COĞRAFYA VE SOSYAL BİLGİLER DERSLERİNDE CBS UYGULAMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ (SİNOP İLİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2021, Sayı: 43, 54 - 63, 26.01.2021

Bekir Taştan

https://doi.org/10.32003/igge.865314

Cited By: 2

Öz

Bugünlerde, eğitim ve öğretim ortamında birçok yeni teknoloji ve eğilimler ortaya çıkmıştır. Bu yenilikler sonucunda öğrenciye ve öğretmene bakış açısı değişmiştir. Artık araştıran, düşünen ve sorgulayan bireylerin yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Öğrencilerin bilişsel süreçlerinin geliştirilmesinde mekânsal teknolojiler etkili araçlara sahiptir ve bu özelliği nedeniyle eğitim öğretim ortamında yaygın olarak kullanılabilmektedir. Mekânsal teknolojiler; Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), GPS, internet tabanlı haritalar gibi farklı bileşenlere sahiptir. Bu bileşenlerden biri olan CBS, eğitim-öğretim ortamındaki birçok uygulamada bireysel ve grupla öğrenme tekniklerinin gelişimini desteklemekte, aynı zamanda eğitim odaklı kişisel dönütlerin de alınabilmesini sağlamaktadır.

Bu çalışma ile Google Earth, açık kaynak kodlu CBS yazılımları, internet tabanlı CBS uygulamalarının Sosyal Bilgiler ve Coğrafya eğitiminde kullanımının test edilmesi amaçlanmıştır. Sinop üniversitesi Çocuk Üniversitesi bünyesinde gerçekleştirilen bilimsel araştırma projesi kapsamında Coğrafya ve Sosyal Bilgiler öğretmenlerine teorik ve uygulamalı olarak eğitim verilip öğretmenlerin Coğrafi Bilgi Sistemleri ve eğitim programına yönelik görüşleri alınmıştır. Araştırma sonuçlarına göre CBS sınıf içi uygulamalarda büyük faydalar sağlamaktadır. Okullarda teknik altyapı yetersizlikleri, okul yönetimlerinin CBS uygulamalarına yeterli destek sağlamaması, yazılım ve teknik doküman yetersizliği gibi nedenler öğretmenler tarafından CBS uygulamalarının önündeki engeller olarak görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler Eğitimi, Coğrafya Eğitimi, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), Açık Kaynak Kodlu CBS Yazılımları, Google Earth

ASSESSMENT OF GIS APPLICATIONS IN GEOGRAPHY AND SOCIAL STUDIES COURSES (THE SİNOP CASE)

Öz

Nowadays, many innovations, and trends have emerged in the education and training environment. As a result of these innovations, the views towards students and teachers has changed. Now it is aimed at educating individuals who are thinking, researching and investigating. Spatial technologies have effective tools in the development of students' cognitive processes and due to this feature, they can be widely used in the education and training environment. Spatial technologies have different components such as Geographical Information Systems (GIS), GPS, internet based maps. GIS, one of these components, supports the development of individual and group learning techniques in many applications in the educational environment, also provides training-oriented personal feedback.

This study aimed to test the use of Google Earth, open source GIS software and internet-based GIS in the Social Studies and Geography education. With this study, which was carried out at Sinop University Children’s University within a Scientific Research Project (BAP), an on-site theoretical and practical teacher training given to the teachers of Geography and Social Studies as well as their opinions were sought for training programs and about GIS. According to the research results, GIS provides great benefits for in-class applications. Lack of technical infrastructure in schools, the school management’s inadequate support for GIS applications, lack of software and technical documents are seen by teachers as obstacles for the use of GIS applications.

Anahtar Kelimeler

Social Studies Education, Geography Education, Geographic Information Systems (GIS), Open-Source GIS Software, Google Earth

Kaynakça

• Artvinli, E. (2009). Coğrafya öğretmenlerinin coğrafi bilgi sistemleri (CBS)’ne ilişkin yaklaşımları. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(22), 40-57, Balıkesir.
• Aydınoğlu, A.Ç. & Yomralıoğlu, T. (2003). E-Belediyeler için internet tabanlı harita hizmetleri, e-belediyecilik ve e-mühendislik 2. ulusal kongresi bildiriler kitabı, Milli Kütüphane Sal., Ankara.
• Beyhan, B., Belge, B. & Zorlu, F. (2010). Özgür ve açık kaynak kodlu masaüstü CBS yazılımları üzerine: Karşılaştırmalı ve sistemli bir Değerlendirme (Free and open source desktop GIS software programs: A comparative and systematic Evaluation). Harita Dergisi, 143, 45-61.
• Ciolli, M. & Zatelli, P. (2003) GRASS applications: an overview. <http://www.ing.unitn.it / ~grass /docs / GRASS_applications_an_overview.pdf> 11.09.2020, erişim tarihi.
• Demirci, A. & Karaburun, A. (2011) CBS, GPS ve Google Earth teknolojilerinin coğrafya derslerinde kullanımı. Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 99-123.
• Demirci, A., Taş, H. A. & Özel, A. (2007). Türkiye’de ortaöğretim coğrafya derslerinde teknoloji kullanımı. Marmara Coğrafya Dergisi, 15, 37-54.
• ESRI (2011). GIS Best Practices. Essays on Geography and GIS: Volume: 3. USA: ESRI press. <https://www.esri.com/library/bestpractices/essays- on-geography-gis-vol3.pdf>, 10.09.2020, erişim tarihi.
• Fazal, S. (2008). GIS Basics. New Delhi: New Age International (P) Ltd., Publishers.
• Goodchild, M., Longley, A. P., Maguire, J. D. & Rhind, W. D. (2005). Geographical Information Systems and Science. (2nd ed.). London: John Wiley Sons Ltd.
• Kapluhan, E. (2014). Coğrafi Bilgi Sistemleri’nin (CBS) Coğrafya öğretiminde kullanımının önemi ve gerekliliği. Marmara Coğrafya Dergisi, 29, S. 34-59.
• Karakuş, U. & Oğuz, S. (2013). Sosyal bilgiler dersi Coğrafya konularında Google Earth kullanımı ve öğretmen görüşleri, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 4, 12, 110-125.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Karatepe, A. (2010). Coğrafya öğretiminde mekânsal teknolojiler. Özey, R. & Demirci, A. (Ed.), Coğrafya öğretiminde yöntem ve yaklaşımlar içinde (s.209-222). İstanbul: Aktif Yayınevi.
• Kerski, J. (2000). The implementation and effectiveness of GIS, technology and methods in secondary education. Ph.D. dissertation, University of Colorado, USA.
• Jan-Kraak, M. (2003). Setting and needs for web cartography. In Jan- Kraak, M. & Brown, A. (Eds.), Web cartography developments and prospects (pp. 1-9). London: Taylor & Francis Group.
• Neteler, M. & Mitasova, H. (2004). Open Source GIS: A GRASS GIS Approach (Vol. 2). Boston: Kluwer Academic Publishers.
• Patterson, T.C. (2007). Google Earth as a (not just) geography education tool. Journal of Geography 106, 145-152.
• Schaaf, R., Skellern, A., Haslett, S. K. & Norcliffe, D. (2012). Google Earth and sustainable development education: Examples from human and physical geography. Planet, (26), 8-14.
• Steiniger, S. & Hunter, A. J. (2013). The 2012 free and open source GIS Software map-a guide to facilitate research, development, and adoption. Computers, Environment and Urban Systems, 39, 136-150.
• Tecim, V. (2008). Coğrafi Bilgi Sistemleri Harita Tabanlı Bilgi Yönetimi. Ankara: Renk Form Ofset Matbaacılık.
• Uğurlu, N. B. (2008). A new example for the use of information technologies in education: Geographic Information Systems. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 41(2), 81-95.
• Uluğtekin, N. & Bildirici, İ. Ö. (2002). Web kartografya. Selçuk Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliğinde 30. Yıl Sempozyumu, s: 351- 363, Konya, 16-18 Ekim 2002.
• Ünlü, M., & Yıldırım, S. (2016). CBS ile oluşturulan tematik haritaların kullanımının öğrencilerin başarısına etkisinin değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, 33, 77-95. DOI: 10.14781/mcd.55530.
• Yılmaz, (2008). Akademik faaliyetlerde özgür coğrafi bilgi sistemi. Akademik Bilişim konferansı. Çanakkale On sekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, S. 91-97 30 Ocak-01 Şubat 2008.
• Yomralıoğlu, T. (2009). Coğrafi Bilgi Sistemleri Temel Kavramlar Ve Uygulamalar. (5. Baskı). İstanbul: Seçil Ofset.