YEREL SEÇİMLERİN CİNSİYETİ: SEÇİMLER VE KADIN TEMSİLİ

Yıl 2017, Cilt: 18 Sayı: 1, 101 - 131, 08.06.2017

Rabia Üste

https://doi.org/10.24889/ifede.287467

Cited By: 3

Öz

Kadınların siyasal haklarını elde etmeleri,
demokrasi adına verdikleri örneklere bakıldığında kolay olmadığı görülmektedir.
Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde başlayan kadınların siyasal hak arama
mücadelesi, Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra da devamlılık göstermiştir.
1930 yılında kadınlara tanınan Belediye Seçimleri’nde –seçme ve seçilme- hakkı
birçok gelişmiş ülkeden çok öncedir. Bu tarihten itibaren kadınlar belediye
başkanı, belediye meclis üyesi olarak başarılara imza atmışlardır. Ancak, her
ne kadar uzun bir süreçte yerel seçimlerde kadınlar yer almış olsa da, aday
gösterilme ve seçimlere katılmada erkek adaylar kadar sayıları fazla ve şanslı
olmamıştır. 20. yüzyıl boyunca devam eden bu süreç, 21. yüzyıla gelindiğinde
aynı açmazları beraberinde getirmiştir. Çalışmada, birinci kısımda, tek partili
dönemde elde edilen seçme ve seçilme hakkı sonrasında yapılan 1930-1934-1938 ve
1942 yerel seçimlerinde kadın temsili incelenecektir. Seçilen belediye
başkanları ve belediye meclis üyeleri tanıtılmaya çalışılacaktır. İkinci
kısımda, yerel seçimlerde, siyasal partiler içindeki cinsiyet ayrımcılığı
üzerinde durulacaktır. Üçüncü kısımda ise, 21. yüzyıl Türkiye’sinde yapılan üç
yerel seçimde kadın temsili karşılaştırmalı olarak verilecektir. Gelecek yerel
seçimlerde kadın temsilinin cinsiyet ayrımcılığı gözetilmeden, kadın-erkek
yerel yönetimlerde kaliteli, etkin ve güvenilir hizmeti verebilecek kişilerin
siyasal partiler aracılığıyla aday gösterilmesi açısından öneriler ortaya
konulmaya çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Yerel siyaset, yerel seçimler, kadın

Kaynakça

• Adak, H. (2016). Halide Edib ve Siyasal Şiddet. İstanbul:İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Anadolu Gazetesi, 02.11.1930.s.3.
• Anadolu Gazetesi, 08.11.1930.s.2.
• Anadolu Gazetesi, 24.11.1934.s.4.
• Anadolu Gazetesi, 02.11.1942.s.2.
• Anayurt Gazetesi, 01.11.1934.s.5.
• Aulette, J.R. ve Wittner, J. (2012). Gendered Worlds. New York: Published by Oxford University Press.
• Beyani, Ş. (2015). Moğol Dönemi İran’ında Kadı. M. Uyar (Çev.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Beyani, Ş. (2015). Moğol Dönemi İran’ında Kadı. M. Uyar (Çev.), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Biehl, K. (2012). Örnek Vaka Analizi:İstanbul. A. İçduyu (Ed.), Kentler ve Göç (ss.73-113), İstanbul:İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Brenner, J. (2012). Sınıf Siyaseti ve Kadın. D. Yeşilsu (Çev.), İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Bogdanor, V. (1999). Siyaset Bilimi Ansiklopedisi, B. Peker (Çev.), Ankara: Ümit Yayıncılık.
• Civelek, Y. (2013). Kırmızı Kuşağın Kuramsallığı: Ataerkil Söylem ve Anadolu Kırsalı’nda Kadın. Doğu-Batı Düşünce Dergisi, 16 (64), 87-123.
• Cott, N. F. (1987). The Grounding Of Modern Feminism. New York: United States of America by Vail-Ballou Press.
• Cumhuriyet Gazetesi, 03.11.1930.s.4.
• Cumhuriyet Gazetesi, 06.11.1930.s.1.
• Cumhuriyet Gazetesi, 07.11.1930.s.4.
• Cumhuriyet Gazetesi, 23.11.1930.s.6.
• Cumhuriyet Gazetesi, 11.11.1934.s.2.
• Cumhuriyet Gazetesi, 12.11.1938.s.3.
• Cumhuriyet Gazetesi, 11.11.1942.s.1.
• Çakır, S. (1996). Siyasal Yaşama Katılım Mücadelesinde Türk Kadını. Kadınlar ve Siyasal Yaşam Eşit Hak-Eşit Katılım. N. Arat (Ed.), İstanbul: Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Yayınları, No:4.
• Çakır, Serpil (2011). Tarih İçinde Görünürlükten, Kadınların Tarihine: Türkiye’de Kadın Tarihi Yazmak. N. Akgökçe, (Ed.), Farklı Feminizmler Açısından Kadın Araştırmalarında Yöntem (ss.222-229). İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Çaylak, A. (2010). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Türkiye’de İktidar-Muhalefet İlişkileri. M. Dikkaya (Ed.). Osmanlı’dan İkibinli Yıllara Türkiye’nin Politik Tarihi (ss.59-93). Savaş Yayınevi: Ankara.
• Doğan, İ. (2000). Sivil Toplum, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Dökmen, Z. Y. (2012). Toplumsal Cinsiyet, Sosyal Psikolojik Açıklamalar, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Dubois, E. C. (1998). Woman Suffrage And Women’s Rights. New York and London: New York University Press,
• Dupre, B (2014). Gerçekte Bilmeniz Gereken 50 Felsefe Fikri, E. Gökteke (Çev:), Ankara: Domingo Yayıncılık.
• Erder, S. ve İncioğlu, Semerci N. ve Uyan P. (2015). Büyükşehir Belediye Meclislerinin Yapısı, İşleyişi ve Yerel Demokrasi: Genel Değerlendirme. Uyan P. (Ed.), Yerel Demokrasi Sorunsalı (ss.273-285).İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Freeman, M. A. (1995). The Human Rights of Women In The Family: Issues and Recommendations For Implementation Of The Women’s Convention, Peters, J. and Wolper, A. (Ed), Women’s Rights International Feminist Perspectives Human Rights (ss.149). New York: Routledge Taylor & Francis Group.
• Gülmez, F. (2011). Kadın ve Siyaset. Kadına Dair Ekyaz Söyleşileri (ss.51-65). İzmir: Konak Belediyesi Yayınları.
• Gülmez, F. (2011). Modernizm-Postmodernizm ve Kadın Olgusu. Kadına Dair Ekyaz Söyleşileri (ss.151-166). İzmir: Konak Belediyesi Yayınları.
• Habip, B. (2013). Sonradanlık Kavramı İçinde Cinsellik: Freudcu Bir Okuma. D. Arduman. (Ed.), Cinsiyet, Cinsel Kimlik ve Cinsellik (ss.155-161). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Hakimiyet-i Milliye Gazetesi, 10.11.1934.s.2.
• Halkın Sesi Gazetesi, 01.11.1934.s.5.
• Halkın Sesi Gazetesi, 08.11.1934.s.4.
• Halkın Sesi Gazetesi, 05.11.1938.s.1.
• Halkın Sesi Gazetesi, 10.11.1942.s.2.
• Heper, M. (2011), Türkiye’nin Siyasal Hayatı. İstanbul: Doğan Egmont Yayıncılık.
• Hizmet Gazetesi, 16.11.1930.s.1.
• Icisleri Bakanlığı Mahalli Idareler Genel Mudurluğu (2011). http://www.adrena.com.tr/kader/?p=istatistikler,http://www.bianet.org/bianet/kategori/ kadin/-
• 102131/ siyasette-daha-cok-kadin-icin-kota-sart-98-ulkede-var http://www.tuik.gov.tr. (25.01.2011)
• 2004 Yılında Seçilmiş Kadın Belediye Başkanları (2004).
• http//: cms2.ka-der.org.tr/images/file/635106274149557109.pdf (20.04.2004)
• 2009 Yerel Seçim Sonuçları (2009). http://www.ysk.gov.tr/ysk/docs/2009MahalliIdareler/SecimSonuclari/KazananAdaylarCinsiyet.pdf (05.05.2009)
• 2014 Mahalli idareler Türkiye Geneli Seçim Sonuçları (2014).
• http//:cms2.ka-der.org.tr/images/file/KADER-8MARTKARNE.pdf.
• Karal, D ve Aydemir, E. (2011). Türk Siyasetinde Kadın -Çok Oluyoruz!-. Ankara: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu, Sosyal Araştırmalar Merkezi, No:11-05.
• Kerber, L. K. (1980). Woman Of The Rebuplic, Intellect And Ideology In Revolutionary America. United States of America: The University of North Carolina Press.
• Keyman, E.F. (2010). Türkiye Siyasi Tarihi ve Demokratikleşme. M. Dikkaya. (Ed.), Osmanlı’dan İkibinli Yıllara Türkiye’nin Politik Tarihi (ss.7-23). Ankara: Savaş Yayınevi.
• Kymlicka, W. (2016). Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş. E. Kılıç (Çev.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Milliyet Gazetesi, 15.09.1930.s.2.
• Milliyet Gazetesi, 17.09.1934.s.4.
• Negiz, N. ve Üçer, N. (2012). Yerel Siyasette Seçil(e)meyen Kadın: 2004-2009 Mart Seçimleri Düzleminde Analitik Bir İnceleme, Çağdaş Yerel Yönetimler, 21 (2), 1-25.
• Onbaşı, F. G. (2012). Kadınlar Halk Fırkası: Doğudan Yükselen Işık. Doğu-Batı Düşünce Dergisi, 16 (63), 75-93.
• 30 Mart Yerel Seçim Kampanyaları (2014).
• http://www.ka-der.org.tr/tr-TR/Page/News/30/yerel-secim-kampanyalari.html?bid=410 (03.03.2014)
• Özkazanç, A. (2015). Ataerkil Şiddetin Tarihselleştirilmesi: Günümüzde Şiddet Sorunu. B. Yarar (Ed.), Şiddetin Cinsiyetli Yüzleri (ss.53-79), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Pulur, H. (1994). Olaylar ve İnsanlar, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Sancar Üşür, S. (2012). Siyasal Alanda Cinsiyetçilik ve Kadınların Söylemsel Kuşatılmışlığı.http://www.politics.ankara.edu.trserpilsancar/05.pdf. (01.06.2016)
• Schick, İ. C. ve Tonak E. A. (2003). Geçiş Sürecinde Türkiye. İstanbul: Belge Yayınları.
• Son Posta Gazetesi, 08.11.1938.s.1.
• Tan, E. M. (1979). Kadın – Ekonomik Yaşamı ve Eğitimi-. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Taylor, S. (2012). 30 Saniye’de Siyaset. M. C. Yalçıntan (Çev.), İstanbul: Caretta Kitapları.
• Toprak, B. (2009). Türkiye’de Farklı Olmak, İstanbul: Metis Yayıncılık.
• Ulus Gazetesi, 10.09.1942.s.4.
• Ulus Gazetesi, 10.11.1942.s.5.
• Üste, R. B. (2006). Tek Partili Dönemde Yerel Seçimler -1930-1934-1938-1942, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Wedel, H. (2013). Siyaset ve Cinsiyet. C. Kurultay (Çev.), İstanbul: Metis Yayınları.
• Vakit Gazetesi, 06.11 1930.s.3.