Analysis from the Perspective of the Separation of Powers Between Judiciary and Politics in Turkey

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 1, 126 - 141, 04.04.2020

Mustafa Uluçakar Mehmet Fatih Çınar

https://doi.org/10.17336/igusbd.548020

Cited By: 2

Öz

The aim of this study is to analyze the relationship between the politics and the judiciary as well as how the concept of judicial independence and impartiality are shaped within the framework of this relationship from the perspective of separation of power in Turkey. Today the allegations related to the distinction between politics and the judiciary are becoming more indistinct in Turkey are increasing. These claims focus on the point that relations between the politics and the judiciary deviate from the point at which they should be and require the legal values of the principle of separation of powers to be examined in terms of national and international judicial regulations related to the judicial independence. The study is a qualitative and descriptive research. The study data were obtained through the analysis of secondary sources-literature scan (Constitutional Court Decisions, Official Gazette archives, relevant legislation, related literature, newspaper archives, statistical data of the relevant researches) and subjected to an analytical evaluation.

Anahtar Kelimeler

Separation of Powers, Law, Constitution, Executive-Politics, Judicial Independence

Türkiye’de Yargı ile Siyaset İlişkisinin Kuvvetler Ayrılığı Perspektifinden Analizi

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de siyaset yargı ilişkisini, bu ilişki çerçevesinde yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı kavramlarının nasıl yapılandığını kuvvetler ayrılığı perspektifinden analiz etmektedir. Günümüz Türkiye’sinde yargı ile siyaset arasındaki ayrımın giderek daha fazla silikleştiğine dair iddialar artmaktadır. Bu iddialar yargı siyaset ilişkinin olması gereken noktadan saptığı noktasında yoğunlaşmakta ve kuvvetler ayrılığı ilkesinin hukuksal değerinin ulusal ve uluslararası yargı bağımsızlığı düzenlemeleri açısından incelenmesini gerektirmektedir. Çalışma, yöntem olarak nitel ve betimleyici bir araştırmadır. Çalışma verisi ikincil kaynaklar-literatür taraması (Anayasa Mahkemesi Kararları, Resmî Gazete arşivleri, ilgili yasal mevzuat, ilgili literatür, gazete arşivleri, konuyla ilgili araştırmalarda yer alan istatistiksel veriler) yoluyla elde edilmiş ve analitik bir değerlendirmeye tabi tutulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Kuvvetler ayrılığı, hukuk, anayasa, yürütme-siyaset, yargı bağımsızlığı

Kaynakça

• ABD Anayasası (The Constitution), Erişim Tarihi: 18.03.2019, https://www.archives.gov/founding-docs/constitution-transcript
• ARISTOTELES. (1975). Politika, 1.Basım, (M. Tuncay Çev.), İstanbul: Remzi Yayınevi.
• ARSEL, İ. (1968). Anayasa Hukuku (Demokrasi). (2. Baskı). İstanbul: Sırlar Matbaası.
• ARSLAN Z. (Ekim, 2013). Sened-i İttifak’ın ortaya çıkışı ve insan hakları bakımından değerlendirilmesi; Emergence of Charter of Alliance and evaluation from the aspect of human rights. International Journal of Social Science, C 6. 77-91, doi: dx.doi.org/10.9761/JASSS1971
• Avrupa Komisyonu & Liberal Düşünce Topluluğu (2003). Türkiye’de insan hakları ve ifade özgürlüğü istatistiği. Yargıya duyulan güven bölümü. Erişim tarihi:21.03.2019, http://www.liberal.org.tr/upresimler/insan_haklari_ifade_ozgurlugu_24.pdf
• AYBARS E. (1975). İstiklal Mahkemeleri, Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Barolar Birliği (2016). Türkiye’de siyasal davalarda avukatlık paneli. Erişim tarihi: 09.05.2016, https://www.barobirlik.org.tr/Haberler/-siyasi-davalarda-avukatlik--69848
• Birleşmiş Milletler. Yargı bağımsızlığının temel ilkeleri. Erişim tarihi:31.03.2019, https://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/IndependenceJudiciary.aspx
• CİRİT, İ.R. (2018) Uluslararası Arabuluculuk Sempozyumu. Yargıtay Başkanından yargıya duyulan güven %30’lara düştü açıklaması. Erişim tarihi:31.03.2019, http://www.milliyet.com.tr/-yargiya-guven-yuzde-30-a-dustu--gundem-2236520
• ÇINAR M.F. (2017, Aralık). Türkiye’nin anayasal demokrasi yolu ve kuvvetler ayrılığı ilkesinin serencamı. Uluslararası Hakemli Akademik Bakış Dergisi, Sayı 64, 586-607. Erişim tarihi: 22.01.2019, http://dergipark.gov.tr/download/article-file/438447
• ÇINAR M.F. (2018). Hükümet sistemlerinin tarihsel gelişimleri ışığında Türkiye için anayasal önermeler (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• DOEHRING K. (2002). Genel Devlet Kuramı-Genel Kamu Hukuku. (Mumcu A. Çev.), (4.Baskı). İstanbul: İnkılâp Yayınevi
• DUVERGER M. (1995). Siyaset Sosyolojisi, (Ş. Tekeli Çev.), İstanbul: Varlık Yayınları
• ELECHES C. P., PORTA R.L. SHLEIFER, A. SILANES F.L.D. (2004). Judicial Checks and Balances, Journal of Political Economy. (vol.112), (no.2), Erişim tarihi: 24.03.2019, http://www.columbia.edu/~cp2124/papers/popeleches_judicial.pdf
• ERDEN, F.H. (2005): Türkiye’de ideolojik devlet gölgesinde yargı ve bağımsızlığı sorunu, Ankara: Demokrasi Platformu Dergisi, S 2.
• FEYZİOĞLU M. (2017) Barolar Birliği adlı yıl açılış konuşması (Yargıya duyulan güvenin azaldığı açıklaması). Erişim tarihi 31.03.2019, https://goo.gl/jjyZp2
• GÖZLER, K. (2011). Anayasa hukuku genel teorisi (cilt I), Bursa: Ekin Basımevi.
• GÖZLER, K. (2017). Elveda anayasa 16 Nisan 2017’de oylayacağımız anayasa değişikliği hakkında eleştiriler, Bursa: Ekin Kitapevi.
• HAMİLTON A. (1788). The Federalist Papers: No.78, The Judiciary Department, Erişim tarihi: 15.03.2019, http://avalon.law.yale.edu/18th_century/fed78.asp
• HOBBES, T. (2007). Leviathan veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kudreti. (S. Lim, Çev.), 6.Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• İŞTEN İ. (2014). Yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı. Gaziantep Üniversitesi Journal of Social Sciences Dergisi, Sayı 13(2). Erişim tarihi: 26.03.2019, http://jss.gantep.edu.tr
• KAPANİ, M. (2007). Politika Bilimine Giriş. (19.Baskı), Ankara: Bilgi Yayınevi.
• KARAHANOĞULLARI O. (2005). Türkiye’de İdari Yargı Tarihi. Ankara: Turhan Kitabevi.
• KELSEN H. (2017). General theory of law & state, (A.J. Trevino Ed.), New York: Taylor & Francis Group Routledge
• LOCKE J. (2002). Sivil Toplumda, Devlet, Uygar Yönetim Üzerine İkinci İnceleme. (S. Taşçı; H. Akman Çev.), İstanbul: Metropol Yayınları.
• MONTESQUIEU. (1963). De L’Esprit des Lois (Kanunların Ruhu Üzerine), (cilt I). Dünya Edebiyatından Tercümeler Fransız Klasikleri, (F. Baldaş Çev.) Ankara: M.E. B. Basımevi.
• ÜÇOK C., MUMCU A. (1991). Türk hukuk tarihi. Ankara: Savaş Yayınları.
• PACTEAU, B. (1997). Fransız Danıştayı (Conseil D’Etat). (D. Tezcan Çev.), Erişim tarihi: 29.03.2019, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/42/480/5593.pdf
• PLATON. (2005). Devlet, (C. Saraçoğlu; V. Ataman Çev.), İstanbul: Bordo Siyah Yayınları.
• Resmî Gazete. 5 Temmuz 2014 tarihli ve sayı 29051. Anayasa Mahkemesinin Fetullahçı terör örgütü hâkimleri tarafından yargılanarak müebbet hapis cezaları dâhil olmak üzere cezalandırılan 230 kişinin başvurusu konusunda adil yargılama hakkının ihlal edildiğine dair 2013/7800 Başvuru Numaralı 18.06.2014 tarihli kararı. Erişim tarihi: 25.03.2019, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/07/20140705.htm
• Resmî Gazete. 5 Temmuz 2014 tarihli ve sayı 29051. Anayasa Mahkemesinin demokrasi tanımı içeren 2014/256 Başvuru Numaralı 25.06.2014 tarihli kararı. Erişim tarihi: 25.03.2019, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/07/20140705.htm
• Resmî Gazete. 4 Kasım 2016 tarihli ve sayı 29878. Anayasa Mahkemesinin önceki içtihatlarından ayrılarak, OHAL KHK’larının yargısal denetimini yapmaktan vazgeçtiğine dair 2016/166-159 E.K. sayılı 12.10.2016 tarihli kararı. Erişim tarihi:31.03.2019, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/11/20161104-4.pdf
• Resmî Gazete. 3 Ağustos 2017 tarihli ve sayı 30143. Anayasa Mahkemesinin kuvvetler ayrılığını irdelediği 4.5.2017 tarihli ve 2015/41-2017/98 E.K. sayılı kararı. Erişim tarihi: 29.03.2019, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/08/20170803-9.pdf
• Resmî Gazete. 23 Ocak 2019 tarih ve sayı 30664. Anayasa Mahkemesinin 06.12.2018 tarih ve 2017/180-2018/109 E.K. sayılı, müftülüklere evlendirme yetkisi tanımanın anayasaya aykırı olmadığı kararı. Erişim tarihi:31.032019, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/01/20190123-7.pdf
• ŞEN, E. (2015). Özgür yargı. Erişim tarihi:31.03.2019, http://sen.av.tr/tr/makale-detay/113/özgür_yargı.html
• TOKER M. (1990). Tek partiden çok partiye 1944-1950 (Demokrasimizin İsmet Paşalı yılları 1944-1973). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Türk Anayasaları. Erişim tarihi: 28.03.2019, https://anayasa.tbmm.gov.tr
• Türk Dil Kurumu. (2019) Türkçe sözlük. Erişim tarihi: 18.03.2019, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5c9d0954627073.91704762
• Yüksek Seçim Kurulunun 16 Nisan 2017 tarih ve Karar No:560 kararı. Erişim tarihi 24.01.2019, http://www.ysk.gov.tr/doc/karar/dosya/5059/2017-560.pdf