Comparison of the Diversification Strategies of Business Groups in Turkey in terms of Levels of Diversification and Listing on the Stock Exchange: Old and New Period Business Groups

Yıl 2019, Sayı: 18, 435 - 459, 01.04.2019

Ahmet İlhan

Öz

Business groups in the large companies section have become one of the issues that attract great attention in the field of organization and management in recent years. This is because business groups are the organizational structures that emerged and developed along with the process of industrialization in which economic transformation was experienced. In this study, the business groups that emerged before and after 1980 in Turkey were compared in terms of their levels of diversification, one of the aspects of diversifications strategies they applied. In line with the findings obtained, the old period business groups had a higher level than the new period business groups in terms of the level of diversification based on diversification strategies, company number, the number of companies listed on the stock exchange. At this point, the old and new period business groups differentiate.

Anahtar Kelimeler

Business groups, diversification strategies, company number, companies listed on the stock exchange.

Türkiye’deki İşletme Gruplarının Çeşitlendirme Stratejilerinin Çeşitlenme Düzeyleri ve Borsaya Kote Olmaları Bakımından Karşılaştırılması: Eski ve Yeni Dönem İşletme Grupları

Öz

Örgüt ve yönetim alanında son dönemlerde büyük şirketler kesiminde işletme grupları oldukça dikkat çeken konulardan birisi haline gelmiştir. Çünkü işletme grupları, ekonomik dönüşümün yaşandığı sanayileşme süreciyle birlikte ortaya çıkan ve gelişen örgüt yapılarıdır. Bu çalışmada Türkiye’de 1980 öncesi ve sonrası ortaya çıkan işletme grupları, uyguladıkları çeşitlendirme stratejilerinin boyutlarından birisi olan çeşitlenme düzeyleri bakımından kıyaslanmıştır. Elde edilen bulgular ışığında eski dönem işletme gruplarının çeşitlendirme stratejilerine bağlı olarak çeşitlenme düzeyi, firma sayısı ve borsaya kote olan firma sayıları bakımından yeni dönem işletme gruplarından daha yüksek bir düzeye sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu noktada eski ve yeni dönem işletme gruplarının ayrıştıkları görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşletme grupları, çeşitlendirme stratejileri, firma sayısı, borsaya kote firmalar.

Kaynakça

• Alacaklıoğlu, Haluk, Kurumsal yönetim ve aile şirketleri. İstanbul: Kaizen Yayınevi, 2009.
• Berry, C. H, Corporate growth and diversification. Princeton NJ: Princeton University Press, 1975.
• Buğra, Ayşe, Devlet ve işadamları. İstanbul: İletişim Yayınları, 1995.
• Çolpan, A. ve Hikino, T, “Türkiye’nin büyük şirketler kesiminde iş- letme gruplarının iktisadi rolü ve çeşitlendirme stratejileri”, Yöne- tim Araştırmaları Dergisi, 8(1-2), 2008, 23-58.
• Elalmış, Süreyya Özekin, Aile İşletmelerinde Kuşak Çatışmalarından Kay- naklanan Yönetim Sorunları Bursa İli Örneği, Yayınlanmamış Yük- sek Lisans Tezi, Ankara: Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti- tüsü, 2011.
• Gökşen, Nisan ve Üsdiken, Behlül, “Uniformity And Diversity İn Tur- kish Business Groups: Effects Of Scale And Time Of Founding”, British Journal of Management, 12(4), 2001, 325-340.
• Guillén, M. F, “Business groups in emerging economies: A resourceba- sed view”, Academy of Management Journal, 43(3), 2000, 362-380.
• Hoskisson, R.E., Johnson, R.A., Tihanyi, L. ve White, R.E., “Diversified Business Groups And Corporate Refocusing in Emerging Econo- mies”, Journal of Management, 31(6), 2005, 941-965.
• İlhan Ahmet, Türkiye’deki işletme gruplarının çeşitlendirme stratejileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011.
• Kamien, M. I. ve Schwartz, N. L., “Market Structure And Innovation: A Survey”, Journal of Economic Literature, 13, 1975, 1-37.
• Karaevli Ayşe, “Çeşitlendirme Stratejileri Ve Yönetim Kontrol Sistem- lerinin Türkiye’deki İşletme Gruplarının Değişim Kapasitesi Üze- rindeki Etkileri”, 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Sakarya, 2007.
• Karaevli Ayşe, “Türkiye’deki İşletme Gruplarında Çeşitlendirme Stra- tejilerinin Evrimi”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 8(1-2), 2008, 85- 107.
• Koentrojo, S. ve Eliyana A., “Resource Orchestration: Consolidation, Integration, Entrepreneurial And Affective Commitment In Crea- ting Sustainable Competitive Advantage In The Family Firm”, In- ternational Journal Of Business and Social Science, 6(3), 2015, 128-136.
• Özkara, B., Kurt, M. ve Karayormuk, K., “Türkiye’de İşletme Grupları: Eskiler Ve Yeniler”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 8(1-2), 2008, 59- 83.
• Özkara, B. ve Kızıldağ, D., “Holding Formu Değişiyor Mu? Bir Ku- rumsal Girişimcilik Örneği”, 23. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Muğla, 2015.
• Ramanujam, V., ve Varadarajan, P., “Research On Corporate Diversifi- cation: A Synthesis”, Strategic Management Journal, 10(6), 1989, 523-551.
• Rumelt, R. P., “Diversification Strategy And Profitability”, Strategic Management Journal, 3, 1982, 359-369.
• Üsdiken Behlül, “Örgüt Kuramları”, Makrokuramsal Bakış Açısı: Bir Değerlendirme, ed. Selami Sargut ve Şükrü Özen, Ankara: İmge Yayınları, 2007, 77-132.
• Üsdiken Behlül, “Türkiye’de İşletme Grupları”, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 8(1-2), 2008, 5-21.
• Whitley, R., “Eastern Asian Enterprise Structures And The Comparati- ve Analysis Of Forms Of Business Organization”, Organization Studies, 11(1), 1990, 47-74.
• Wright, M., Filatotchev, I., Hoskisson, R.E., ve Peng, M.W., “Strategy Research In Emerging Economies: Challenging The Conventional Wisdom”, Journal of Management Studies, 42(1), 2005, 1-33.
• Yamak Sibel ve Üsdiken Behlül “Economic Liberalization And Ante- cedents of Top Manegement Teams: Evidence From Turkish’big’ Business”, British Journal of Management, 17, 2006, 177-194.
• Yıldırım İbrahim ve İlhan Ahmet, “Gaziantep'te Tekstil Sektöründe Faaliyet Gösteren Aile İşletmelerinde Yönetimin Bir Sonraki Ku- şağa Devrinde Karşılaşılan Devretme Sorunlarına Dönük Bir Araştırma”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 2016, 109-132.
• Yiu, D. W., Lu, Y., Bruton, G.D. ve Hoskisson, G.D., “Business Groups: An Integrated Model To Focus Future Research”, Journal of Mana- gement Studies, 44(8), 2007, 1551-1579.
• TSPAKB, Dünyada Borsa Şirketleşmeleri, Satın Alma Ve Birleşmeleri, İs- tanbul: Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşları Birliği (TSPAKB) Birlik Yayın No: 58, 2011.