Analysis of Hidden Curriculum, School Curricula and Out-of-School-Sources About Gaining Values

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 2, 404 - 420, 26.08.2020

Derya Kavgaoğlu , Seval Fer

https://doi.org/10.17336/igusbd.450338

Cited By: 5

Öz

The goal of this investigation was to evaluate of hidden curriculum, school curricula and out-of-school-sources (family, media, out of school social life) about gaining values according to teachers and students opinion. Descriptive research with a survey model was used in this research. Sample group contained 155 teachers and 740 students. Multiple variable variance analysis (Manova) and two-way variance analysis (Two-way Anova) were used to analyze data. With this investigation, it was found by students and teachers opinion, out-of-school sources (family, media and social life) were the most effective factor about gaining values. Moreover, hidden curriculum was more effective than curricula especially gaining of personal-universal values. The findings showed that hidden curriculum was more effective than curricula according to students on the other hand, curricula was more effective than hidden curriculum according to teachers views.

Anahtar Kelimeler

Hidden Curriculum, Curricula, Values, Curriculum Evaluation, Instructional Design, Philosophy of Education, Learning

Örtük Program, Resmi Program ve Okul Dışı Etmenlerin Değerleri Kazandırma Etkililiğinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı örtük programın, resmi programın ve okul dışı etmenlerin (aile, medya, okul dışı sosyal çevre) değerleri kazandırma etkililiğini öğretmen ve öğrenci görüşlerine göre incelemektir. Betimsel araştırma kapsamındaki genel tarama modeli uygulanan araştırmanın çalışma grubunu 155 öğretmen ve 740 öğrenci oluşturmuştur. Verilerin analizi için Manova (çok değişkenli varyans analizi) ve Two-way Anova (iki yönlü varyans analizi) yapılmıştır. Araştırmayla hem öğretmen hem de öğrenci görüşlerine göre değerlerin kazanılmasında en etkili faktör okul dışı etmenler (aile, medya-sosyal çevre) olarak belirlenmiştir. Örtük program özellikle kişisel-evrensel değerlerin kazanılmasında resmi programın önüne geçmiştir. Değerlerin kazanılmasında öğrenciler örtük programı resmi programdan daha etkili görürken öğretmenler resmi programı örtük programdan daha etkili bulmuşlardır. 

Anahtar Kelimeler

Örtük Program, Resmi Program, Değerler, Program Değerlendirme, Öğretim Tasarımı, Eğitim Felsefesi, Öğrenme

Kaynakça

• ADIAY, S. (2011). Başarı düzeyleri farklı ilköğretim 7. sınıf ortamlarının örtük programın sınıf iklimi boyutu açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• AHOLA, S. (2000). Hidden curriculum in higher education: Something to fear for or comply to. Erişim tarihi: 07.08.2018.
• AKBAŞ, O. (2007). Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının (değerlerinin) ilköğretim 8. sınıf öğrencilerinde gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi (ss. 676). İstanbul: DEM Yayınları.
• AKBULUT, E. (2011). İlköğretim okullarında örtük program faaliyetlerinin saptanması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• AKBULUT, N. (2016). Üniversite öğrencilerin örtük program algılama düzeyleri ile eğitim stresi algılama düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• AKÇAKOCA, B. (2018). Hemşirelik eğitiminde örtük programı değerlendirmede kullanılacak bir ölçme aracı geliştirme çalışması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• AKTAŞ, H.H. (2016). Students' views about and experiences at school: Investigating the role of cultural capital and hidden curriculum (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• ALTUNIŞIK, R., COŞKUN, R., BAYRAKTAROĞLU, S., YILDIRIM, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri spss uygulamalı. İstanbul: Sakarya Kitabevi.
• ANYON, J. (1984). Intersections of gender and class: accommodation and resistance by working class and affluent females to contradictory sex-role ideologies. Journal of Education. Cilt 166 (1), 25-48. doi:10.1177/002205748416600104
• APPLE, W. M. (2012). Education and power (Gözden geçirilmiş 2. baskı). New York: Routledge.
• ARIKAN, A. (09.07.2004). Gizli müfredatı öğrenci deneyimleri yoluyla ortaya çıkarmak. Erişim tarihi: 07.08.2018, https://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/337.pdf
• AYDENIZ, N. (2017). Ortaöğretim din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin örtük program açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• BACANLI, H. (2006). Duyuşsal davranış eğitimi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• BAĞLI, M.T., & ESEN, Y. (2002). İlköğretim ders kitaplarındaki kadın ve erkek resimlerine ilişkin bir inceleme, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt 35 (1-2), 143-154. doi: 10.1501/0000769
• BARBOUR, C.H., ROBERTS-KING, H., STITES, M.L., SCULLY, P. (2018). Families, schools and comminities: building partnerships for educating children. USA: Pearson.
• BAŞAR, M. (2011). Sınıf içi istenmeyen öğrenci davranışlarının yönetiminde örtük program (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• BAŞAR, M., AKAN, D., ÇANKAYA, İ. (2014). Örtük program çerçevesinde okul yöneticilerinin yönetsel uygulamalarının değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (1), 239-263. doi: 10.17556/jef.75036
• BAYDILEK, N.B. (2013). Okul öncesi eğitim programında akıl yürütme becerilerinin yeri ve okul öncesi eğitim sınıflarında akıl yürütme becerilerinin desteklenmesinde örtük programın işlevi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• BOWLES, S., GINTIS, H. (2011). Schooling in capitalist America: educational reform and the contradictions of economic life. Chicago: Haymarket Books.
• BOZTAŞ, K. (2015). Tutum ve değerler kapsamında polis meslek yüksekokulu örtük programı (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• CASTELLO, C. Y. (2001). Schooled by the classroom the (re) production of social stratification in professional school settings. The Hidden Curriculum in Higher Education (ss.43). New York: Routledge.
• CEVIZCI, A. (2008). Etiğe giriş. İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• ÇENGEL, M. (2013). Sınıf ikliminin oluşması sürecinde örtük program: Meslek liseleri üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• ÇINAR, İ. (03.07.2003). Eğitimde Atatürkçülük ve örtük program. Erişim tarihi: 18.06.2018, http://www.egitisim.gen.tr/tr/index.php/arsiv/sayi-1-10/sayi-3-ataturk-temmuz-2003.
• DEMIR, M. (2013). Eğitimci olmayan hizmetli personelin örtük program çerçevesinde öğrencilerin duyuşsal gelişimine olan etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kilis.
• DEMIR, M. (2018). Sosyal medya üzerinden gerçekleşen öğretmen-öğrenci etkileşiminin örtük program açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• DEMIR, S. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan 1., 2., 3., 4. ve 5. sınıf öğretmenlerinin 2005 öğretim programlarına ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• DOĞANAY, A. & SARI, M. (2006). Öğrencilerin üniversitedeki yaşam kalitesine ilişkin algılarının demokratik yaşam kültürü çerçevesinde değerlendirilmesi (Çukurova üniversitesi örneği), Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt (4), 107-128.
• DOĞAN, İ. (2007). Türk eğitim sisteminde değer sorunu. Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (ss.615). İstanbul: DEM Yayınları.
• DOLL, R. (1995). Curriculum improvement decision making and process. USA: Pearson Education.
• DREEBEN, R. (2002). On what is learned in school. USA: Eliot Werner Publications Inc.
• ELDELEKLİOĞLU, J. (1999). Karar stratejileriyle ana-baba tutumları arasındaki ilişki. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. Cilt 2 (11), 293-304.
• ERDEM, A.R. (01.12.2006). Türkiye’nin önemli sorunlarından biri: yetiştirdiği insan tipi. Erişim tarihi: 2 Mart 2009. http://www.universitetoplum.org/pdf/pdf.php?id=292.
• ERDEN, M. (2005). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• ERDOĞAN, İ. (2008). Öğrenmenin gücü, İstanbul: Alfa Yayınları.
• EVIN, İ., KAFADAR, O. (2004). İlköğretim sosyal bilgiler programının ve ders kitaplarının ulusal ve evrensel değerler yönünden içerik çözümlemesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. Cilt 2 (3), 293-304.
• FIDAN, M. (2013). Ortaokullarda Bilişim Teknolojileri dersinde örtük programın varlığına ilişkin öğretmen görüşleri: Bolu ili örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Aydın.
• FILIZ, B. (2011). Malatya ili Merkez ilçesi devlet ilköğretim okullarında öğrenim gören ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin düşüncelerine dayalı olarak beden eğitimi öğretmenlerinin örtük programı uygulama durumlarının tespiti (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• GAIR, M., MULLINS, G. (2001). Hiding in Plain Sight. The Hidden Curriculum In Higher Education (ss.21). New York: Ruthledge.
• GARDNER, H. (2006). Eğitimli akıl: olayların ve standart testlerin ötesinde her çocuğun hak ettiği K-12 eğitimi. (Ö. Akbaş, Çev.) İstanbul: Morpa Yayınları.
• GIRAYHAN, S. (2019). Üniversite yerleşkelerinin kalite yaklaşımları ve örtük program açısından değerlendirilmesi (Gazi Üniversitesi örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• GIROUX, A.H. (2001). Theory and resistance in education: towards a pedagogy for the opposition revised and expanded edition (Gözden geçirilmiş 2. baskı). USA: Westport.
• GÜN, M. (2018). Türk Hava Kuvvetleri Subay ve Astsubay Yetiştirme Okulu örtük program kapsamının okul iklimi ve sınıf iklimi boyutlarıyla incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• HELVACIOĞLU, F. (1994). 1928’den 1994’e ders kitaplarında cinsiyetçilik (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniveristesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• HEMMINGS, A. (2000). The hidden corridor curriculum. The High School Journal, Cilt 83 (2), 1-10.
• İlköğretim Genel Müdürlüğü (IOGM). (2005). İlköğretim programları. Erişim tarihi: 17.01.2009, http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx.
• İlköğretim Genel Müdürlüğü (IOGM). (2018). İlköğretim programları. Erişim tarihi: 18.06.2018, http://mufredat.meb.gov.tr/Programlar.aspx.
• JACKSON, P.W. (1991). Life in classrooms. (Gözden geçirilmiş 2. baskı). USA: Teachers’ College Press.
• KALE, N. (2004). Etik sorunsallar ve eğitim. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• KARASAR, Niyazi. 2005. Araştırmalarda rapor hazırlama. (13. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• KAVAK, N., TUFAN, Y. & DEMIRELLI, H. (2006). Fen-teknoloji okuryazarlığı ve informal fen eğitimi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 26 (3), 17-28.
• KESICI, A.E. (2010). Ortaöğretim öğretmenlerinin sınıf içi iletişimde kullandıkları örtük programın özellikleri (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• KOYUNCU, M. (2019). Anadolu imam hatip liselerinde örtük programın tespiti (Konya ili örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• KUŞ, D. (2009). İlköğretim programlarinin, örtük programın ve okul dışı etmenlerin değerleri kazandırma etkililiğinin 8. sınıf ilköğretim öğrencilerinin ve öğretmenlerinin görüşlerine göre incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• LEMPP, H., SEALE, C. (2004). The hidden curriculum in undergraduate medical education: qualitative study of medical students' perceptions of teaching. BMJ Online. Cilt 329 (3), 770-773.
• LYNCH, K. (1989). The hidden curriculum: reproduction in education. London: The Farmer Press.
• ORNSTEIN, A.C., HUNKINS, F. P. (2017) Curriculum: foundations, principles and issues, Boston: Allyn and Bacon.
• ÖNÜR, N. (2007). Modernleşme Sürecinde Okul Aile ve Medya Kavşağında Değerler. Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (ss.157). İstanbul: DEM Yayınları.
• ÖZASLAN, D. (2019). Eğitim fakültesi öğrencilerinin örtük program algılarının incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• SALDIRAY, A. (2017). Örtük programda toplumsal cinsiyet: Bir ilkokulun örtük programında toplumsal cinsiyete ilişkin nitel bir çalışma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Enstitüsü, Adana.
• SAMBELL, K., MCDOWELL, L. (1998, Aralık). The construction of the hidden curriculum: messages and meanings in the assessment of student learning. Assessment and Evaluation in Higher Education. Cilt 23 (4), 391-402. doi: 10.1080/0260293980230406
• SARI, M. (2007). Demokratik değerlerin kazanımı sürecinde örtük program: düşük ve yüksek okul yaşam kalitesi'ne sahip iki ilköğretim okulunda nitel bir çalışma (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• SERHATLIOĞLU, B. (2012). Sosyal becerilerin kazanımı sürecinde örtük programın işlevi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• SEZEN, Ö. (2011). A case study on the hidden curriculum of a university foreign languages preparatory school through perceptions (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• SMITH, M.C, SMITH, T.J. (2008). Low-education adults’ participation in informal learning activities: relationships with selected demographic characteristics. Adult Basic Education and Literacy Journal, Cilt 2 (2), 67-73.
• SÖNMEZ, V. (2008). Eğitim felsefesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• ŞENCAN, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• ŞEN, Ü. (2008, Kasım). Altıncı sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin ilettiği değerler açısından incelenmesi. The Journal of International Social Research, Cilt 1 (5), 763-779.
• TANRIVERDI, M. (2017). Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinin örtük program kapsamının belirlenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• ŞENYÜKSEL, M. (2019). Toplumsal cinsiyet ve örtük program bağlamında öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• TEMIZ, N. (2007). The evaluation of the ‘sitcom sihirli annem’ in terms of ‘curriculum evaluation, Eurasian Journal of Educational Research, Cilt 7 (2), 179-189.
• TIETZ, W. M. (2007, Ağustos). Women and men in accountings textbooks: exploring the hidden curriculum. Issues in Accounting Education. Cilt 22 (3), 459-480.
• TOR, D. (2015). Exploring physical environment as hidden curriculum in higher education: A grounded theory study (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• TUNALI, İ. (2008). Estetik. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• ULUSOY, K. (2007). Lise tarih programlarında yer alan geleneksel ve demokratik değerlere yönelik öğrenci tutumlarının ve görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• ÜLTANIR, E. (2003). İlköğretim birinci kademe rehberlik ve danışma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• WREN, J.D. (1999). School culture: exploring the hidden curriculum. Adolescence, Cilt 34 (135), 593-596.
• YILDIRIM, B. (2015). Sınıf öğretmenlerinin örtük program kavramına ilişkin algıları (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• YILDIRIM, C. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin demokratik vatandaşlık tutumlarının resmi ve örtük program açısından incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• YILDIRIM, F. (2013). İlköğretim okullarında örtük program ve ilköğretim öğrencilerinin örtük programdan kaynaklanan stres algıları (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• YÜKSEL, S. (2004). Örtük program: eğitimde saklı uygulamalar. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• ZIEBERTZ, G.H. (2007). Çok kültürlü bir toplumda değerler eğitimi modelleri. Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (ss.445). İstanbul: DEM Yayınları.