Atatürk, Stratejik Planlama ve Kentbilim

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 37, 1735 - 1752, 14.11.2022

Seçil Gül Meydan Yıldız

https://doi.org/10.31198/idealkent.1113939

Öz

Strateji kavramı felsefi olarak yöneldiği hedefine, planlama kavramı ile birleştiğinde ulaşmakta olup kullanımı dünyada 1960’larda başlayan ancak içerik ve kapsam açısından 1980’lerin sosyal, ekonomik ve politik değişim ve dönüşüm yapısından etkilenerek gelişen ve yaygınlaşan bir kavramdır. Ülkemizde 21. yüzyılda tüm kamu kurum ve kuruluşlarında uygulanması için yasallaştırılan stratejik planlama yaklaşımı esasen Mustafa Kemal Atatürk’ün yaşam biçimidir. Yaptığı tüm eylemlerde, aldığı kararlarda ve söylemlerinde planlamanın önemini ve gerekliliğini vurgulayan Atatürk, yıllar öncesinden stratejik planlama yaklaşımıyla dünyaya ışık tutmuştur. Cumhuriyetin ilk yıllarında Atatürk’ün ekonomi, kültürel yaşam ve çevre için öngördüğü ilkeler ve kararlar bugün tüm dünya ülkelerinin uygulamaya çalıştığı stratejik planlama yaklaşımıyla örtüşmektedir. Atatürk’ü öğrenmek, örnek almak ve rol model seçmek bizi kandırılmaktan, başarısızlıktan ve geri kalmışlıktan kurtaracak tek yoldur. O’nun her cümlesi sonsuz derinliğe ve anlama sahip olup uğraş alanına göre yorumlanarak bir amaç olarak benimsenmelidir. Bu doğrultuda Sayın Prof. Dr. Ruşen Keleş’in 1983 yılında “Atatürk, Çağdaş Ankara ve Kentbilim” çalışmasından yola çıkarak “Atatürk, Stratejik Planlama ve Kentbilim” başlıklı bu çalışma hazırlanmıştır. Bu çalışmada Mustafa Kemal Atatürk’ün stratejik dehasından yararlanarak mekânsal, kentsel, çevresel ve yönetimsel yapıda yaşadığımız sorunların kaynağının ve çözüm yollarının saptanması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, stratejik planlama, kentbilim

Teşekkür

Atatürk’ün hayatı ve Cumhuriyet Tarihi ile ilgili eşsiz eserleriyle günümüze ışık tutan Tarihçi ve Yazar Sayın Sinan MEYDAN’ a çok kıymetli katkıları için sonsuz teşekkürlerimi sunarım.

Atatürk, Strategic Planning and Urban Science

Öz

The concept of strategy reaches its philosophical goal when combined with the concept of planning. It is a concept that started in the world in the 1960s, but developed and became widespread in terms of content and scope, influenced by the social, economic and political change and transformation structure of the 1980s. The strategic planning approach, which has been legalized to be implemented in all public institutions and organizations in the 21st century in our country, is essentially the way of life of Mustafa Kemal Atatürk. In the first years of the Republic, Atatürk's principles and decisions for the economy, cultural life and environment coincide with the strategic planning approach that all countries of the world are trying to implement today. In this direction, this study titled “Atatürk, Strategic Planning and Urban Science” was prepared based on the work of Prof. Dr. Ruşen Keleş in 1983, “Atatürk, Contemporary Ankara and Urban Science”. Another aim of this study is to determine the source and solution ways of the problems we experience in spatial, urban, environmental and administrative structure by making use of the strategic genius of Mustafa Kemal Atatürk.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, strategic planning, urban science

Kaynakça

• Atatürk, M. K. (1989a). Nutuk I, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Atatürk, M. K. (1989b). Nutuk II, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Atatürk’ün Bütün Eserleri, (2021a). Cilt 29. Ankara: Kaynak Yayınları.
• Atatürk’ün Bütün Eserleri, (2021b). Cilt 18, Ankara: Kaynak Yayınları.
• Atay, F.R. (1969). Çankaya, (2. Baskı), İstanbul.
• Aydemir, Ş. S. (1999). Tek Adam: Mustafa Kemal, (3. Cilt), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Baykal, A. N. (1999). Yöneticiler için yeni bir bakış Mustafa Kemal Atatürk’ün liderlik sırları, İstanbul: Sistem Yayınları.
• Cumhuriyet Gazetesi, (1934, Ağustos 27), 16 Nisan 2022 Tarihinde https://www.gastearsivi.com/gazete/milliyet/1934-08-27/5 erişildi.
• Çankaya, N. (1985). Atatürk'ün hayatı, konuşmaları ve yurt gezileri, İstanbul: Tifdruk Matbaası.
• Gedikli, B. (2012). Stratejik mekânsal planlama, Kentsel Planlama: Ansiklopedik Sözlük, s. 403-404, (der.) Melih Ersoy, İstanbul: Ninova Yayınları.
• İnan, A. (2007). Atatürk hakkında hatıralar ve belgeler, (13. Basım), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Keleş, R. (1972). Şehirciliğin kuramsal temelleri, Ankara: SBF Yayınları.
• Keleş, R. (1983). Atatürk, çağdaş Ankara ve kentbilimi, İnsan Hakları Yıllığı 3-4, TODAİE, 140-151.
• Keleş, R. (1993). Kent ve siyaset üzerine yazılar, İstanbul: IULA-EMME.
• Keleş, R. (2004). Kentleşme politikası, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Keleş, R. (2014). 100 soruda Türkiye’de kentleşme, konut ve gecekondu, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Keleş, R. ve Mengi, A. (2019). İmar hukuku: hukuksal, yönetsel ve siyasal boyutlarıyla, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Keleş, R. ve Mengi, A. (2021). Kent hukuku, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Koloğlu, O. (1988). Türkü dünyaya saydıran adam, Ankara: Yeni Özgür İnsan Yayınları. Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği, RG. 14.06.2014/29030.
• Meydan Yıldız, S.G. (2020). Kentsel güvenlik bağlamında imar planlaması süreci ve yasal dayanakları, Global Ecologıcal Securıty Küresel Ekolojik Güvenlik Uluslararası Sempozyum Kitabı, 399-409, (Ed.) Nesrin Algan, Duygu Özel Demiralp, Feza Sencer Çörtoğlu, Ankara: Ankara Üniversitesi Yayınları No: 683.
• Meydan, S. (2013). Parola Nuh, “Atatürk’ün gizli kurtuluş planları”, (3. Baskı) İnkılap Yayınları: İstanbul.
• Meydan, S. (2015). Panzehir, İnkılap Yayınları: İstanbul.
• Meydan, S. (2020). Akl-ı Kemal, “Atatürk’ün akıl projeleri”, (1. Cilt), İnkılap Yayınları: İstanbul.
• Soyak, H. R. (1955). Yakınlarından hatıralar, İstanbul: Sel Yayınları.
• Soyak, H.R. (1973). Atatürk’ten hatıralar, (1. Cilt), Ankara: Yapı Kredi Yayınları.
• Tanju, S. (1994). Asil kan, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
• Tarakçı, N. (2011). 20. yüzyılın strateji dehası Atatürk, İstanbul: Truva Yayınları. Tarih IV, Kemalist eğitimin tarih dersleri (1931-1941), İstanbul: Kaynak Yayınları.
• TDK (2022a). Plan, 10 Nisan 2022 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişildi.
• TDK (2022b). Program, 10 Nisan 2022 tarihinde https://sozluk.gov.tr/, adresinden erişildi.
• TDK, (2022c). Stratejik Plan 2013-2017, 10 Nisan 2022 tarihinde https://tdk.gov.tr/wp-content/uploads/2016/11/2013-2017%20Stratejik%20Plan.pdf adresinden erişildi.
• 3194 Sayılı İmar Kanunu, RG. 09.05.1985/18749.
• 5018 Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu, RG. 24.12.2003/25326.