BİR SEMPOZYUMUN ARDINDAN: ULUSLARARASI SEMPOZYUM İSLAM HUKUKU ARAŞTIRMALARINA ZEMİN AÇISINDAN “YAPAY ZEKA” ‘Yapay Zeka’ Konulu Disiplinlerarası Teorik ve Pratik Çalışmalar

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 140 - 151, 20.06.2022

Yıldıray Sipahi

Öz

Yapay zeka sürekli değişkenliğe en iyi örnek olarak sunulması, tartışma alanlarının da
sürekli genişleyerek açılmasına sebebiyet vermektedir. Ve asla da ileri sürülen
tanımlara sığmayan bir yön arz etmektedir. Bunun yanında pozitif ve dini hukukta
kapsamlı doğrudan yapay zeka ile ilgili gerek ulusal gerekse uluslararası hukuk
yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Yapay zekayı doğru bir şekilde ele alabilmek için
bilinmesi gereken ön bilgiler vardır. Bunlardan en önemlisi diyebileceğimiz terimler:
beyin, beden-zihin sorunu, zihin tartışmaları, beyin-bilgisayar karşılaştırılması (beynin
modellenmesi), matematiksel gerçeklikler, klasik-sembolik-fuzzy mantık (yapay zihin,
YZ’nin karar verme üzerine etkisi), algoritma, veri, büyük veri, bulut teknolojileri,
makine öğrenmesi, derin öğrenme, otonom, optizimizasyon (metasezgisel), genetik
algoritmalar, robot (cyborg), güvenlik (veri ve ulusal-uluslararası), yapay zeka
sistemleri ve yapay zeka tartışmaları, kişisel veri güvenliği, sorumluluk, hesaplama gibi
terimlerdir. Ayrıca şunların da yapay zeka bağlamında önemli olduğu
unutulmamalıdır: sibernetik, dijitalleşme, sibernetik sistemler, sanal gerçeklik
(simülasyon, sanal/elektronik ortamda hologram, siber krizi ve yaşayan sanallık gibi)
başlıca olarak sayılabilir, eklenebilir veya çıkarılabilir. Fakat gün geçtikçe yapay zeka
sistemleri günümüzde bireyleri ve toplumları etkileyen kararlar alması yaygın olarak
kullanılsa da bu sistemlerin veri setlerine dayalı olarak öğreniyor olması, çıktılarının
insani ön yargı ve ayrımcılıklarından uzak olacağını veya kalacağını garanti etmemesi
büyük bir sorundur. Özellikle de hukukta yapay zekanın adaleti insan kararlarından
daha adil olacağını iddia etmek yapay zeka sistemlerinin bu yönlerini ihmal ediyor
görünmektedir. Çünkü her yeni yapay zekanın kullanım şeklinde, eşitsizliğe,
ayrımcılığa ve kişisel verilerin korunması hakkının ihlaline neden olma riski
artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hukuk, İslam Hukuku, Fıkıh, Yapay Zeka, Sempozyum, sonuç bildirgesi

Kaynakça

• Sipahi, Yıldıray. BİR SEMPOZYUMUN ARDINDAN: ULUSLARARASI SEMPOZYUM İSLAM HUKUKU ARAŞTIRMALARINA ZEMİN AÇISINDAN “YAPAY ZEKA” ‘Yapay Zeka’ Konulu Disiplinlerarası Teorik ve Pratik Çalışmalar. Burdur Makü İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3 (1): 2022. 140 -151.