TÜRKİYE’DE ŞUBE AÇAN YABANCI BANKALARIN AKTİF KÂRLILIĞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 157 - 178, 31.12.2024

Seda Doğan

https://doi.org/10.61127/idusos.1553248

Öz

Bu araştırma, Türkiye’de şube açan yabancı bankaların Aktif kârlılık oranları (ROA) üzerinde özkaynak kârlılığı (ROE), likit aktiflerin aktiflere (LA) ve finansal varlıkların aktiflere (FV) oranlarının etkilerini incelemektedir. Araştırmanın örneklemi, Türkiye’de şube açan yabancı bankaların 2015:1-2023:4 dönemleri arasındaki 36 çeyreklik verilerden oluşmaktadır ve veriler Türkiye Bankalar Birliği web sitesinden elde edilmiştir. Araştırmada, panel veri analizi yönteminin çoklu doğrusal regresyon modeli uygulanmıştır. Bulgulara göre, modele ait otokorelasyon sorunu, sabit varyans sorunu ve specification hatasına yönelik sıfır hipotezleri, sorunların modelde bulunmaması sebebiyle reddedilmiştir. Ayrıca, ROA ile ROE ve LA arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif ilişki tespit edilirken, ROA ile FV arasında istatistiksel olarak anlamsız negatif ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Bankacılık sektörü, Aktif kârlılığı, İçsel faktörler, Panel veri analizi

Kaynakça

• Abbas, F. ve Aziz, B. (2020). The interdependence between capital and profitability in banking industry of Asia: A comparative study of developed and developing economies. NUML International Journal of Business & Management, 15(2), 17-34.
• Akkaynak, B. (2022). Türk Bankacılık Sektörünün Karlılığını Etkileyen İçsel Değişkenler. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 769-784.
• Alexiou, C. ve Sofoklis, V. (2009). Determinants of bank profitability: Evidence from the Greek banking sector. Economic Annals, 182, 93-118.
• Ali, K., Akhar, M. F. ve Ahmed, H. Z. (2011). Bank-specific and macroeconomic ındicators of profitability - empirical evidence from the commercial banks of Pakistan. International Journal of Business and Social Science, 2(6), 235-242.
• Alshatti, A. S. (2015). The effect of the liquidity management on profitability in the Jordanian Commercial Banks. International Journal of Business and Management, 10(1), 62-71.
• Athanasoglou, P. P., Brissimis, S. N. ve Delis, M. D. (2008). Bank-specific, industryspecific and macroeconomic determinants of bank profitability. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 18, 121-136.
• Abu Bakar, M. A., Nasir, N. M., Abd Razak, F. D. and Hazwani, N. (2018). Bank’s liquidity holding and profitability: Evidence from generalized method of moments. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, (Special Edition), 1614-1623. DOI NO: 10.7456/1080SSE/217
• Borges, M. R. ve Tavares, A. S. (2020). Determinants of bank performance in the context of crisis: A panel data analysis for Portugal. European Research Studies Journal, 23(4), 674-686.
• Büyükoğlu, B. (2023). Yerli ve yabancı mevduat bankalarında içsel ve dışsal faktörlerin karlılığa etkileri. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 15(28), 104-121. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.1231993
• Cheng, L., Nsiah, T. K., Charles, O. and Ayisi, A. L. (2020). Credit risk, operational risk, liquidity risk on profitability: A study on south Africa commercial banks. Revista Argentina de Clínica Psicológica, 29(5), 5-18. DOI: 10.24205/03276716.2020.1002
• Chiorazzo, V., Milani, C. ve Salvini, F. (2008). Income diversification and bank performance: Evidence from Italian banks. Journal of Financial Services Research, 33, 181-203.
• Dizgil, E. (2017). Türkiye’deki mevduat bankalarının kârlılığını etkileyen mikro düzeyli faktörler üzerine ampirik bir araştırma. BDDK bankacılık ve finansal piyasalar, 11(2), 31-52.
• Doğru, C. (2011). Kârlılığın belirleyicileri analizi: Teori ve orta ölçekli bir banka uygulaması. Maliye Finans Yazıları, 91, 47-75.
• Duan, Y. ve Niu, J. (2020). Liquidity creation and bank profitability. The North American Journal of Economics and Finance, 54. https://doi.org/10.1016/j.najef.2020.101250
• Dursun, D.G. ve Bozkır, B. (2018). Türkiye’de Faaliyet Gösteren Ticari Bankaların Aktif Kalitesinin TOPSIS Yöntemi İle Ölçümü. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 3(3), 243-258.
• Goddard, J., Molyneux, P. ve Wilson, J. (2004). Dynamics of growth and profitability in banking. Journal of Money, 36, 1069-1090.
• Güneş, N. (2015). Banka kârlılığının belirleyicileri: 2002-2012 dönemi Türk mevduat bankaları üzerine bir inceleme. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 20(3), 265-282.
• Hawaldar, I. T., Meher, B. K., Kumari, P. ve Kumar, S. (2022). Modelling the effects of capital adequacy, credit losses, and efficiency ratio on return on assets and return on equity of banks during COVID-19 pandemic. Banks and Bank Systems, 17(1), 115-124.
• Ibe, S.O. (2013). The Impact of Liquidity Management on the Profitability of Banks in Nigeria. Journal of Finance and Bank Management, 1(1), 37-48.
• Thi Doan, T.-T. ve Bui, T. N. (2021). How does liquidity influence bank profitability? A panel data approach. Accounting, 7(2021), 59-64. DOI:10.5267/j.ac.2020.10.014
• Karahanoğlu, İ. (2017). Türk kalkınma ve yatırım bankalarının aktif karlılığını etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 50 (Temmuz-Aralık), 167-186.
• Karakaş, A. ve Acar, M. (2022). Ticari bankalarda likidite ve kârlılık ilişkisi: Türk bankacılık sektörü üzerine bir uygulama. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 16(2), 139-171. DOI: http://doi.org/10.46520/bddkdergisi.1178316
• Kumer, V. ve Sayani, H. (2015). Application of CAMEL model on the GCC Islamic Banks: 2008-2014. Journal of Islamic Banking and Finance, 3(2), 1-14.
• Lartey, V.C., Antwi, S. ve Boadi, E.K. (2013). The relationship between liquidity and profitability of listed banks in Ghana. International Journal of Business and Social Science, 4(3), 48-56.
• Munteanu, I. ve Ilie, C.A. (2021). The Use of ROA and ROE in Study of a Bank’s Profitability. “Ovidius” University Annals, Economic Sciences Series, XXI(2), 1078-1083.
• Nimer, M.A., Warrad, L. ve Omari, R.A. (2013). The impact of liquidity on Jordanian banks profitability through return on assets. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 5(7), 70-76.
• Öndeş, T. ve Osman, A. B. (2020). Likidite bankaların kârlılığını etkileyen faktör mü? Ampirik bir çalışma. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (7), 393-402. DOI: 10.21733/ibad.686734
• Parvin, S., Minhajul Haque Chowdhury, A. N. M., Siddiqua, A. ve Ferdous, J. (2014). Effect of liquidity and bank size on the profitability of commercial banks in Bangladesh. Asian Business Consortium, 9(1), 7-10. https://doi.org/10.18034/abr.v9i1.219
• Pointer, L. V. ve Khoi, P. D. (2019). Predictors of return on assets and return on equity for banking and insurance companies on Vietnam stock Exchange. Entrepreneurial business and Economics Review, 7(4), 185-198.
• Rasul, L. (2013). Impact of liquidity on Islamic banks’ profitability: Evidence from Bangladesh. ŒCONOMICA, 9(2), 23-36.
• Sari, F. N. ve Endri, E. (2019). Determinants of Return on Assets (ROA) On Conventional Banks Listed on Indonesian Stock Exchange (IDX) Period 2013 – 2017. IOSR Journal of Business and Management, 21(4), 52-62.
• Staikouras, C. K. ve Wood, G. E. (2011). The Determinants of European bank profitability. International Business & Economics Research Journal, 3(6), 57-68.
• Taysı, K. ve Özgür, E. (2022). Yabancı Sermayeli Mevduat Bankalarının Aktif Kalitesine Etki Eden Faktörlerin Belirlenmesi için Panel Veri Analizi Uygulaması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (61), 175-198. Doi: 10.18070/erciyesiibd.988028
• Trujillo-Ponce, A. (2013). What determines the profitability of banks? Evidence from Spain. Accounting and Finance, 53, 561–586.