Arnavutluk’ta coğrafya eğitiminin güncel durumu

Yıl 2024, Sayı: 53, 19 - 38, 25.09.2024

Ervis Molla , Mehmet Ünlü

https://doi.org/10.32003/igge.1505063

Öz

Coğrafya, öğrencileri hayata ve küresel topluma katılmaya hazırlayan ve bu süreçte belirgin bir katkı sağlayan yer, mekân ve çevre bilimidir. Coğrafya eğitimi ile geliştirilen yeterlilikler sayesinde öğrenciler dünya çapındaki ülkelerin, bölgelerin, kültürlerin ve insanların çeşitliliğini tanıma, kabul etme, takdir etme ve saygı duyma becerisi kazanırlar. Coğrafya aynı zamanda gezegenimizin doğal sistemlerinde meydana gelen olay ve süreçlerin neden-sonuç ilişkilerini ortaya çıkarmalarına da yardımcı olur. Coğrafya, eğitimsel yönlerinin ötesinde, öğrencilere insanlara ve ülkelere karşı sorumluluk değerleri kazandırarak uluslararası kapsayıcılığı, etkileşimi ve iş birliğini teşvik eder. Bu araştırma, politika yapıcıları, eğitimcileri ve paydaşları bilgilendirmeyi, Arnavutluk'ta coğrafya eğitimini iyileştirmeye yönelik devam eden çabalara; bilgili ve küresel olarak katılımcı vatandaşlardan oluşan bir nesil yetiştirmeye katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Arnavutluk'taki coğrafya eğitiminin mevcut durumunu inceleyerek zorlukları, güçlü yönleri ve iyileştirme fırsatlarını tespit etmek bir diğer amacımızdır. Çalışma; kapsamlı bir değerlendirme sağlamak için eğitim teorilerini, müfredat analizini, öğretim yöntemlerini, öğretmen bakış açılarını ve uluslararası kriterleri birleştiren çok yönlü bir yaklaşım kullanmaktadır. Çalışma kapsamında incelenen dokümanlar Arnavutluk müfredatı ve ders kitaplarıdır. Arnavutluk’ta ortaokuldan itibaren coğrafya eğitimi, öğrencilerin coğrafi kavramları derinlemesine öğrenmeleri ve yeterlilik temelli yaklaşımla tasarlanmış olup, doğal ve sosyal süreçler ile insanlar, ülkeler, bölgeler ve çevreler gibi kavramlara odaklanılmıştır. Lise düzeyinde ise öğrenciler, (özellikle 11. ve 12. sınıflarda), daha karmaşık coğrafi olaylar ve küresel analizler üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu süreç, öğrencilere küresel olayları eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirme yeteneği kazandırmaya yöneliktir. Arnavutluk'ta var olan 6 üniversitenin coğrafya bölümleri, lisans ve yüksek lisans düzeylerinde disiplinler arası bir eğitim sunarak, öğrencilere hem teorik hem de uygulamalı coğrafya bilgisi kazandırma eksenli olup, yüksek lisans programları ise pedagojik becerileri artırarak, öğrencilere coğrafi bilginin eğitimde etkin kullanımını öğretme temelli coğrafya eğitimi gerçekleştirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Coğrafya Eğitimi, Öğretim Yöntem ve Teknikleri, Müfredat, Materyal, Arnavutluk

Current status of geography education in Albania

Öz

Geography is the science of place, space, and the environment, providing a distinct contribution to preparing students for life and their engagement in a global society. Beyond educational aspects, geography instills in students’ values and attitudes towards their responsibilities to other people and countries, fostering inclusivity, interaction, and reciprocal cooperation among nations. The study emphasizes the significance of geography in molding a well-educated generation, equipped to confront contemporary challenges. This study investigates the current state of geography education in Albania, aiming to identify challenges, strengths, and opportunities for improvement. The study employs a multi-faceted approach, incorporating educational theories, curriculum analysis, teaching methods, teacher perspectives, and international benchmarks to provide a comprehensive assessment. Through the competencies developed by the study of geography, students gain the ability to recognize, accept, appreciate, and respect the diversity of countries, regions, cultures, and people worldwide. Geography also assists them in uncovering the cause-and-effect relationships of phenomena and processes occurring in the natural systems of our planet. The research aims to inform policymakers, educators, and stakeholders, contributing to the ongoing efforts to improve geography education in Albania and foster a generation of informed and globally engaged citizens. In this research, the document analysis method was used. The documents examined are Albanian curriculum and textbooks. Geography education in the secondary school is designed with a competency-based approach in which students learn geographical concepts in depth and focus on natural and social processes and concepts such as people, countries, regions, and environments. In geography education at the high school level, students (especially in the 11th and 12th grades) focus on more complex geographical events and global analyses. This process is carried out in geography education to provide students with the ability to evaluate global events from a critical perspective. Geography Departments of 6 universities in Albania offer an interdisciplinary education at undergraduate and graduate levels, focusing on providing students with both theoretical and applied geography knowledge, while graduate programs offer geography based on teaching students the effective use of geographical information in education by increasing pedagogical skills.

Anahtar Kelimeler

Geography Education, Methods and Techniques, Curriculum, Materials, Albania

Kaynakça

• Ahmed, J. U. (2010). Documentary research method: New dimensions. Indus Journal of Management & Social Sciences, 4(1), 1-14.
• ASCAP, (2019a). Udhëzues kurrikular lëndor për gjeografinë amu 01 Haziran 2024 tarihinde https://ascap.edu.al/wp-content/uploads/2019/01/Gjeografi-2.pdf adresinden erişilmiştir.
• ASCAP, (2019b). Udhëzues kurrikular lëndor për gjeografinë aml 01 Haziran 2024 tarihinde https://ascap.edu.al/wp-content/uploads/2019/01/Gjeografi-3.pdf adresinden erişilmiştir.
• Axhemi, S. (2008). Gjeografia Sociale, Tirane: ALSA Graphics
• Balliu, V. (2017). Modern teaching versus traditional teaching-Albanian teachers between challenges and choices. European Journal of Multidisciplinary Studies, 2(4), 20-26. https://doi.org/10.26417/ejms.v4i4.p20-26
• Bednarz W.S. (2003). Nine Years On: Examining Implementation of The National Geography Standards. The Journal of Geography, 102(3), 103.
• Bonnett, A. (2008). What is geography? London: Sage
• Bryce, J. (1902). The importance of geography in education. Scottish Geographical Magazine, 18(3), 113-124. https://doi.org/10.1080/003.692.20208733327
• Chang, C. H., & Kidman, G. (2019). Curriculum, pedagogy and assessment in geographical education for whom and for what purpose?
• International Research in Geographical and Environmental Education, 28(1), 1-4. https://doi.org/10.1080/10382.046.2019.1578526
• Corbin, J., & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. Thousand Oaks: Sage Pub.
• Easterby-Smith, M., Thorpe, R., & Lowe, A. (1999). Management research: An introduction. London: Sage.
• Erasmus Sözlüğü (2024). Erasmus programı (2021-2027) 01 Haziran 2024 tarihinde https://erasmus-plus.ec.europa.eu/erasmus-programmeguide adresinden edinilmiştir.
• Fakulteti i Historise – Filologjise, (2024). Departamenti i gjeografise, 16 Mayıs 2024 tarihinde https://www.fhf.edu.al/departamenti-igjeografise/ adresinden edinilmiştir.
• Halász, G., & Michel, A. (2011). Key competences in Europe: interpretation, policy formulation and implementation. European Journal of Education, 46(3), 289-306. https://doi.org/10.1111/j.1465-3435.2011.01491.x IKT (2009). Vlerësimi i nxënësit: Manual për mëseusin, Tiranë.
• IZHA (2014). Kurrikula bërthamë për arsimin e mesëm të lartë. Tiranë.
• IZHA (2015). Korniza e vlerësimit në arsimin parauniversitar, Tiranë.
• IZHA (2016 a). Nivelet e arritjeve për shkallën 3 dhe 4. Tiranë.
• IZHA (2016 b). Nivelet e arritjeve për shkallën 5 dhe 6. Tiranë.
• Karaguni, M. Trendafili, G., (2005). Metodika e gjeografise, Tirane: Erik
• Kerski, J. J. (2003). The implementation and effectiveness of geographic information systems technology and methods in secondary education. Journal of Geography, 102, 128-137. https://doi.org/10.1080/002.213.40308978534
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• MAS (2014). Korniza kurrikulare për arsimin parauniversitar.
• Ministria e Arsimit dhe Sportit, (2018). Reforma e sistemit arsimor parauniversitar, 01 Haziran 2024 tarihinde https://arsimi.gov.al/wpcontent/uploads/2018/08/RAPORTI_Korrik.pdf adresinden edinilmiştir.
• Mita, N. (1999). Metodat e mësimdhënies: Manual për mësuesit e rinj. AEDP, Tiranë: Toena.
• Mita, N. (2013). Vlerësimi i nxënësit në arsimin bazë. Tiranë.
• Nikolli, P. (2011). Sistemet e Informacionit Gjeografik. SHBLU, Tiranë.
• QTKA (2005). Mësimdhënia me në qendër nxënësin.
• Sula, G. (2015). “Të nxënët nga teoria në praktikë”, Bota shqiptare.
• Temple, C. (2006). Strategji te mesimdhenies dhe te te nxenit per klasat mendimtare, (CDE).
• Tyler, R. W. (2013). Basic principles of curriculum and instruction. Chicago: University of Chicago press.
• Ünlü, M. (2014). Coğrafya öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım A., & Şimşek H., (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Ziu, T. (1999). Didaktika e gjeografise. Shkoder, Camaj.