İçerik Analizi ile Hızlı Moda Sektöründe Sürdürülebilirlik Eğilimlerinin Belirlenmesi

Yıl 2025, Sayı: Advanced Online Publication, 1141 - 1161

Ülker Başar , Merve Doğruel

https://doi.org/10.17336/igusbd.1712549

Öz

Amaç: Araştırmanın temel amacı, Türkiye hızlı moda sektöründe faaliyet gösteren firmalar tarafından yayımlanan sürdürülebilirlik raporlarının sistematik bir şekilde incelenmesi yoluyla, sektördeki sürdürülebilirlik uygulamalarına ilişkin güncel eğilimlerin belirlenmesidir.
Yöntem: Çalışmada, Türkiye Kamu Aydınlatma Platformu'nun Yıldız Pazar segmentinde faaliyet gösteren hızlı moda markalarının 2023 yılında yayımladıkları sürdürülebilirlik raporları baz alınmıştır. Bu raporlar İçerik Analizi yöntemiyle incelenmiş ve bu raporlardaki sürdürülebilirlik eğilimleri sistematik olarak sunulmuştur.
Bulgular: Çalışmada içerik analizi yöntemiyle Koton, Mavi ve Sun Tekstil’in 2023 yılına ait sürdürülebilirlik raporları değerlendirilmiştir. Analiz sonucunda 110 anahtar kelime ile toplam 1636 adet tematik kod belirlenmiştir. Bu kodların %58,4’ü çevresel, %31,4’ü yönetişimsel ve %10,1’i sosyal temalarda yoğunlaşmıştır. Şirketler bazında değerlendirildiğinde, Sun Tekstil özellikle çevresel temalarda en yüksek içerik yoğunluğuna sahip firma olarak öne çıkmıştır. Mavi üç temada dengeli bir dağılım sergilerken, Koton firması sosyal temalara diğer iki firmaya kıyasla daha fazla odaklanmıştır.
Sonuç: Türkiye’de genel anlamda hızlı moda sektöründe sürdürülebilirlik uygulamalarının yeterince yerleşmediği, sektörün sürdürülebilirlik gelişimi açısından başlangıç evresinde olduğu söylenebilir. Pekçok hızlı moda markasının sürdürülebilirlik raporları düzenli olarak yayımlanmamaktadır. Sürdürülebilirlik raporlarını yayımlayan önde gelen moda markalarının da Ekonomik, Sosyal ve Yönetişim (ESY), temalarının içeriksel olarak farklı önceliklerle ele alındığı görülmüştür. Sun Tekstil’in çevresel sürdürülebilirliğe ağırlık vermesi, Mavi’nin tematik dengeyi gözetmesi ve Koton’un sosyal etkilere odaklanması, firmaların stratejik yönelimlerini ortaya koymaktadır. Öte yandan, “hızlı modaya karşı sürdürülebilirlik” gibi eleştirel kavramlara rapor içeriklerinde sınırlı düzeyde yer verilmiştir. Bu durum, sürdürülebilirlik iletişiminde daha derinlikli bir yaklaşım ihtiyacını ortaya koymakta; özellikle sosyal ve yönetişim temalarında içerik zenginliğinin artırılmasının kurumsal sürdürülebilirlik algısına katkı sağlayacağına işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

İçerik Analizi , MAXQDA , Hızlı Moda , Sürdürülebilirlik , Ekonomik Sosyal ve Yönetişim (ESY)

Identifying Sustainability Trends in the Fast Fashion Industry with Content Analysis

Öz

Aim: The primary aim of this study is to systematically examine the sustainability reports published by companies operating in Turkey’s fast fashion sector and to identify current trends in sustainability practices within the industry.
Method: This research focuses on sustainability reports released in 2023 by fast fashion brands operating within the Yıldız Pazar segment of the Turkey Public Disclosure Platform. The reports are analyzed using Content Analysis methodology to present sustainability trends systematically.
Findings: Content analysis is applied to the 2023 sustainability reports of Koton, Mavi, and Sun Tekstil. A total of 1,636 thematic codes are identified through 110 keywords. Among these, 58.4% relate to environmental themes, 31.4% to governance, and 10.1% to social aspects. Sun Tekstil stands out with the highest emphasis on environmental content, while Mavi demonstrates a balanced distribution across all three themes. Koton, in turn, focuses more on social impacts compared to the other brands.
Conclusion: It can be argued that sustainability practices are not yet sufficiently embedded in Turkey’s fast fashion industry, which remains in the early stages of sustainability development. Many brands do not regularly publish sustainability reports. Leading firms that release such reports prioritize Economic, Social, and Governance (ESG) themes differently. Sun Tekstil emphasizes environmental sustainability, Mavi maintains thematic balance, and Koton concentrates on social impacts, reflecting their strategic orientations. Limited coverage of “sustainable fast fashion” suggests a need for more in-depth sustainability communication, particularly on social and governance themes, to enhance corporate sustainability perception.

Anahtar Kelimeler

Content Analysis , MAXQDA , Fast Fashion , Sustainability , Environmental Social and Governance (ESG)

Kaynakça

• BREWER, M. K. (2019). Slow fashion in a fast fashion world: Promoting sustainability and responsibility. Laws, 8(4). https://doi.org/10.3390/laws8040024
• DRISKO, J., MASCHI, T. (2015). Content Analysis. United States of America: Oxford University Press.
• DOĞRUEL A., M. & ARICIGIL ÇILAN, Ç. (2019). Determınatıon of customer apparel preferences by using latent class analysis: an application for Koton brand. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 15 (2), http://dx.doi.org/10.17130/ijmeb.2019252110
• DOĞRUEL M. & FIRAT, S. Ü. (2025). Endüstri 4.0’da robotik sistemler: tekstil sektörü incelemesi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi 30 (2), 419-438. https://doi.org/10.17482/uumfd.1503094
• DÖNMEZ, İ. (2023). Newspapers in Science Communication: A Content Analysis on Science and Technology News. Istanbul Gelisim University Journal of Social Sciences, 10 (1), 93-112. https://doi.org/10.17336/igusbd.915432
• EŞIYOK, E. (2018) Tüketim toplumunda tüketileceklerin belirlenmesinde bir kaynak olarak kadın dergileri: 2013-2017 Cosmopolitan örneği. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 3(6): 39-47.
• FANG, B. (2023). Environmental and human impacts of fast fashion. Proceedings of the International Conference on Global Politics and Socio-Humanities. https://doi.org/10.54254/2753-7064/15/20230660
• FLETCHER, K. (2010). Slow fashion: An invitation for systems change. Fashion Practice, 2(2), 259–266. https://doi.org/10.2752/175693810X12774625387594
• Grand View Research. (2024). Textile Market Size, Share & Growth Analysis Report, 2030. https://www.grandviewresearch.com/industry-analysis/textile-market Erişim tarihi: 23.05.2025
• HENNINGER, C.E., ALEVIZOU, P.J. & OATES, C.J. (2016), What is sustainable fashion?, Journal of Fashion Marketing and Management, 20 (4). 400-416. https://doi.org/10.1108/JFMM-07-2015-0052
• İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (ITHIB). (t.y.). Sürdürülebilirlik Rehberi, https://www.ithib.org.tr/SurdurulebilirlikRehberi.pdf Erişim tarihi: 19.05.2025
• JOHNSON, K. K. P., LENNON, S. J., MUN, J. M. & CHOI, D. (2015). Fashion/Clothing Research: An Analysis of Three Journals. Journal of Fashion Marketing and Management. 19, 41-55. https://10.1108/JFMM-10-2013-0115
• JOY, A., SHERRY, J. F., VENKATESH, A., WANG, J., & CHAN, R. (2012). Fast fashion, sustainability, and the ethical appeal of luxury brands. Fashion Theory, 16(3), 273–295. https://doi.org/10.2752/175174112X13340749707123
• JUNG, S., & JIN, B. (2016). Sustainable Development of Slow Fashion Businesses: Customer Value Approach. Sustainability, 8(6), 540. https://doi.org/10.3390/su8060540
• KWON, K. & LEE, J. (2021). Corporate social responsibility advertising in social media: a content analysis of the fashion industry's CSR advertising on Instagram. Corporate Communications: An International Journal, 26(4), 700-715. https://doi.org/10.1108/CCIJ-01-2021-0016
• LONG, X. & NASIRY, J. (2022). Sustainability in fast fashion industry. Manufacturing & Service Operations Management 24(3). https://doi.org/10.1287/msom.2021.1054
• LUKÁCS, B., & RICKARDS, R. (2023). How the Categorisation of SDG Targets into ESG Pillars can Inform the Corporate SDG Report. Chemical Engineering Transactions, 107, 193-198. https://doi.org/10.3303/CET23107033
• MarketResearch.biz. (2024). Textile Market Size, Share, Trends and Growth | CAGR of 7.9%. https://marketresearch.biz/report/textile-market/ Erişim tarihi: 23.05.2025
• MATHEW, M. & SPINELLI, R. (2025). Decoding sustainable drivers: A systematic literature review on sustainability-induced consumer behaviour in the fast fashion industry. Sustainable Production and Consumption 55, 132-145. https://doi.org/10.1016/j.spc.2025.02.011 McKinsey&Company. (2020). Fashion on climate: How the fashion ındustry can urgently act to reduce its greenhouse gas emission.
• NIINIMÄKI, K., PETERS, G., DAHLBO, H., PERRY, P., RISSANEN, T. & GWILT, A. (2020). The environmental price of fast fashion. Nature Reviews Earth & Environment 1 (4), 189–200 https://doi.org/10.1038/s43017-020-0039-9
• NUÑEZ MARTINEZ, G., MARTÍNEZ CRUZ, M.A., CHÁVEZ PICHARDO, M., TREJO MARTÍNEZ, A., & ARENAS RESÉNDIZ, T. (2024). Comparative analysis: sustainable fashion vs. fast fashion. Amazonia Investiga, 13(77), 9-19. https://doi.org/10.34069/AI/2024.77.05.1
• ÖYMEN ENGİNDENİZ, G. & KOCABAY ŞENER, N. (2024). Döngüsel ekonominin moda sektöründeki rolü. İletişim Çalışmaları Dergisi, 10 (2), 116-137.
• PR Newswire. (2023). Fast Fashion Global Market Report 2023. https://www.prnewswire.com/news-releases/fast-fashion-global-market-report-2023-301749153.html Erişim tarihi: 24.05.2025
• SNIESKA, V., VALODKA, I. (2019). Sustainability Integration Impact on Fast Fashion Supply Chains. In: Bilgin, M., Danis, H., Demir, E., Can, U. (eds) Eurasian Economic Perspectives. Eurasian Studies in Business and Economics, vol 10/2. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-11833-4_2
• TURKER, D. & ALTUNTAS, C. (2014). Sustainable supply chain management in the fast fashion industry: an analysis of corporate reports. European Management Journal 32 (5), 837–849. https://doi.org/10.1016/j.emj.2014.02.001
• United Nations Environment Programme (UNEP) (2022). Sustainable Fashion: Communication Strategy 2021 - 2024. https://wedocs.unep.org/20.500.11822/41076 Erişim tarihi: 20.05.2025
• VINCENT, A. (2017). Breaking the cycle: How slow fashion can inspire sustainable collection development. Art Libraries Journal, 42(1), 7–12. https://doi.org/10.1017/alj.2016.42
• VOGUE. (2024). Everything You Need to Know About Fast Fashion. https://www.vogue.com/article/what-is-fast-fashion Erişim tarihi: 22.05.2025
• ZHANG, B., ZHANG, Y. & ZHOU, P. (2021). Consumer attitude towards sustainability of fast fashion products in the UK. Sustainability 13 (4), 1646. https://doi.org/10.1016/j.jretconser.2024.103999