Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

ORTAÇAĞ KATOLİK KİLİSESİ’NDE KONSİLYARİZM VE KONSİLYARİST HAREKET

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 101 - 119, 20.06.2022

Öz

Bir teori ve akım olarak konsilyarizm, Katolik Kilisesi’nin derin bir otorite krizine
sürüklendiği, “Büyük Batı Bölünmesi” (Great Western Schism, 1378-1417)
döneminde tarih sahnesine çıkmıştır. Bu akımın temel amacı, öncelikle meşru ve
tek bir papa seçerek bölünmeyi sonlandırmaktır. Kilise’nin mutlak hâkimi olma
iddiasında olan Papalığın otoritesini Genel Konsil’ler yoluyla sınırlandırmak ve
dengelemek de akımın öncelikli amaçlarındandır. Bir başka deyişle
konsilyaristler, kilise idaresinde mutlak monarşik bir yönetim yerine, görece
daha demokratik bir sistemi benimsemiştir. Bu çalışmada, öncelikle konsilyarizm
fikrinin ortaya çıkışını sağlayan tarihsel arka planı incelenmiş, ardından
konsilyaristlerin kilise ve kilise otoritesine ilişkin öne sürdükleri görüşlerin
dayandığı temel prensipler ele alınmıştır.

Kaynakça

  • Allen, John L. Conclave: The Politics, Personalities and Process of the Next Papal Election. New York: 2002.
  • Andersen, C. “History of the Medieval Councils in the West”. The Councils of the Church, History and
  • Analysis. Ed. Hans Jochen Bense Margull and F. Walter. Philadelphia: Fortress, 1961, 82-240. Aydın, Mahmut. Hıristiyanlık. İstanbul: Ketebe Yayınları, 2021.
  • Barraclough, Geoffrey. The Medieval Papacy. London: Thames and Hudson, 1968.
  • Black, Anthony. Monarchy and Community: Political Ideas in the Later Conciliar Controversy 1430- 1450.
  • Cambridge: Cambridge University Press, 1970.
  • Black, Antony. “The Conciliar Movement”. Cambridge History of Medieval Political Thought. Ed. J.H.
  • Burns. Cambridge: Cambridge University Press, 1988, 573-587.
  • Broderick, John F. “The Sacred College of Cardinals: Size and Geographical Composition (1099- 1986)”.
  • Archivium Historiae Pontificiae. 25 (1987), 7-71.
  • Canning, Joseph. A History of Medieval Political Thought 300-1450. London: Routledge, 1990.
  • Collins, Roger. Keepers Of The Keys Of Heaven: A History Of The Papacy. New York: Basic Books, 2009.
  • Corbet, James A. The Papacy: A Brief History. Princeton: Van Nostrand Anvil Books, 1956.
  • Çoban, Bekir Zakir. Geçmişten Günümüze Papalık. İstanbul: İnsan Yayınları, 2009.
  • Deanesly, Margaret. A History of the Medieval Church 590-1500. London: Routledge Books, 1994.
  • De Guzman Miroy, Jovino. Tracing Nicholas of Cusa's Early Development: The Relationship between De Concordantia Catholica and De Docta Ignorantia. Paris: Éditions de L'Institut Supérieur de Philosophie, 2009.
  • Durgun, Fatih. “Dini ve Siyasi Yönleriyle Ortaçağ Batı Kilisesi'nde Büyük Bölünme (1378-1417)”. Ortaçağ'da Din ve Devlet: Doğu ve Batı Ekseninde. Ed. Ayşe Atıcı Arayacan. İstanbul: Yeditepe Yayınevi, 2018. 177-200.
  • Dvornik, Francis. Konsiller Tarihi: İznik’ten II. Vatikan’a. Çev. Mehmet Aydın, ve Soeur Jean-Marie. Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1990.
  • Eraslan, Osman. “Havari Petrus ve Hıristiyanlıktaki Yeri”. (Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi SBE, 2021).
  • Eşmeli, İsmet. “Hıristiyanlık Tarihinde Kilise ve ‘Kilise’ İçin Kullanılan Metaforlar”. Electronic Turkish Studies 9.5 (2014), 953-966.
  • Eşmeli, İsmet. “Kilisenin Mahiyeti ve Boyutları”. Electronic Turkish Studies 9.8 (2014), 491-496.
  • Ferguson, Thomas. “The Council of Pavia‐Siena and Medieval Conciliarism”. Journal of Religious History 25/1 (2001), 1-19.
  • Figgis, John Neville. From Gerson to Grotius (1414-1625). Cambridge University Press, 1907.
  • Flanagin, David Zachariah. “Gathering around the Word: The Biblical Roots of Conciliarism in Jean Gerson”. Chicago: 2004.
  • Gönenç, Levent. Ortaçağ Avrupası’nda Anayasacılığın Düşünsel ve Kurumsal Temelleri. http://www.yasayananayasa.ankara.edu.tr/belgeler/makaleler/ortacag_anayasaciligi.pdf, 24 Ocak 2020, 267-291.
  • Granfield, Patrick. “Papacy”. The Encyclopedia of Religion. Simon&Schuster Macmillan, 1995, 10/6965-6976.
  • Hay, Denys. Europe in the Fourteenth and Fifteenth Centuries. Routledge, 2016.
  • Kaiser, Denis. “Leo the Great on the Supremacy of the Bishop of Rome”. Andrews University Seminary Student Journal 1, Vol. 2, (2015), 73-89.
  • Kelly, Joseph F. The Ecumenical Councils of the Catholic Church: A History. Minnesota: Liturgical Press, 2009.
  • Kosinski, Renate Blumenfeld. Poets, Saints and Visionaries of the Great Schism, 1378-1417. Pennsylvania: The Pennsylvania State University Press 2006.
  • Kutsal Kitap: Eski ve Yeni Antlaşma (Tevrat, Zebur, İncil). İstanbul: Kitab-ı Mukaddes Şirketi, 2001.
  • Martin, Victor. “Comment s'est Formée la Doctrine de la Supériorité du Concile Sur le Pape (Suite)”. Revue des Sciences Religieuses 17.3, (1937), 261-289.
  • Menache, Sophia. Clement V. Cambridge: Cambridge University Press, 2002.
  • Nohl, Johannes. The Black Death: A Cronicle of the Plague Compiled from Contemporary Sources. London: Unwin Books, 1971.
  • Oakley, Francis. “Bronze-Age Conciliarism: Edmond Richer's Encounters with Cajetan and Bellarmine”. History of Political Thought. 20/1 (1999): 65-86.
  • Oakley, Francis. The Western Church in the Later Middle Ages. Cornell University Press, 1985.
  • Oestereich, Thomas. “Pope Boniface VIII”, The Catholic Encyclopedia. Vol. 2. New York: Robert Appleton Company, 1907, <http://www.newadvent.org/cathen/02662a.htm. (20 Mart 2020).
  • Rollo-Koster, Joëlle. Avignon and its Papacy, 1309–1417: Popes, Institutions, and Society. Rowman & Littlefield, 2015.
  • Schatz, Klaus. Papal Primacy: From its Origins to the Present. Minnesota: Liturgical Press, 1996.
  • Stump, Philip H. “The Council of Constance (1414-1418) and the End of the Schism”, A Companion to the Great Western Schism (1378-1417). Ed. Joelle Rollo- Koster ve Thomas M. Izbicki. Brill, Boston 2009. 397-442.
  • Swanson, R. N. Universities, Academics and the Great Schism. Cambridge Studies in Medieval Life and Thought: Third Series 12. Cambridge: Cambridge University PreSS, 1979.
  • Thatcher, Oliver J ve Edgar Holmes McNeal (Ed.). A Source Book for Mediæval History: Selected Documents Illustrating the History of Europe in the Middle Age. Good Press, 2019.
  • Tierney, Brian. “A Conciliar Theory of the Thirteenth Century”. The Catholic Historical Review 36/4 (1951), 415–40.
  • Tierney, Brian. “Conciliarism (History Of)”. The New Catholic Encyclopaedia. (Detroit: Thomson/Gale, 2003), 4/53-56.
  • Tierney, Brian. “Constance, Council Of”. The New Catholic Encyclopaedia. (Detroit: Thomson/Gale, 2003), 4/168-172.
  • Tierney, Brian. Foundations of the Conciliar Theory: The Contribution of the Medieval Canonists from Gratian to the Great Schism. Brill, 1998.
  • Tierney, Brian. “Hermeneutics and History: The Problem of Haec Sancta”, Essays in Medieval History, University of Toronto Press. 2019, 354-370.
  • Tierney, Brian. Religion, Law and Growth of Constitutional Thought (1150-1650). Cambridge: Cambridge University Press, 1982.
  • Turrecremata, Joannis de. De Potestate Papae Et Concilii Generalis. Libraria Academica Wagneriana 1831.
  • Ullmann, Walter. “Papacy (Early and Medieval Period)”. The New Catholic Encyclopaedia. (Detroit: Thomson/Gale, 2003), 10/829-840.
  • Ullman, Walter. The Origins of the Great Schism: A Study in Fourteenth-Century Ecclesiastical History. Archon books, 1948.
  • Ullmann, Walter. “Western Schism”. The New Catholic Encyclopaedia. (Detroit: Thomson/Gale, 2003), 14/492-494.
  • Walsh, Michael. The Conclave: A Sometimes Secret and Occasionally Bloody History of Papal Elections. New York: Sheed&Ward Book, 2003.
  • Weiss, Stefan. “Luxury And Extravagance At The Papal Court In Avignon And The Outbreak Of The Great Western Schism”. A Companion to the Great Western Schism (1378-1417). Brill, 2009, 67-88.
  • Wickham, Chris. Medieval Europe. New Haven: Yele University Press, 2016.
Toplam 55 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Din, Toplum ve Kültür Araştırmaları
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

İsmail Taşpınar Bu kişi benim 0000-0003-4427-6829

İbrahim Korhan 0000-0001-5430-0197

Yayımlanma Tarihi 20 Haziran 2022
Gönderilme Tarihi 3 Nisan 2022
Yayımlandığı Sayı Yıl 2022 Cilt: 3 Sayı: 1

Kaynak Göster

ISNAD Taşpınar, İsmail - Korhan, İbrahim. “ORTAÇAĞ KATOLİK KİLİSESİ’NDE KONSİLYARİZM VE KONSİLYARİST HAREKET”. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3/1 (Haziran 2022), 101-119.
Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi,
Creative Commons Lisansı Creative Commons Atıf-GayriTicari 4.0 Uluslararası Lisansı (CC BY-NC 4.0) ile lisanslanmıştır.