Examining general trends in studies conducted on disaster ıssues in the context of social studies education

Yıl 2025, Sayı: 56, 151 - 169, 29.09.2025

Okan Yetişensoy , Abdulkadir Okcu

https://doi.org/10.32003/igge.1675883

Öz

Social studies stands out as a field closely associated with disaster education. The purpose of this study is to explore the general trends in theses and research papers focused on disaster topics in the field of social studies education between 2016 and the first quarter of 2025. The examination of 80 studies indicated that, while interest in disaster-related topics has surged in recent years, most research has been limited to identifying current situations through methods such as document analysis, scanning techniques, or phenomenological research. Furthermore, it was found that disasters were mostly discussed in a general sense or with an emphasis on earthquakes, and that research in languages other than Turkish was limited. At this point, it is recommended to conduct mixed-method, design-based, and action research that introduce new products, processes, and ideas, and evaluate their impacts through practical applications, either from stakeholders’ perspectives or using experimental methods. Moreover, it is recommended that greater attention be given to other disasters that have significant negative impacts in Türkiye such as forest fires, landslides, and droughts, and that more publications be produced in languages other than Turkish to enhance the broader impact.

Anahtar Kelimeler

Disaster , Disaster Education , Trend , Social Studies

Sosyal bilgiler eğitimi bağlamında afet konularına yönelik gerçekleştirilen çalışmalardaki genel eğilimlerin incelenmesi

Öz

Sosyal bilgiler, günümüzde afet eğitimi ile yakından ilişkilendirilen alanlardan birisi olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı son 10 yılda sosyal bilgiler eğitimi bağlamında afet konularına yönelik gerçekleştirilen araştırma makalesi ve tez türündeki çalışmalardaki genel eğilimlerin incelenmesidir. 80 çalışma üzerinden gerçekleştirilen analizler son birkaç yılda ilgili konuya artan bir ilgi oluştuğunu ancak çalışmaların çoğunluğunun doküman incelemesi, tarama ya da olgubilim gibi yöntemlerle var olan durumların tespitine odaklandığını göstermiştir. Ayrıca afetlerin genel ya da depremler özelinde ele alınma eğiliminde olduğu görülmüş, Türkçe dışındaki dillerdeki çalışmaların ise nadir olduğu belirlenmiştir. Bu noktada, var olan mevcut durumların tespitine yönelik çalışmaların yanında yeni ürün, süreç ve fikirleri tanıtan, bunların etkilerini uygulamalı bir bağlamda gerek paydaşlar perspektifinden gerekse deneysel yöntemlerle yansıtan karma, tasarım temelli ve eylem araştırması türünde çalışmaların gerçekleştirilmesi önerilebilir. Dahası deprem afetinin yanında, Türkiye şartlarında önemli olumsuz etkiler oluşturan orman yangını, heyelan, kuraklık gibi afetlere daha fazla odaklanılması ve ilgili çalışmaların yaygın etkisini artırmaya yönelik Türkçe dışındaki dillerde yayınların yapılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Afet , Afet Eğitimi , Eğilim , Sosyal Bilgiler

Etik Beyan

Çalışma doküman incelemesi yöntemine göre yürütüldüğü için etik kurul raporu gerekmemektedir.

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) (2018). Türkiye’de afet yönetimi ve doğa kaynaklı afet istatistikleri.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) (2023). 06 Şubat 2023 Pazarcık-Elbistan Kahramanmaraş (Mw: 7.7 – Mw: 7.6) depremleri raporu. Deprem ve Risk Azaltma Genel Müdürlüğü Deprem Dairesi Başkanlığı.
• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) (2024). 2023 yılı doğa kaynaklı olay istatistikleri.
• Afet Platformu (2021). 2021 Yaz dönemi afetler raporu. https://afetplatformu.org.tr/wp- content/uploads/2022/08/AFET-PLATFORMU-2021-RAPOR.pdf
• Akyol, A. (2023). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının afet bilinci algı düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir).
• Arıcı, F., Bozkaya, H., Cengiz, E., & Kuzey, M. (2023). Education in disaster situations: The impact of the Kahramanmaraş earthquake on teachers' experiences. Sakarya University Journal of Education, 13(4 - Special Issue - Disaster Education and Education in Disaster Regions), 650-684. https://doi.org/10.19126/suje.1375691
• Atila, E. (2024). Asrın felaketini yaşayan ortaokul öğrencilerinin deprem farkındalıklarının ve metaforlarının bu felaketi yaşamayan öğrencilerle karşılaştırılması. (Yüksek lisans tezi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde).
• Avcı, E. (2024). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde afet risk azaltma eğitimine ilişkin görüşleri. (Yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Eskişehir).
• Bartın Savran, C., & Çetin, T. (2024). Tarihsel bağlamda sosyal bilgiler öğretim programlarında doğal afet kavramının incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 28(3), 838-851. https://doi.org/10.20296/tsadergisi.1420504
• Başıbüyük, A., & Pala, Ş. M. (2023). Hayat bilgisi, sosyal bilgiler ve coğrafya dersi öğretim programları kazanımlarının afet eğitimi açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 184-197. https://doi.org/10.17556/erziefd.1063242
• Bilen, M. (2023). Sosyal bilgilerde meteorolojik afetlerin öğretiminde çoklu ortam materyalleri kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve afet bilinci düzeylerine etkisi. (Yüksek lisans tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın).
• Buluş Kırıkkaya, E., Oğuz Ünver, A., & Çakın, O. (2011). Teachers views on the topic of disaster education at the field on elementary science and technology curriculum. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5(1), 24-42.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Yayıncılık.
• Creswell, J.W., & Plano Clark, V.L. (2011). Designing and conducting mixed methods research. Sage.
• Creswell, J.W. & Creswell, J.D. (2018). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Sage.
• Çakır, U., & Kılcan, B. (2022). Senaryo tabanlı eğitimin ortaokul öğrencilerinin afetlere ilişkin bilgi ve tutum düzeylerine etkisi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 6(2), 183-205. https://doi.org/10.38015/sbyy.1175589
• Değirmenci, Y., Kuzey, M. ve Yetişensoy, O. (2019). Sosyal bilgiler ders kitaplarında afet bilinci ve eğitimi. E- Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 33-46.
• Değirmenci, Y., & Altunay, F. (2024). Öğretmen adaylarının deprem farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Türk Deprem Araştırma Dergisi, 6(1), 161-180. https://doi.org/10.46464/tdad.1437117
• Demirbaş, İ. (2024). 2024 sosyal bilgiler dersi öğretim programında afet eğitiminin yeri. H. Akdağ (Ed.) içinde, Sosyal bilgiler öğretiminde yeni yaklaşımlar-V (pp. 229-245). Pegem Akademi.
• Deveci, H. (2002). Sosyal bilgiler dersinde probleme dayalı öğrenmenin öğrencilerin derse ilişkin tutumlarına, akademik başarılarına ve hatırlama düzeylerine etkisi. (Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir).
• Doğan, E., & Koç, H. (2017). Sosyal bilgiler dersinde deprem konusunun dijital oyunla öğretiminin akademik başarıya etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8, 90-100.
• Doğan, İ. H., Kaya, F., & Aydın, M. (2023). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afetlere yönelik tutum düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 182-201.
• Durmuş, E., Kınacı, M. K., & Kuruyer, D. (2024). Examining the disaster awareness levels of secondary school students. International Journal of Turkish Education Sciences, 12(3), 1115-1147. https://doi.org/10.46778/goputeb.1494675
• Erdemli, F. (2023). 2023 yılı orman yangınları değerlendirme raporu. Muğla Orman Bölge Müdürlüğü, Orman Yangınlarıyla Mücadele Şube Müdürlüğü.
• Evsel, G. (2023). Cumhuriyet’in kuruluşundan bugüne Türkiye’de sosyoloji geleneğindeki değişimler: bibliyografya incelemesi. Akademik Hassasiyetler, 10 (Cumhuriyet Özel Sayısı), 746-768. https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1347423
• Fırat, M. (2022). Deprem ve toplumsal etkileri. Tezkire Dergisi, 80, 47-72.
• Filiz, H. Ş. (2024). Depremi deneyimlemiş sosyal bilgiler öğretmen adaylarının 6 şubat 2023 depremine yönelik algıları. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 168-186.
• Fisher, M.J. & Marshall, A.P. (2009). Understanding descriptive statistics. Australian Critical Care, 22(2), 93-97
• George, M. & Oliva, E. (2019). Immersive technologies & digital games for school disaster preparedness. Global Disaster Preparedness Center: Research paper.
• Gerdan, S. (2019). Bir sosyal sorumluluk alanı olarak afet eğitimleri. International Journal of Management and Administration, 3(5), 101-110. https://doi.org/10.29064/ijma.523265
• Gezer, U., & Aksu, E. O. (2022). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afet farkındalık düzeylerinin incelenmesi. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 3(4), 400-408. https://doi.org/10.52835/19maysbd.1224027
• Gezer, M., & Şahin, İ. F. (2022). Deprem eğitimi: sosyal bilgiler öğretmen adaylarının depreme ilişkin bilgi düzeyleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 97-106. https://doi.org/10.17556/erziefd.941878
• Gülersoy, A. E., & Akyol, A. (2024). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının afet bilinci algı düzeylerinin incelenmesi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 87-103.
• İnal, E., Kaya, E., & Altıntaş, K. H. (2018). Türkiye’de örgün eğitimin afet eğitimi yeterliliği açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 114-127.
• Kalyoncu, E. (2024). Sosyal bilgiler dersinde müze eğitimi etkinlikleri kullanılmasının akademik başarı, tutum ve öğrencilerin afet bilinci düzeylerine etkisi: taşkın müzesi örneği. (Yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Rize).
• Kantekin, S. (2025). Sosyal bilgiler eğitimi bağlamında bir afet eğitimi programının geliştirilmesi. (Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Eskişehir).
• Karaca, A. (2024). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin doğal afet okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Karaçayır, F. (2022). Ortaokul sosyal bilgiler derslerinde doğal afetlerin hareketli infografikler ile öğretiminin öğrenci başarısına ve dersin tutumuna etkisi. (Yüksek lisans tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas).
• Karakuş, U., & Önger, S. (2017). 8. Sınıf öğrencilerinin doğal afet ve afet eğitimi kavramını anlama düzeyleri. Journal of History Culture and Art Research, 6(6), 482-491. http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v6i6.1247
• Kiraz, B. (2021). Öğretmen adaylarının afet farkındalıklarının ve afet farkındalığı geliştirme içerikli etkinliklere yönelik görüşlerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir).
• Kopuz, B., Bekdemir, Ü., & Yılmazer, A. (2024). Sosyal bilgiler ders kitaplarında doğal afet ile ilgili konular ve bu konuların öğretiminin önemi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 16(30), 358-380. https://doi.org/10.38155/ksbd.1355236
• Köstekçi, E., & Üstünyer, Ç. (2024). Güncellenen hayat bilgisi ve sosyal bilgiler dersi öğretim programlarında afetler konularının yer alma durumunun incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 27- 40.
• Kurnaz, M. Ö. (2024). Sosyal bilgiler dersinin deprem bilinci geliştirmedeki rolüne ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek lisans tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Tokat).
• Kuzey, M., & Göçgen, S. (2021). Yetişkinlerin yaşamsal hafızaları ve afet bilinçleri. Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 331- 350. https://doi.org/10.35341/afet.975939
• Lu, S.J., Lin, Y.C., Tan, K.H., & Liu, Y.C. (2022). Revolutionizing elementary disaster prevention education and training via augmented reality-enhanced collaborative learning. International Journal of Engineering Business Management. https://doi.org/10.1177/18479790211067345
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2024). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı (4, 5, 6 ve 7. sınıflar). Ankara.
• Mendonca, M.B.D., Rosa, T.D.S., Bello, A.R. (2019). Transversal integration of geohydrological risks in an elementary school in Brazil: A disaster education experiment. International Journal of Disaster Risk Reduction, 39, 101213. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2019.101213
• Öcal, A., Yıldırım, E., Yakar, H., Erdoğan, E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afetlere yönelik inanışlarının incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 59-72.
• Önal, H. (2019). Temel eğitim ders kitaplarında afet olayları ile ilgili kavramlarda görülen eksiklikler. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(1), 177-192.
• Özer, S., & Zenginer, Ş. (2024). Sınıf ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğal afet okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi. Kapadokya Eğitim Dergisi, 5(1), 151-171. https://doi.org/10.69643/kaped.1448007
• Özdemir, G. (2024). The 6 february earthquakes described as the disaster of the century reflections of on education and training processes. New Era International Journal of Interdisciplinary Social Researches, 9(23), 45–54. https://doi.org/10.5281/zenodo.11079924
• Pampal, S. & Özmen, B. (2009). Depremler doğal afet midir? Depremlerle baş edebilmek. Eflatun yayınevi.
• Sapmaz, A. (2024). 6 Şubat 2023 depremini yaşayan sosyal bilgiler öğretmenlerine göre deprem eğitimi. (Yüksek lisans tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde).
• Savova, D. (2016). AR sandbox in educational programs for disaster response. Proceedings of the 6th International Conference on Cartography and GIS (pp. 847–858). Albena, Bulgaria.
• Seddighi, H., Lopez Lopez, M., Xwitter, A., Muldoon, M.L., Sajjadi, H.., Yousefzadeh, S. (2023). Non-formal disaster education programs for school students in Iran: A qualitative study of the challenges experienced by stakeholders. International Journal of Disaster Risk Reduction, 86, 103531. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2023.103531
• Shaw, R., Takeuchi, Y., Gwee, Q.R., & Shiwaku, K. (2011). Disaster education: an introduction, in: R. Shaw, K. Shiwaku, Y. Takeuchi (Eds.), Disaster Education (Community, Environment and Disaster Risk Management), 7, Emerald.
• Song, J., Yamauchi, H., Oguchi, T., Ogura, T., Nakamura, Y., & Wang, J. (2023). Effects of web geographic information system (GIS) technology and curriculum approaches on education for disaster risk reduction. Natural Hazards and Earth System Sciences, 23, 3617–3634. https://doi.org/10.5194/nhess-23-3617-2023
• Sözcü, U., & Aydınözü, D. (2019). Doğal afet okuryazarlığı bağlamında öğretim programlarındaki afetlerle ilişkili kazanımların incelenmesi. Turkish Studies-Educational Sciences, 14(5), 2639-2652.
• Şulek, N., & Aktın, K. (2023). Sosyal bilgiler eğitiminde doğal afetler. Uluslararası Sosyal Bilimlerde Mükemmellik Arayışı Dergisi, 5, 68-82.
• Tağrikulu, P. (2025). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sahip oldukları afet bilinci ve kültürü: ne biliyorum? Ne öğretebilirim?. International Journal of Geography and Geography Education, 54, 105-128. https://doi.org/10.32003/igge.1559463
• Winarni, E.W., & Purwandari, E.P. (2018). Disaster risk reduction for earthquake using mobile learning application to ımprove the students understanding in elementary school. Mediterranean Journal of Social Sciences, 9(2), 205-214.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.
• Yıldız, T., Er, Ö., & Metin, Ö. (2024). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afet hazırbulunuşluk seviyelerinin incelenmesi. International Journal of Geography and Geography Education, 51, 48-67. https://doi.org/10.32003/igge.1333070
• Yolalan, M., & Metin, Ö. (2025). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin afet konularının öğretiminde ve afet bilincinin kazandırılmasında yaşadığı güçlükler ve çözüm önerileri. International Journal of Geography and Geography Education, 54, 129-147. https://doi.org/10.32003/igge.1580351
• Yükseköğretim kurulu (YÖK) (2018) Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı. Ankara.
• Zhang, M., & Wang, J. (2022). Trend analysis of global disaster education research based on scientific knowledge graphs. Sustainability, 14, 1492. https://doi.org/10.3390/su14031492
• Zhu, T., & Zhang, Y. J. (2017). An investigation of disaster education in elementary and secondary schools: Evidence from China. Nat Hazards, 89, 1009-1029 https://10.1007/s11069-017-3004-2
• Aladağ, E., & Bilen, M. (2024). Sosyal bilgiler ve fen bilimleri dersi öğretim programlarında meteorolojik kaynaklı afetler. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 41-56. https://doi.org/10.17539/amauefd.1486983
• Bartın Savran, C., & Çetin, T. (2024). Tarihsel bağlamda sosyal bilgiler öğretim programlarında doğal afet kavramının incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 28(3), 838-851. https://doi.org/10.20296/tsadergisi.1420504
• Başıbüyük, A., & Pala, Ş. M. (2023). Hayat bilgisi, sosyal bilgiler ve coğrafya dersi öğretim programları kazanımlarının afet eğitimi açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 184-197. https://doi.org/10.17556/erziefd.1063242
• Bilen, E., & Polat, M. (2022). Öğretmen adaylarının deprem farkındalığına ilişkin görüşleri. Türk Deprem Araştırma Dergisi, 4(1), 155-173. https://doi.org/10.46464/tdad.1098199
• Birinci Konur, K., Sezen Vekli, G., Şeyihoğlu, A., Tekbıyık, A., vd. (2023). Afet eğitimi ve disiplinlerarası öğretim: öğretmenler ne düşünüyor?. Afet ve Risk Dergisi, 6(2), 575-596. https://doi.org/10.35341/afet.1247735
• Birinci Konur, K., Şeyihoğlu, A., Sezen Vekli, G., Tekbıyık, A., vd. (2024). Afet eğitimi konusunda disiplinlerarası öğrenme temelinde tasarlanan projenin değerlendirilmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 14(3), 1496-1514. https://doi.org/10.24315/tred.1417795
• Can, E., & Çapuk, S. (2024). Örgün eğitim programlarının deprem eğitimi açısından incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3), 1599-1615. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2024..-1448748
• Çakır, Ş. ve Kılcan, B. (2023). Cumhuriyet’ten günümüze afet konularının ders kitaplarındaki yeri. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(35), 88-121 https://doi.org/10.29228/INESJOURNAL.70408
• Çakır, U., & Kılcan, B. (2022). Senaryo tabanlı eğitimin ortaokul öğrencilerinin afetlere ilişkin bilgi ve tutum düzeylerine etkisi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 6(2), 183-205. https://doi.org/10.38015/sbyy.1175589
• Çalımlı, A. (2022). İlköğretimdeki öğretim programları, ders ve çalışma kitaplarında afet ile ilgili kavramlara yer verilme düzeyinin incelenmesi. Journal of Social and Humanities Sciences Research, 9(81), 331-343. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.3004
• Değirmenci, Y., & Altunay, F. (2024). Öğretmen adaylarının deprem farkındalık düzeylerinin çeşitli değişkenler Açısından İncelenmesi. Türk Deprem Araştırma Dergisi, 6(1), 161-180. https://doi.org/10.46464/tdad.1437117
• Değirmenci, Y., Kuzey, M. ve Yetişensoy, O. (2019). Sosyal bilgiler ders kitaplarında afet bilinci ve eğitimi. E- Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 6(2), 33-46.
• Dikmenli, Y., & Gafa, İ. (2017). Farklı eğitim kademelerine göre afet kavramı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 21-36. https://doi.org/10.21764/maeuefd.335007
• Dikmenli, Y., & Yakar, H. (2019). Öğretmen adaylarının afet bilinci algı düzeylerinin incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 386-416.
• Doğan, E., & Koç, H. (2017). Sosyal bilgiler dersinde deprem konusunun dijital oyunla öğretiminin akademik başarıya etkisi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8, 90-100.
• Doğan, İ. H., Kaya, F., & Aydın, M. (2023). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afetlere yönelik tutum düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 182-201.
• Durmuş, E., Kınacı, M. K., & Kuruyer, D. (2024). Examining the disaster awareness levels of secondary school students. International Journal of Turkish Education Sciences, 12(3), 1115-1147. https://doi.org/10.46778/goputeb.1494675
• Durmuş, E., & Kuruyer, D. (2022). The determination of 5th-grade students’ cognitive structures and misconceptions about erosion and landslide concepts through word association test. Uluslararası Sosyal Bilgiler Eğitimi Dergisi, 4(1), 97-115.
• Filiz, H. Ş. (2024). Depremi deneyimlemiş sosyal bilgiler öğretmen adaylarının 6 şubat 2023 depremine yönelik algıları. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(2), 168-186.
• Gezer, U., & Aksu, E. O. (2022). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afet farkındalık düzeylerinin incelenmesi. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 3(4), 400-408. https://doi.org/10.52835/19maysbd.1224027
• Gezer, M., & Şahin, İ. F. (2022). Deprem eğitimi: sosyal bilgiler öğretmen adaylarının depreme ilişkin bilgi düzeyleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 97-106. https://doi.org/10.17556/erziefd.941878
• Gökbulut, B., & Yeniasır, M. (2024). KKTC’de okutulan hayat bilgisi ile sosyal bilgiler ders kitaplarında afet bilinci ve eğitimi. Maarif Mektepleri Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 29-46. https://doi.org/10.46762/mamulebd.1373624
• Gülersoy, A. E., & Akyol, A. (2024). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının afet bilinci algı düzeylerinin incelenmesi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 87-103.
• İnal, E., Kaya, E., & Altıntaş, K. H. (2018). Türkiye’de örgün eğitimin afet eğitimi yeterliliği açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 37, 114-127.
• Karakuş, U. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğal afet kavramlarına ilişkin algılarının kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 735-751.
• Karakuş, U., & Önger, S. (2017). 8. Sınıf öğrencilerinin doğal afet ve afet eğitimi kavramını anlama düzeyleri. Journal of History Culture and Art Research, 6(6), 482-491. http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v6i6.1247
• Kopuz, B., Bekdemir, Ü., & Yılmazer, A. (2024). Sosyal bilgiler ders kitaplarında doğal afet ile ilgili konular ve bu konuların öğretiminin önemi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 16(30), 358-380. https://doi.org/10.38155/ksbd.1355236
• Kortak, V. (2023). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afetlere yönelik tutumlarının incelenmesi. Afet ve Risk Dergisi, 6(2), 448-463. https://doi.org/10.35341/afet.1209047
• Kotan, H. (2024). Ders kitaplarında yer alan afet eğitimi konularının incelenmesi. International Journal of Social and Humanities Sciences Research, 11(107), 905–919. https://doi.org/10.5281/zenodo.11404168
• Köstekçi, E., & Üstünyer, Ç. (2024). Güncellenen hayat bilgisi ve sosyal bilgiler dersi öğretim programlarında afetler konularının yer alma durumunun incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 27-40.
• Kuzey, M., & Göçgen, S. (2021). Yetişkinlerin yaşamsal hafızaları ve afet bilinçleri. Afet ve Risk Dergisi, 4(2), 331- 350. https://doi.org/10.35341/afet.975939
• Öcal, A., Çakır, U., & Özelmacı, Ş. (2016). İlkokul ve ortaokul ders programlarında afetten korunma ve güvenli yaşam. Alan Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 2(2), 71-83.
• Öcal, A., Yıldırım, E., Yakar, H., Erdoğan, E. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afetlere yönelik inanışlarının incelenmesi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 59-72.
• Önal, H. (2019). Temel eğitim ders kitaplarında afet olayları ile ilgili kavramlarda görülen eksiklikler. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(1), 177-192.
• Özer, S., & Zenginer, Ş. (2024). Sınıf ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğal afet okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi. Kapadokya Eğitim Dergisi, 5(1), 151-171. https://doi.org/10.69643/kaped.1448007
• Sarıkoca, E., & Topçu, E. (2024). Sosyal bilgiler ve doğal afetler. Temel Eğitim, 21, 58-69.
• Sözcü, U., Aydınözü, D. (2019). Doğal afet okuryazarlığı bağlamında öğretim programlarındaki afetlerle ilişkili kazanımların incelenmesi. Turkish Studies-Educational Sciences, 14(5), 2639-2652.
• Sözcü, U., & Aydınözü, D. (2019). Öğretmen adaylarının doğal afet okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Geography and Geography Education, 40, 79-91. https://doi.org/10.32003/iggei.566164
• Şulek, N., & Aktın, K. (2023). Sosyal Bilgiler Eğitiminde Doğal Afetler. Uluslararası Sosyal Bilimlerde Mükemmellik Arayışı Dergisi, 5, 68-82.
• Tağrikulu, P. (2025). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sahip oldukları afet bilinci ve kültürü: ne biliyorum? Ne öğretebilirim?. International Journal of Geography and Geography Education, 54, 105-128. https://doi.org/10.32003/igge.1559463
• Türksever, Ö. (2021). Öğretmen adaylarının deprem farkındalıkları ile depreme karşı hazırlık durumu düzeyleri arasındaki ilişki. Journal of History School, 53, 2681-2701. http://dx.doi.org/10.29228/Joh.51799
• Türksever, Ömer. (2021), Analysis of disaster awareness perception levels of Students in social studies teaching undergraduate program. Education Quarterly Reviews, 4(3), 14-22.
• Yazıcı, Ö., & Ulu Kalın, Ö. (2018). “Doğal afet” için kavramsal metaforların karşılaştırmalı analizi. E-Kafkas Journal of Educational Research, 5(1), 25-40. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.396396
• Yıldız, T., Er, Ö., & Metin, Ö. (2024). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afet hazırbulunuşluk seviyelerinin incelenmesi. International Journal of Geography and Geography Education, 51, 48-67. https://doi.org/10.32003/igge.1333070
• Yolalan, M., & Metin, Ö. (2025). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin afet konularının öğretiminde ve afet bilincinin kazandırılmasında yaşadığı güçlükler ve çözüm önerileri. International Journal of Geography and Geography Education, 54, 129-147. https://doi.org/10.32003/igge.1580351
• Akpolat, Ö. (2024). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının deprem bilgi düzeyleri ile deprem risk algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ağrı).
• Akyol, A. (2023). Sosyal bilgiler öğretmeni adaylarının afet bilinci algı düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir). Atila, E. (2024). Asrın felaketini yaşayan ortaokul öğrencilerinin deprem farkındalıklarının ve metaforlarının bu felaketi yaşamayan öğrencilerle karşılaştırılması. (Yüksek lisans tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde).
• Avcı, E. (2024). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersinde afet risk azaltma eğitimine ilişkin görüşleri. (Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Eskişehir).
• Avcı, K. (2019). Afet eğitimi ve afet eğitiminde kullanılan teknolojilere ilişkin afet eğiticisi, öğretmen ve öğrenci görüşleri (Bursa afet eğitim ve simülasyon merkezi örneği). (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Ayrıldı, B. (2024). Doğal afetlerin öğretimi açısından sosyal bilgiler öğretim programının incelenmesi: 1968'den günümüze. (Yüksek lisans tezi, Sinop Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sinop).
• Barkın, K. (2024). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin "afet bilinci" dersi ile ilgili görüşleri. (Yüksek lisans tezi, Muş Alparslan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muş).
• Bilen, M. (2023). Sosyal bilgilerde meteorolojik afetlerin öğretiminde çoklu ortam materyalleri kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına ve afet bilinci düzeylerine etkisi. (Yüksek lisans tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın).
• Çakır, U. (2017). Senaryo tabanlı eğitimin ortaokul öğrencilerinin afetlere ilişkin bilgi ve tutum düzeylerine etkisi. (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Çökün, Ö. (2024). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının afet farkındalıklarının ve afet hazırbulunuşluklarının incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde).
• Demirhan, N. (2021). Sosyal bilgiler dersinde afet eğitimi ve yönetimine ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ).
• Doğan, E. (2017). Sosyal Bilgiler dersinde deprem konusunun dijital oyunlarla öğretiminin akademik başarıya
• etkisi. (Yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas).
• Er, A. (2023). Sosyal bilgiler ders kitaplarında deprem eğitiminin yeri. (Yüksek lisans tezi, Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya).
• Kalyoncu, E. (2024). Sosyal bilgiler dersinde müze eğitimi etkinlikleri kullanılmasının akademik başarı, tutum ve öğrencilerin afet bilinci düzeylerine etkisi: taşkın müzesi örneği. (Yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Rize).
• Kantekin, S. (2025). Sosyal bilgiler eğitimi bağlamında bir afet eğitimi programının geliştirilmesi. (Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Eskişehir).
• Karabulut, N. (2023). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının deprem sonrası travma düzeylerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi, İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya).
• Karaca, A. (2024). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin doğal afet okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Karaca, Ö. F. (2022). Afet konularının sosyal bilgiler ders kitaplarına yansımaları. (Yüksek lisans tezi, Aksaray Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aksaray).
• Karaçayır, F. (2022). Ortaokul sosyal bilgiler derslerinde doğal afetlerin hareketli infografikler ile öğretiminin öğrenci başarısına ve dersin tutumuna etkisi. (Yüksek lisans tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas). Kılıç, B. C. (2019). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler ders kitaplarındaki doğal afetler konusunun sarmal sistem yönünden değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir).
• Kısa, G. (2019). 2018 sosyal bilgiler öğretim programına uygun (4. 5. ve 7. sınıflara) doğal afetler konusunda etkinlik önerileri. (Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversites, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir).
• Kiraz, B. (2021). Öğretmen adaylarının afet farkındalıklarının ve afet farkındalığı geliştirme içerikli etkinliklere yönelik görüşlerinin belirlenmesi. (Yüksek lisans tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir).
• Kopuz, B. (2024). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğal afet okuryazarlık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Doğu Karadeniz örneği). (Yüksek lisans tezi, Giresun Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Giresun).
• Kortak, V. (2019). Sosyal bilgiler eğitimi öğrencilerinin afetlerle ilgili tutumları. (Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale).
• Kurnaz, M. Ö. (2024). Sosyal bilgiler dersinin deprem bilinci geliştirmedeki rolüne ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek lisans tezi, Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Tokat).
• Özer, M. N. (2024). Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin afetler, okul afet yönetimiyle ilgili farkındalıkları ve afet eğitimi uygulamalarına yönelik öz değerlendirmeleri. (Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Samsun).
• Sapmaz, A. (2024). 6 Şubat 2023 depremini yaşayan sosyal bilgiler öğretmenlerine göre deprem eğitimi. (Yüksek lisans tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Niğde).
• Sarı, B. (2016). Türkiye'de afet eğitimi uygulamalarının öğretmen görüşleri açısından değerlendirilmesi. (Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale).
• Sofu Delibalta, Ö. (2024). Sosyal bilgiler dersinde doğal afetler konusunda resfebe kullanımının öğrencilerin akademik başarısına, bilişsel yapılarına ve tutumlarına etkisi. (Yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Rize).
• Sürmeli Akgöz, F. (2024). İlkokul hayat bilgisi, sosyal bilgiler ve fen bilimleri öğretim programı ve ders kitaplarında doğa kaynaklı afet kavramının incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi, Cerrahpaşa Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul).
• Torlak, V. (2021). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğal afetlere yönelik farkındalıklarının incelenmesi. (Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara).
• Ursavaş, M. (2016). Ortaokul sosyal bilgiler programında yer alan doğal afetler konularına yönelik öğrencilerin, farkındalık, bilinç düzeyleri ve görüşlerinin incelenmesi (Burdur ili örneği). (Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Burdur).
• Yılmaz, E. (2024). 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremi özelinde sosyal bilgiler öğretmenlerinin deprem algısı. (Yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ).
• Yılmaz, E. (2024). Sosyal bilgiler dersinin deprem eğitimi bağlamındaki yeterliliği hakkında öğretmen görüşleri. (Yüksek lisans tezi, Muş Alparslan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muş).
• Zengin, S. (2021). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının doğal afetlere yönelik görüşlerinin incelenmesi: Amasya üniversitesi örneği. (Yüksek lisans tezi, Amasya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Amasya).