Annelerin Oyun ve Oyun Materyallerine İlişkin Düşünceleri ile Çocuğuyla Etkileşimli Oyun Oynama Davranışlarının İncelenmesi

Yıl 2022, Sayı 17, 540 - 557, 29.08.2022

Kiymet DEVLET MEMİS Figen GÜRSOY

https://doi.org/10.38079/igusabder.1001354

Öz

Amaç: Bu araştırma annelerin oyun ve oyun materyallerine ilişkin görüşlerinin ve çocuklarıyla etkileşimli oyun oynama davranışlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Nicel ve nitel yöntemlerin birlikte kullanılarak karma yöntemle yapılan bu araştırmaya, 18-36 ay arası çocuğa sahip 20 anne katılmıştır. Veriler “Demografik Bilgi Formu”, “PİKOLO/Ebeveyn-Çocuk Etkileşimi Gözlem Formu’’ ve “Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu’’ ile toplanmıştır. Verilerin analizleri SPSS ve MAXQDA programları kullanılarak değerlendirilmiştir.

Bulgular: Annelerin %45’i (n=9) 36 yaş ve üzerinde, %65’i (n=13) üniversite mezunu ve %55’i (n=11) bir işte çalışmaktadır. PİKOLO’nın alt boyutlarından alınan puanların; annelerin yaşlarına göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı, annelerin eğitim durumuna göre, Cesaretlendirme ve Öğretme boyutlarında, annelerin çalışma durumuna göre de Duyarlılık, Cesaretlendirme ve Öğretme boyutlarında alınan puanların yüksek olduğu ve istatistiksel açıdan anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. Annelerin oyun konusunda genellikle olumlu duyguda olduğu oldukları ve çocuklarının oyun oynaması için çok fazla oyun materyalleri aldıkları tespit edilmiştir.

Sonuç: Annelerin çocuklarıyla etkileşimli oyun oynama davranışlarında annelerin eğitim durumunun ve çalışma durumunun olumlu ebeveynlik becerilerinin üzerinde etkili olduğu, annelerin oyun konusunda genelde olumlu tutumda oldukları fakat oyun materyalleri seçiminde desteğe ihtiyaçları olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anne çocuk oyun etkileşimi, oyun, oyun materyalleri

Investigation of Mothers Thoughts on Play and Play Materials and Behaviors of Interactive Playing with Their Children

Öz

Aim: In this study, it was aimed to examine the views of mothers on play and play materials and their behaviors of playing interactive games with their children.

Method: The research was conducted with a mixed method in which quantitative and qualitative methods were used together. 20 mothers with children between 18-36 months participated in the study. Data were collected with the “Demographic Information Form’’, “PIKOLO/Parent-Child Interaction Observation Form’’ and “Semi-Structured Interview Form’’. Data analyzes were evaluated using SPSS and MAXQDA programs.

Results: 45% (n=9) of the mothers are 36 years of age or older, 65% (n=13) are university graduates, and 55% (n=11) are employed. It was found that the scores obtained from the sub-dimensions of PIKOLO were not statistically significantly different according to the age of the mothers. According to the education level of the mothers, the scores obtained in Encouragement and Teaching dimensions were high and there was a statistically significant difference. According to the working status of the mothers, the scores obtained in Sensitivity, Encouragement and Teaching dimensions were found to be high and there was a statistically significant difference. It has been determined that mothers generally have a positive feeling about the play and they buy a lot of play materials for their children to play.

Conclusion: It has been concluded that mothers' educational status and working status have an effect on their positive parenting skills in interactive play behaviors of mothers with their children, mothers generally have a positive attitude towards play, but they need support in choosing play materials.

Anahtar Kelimeler

Mother child play interaction, play, play materials

Kaynakça

• Gülay Ogelman H. Okul öncesi dönemde sosyal gelişim. Erken Çocukluk Döneminde Gelişim. Ankara: Pegem Akademi Yayınları; 2012:47-88.
• Baran G. Yurteri Tiryaki A. Aile Yaşam Döngüsü. Aile Yaşam Dinamiği. Ankara: Pelikan Yayıncılık; 2016:1-32.
• Aral N. Beyin ve Beyin Gelişimi. In: Yıldız Bıçakçı, ed. Bebeklik ve İlk Çocukluk Döneminde (0-36 Ay) Gelişim: Duyuların Gelişimi ve Desteklenmesi. Ankara: Eğiten Kitap; 2015:5-22.
• İpek Yükselen A, Yıldırım E. In: P. Bayhan, ed. Aile Değerlendirmeleri. Gelişimsel Değerlendirme. Ankara: Hedef CS Yayıncılık; 2018:137-150.
• Shonkoff JP. From neurons to neighborhoods: Old and new challenges for developmental and behavioral pediatrics. Journal of Developmental Behavioral Pediatrics. 2003;24(1):70-6.
• Anlar B. Santral Sinir Sisteminin Gelişimi ve Yapısı. In: K. Yalaz, ed. Temel Gelişimsel Çocuk Nörolojisi. Ankara: Pelikan Yayıncılık; 2015:1-6.
• Akgün E, Yeşilyaprak B. Anne çocuk oyun etkileşiminde niteliksel boyut: Annelerin sözel ifadelerinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2011;40:11-20.
• Zollinger Henderson T, Atencio DJ. Integration of play, learning, and experience: What museums afford young visitors. Early Childhood Education Journal. 2007;35:245–251 doi:10.1007/s10643-007-0208-1.
• Milteer RM, Ginsburg KR. The importance of play in promoting healthy child development and maintaining strong parent-child bond: Focus on children in poverty. Pediatrics. 2012;12(1):204-213.
• Parham LD, Fazio LS. Play in Occupational Therapy for Children. Mosby Elsevier. 2008: e Book ISBN: 9780323062565.
• Akaroğlu G, Dağ N, Besrek S, Selvi M, Altıparmak Ş. Ebeveyn-çocuk iletişiminde oyunun rolü. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2019;3:208-228.
• Yogman M, Gaener A, Hutchinson J, Hirsh Pasek K, Golinkoff RM. The power of play: A pediatric role in enhancing development in young children. Pediatrics. 2018;142(3):e20182058.
• Ginsburg KR. The importance of play in promoting healthy child development and maintaining strong parent-child bonds. American Academy of Pediatrics. 2007;119(1):182-191.
• Adak Özdemir A, Ramazan O. Oyuncağa çocuk, anne ve öğretmen bakış açısı. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2012;2(1).
• Yıldız K, Köksal Akyol A. Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden çocukların yaptıkları resimlerde oyuncak çizimlerinin incelenmesi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2011;20(3):277-296.
• Bolışık B, Bal Yılmaz H, Yavuz B, Tural Büyük E. Yetişkinlerin çocuklar için oyuncak seçimine yönelik davranışlarının incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;3(4).
• Yıldırım Hacıibrahimoğlu B, Tanju Aslışen E, Darıca N. 0-5 Yaş arası çocuk sahibi olan annelerin oyuncak tercihlerinin belirlenmesi. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi. 2016;1(2):74-87.
• Büyüköztürk Ş, Kılıç Çakmak E, Akgün ÖE, Karadeniz Ş, Demirel F. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları; 2014.
• Roggman AL, Cook AL, İnnocenti MS, Norman VJ, Christiansen, K. Parenting interactions with children: Checklist of observations linked to outcomes (PICCOLO) in Diverse Ethnic Groups .Infant Mental Health Journal. 2013;34 (4):290–306.
• Bayoğlu B, Ünal Ö, Elibol F, Karabulut E, İnnocenti MS. Turkish validation of the PICCOLO (Parenting Interactions with Children: Checklist of Observations Linked to Outcomes). Infant Mental Health Journal. 2013;34(4):330–338.
• Baltacı A. Nitel araştırma süreci: Nitel araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019;5(2):368-388.
• Kars H. Özel Gereksinimli Çocuğu Olan Annelerin Çocuklarıyla Etkileşimlerinin ve İlişkilerinin İncelenmesi. [yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Ankara: Ankara Üniversitesi; 2017.
• Oğuz H, Sönmez N. Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip ailelerde anne çocuk ve baba-çocuk etkileşiminin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 2018;19(1):55-77.
• Nanndy A, Nixon E, Quigley J. Parental toy play and toddlers’ socio-emotional development: The moderating role of coparenting dynamics. Infant Behaviorand Development. 2020;60:101465.
• Demir Öztürk E. Ebeveyn bakış açısıyla oyun: Çukurca ilçesi örneği. Elementary Education Online. 2019;18(4):pp. 1938-1955. doi:10.17051.
• Erbay F, Durmuşoğlu Saltalı N. Altı yaş çocuklarının günlük yaşantılarında oyunun yeri ve annelerin oyun algısı. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2012;13(2):249-264.
• Pilten P, Pilten G. Okul çağı çocuklarının oyun kavramına ilişkin algılarının ve oyun tercihlerinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013;9(2):15-31.
• Aksoy A, Tozduman Yaralı K. Çocukların öz düzenleme becerileri ile oyun becerilerinin cinsiyete göre incelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017;(2):442-455.
• Yavuzer H. Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi; 2000.
• Bardak M. Oyun Temelli Öğrenme. In: A. Gürol, ed. Erken Çocukluk Döneminde Öğrenme Yaklaşımları. İstanbul: Efe Akademi Yayınları; 2018:207-230.
• Ergün M. Oyun ve Oyuncak Üzerine. Milli Eğitim. 1980;1(1)102–119.
• Ali A. “Girls don’t like cars, they like ‘girl’ cars”: Kindergarten children’s conceptions of genderand play materials. Jeunesse: Young People, Texts, Cultures. 2020;12(1):63-96. doi:10.1353/jeu.2020.0005.
• Uğurlu ES, Özet F, Ayçiçek D. Examinations of knowledge and applications about toy selections of mothers who have child 1-3 age group. International Journal of Human Sciences. 2012;9(2):879–891.
• Özyürek A, Gürleyik S. Anne babaların okul öncesi dönem çocukları ile etkileşimlerinde oyunun yeri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2016;9:42.
• Bento G, Dias G. The Importance of outdoor play for young children's healthy development. Porto Biomedical Journal. 2017;2(5):157-160.
• Bronfenbrenner U. Ecological Systems Theory. Annals of Child Development. 1989;6:187-249.
• İplikçi AB, Şahin Acar B. Kim ebeveyn? 12-yaş çocuklarının ebeveynleşme davranışlarını yordayan etkenler. Türk Psikoloji Dergisi. 2019;34(84):1-15.
• Kobak C. Pek H. Okul öncesi dönemde (3-6 yaş) ana çocuk sağlığı ve anaokulundaki çocukların beslenme özelliklerinin karşılaştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2015;3(2):42-55.
• Gülen S, Barış S. Ebeveynlerin çocuklarıyla oyun oynamama nedenlerinin incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi. 2021;7(1):20-38.