Sosyal Medyanın İşe Alım Süreçleri Üzerine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 1, 27 - 46, 10.06.2023

Zeynep Ceren Nurata

https://doi.org/10.24889/ifede.1013370

Öz

Günümüzde gelişen teknoloji ile birlikte insan kaynakları uygulamalarında da değişimler yaşanmaktadır. İşe alım süreçlerinde geleneksel insan kaynakları yöntemleri terk edilmeye başlanmış, şirketler tarafından potansiyel adaylara, sosyal medya aracılığıyla ulaşılmaya başlanmıştır. Bu şekilde şirketler daha az maliyetle daha kısa sürede personel istihdam etme olanağına sahip olmuşlardır. Sosyal medyanın ilgi çekmesinde sosyal ağların önemi büyüktür. Günümüzde hem işverenler hem de çalışanlar sosyal ağlar vasıtasıyla karşılıklı etkileşimde bulunmaktadır ve sosyal ağların insan kaynakları süreçlerine sağladığı katkı giderek artmaktadır. Özellikle sosyal medyanın insan kaynakları uygulamalarından işe alım süreçlerine etkisi incelenmeye değer bir konu olarak ortaya çıkmakta ve bu konuda giderek daha fazla çalışma ortaya konmaktadır. Bununla birlikte getirdiği kolaylıklara rağmen sosyal medyanın bazı güvenlik sorunları taşıdığı da bilinmektedir. Bu çalışma ile sosyal medyanın insan kaynakları işe alım sürecine etkisini; seçilen üç sosyal ağ üzerinden, şirketler, insan kaynakları yöneticileri ve çalışanlar perspektifinden inceleyerek konunun çok amaçlı ele alınması ve bu suretle alan yazınına katkı sağlanması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal medya, işe alım, Facebook, LinkedIn, Twitter

Kaynakça

• Adecco (2015). Work Trends Study, Discover the future of social recruiting and smartworking. http://englishbulletin.adapt.it/wp-content/uploads/2015/10/Adecco-Work-Trends-Study-2015.pdf adresinden 20 Aralık 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Aksu, S.G. ve Sürgevil Dalkılıç, O. (2019). Competencies of the Digital Age: A View From the Framework of Employees, Human Resources Specialists and Managers-Dijital Çağın Yetkinlikleri: Çalışanlar, İnsan Kaynakları Uzmanları ve Yöneticileri Çerçevesinden Bakış. Journal of Business in the Digital Age, 2(2), 54-68.
• Borne, K. (2013). Big Data, Small World: Kirk Borne at TEDxGeorgeMasonU. https://bigdata-madesimple.com/big-data-small-world-kirk-borne-at-ted/ adresinden 18 Şubat 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Boyd D.M. ve Ellison N.B. (2008). Social Network Sites: Definition, History, and Scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13, 210-230.
• Carpentier, M., Hoye, V.G., Stockman, S. & Van Theemsche B. (2017). Recruiting Nurses Through Social Media: Effects on Employer Brand and Attractiveness. Journal of Advanced Nursing, 73(11), 1-48.
• Carpentier, M., Hoye, V.G. & Weijters B. (2019). Attracting Applicants Through the Organization’s Social Media Page: Signaling Employer Brand Personality. Journal of Vocational Behavior, 115, 1-14.
• Çekin, M.S. (2018). Avrupa Birliği Hukuku ile Mukayeseli Olarak 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (1.bs.). İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık.
• Delaney, J. (2013). Employer Use of Facebook and Online Social Networks To Discriminate Against Applicants For Employment and Employees: An Analysis Balancing the Risks of Having A Facebook Account And The Need For Protective Legislation. Labor Law Journal, 64(2), 86-102.
• Denizli, U. (2019). İşe Alım Sürecinde Sosyal Ağ Siteleri Kullanımı: Tehlikeler ve Fırsatlar (Using Social Network Websites in the Recruitment Process: Pitfalls and Opportunities). Journal of International Scientific Researches, 4 (3), 283-303.
• Denizli, U. (2020). İşe Alım Sürecinde Sosyal Ağ Siteleri ve İşveren Markası. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Deringöl, H. (2010). Tarihsel Gelişimi İçinde İnsan Kaynakları Yönetimi Anlayışı, Amaçları ve Fonksiyonları Üzerine Çukurova Bölgesinde Faaliyet Gösteren İşletmelerde Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Digital 2020. Global Digital Overview. https://wearesocial.com/digital-2020 adresinden 21 Şubat 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Dinesh, N.R. (2015). Is Social Media A Preferable Source of Recruitment-An Employer’s Perspective With Reference To It. International Journal of Business and Administration Research Review, 2(11), 283-287.
• Dwyer, C., Hiltz, S.R. & Passerini K. (2007). Trust and Privacy Concern With Social Networking Sites: A Comparison of Facebook and MySpace. American Conference on Information Systems 2007 Proceedings.
• Eijkman, H. (2008). Web 2.0 as a Non‐foundational Network‐centric Learning Space. Campus-Wide Information Systems, 25(2), 93-104.
• Erhan, E. (2017). İnsan Kaynakları Tedarikinde Sosyal Medyanın Rolü. Ekonomi, İşletme ve Yönetim Dergisi: Sürekli Dergi, 1(1), 53-63.
• Güler, H., Meral, O., Köse, Ç., Teyin, A., Senol, E. ve Kocak A. (2015). Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğrenci ve Hekimlerinin Internet ve Sosyal Ağ Kullanımı Üzerine Bir Anket Çalışması. Medicine Science International Medical Journal, 4(1),1826-1835.
• Holland H. & Jeske D. (2017). Changing Role of Social Media at Work: Implications for Recruitment and Selection. In T. Bondarouk, H.J.M. Ruël, & E. Parry (Eds.), Electronic HRM in the Smart Era (The Changing Context of Managing People, Volume) (pp. 287-309). UK: Emerald Publishing Limited.
• Internet, Dünyada Ortaya Çıkışı, Türkiye’de İlk Kullanımı (t.y). http://tarihinizinde.com/internet-dunyada-ortaya-cikisi-turkiyede-ilk-kullanimi/ adresinden 17 Ocak 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Internet Live Stats. https://www.internetlivestats.com/one-second/ adresinden 19 Mart 2021 tarihinde edinilmiştir.
• İşler, B.D., Çiftçi, M. Ve Yarangümelioğlu D. (2013). Halkla İlişkiler Aracı Olarak: Sosyal Medyanın Kullanımı ve Yeni Stratejiler. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5(1), 174-185.
• Kluemper, D.H., Mitra A. & Wang S. (2016). Social Media Use in HRM. In M.R. Buckley, J.R.B. Halbesleben & A.R. Wheeler (Eds.), Research in Personnel and Human Resources Management (pp. 153-207). Yorkshire, UK: Emerald Group Publishing Limited.
• Kroeze, R. (2015). Recruitment via Social Media Sites: A critical Review and Research Agenda. https://essay.utwente.nl/68499/1/Kroeze_BA_BMS.pdf adresinden 30 Ağustos 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Lariscy, R.W., Avery, E.J., Sweetser, K.D. & Howes P. (2009). Research in Brief: An Examination of the Role of Online Social Media in Journalists’ Source Mix. Public Relations Review, 35, 314-316
• Lebekwe, M.ve Güran R. (2018). Türkiye’de Elektronik İşe Alım Kullanımına Yönelik Bir Araştırma. Marmara İktisat Dergisi, 2(1), 89-104.
• Meeker, M. & Pearson S. (1997). Morgan Stanley U.S. Investment Research: The Internet Retailing Report. New York, NY, USA: Morgan Stanley
• Mucuk, İ. (2016). Modern İşletmecilik (20.bs.). İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Nagendra, A. (2014). Paradigm Shift in HR Practices on Employee Life Cycle Due to Influence of Social Media. Procedia Economics and Finance, 11, 197-207.
• Neumann M., O’Murchu I., Breslin, J., Decker, S., Hogan D., MacDonaill, C. (2005). Semantic social network portal for collaborative online communities. Journal of European Industrial Training, 29(6), 472-487.
• Öz M.K., Keklik, B. ve R. Kılıç (2015). İnsan Kaynakları Tedarikinde Sosyal Medyanın Rolü Üzerine Bir Araştırma. 23. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı,Cilt-1. http://yonetimkongresi2015.mu.edu.tr/Belgeler/8/8/merged%20(2).pdf adresinden 15 Ekim 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Parry, E. & A. Solidoro (2013). Social Media as a Mechanism for Engagement. Social Media in Human Resources Management. UK: Emerald Group Publishing Limited, 121-141.
• Polat, G. (2017). İnsan Kaynakları Yönetimi. Ş. Karaca ve M.Ö. Umut (Ed.). Genel İşletme içinde (s. 219-248). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Quercia, D., Kosinski, M., Stillwell D. & Crowcroft J. (2011). Our Twitter Profiles, Our Selves: Predicting Personality with Twitter. PASSAT/SocialCom 2011, Privacy, Security, Risk and Trust (PASSAT), 2011 IEEE Third International Conference on and 2011 IEEE Third International Confernece on Social Computing (SocialCom), Boston, MA, USA, 9-11 October, 2011.
• Rosen, P.A., Solomon, S.J., McLarty, B.D., Esken, C.A. & Taylor E.C. (2018). The use of Twitter Profiles to Assess Personality and Hireability. Journal of Managerial Issues. 30(2), 256-272
• Salgın Etkisinde Dijitalleşen İnsan Kaynakları Uygulamaları. https://www.zerenmm.com/yayinlar/bultenler/salgin-etkisinde-dijitallesen-insan-kaynaklari-uygulamalari.php adresinden 30 Ağustos 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Saylin, G.M. & Horrocks T.C. (2013). The Risks of Pre-employment Social Media Screening. Society for Human Resource Management. https://www.shrm.org/resourcesandtools/hr-topics/talent-acquisition/pages/preemployment-social-media-screening.aspx adresinden 17 Ocak 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Stelmaszak, M. (2014). Privacy, social network theory and patterns of information revelation on Linkedin. İSCHANNEL, 9 (1), 11-17.
• The Guardian (2016). Microsoft 'deeply sorry' for racist and sexist tweets by AI chatbot. https://www.theguardian.com/technology/2016/mar/26/microsoft-deeply-sorry-for-offensive-tweets-by-ai-chatbot adresinden 18 Şubat 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Türkiye’de Internet. Internet Tarihi. Ankara: ODTÜ. http://www.internetarsivi.metu.edu.tr/tarihce.php adresinden 18 Şubat 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Van Dijck, J. (2013). ‘You have one identity’: Performing the self on Facebook and LinkedIn. Media, Culture & Soicety, 35(2), 199-215.
• Van Esch, P. & Mente M. (2018). Marketing video-enabled social media as part of your e-recruitment strategy: Stop trying to be trendy. Journal of Retailing and Consumer Services, 44, 266-273.
• Vural, A.B. ve Bat M. (2010). Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine Yönelik Bir Araştırma. Journal of Yasar University, 20 (5), 3348-3382.
• Wade, J.T. (2019). Social Media and Selection: How Does New Technology Change an Old Game? Unpublished doctoral dissertation. The Graduate School of Clemson University, South Carolina, USA.
• Wazed, S. & Ng E. (2015). College recruiting using social media: how to increase applicant reach and reduce recruiting costs. Strategic HR Review, 14(4), 135-141.
• Wikipedia. LinkedIn. https://en.wikipedia.org/wiki/LinkedIn adresinden 30 Ağustos 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Yılmaz, M.C. (2020). Türkiye’nin Instagram, Facebook ve Twitter Kullanıcı Sayısı Belli Oldu. https://www.webtekno.com/turkiye-instagram-twitter-facebook-kullanici-sayisi-h86431.html adresinden 19 Şubat 2021 tarihinde edinilmiştir.
• Yılmaz, P. (2016). Sosyal Medyanın İnsan Kaynakları Yönetiminde İşe Alım Süreci Üzerindeki Etkisi. ABMYO Dergisi, 41, 35-50.
• Yokoyama, H.M. (2016). How Social Network Sites (SNS) have changed the employer-employee relationship and what are the next challenges for human resource (HR)?, REGE-Revista de Gastao, 2-9.
• Yüksel, Ö. (2000). İnsan Kaynakları Yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.