PERSONEL BELGELENDİRME KURULUŞLARINDA STANDARTLARA UYGUN KALİTE YÖNETİM SİSTEMİNİN OLUŞTURULMA SÜRECİ VE ÖNEMİNİN İNŞAAT SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ İLE İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 101 - 129, 30.12.2021

Melek Ceylan Sinan Cansız Mehmet Fatih Altan

Öz

Türkiye’de yakın zaman öncesine kadar büyük boyutlu inşaat kazaları yaşanmıştır. Bu sebeple inşaat sektöründe güvenli alanlarda daha verimli çalışmalar gerçekleştirebilmek için nitelikli iş gücü oluşturulması en önemli şarttır. Türkiye’de bütün sektörlerde sertifikalı iş gücünün eksik olması sorunu inşaat sektörlerinde daha belirgin bir şekilde ortaya çıktığı söylenebilir. Bu eksikliğin en önemli göstergesi kaza oranlarının diğer sektörlere göre inşaat sektöründe daha yüksek olmasıdır. İnşaat sektöründeki (MYK) Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğu Türkiye’de 26 Mayıs 2016 tarihinde başlamıştır. Ülkemizde nitelikli iş gücüyle sektörlerin faaliyet gösterebilmesi için (PBK) Personel Belgelendirme Kuruluşlarında Kalite Yönetim Sisteminin TS EN ISO/IEC 17024 Personel Belgelendirme Standardına uygun olarak kurulması ve işletilmesi zorunlu tutulmuştur. Yapılan işin hangi koşullarda, en uygun biçimde nasıl yapılması gerektiğini sağlayacak ve işleri tanımlayan standartlar bulunmaktadır. Bu çalışmada, TS EN ISO/IEC 17024 Personel Belgelendirme Standardına uygun olarak hazırlanan Kalite Yönetim Sistemi incelenerek, bu sisteme uygun şartlarda adaylar sertifika sahibi olmaya başladıktan sonra inşaat sektöründe meydana gelen kaza oranlarının yıllara göre azaldığı gösterilmiştir. TS EN ISO/IEC 17024 Personel Belgelendirme Standardı hakkında, kuruluştaki kurulumu, işleyişi ve içerikleri hakkında bilgiler verilmiştir. Bu standarttan akredite olduktan sonra kuruluşlar; (MYK) Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından (USM) Ulusal Meslek Standartları ve (UY) Ulusal Yeterlilikler kapsamında denetlenerek adaylara sertifika verme yetkisine sahip olma süreçleri açıklanmıştır. Çok sayıda sertifikasız çalışan olması sebebiyle çok sayıda çalışana çok kısa sürede sertifika verilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada amaç, Personel Belgelendirme Kuruluşlarında Kalite Yönetim Sisteminin önemini ve nitelikli iş gücünün oluşmasındaki yerini inceleyerek Türkiye’de bu uygulamaların gelişmesine katkı sağlamak, kurulacak olan Personel Belgelendirme Kuruluşlarına Kalite Yönetim Sisteminin daha hızlı ve standartlara uygun kurulmasına yardımcı olmaktır. Bu çalışmanın sonucunda, Personel Belgelendirme Kuruluşlarında sürecin doğru şekilde yönetilmesine olanak sağlayacak, standartlara uygun, etkin ve verimli bir Kalite Yönetim Sistemi oluşturabilmeleri amacıyla; TS EN ISO/IEC 17024 Personel Belgelendirme Standardına uygun kurulan örnek Personel Belgelendirme Kuruluşunun Kalite Yönetim Sisteminin uyum matrisi oluşturulmuştur. Standartlara ve yeterliliklere uygun olan bu kuruluşun Kalite Yönetim Sisteminin diğer kuruluşlara yol göstermesi beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Personel Belgelendirme, Kalite Yönetim Sistemi, ISO 17024, Mesleki Yeterlilikler, Meslek Standartları

INVESTIGATION OF THE PROCESS AND ITS IMPORTANCE OF THE QUALITY MANAGEMENT SYSTEM IN PERSONAL CERTIFICATION INSTITUTIONS ACCORDING TO STANDARDS WITH THE CASE OF THE CONSTRUCTION SECTOR

Öz

Large-scale construction accidents have occurred in Turkey until recently. For this reason, it is the most important condition to create a qualified workforce in order to carry out more efficient work in safe areas in the construction sector. It can be said that the problem of the lack of certified workforce in all sectors in Turkey is more prominent in the construction sectors. The most important indicator of this deficiency is that the accident rates are higher in the construction sector compared to other sectors. Vocational Qualification Certificate requirement in the construction sector (MYK) started on May 26, 2016 in Turkey. In order for the sectors to operate with a qualified workforce in our country, it is obligatory to establish and operate the Quality Management System in Personnel Certification Bodies in accordance with the TS EN ISO/IEC 17024 Personnel Certification Standard. There are standards that will determine the conditions and how the work should be done in the most appropriate way and define the work. In this study, the Quality Management System prepared in accordance with the TS EN ISO/IEC 17024 Personnel Certification Standard has been examined and it has been shown that the accident rates in the construction sector have decreased over the years after the candidates started to have certificates in accordance with this system. Information about the TS EN ISO/IEC 17024 Personnel Certification Standard, its installation in the organization, its operation and contents are given. After accreditation from this standard, organizations; (MYK) Vocational Qualifications Authority (USM) National Occupational Standards and (UY) National Qualifications (UY) the process of having the authority to issue certificates to candidates is explained. Due to the large number of uncertified employees, it is necessary to give certificates to many employees in a very short time. The aim of this study is to contribute to the development of these practices in Turkey by examining the importance of the Quality Management System in Personnel Certification Organizations and its place in the formation of qualified workforce, and to help the Personnel Certification Organizations to be established to establish the Quality Management System faster and in accordance with the standards. As a result of this study, in order to create an effective and efficient Quality Management System in accordance with the standards, which will allow the process to be managed correctly in Personnel Certification Organizations; The compliance matrix of the Quality Management System of the exemplary Personnel Certification Body established in accordance with TS EN ISO/IEC 17024 Personnel Certification Standard has been created. It is expected that the Quality Management System of this organization, which is in compliance with the standards and qualifications, will guide other organizations.

Anahtar Kelimeler

Personnel Certification, Quality Management System, ISO 17024, Professional Competencies, Professional Standards

Kaynakça

• Adane, M. M., Gelaye, K. A., Beyera, G. K., Sharma, H. R., & Yalew, W. W. (2013). Occupational İnjuries Among Building Construction Workers İn Gondar City, Ethiopia. Occupational Medicine & Health Affairs.
• Adane, M. M., Gelaye, K. A., Beyera, G. K., Sharma, H. R., & Yalew, W. W. (2013). Occupational İnjuries Among Building Construction Workers İn Gondar City, Ethiopia. Occupational Medicine & Health Affairs.
• Ağın, K. (2020). Yönetimlerde Kaizen Felsefesi. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi,1(1),67-75. Retrieved From https://dergipark.org.tr/tr/pub/19maysbd/issue/53854/699144.
• Akboğa, Ö., & Baradan, S. (2015). İnşaat Sektöründeki Ölümlü İş Kazalarının Karakteristiklerinin İncelenmesi: İzmir Alan Çalışması, 5. İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Sempozyumu, İzmir, 215-224.
• Arslan, M., (2012), Meslek Standartları, http://birecik.harran.edu.tr/ders_notlari/meslek_standartlari.pdf, (Erişim Tarihi: 10.01.2012).
• Aydın, A, Aktaş, M. (2020). Çalışanların Etik Liderlik Algısı Ve İş Tatmini: Mersin İli Örneği. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (4) , 310-330. Retrieved From https://dergipark.org.tr/tr/pub/19maysbd/issue/58377/825038.
• Aydın, M.K., (2013) B. I. K. Y. G. İnşaat Projelerinde Kalite Yönetimi Uygulamaları.
• Bayram, S. (2018). Şantiyelerde Yaşanan Güncel İş Kazaları, Çalışan Farkındalıkları Ve Eğitim Seviyeleri Arasındaki İlişki. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 33(1), 241-252.
• Canbey-Özgüler, V. (2019). Türkiye’de Mesleki Yeterlilikler Sistemi Ve Sendikalar-Vocational Qualifications System And Trade Unions In Turkey. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(22), 15-43.
• CEDEFOP, (2010), Yeterliliklerde Görülen Değişimler, CEDEFOP Referans Serisi, No: 84, Avrupa Birliği Yayın Ofisi: Lüksemburg.
• Chau, N., Mur, J. M., Benamghar, L., Siegfried, C., Dangelzer, J. L., Français, M., ... & Sourdot, A. (2004). Relationships Between Certain İndividual Characteristics And Occupational İnjuries For Various Jobs İn The Construction İndustry: A Case‐Control Study. American Journal Of İndustrial Medicine, 45(1), 84-92.
• Demirbaş, Mahmut. "İç Kontrol Ve İç Denetim Faaliyetlerinin Kapsamında Meydana Gelen Değişimler." (2005).
• Jafari, M. J., Barkhordari, A., Eskandari, D., & Mehrabi, Y. (2019). Relationships Between Certain İndividual Characteristics And Occupational Accidents. International Journal Of Occupational Safety And Ergonomics, 25(1), 61-65.
• İş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği, Resmi Gazete (Sayı: 28509), 2012.
• Kale, Ö. A., & Yanık, S. (2018). İnşaat Sektörü Çalışanlarının İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliği Eğitimleri Konusundaki Bilinç Düzeylerini Ölçmeye Yönelik Bir Sektörel Araştırma. Sakarya University Journal Of Science, 22(2), 637-649.
• Khashaba, E., El-Helaly, M., El-Gilany, A. H., Motawei, S. M., & Foda, S. (2018). Risk Factors For Non-Fatal Occupational İnjuries Among Construction Workers: A Case–Control Study. Toxicology And İndustrial Health, 34(2), 83-90.
• Manisalı, E., & Çukurlu, C. Türk İnşaat Sektöründe İşçilik Kalitesinin Tesisi Ve Geliştirilmesi.
• MYK (2006). “Mesleki Yeterlilik Kurumu”. Ankara. http://www.myk.gov.tr/index.php/tr/ums.
• Mümtaz, İ., & Döğer, S. TS EN ISO/IEC 17024 Personel Belgelendirme Standardina Göre Uygunluk Değerlendirme Kuruluşlarinin Akreditasyonu Uygulamasi: Sakarya Üniversitesi Sürekli Eğitim, Uygulama Ve Araştirma Merkezi Sinav Ve Belgelendirme Faaliyetleri. Sakarya İktisat Dergisi, 6(3), 63-73.
• Occupational Safety & Health Administration, 2015, OSHA Data, Statistics https://www.osha.gov/oshstats/commonstats.html.
• Öcalan, T., & Pırtı, A. (2015). Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminin Harita Sektörüne Getirdikleri Ve Durum Analizi. TMMOB Harita Ve Kadastro Mühendisleri Odası, 15.
• Resmi Gazete, 2013. Çalışanların İş Sağlığı Ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Başbakanlık Basımevi, 28648.
• Tan, O. (1999). İş Kazası Oluşmadan Alınacak Önlemlerin Maliyeti İle İş Kazası Oluştuktan Sonraki Harcama Maliyetlerinin Analizi Ve Karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• T.C. Aile, Çalışma Ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. Http://Www.Guvenliinsaat.Gov.Tr/ İmages/İstatistik/ İstatistik2017.Pdf (Erişim Tarihi: Nisan 2019).
• T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, “Ulusal İstihdam Stratejisi, 5. İzleme ve Değerlendirme Kurulu Toplantısı Mevcut Durum Raporu-İnşaat Sektörü”, (Aralık 2017).
• T.C. Sosyal Güvenlik Kurumu, SGK İstatistik Yıllıkları, http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari
• Temel, B. A., Başağa, H. B., & Atasoy, M. “İnşaat Sektöründe Çalışan İşçilerin Profilleri İle İş Sağlığı Ve Güvenliği Hakkındaki Bilgi Düzeyleri; “Trabzon Ölçeğinde.
• Türk Akreditasyon Kurumu, Personel Belgelendirme Kuruluşlarının Akreditasyonuna Dair Rehber.
• UİS, (2014), Ulusal İstihdam Stratejisi Eylem Planları 2014-2016, T. C. Çalışma Ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü: Ankara, http://www.uis.gov.tr
• Ünal, M. S. (2018). Türkiye Madencilik Endüstrisi İçin Eğitim Ve Sertifikasyon Modeli Geliştirilmesi.
• Yanık, S. (2017). İnşaat Sektöründe Çalışan İşçilerin Profilleri İle İş Sağlığı Ve Güvenliği Eğitimlerinin Belirlenmesi (Master's Thesis).