GASTRONOMİNİN SANAT DALLARI İLE İLİŞKİSİ: RESİM VE MÜZİK İLE İLİŞKİSİ ÜZERİNE KAVRAMSAL BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 51 - 61, 05.06.2023

Ceyhun Uçuk

Öz

Gastronomi için insan gıdasını bilim ve sanat çerçevesinde inceleyen bir alandır denilebilir. Yüzlerce yıldır gastronominin ilişkilendirildiği birçok sanat dalı bulunmaktadır. Gastronominin resim, müzik, heykel, pop-art, mimari, moda gibi sanatın birçok farklı formu ile birlikteliği oldukça uzun bir geçmişe sahiptir. Gastronominin ilişkili olduğu sanat dallarının sayısının fazla olması nedeniyle araştırma gastronominin iki sanat dalı ile olan ilişkisi özelinde sınırlandırılmıştır. Bu çalışmada gastronominin resim ve müzik sanat dalları ile arasındaki ilişkiler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Gastronominin resim ile olan ilişkisi resim sanatının da ortaya çıkışına dayanmaktadır. Bu bağlamda pür sanat olarak nitelendirilebilecek olan resim ile insanlığın en temel ihtiyacından doğmuş olan gastronominin bağları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bunun yanında yemek yeme ortamının tamamlayıcı unsurlarından bir tanesi olan ve son yıllarda nörogastronomik boyutta da ele alınan müzik ile gastronomi ilişki de irdelenmiştir. Bu bağlamda doküman analizi yöntemi ile literatürde yer alan gastronomi-resim ve gastronomi-müzik çalışmalarından elde edilen bilgiler derlenmiştir. Sanat ile ayrı düşünülemeyecek, sanatın neredeyse tüm formları ile gizil ve açıktan birçok bağı bulunan gastronominin sanatsal yönü resim ve müzik ile ilişkilendirilerek tartışmaya açılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gastronomi, Sanat, Gastronomi ve Sanat, Gastronomi ve Resim, Gastronomi ve Müzik

Destekleyen Kurum

İstanbul Gelişim Üniversitesi

THE RELATIONSHIP OF GASTRONOMY AND ARTS: A CONCEPTUAL EVALUATION OF ITS RELATIONSHIP WITH PAINTING AND MUSIC

Öz

It can be said that gastronomy is a field that examines human food within the framework of science and art. There are many branches of art that have been associated with gastronomy for hundreds of years. The association of gastronomy with many different forms of art such as painting, music, sculpture, pop-art, architecture and fashion has a long history. Due to the large number of branches of art that gastronomy is related to, the research is limited specifically to the relationship of gastronomy with two branches of art. In this study, the relationship between gastronomy and art branches of painting and music has been tried to be revealed. The relationship between gastronomy and painting is based on the emergence of the art of painting. In this context, it has been tried to reveal the ties of painting, which can be described as pure art, and gastronomy, which was born from the most basic need of humanity. In addition, the relationship between music and gastronomy, which is one of the complementary elements of the dining environment and has been discussed in the neurogastronomic dimension in recent years, has also been examined. In this context, the information obtained from gastronomy-painting and gastronomy-music studies in the literature was compiled by document analysis method. The artistic aspect of gastronomy, which cannot be separated from art and has many secret and open links with almost all forms of art, has been tried to be discussed by associating it with painting and music.

Anahtar Kelimeler

Gastronomy, Art, Gastronomy and Art, Gastronomy and Painting, Gastronomy and Music

Kaynakça

• Akdeniz, D. (2019). Alternatif bir gastronomi tarihi incelemesi: resim sanatında yemek hazırlıkları ve mutfak sahneleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22 (2), 490-507.
• Atilla, O. (2017). Müziğin yaratıcı mutfak uygulamaları üzerindeki etkilerinin belirlenmesi (Doctoral dissertation, Anadolu University (Turkey).
• Babaç, E., & Babaç, E. E. (2021). Gastronomi, müzik ve beyin. Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13), 149-161.
• Bober, P. P., (2014). Antikçağ ve orta çağda sanat, kültür ve mutfak. (Ü. Tansel, Çev.). İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Bode, W. K. H. (2000). European gastronomy: the story of man's food and eating customs. Grub Street.
• Bott, G. Casper, (2008). Still Life, Taschen Publishing.
• Budak, D. N. (2011). Sanat için yemek, yemek için sanat! http://www.dunyagida.com.tr/yazar.php?id=26&nid=3721. Erişim tarihi: 07.07.2016
• Çağlayan, E. (2019). Temel sanat eğitimi dersinin gastronomi ve mutfak sanatları eğitimindeki yeri ve önemi. Itobiad: Journal of the Human &Social Science Researches, 8(4).
• Deroy, O.,Michel, C., Piqueras-Fiszman, B. ve Spence, C. (2014). The plating manifesto (I): From decoration to creation. Flavour, 3, 1–11.
• Doğuş Varlı, Ö. (2022). Gastroetnomüzikolojiye Doğru-I. Etnomüzikoloji Dergisi, 5 (1), 97-138. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/etnomuzikoloji/issue/71445/1149312.
• Ekincek, S. (2021). Yenilebilir Sanat: gastronomide yemeğin sanatsal boyutunun incelenmesi (Doctoral dissertation, Anadolu University (Turkey).
• Forsyth AJM, Cloonan M. (2008). Alco-pop? Theuse of popular music in Glasgow pubs. Popular Music Soc; 31:57–78.
• Google Arts and Culture. (2023). Arcimboldo. Erişim Tarihi: 14.03.2023. Erişim Linki: https://artsandculture.google.com/asset/summer-giuseppearcimboldo/EAHRfTFyVNYeEA?hl=tr
• Hegarty, J. A., &O’Mahony, G. B. (2001). Gastronomy: A phenomenon of cultural expressionism and an aesthetic for living. International Journal of Hospitality Management, 20(1), 3-13.
• Herrington D, Capella L. (1994). Practical applications of music in service settings. J Serv Mark; 8:50–6.
• Herrington JD, Capella LM. (1996). Effect of music in service environments: a field study. JServ Mark; 10:26–41
• Jacob C. Styles of background music and consumption in a bar: an empirical evaluation. Int J HospManage2006; 25:716–20
• Kefeli, E., Sabancı, M., Canpolat, Ö., & Kızıldemir, Ö. (2019). Sanat ve estetiğin gastronomideki yeri. 4. Uluslararası Gastronomi Turizmi Araştırmaları Kongresi Bildiri Kitabı, 198.
• Kleinman, K. (2015). Darwin and Spencer on the origin of music: is music the food of love?. Progress in Brain Research, 217, 3-15.
• Lammers HB. (2003). An oceanside field experiment on background music effects on the restaurant tab. PerceptMotSkills; 96:1025–6.
• Museum of Contemporary Art Australia. (1998). 2 minutes, 33 seconds, 1962 (Artist: Billy Apple). Erişim Linki: https://www.mca.com.au/artists-works/exhibitions/eat/ Erişim Tarihi: 14.03.2023
• Manola, M., &Koufadakis, S. X. (2020). The Gastronomy as an art and its role in the local economic development of a tourism destination: a literature review. SPOUDAI-Journal of Economicsand Business, 70(1-2), 81-92.
• Milliman RE. (1986). The influence of background music on thebehavior of restaurant patrons. J ConsumRes; 13:286–9.
• Nguyen, B. D. (2010). Aesthetics of contemporary music programming through the lens of molecular gastronomy (Doctoral dissertation, UC San Diego).
• Özdemir, S., S. ve Kılıç Ateş, S. (2021). Gastronomi ve sanatta yeni bir temsil: “naturecuıte”. The Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 11 (3), 1058-1072.
• Pedersen, L. B., &Hein, H. H. (2012). Creativity in gastronomy. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Copenhagen Business School, Department of Management, Copenhagen.
• Perullo, N. (2019). 21. Yüzyılda sanat olarak mutfak, sanat yenir mi? Yemek ve Kültür, 70-75.
• Poulain, J. P., &Conte, J. (2004). Sociologias da alimentação.
• Ragneskog, H., Bråne, G., Karlsson, I., &Kihlgren, M. (1996). Influence of dinner music on food intake and symptoms common in dementia. Scandinavian journal of caring sciences, 10(1), 11-17.
• Reinoso Carvalho, F., Van Ee, R., Rychtarikova, M., Touhafi, A., Steenhaut, K., Persoone, D., ... & Leman, M. (2015). Does music influence the multisensory tasting experience?. Journal of sensory studies, 30(5), 404-412.
• Rojas-Rivas, E., Espinoza-Ortega, A., Thomé-Ortiz, H., &Cuffia, F. (2022). More than words! A narrative review of the use of the projective technique of word association in the studies of food consumer behavior: Methodological and theoretical implications. Food Research International, 111124.
• Santich, B. (2004). The study of gastronomy and its relevance to hospitality education and training. Hospitality Management, 23, s. 15–24.
• Selahi, N. S., Ramli, R. A., Tan, Z. A., &Faat, F. (2022). Gastronomy: An overview of molecular gastronomy awareness. Insight Journal.
• Shishko, B. (2016). Epistemologies of the kitchen: art, science, and nineteenth-century British culinary writing, Doctoral dissertation, Indiana University.
• Sipahi, S., Ekincek, S., & Yılmaz, H. (2017). Gastronominin sanatsal kimliğinin estetik üzerinden incelenmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 5(3) 381-396.
• Spence, C. (2012). Auditory contributions to flavour perception and feeding behaviour. Physiology&behavior, 107(4), 505-515.
• Spence, C., Michel, C. & Smith, B. Airplane noise and the taste of umami. Flavour 3, 2 (2014). https://doi.org/10.1186/2044-7248-3-2
• Sünnetçioğu, S. & Özkök, F. (2017). Güzel, özgün ve iyi yemeğin peşindeki yolculuk: gastronomi. Journal of Awareness, 2 (3S), 585-596.
• Uçuk, C. (2017). Gastronomide tabak tasarım teknikleri ve yenilikçi sunum anlayışları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Uçuk, C. (2022). Holistik tabak: nörogastronomi, gastrofizik ve sinestezi ekseninde yemek sunumunun insanın beğeni algısına olan etkilerinin incelenmesi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gastronomi ve Mutfak Sanatları Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Uçuk, C. & İlhan, İ. (2021). Gastronomi perspektifinden estetik ve yemek. Aydın Gastronomy, 5 (1), 35-44.
• Williams, S. (2015). Music as the food of longing in Ireland and Irish America, in: a symphony of flavors: Food and Music in Concert. Murray, E. (Ed.). Cambridge Scholars Publishing.
• Woods, A. T., Poliakoff, E., Lloyd, D. M., Kuenzel, J., Hodson, R., Gonda, H., ... & Thomas, A. (2011). Effect of background noise on food perception. Food Quality and Preference, 22(1), 42-47.
• Zellner, D., Loss, C., Zearfoss, J., &Remolina, S. (2014). It tastes as good as it looks! The effect of food presentation on liking for the flavor of food. Appetite, 31-35.