uçhisar ilçesi odağında ele alınmıştır. Literatürde soylulaştırma sürecinin çoğunlukla olumsuz algısına odaklanan çalışmaların aksine, bu kavram, kentsel ve kuramsal bağlamda çoğulcu- bütüncül bir yaklaşım prensibi gösterilerek, yerel farklılıkları gözetecek biçimde turizm bileşeni ile yeniden düşünülmüştür. Bu çerçevede çalışma, soylulaştırma kavramının yönünü, ‘turizm soylulaştırması’na çevirmiştir. Disiplinler arası boyutlarıyla, son dönemde Kapadokya’nın hem turizmiyle hem de turizmin getirisini arttırmak amacı ile yapılan kentsel müdahalelerle Nevşehir’in gelişen yüzü olarak görünen Uçhisar beldesine ait yerel dinamiklerin soylulaşma(ma) üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Bölge olarak Uçhisar’ın nirengi noktası olan Uçhisar Kalesi çevresi seçilmiştir. Yöntem olarak fiziksel değişimin yerinde gözlemlerle incelendiği çalışmada kale etrafında halen konut olarak kullanılan bölgede konut sakinleriyle yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesiyle, kentlerin önemli gündemi olan soylulaştırmanın parametrelerinin yerel bağlamsal özelliklere bağlı olduğu görülmüştür. Uçhisar gibi kırsal özelliklere sahip bir bölgenin turizmle beraber dönüşüm sürecinde yaşadıklarının soylulaştırmayı oluşturma(ma) sürecinde ne gibi yerel etkileri olduğu ortaya çıkarılmıştır. Çalışma, soylulaştırmanın yerel bağlamsallık ilişkisini göz önüne serdiği için aslında konunun ne kadar genelleştirilemez ve yerel değerlerin de ne kadar yadsınamaz olduğunu açıklamakla beraber, benzer turizm süreçlerinden geçen kent parçaları için soylulaştırmayı engelleyebilecek parametrelere de ulaşılmasını sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Soylulaştırma, Yerel Bağlamsallık, turizm soylulaştırması, Uçhisar, kentsel yenileme, yerel bağlamsallık

Effects of Contextualization on Gentrification: Nevşehir Uçhisar in Tourism Gentrification

Öz

In the study, the concept of gentrification, which is seen as one of the basic tools of the transformation process in cities, has been discussed in the focus of Uçhisar district of Nevşehir within the framework of local dynamics that affect / resist this process. Contrary to the studies in the literature that mostly focused on the negative perception of the gentrification process, this concept has been reconsidered with the tourism component in a way to takes into account local differences, demonstrating the principle of pluralistic and holistic approach in urban and theoretical contexts. Within this framework, the study has directed the gentrification concept to "tourism gentrification". With its interdisciplinary dimensions, the effect of local dynamics of Uçhisar town, which is seen as the developing face of Nevşehir, with the urban interventions to increase both tourism and the return of tourism in Cappadocia, on gentrification has been investigated. The surround of Uçhisar Castle, which is the landmark of Uçhisar, has been chosen as the fieldwork. As a method, in the study where physical change was examined through on-site observations, semi-structured interviews were made with the residents of the area around the castle, which is still used as a residence. By evaluating the data, it was seen that the parameters of gentrification, which is the important agenda of the cities, depend on local contextual characteristics. What kind of local effects the experiences of a rural region like Uçhisar in the transformation process with tourism in the process of creating gentrification have been revealed. Since the study reveals the local contextuality relationship of gentrification, it explains how indispensable the subject is and how indisputable local values are, but also provides access to parameters that can prevent gentrification for urban parts that have gone through similar tourism processes.

Anahtar Kelimeler

Gentrification, tourism gentrification, Uçhisar, urban regeneration, local contextuality

Kaynakça

• Clay, P. L. (1979). Neighbourhood renewal : middle-class resettlement and incumbent upgrading in American neighbourhoods. Lexington Books. MA: D.C. Health. United Kingdom. 121.
• Gant, C., A. (2015) Tourism and commercial gentrification. The ideal city. Between myth and reality. RC21 Conference, Urbino: ISA. s.1–25. 30 Ekim 2020 tarihinde, https://www.rc21.org/en/wp-content/uploads/2014/12 /E4-C%C3%B3cola-Gant.pdf adresinden erişildi
• Gant, C., A. (2018). Struggling with the leisure class: Tourism, gentrification and displacement. Doktora Tezi. Geography and Planning Cardiff University. 28,67. https://agustincocolagant.net/wp-content/uploads /2018/02/A-Cocola-Gant-PhD-Thesis.pdf adresinden erişilmiştir.
• Glass, R. (2010) Aspects of change. B.-S. Japonica (Der.). Gentrification Debate içinde. s.19-27. London and New York: Routledge.
• Google Earth. (2020). Street view -2020- Aralık görüntüleri. 15 Aralık 2020 tarihinde https://earth.google.com/web/ adresinden erişildi.
• Gotham KF. (2005) Tourism gentrification: The case of New Orleans’ Vieux Carre (French Quarter). Urban Studies. 42(7), 1099–1121. Erişim adresi: https://doi.org/10.1080/00420980500120881
• Gotham,K.F. (2018) . Assessing and Advancing Research on Tourism Gentrification. 30 Ekim 2020 tarihinde, https://journals.openedition.org/viatourism/2169 adresinden erişildi.
• Judd D., R. (1999) Constructing the tourist bubble. D, R. Judd ve S . Fainstein (Der.). The Tourist City içinde. s.35–53. New Haven and London: Yale University Press.
• Kesar, O., Deželjin, R., ve Bienenfeld, M. (2015). Tourism Gentrification in The City of Zagreb: Time For A Debate? Interdisciplinary Management Research, 11, 657-668.
• Lees, L. (2003). Super-gentrification: The Case of Brooklyn Heights. New York City. Urban Studies, 40(12),
• 2487–2509. Erişim adresi: https://doi.org/10.1080/0042098032000136174
• Ley, D. (1994). Gentrification and the politics of the new middle class. Environment and Planning D: Society and Space, 12(1), 53–74. https://doi.org/10.1068/d120053
• Ley, D. (1996). The new middle class and the remaking of the central city. Oxford: Oxford University Press.
• Liang Z., Bao Ji-Gang (2015) Tourism gentrification in Shenzhen, China: causes and socio-spatial consequences. Tourism Geographies, 17(3), 461-481. DOI: 10.1080/14616688.2014.1000954
• Özbay, A.(2018), Yok edilen tarihi bir mahallenin, turizm bahanesiyle hayata dönüşü: ‘Argos in Cappadocia’ Öyküsü’, A. Bekleyen ve N. Dalkılıç (Der.), Tarihi Çevrede Yapılaşma Deneyimleri içinde (s.115-141). İstanbul: Birsen Yayın.
• Pérez J. (2019): The dispute over tourist cities. Tourism gentrification in the historic Centre of Palma (Majorca, Spain). Tourism Geographies, 22(1), 171,191. Doi: 10.1080/14616688.2019.1586986
• Șen, B. (2005). Soylulaştırma: Kentsel mekânda yeni bir ayrışma biçimi. H. Kurtuluș (Der.). İstanbul’da Kentsel Ayrışma Mekansal Dönüşümde Farklı Boyutlar içinde., İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Shaw,K. (2008) Gentrification: What ıt ıs, why ıt ıs, and what can be done about ıt Geography Compass. 2. 1697–1728. https://doi.org/10.1111/j.1749-8198.2008.00156.x
• Smith, N. (2015). Mutenalaştırma, sınır ve kentsel mekanın yeniden yapılandırılması. N. Smith, P.Williams (Der.). Kentin Mutenalaştırılması içinde. (s.29-55). İtanbul: Yordam Kitap.
• Smith,N. (2006). Yeni küresellik, yeni șehircilik: Küresel Kentsel Strateji Olarak Soylulaștırma, (Çev. İlknur Urkun, İbrahim Gündoğdu), Planlama dergisi. (Orijinal eserin yayın tarihi: 2002). 2. (s.13-27). 25 Ağustos 2020 http://www.spo.org.tr/yayinlar/dergi_goster.php?kodu=63&dergi=3 adresinden erişildi.
• Uçhisar Belediyesi. (t.y). Uçhisar Tarihi. 19 Ekim 2020 tarihinde http://www.uchisar.bel.tr/uchisar/eski-uchisar/ adresinden erişilmiştir.
• Uçhisar Belediyesi. (t.y). Turizm. 19 Ekim 2020 tarihinde http://www.uchisar.bel.tr/turizm/otel-ve-pansiyonlar/ adresinden erişilmiştir.
• Zukin, S. (1987). Gentrification: Culture and Capital in the Urban Core, Annual Review of Sociology. 13. 129-147. https://doi.org/10.1146/annurev.so.13.080187.001021